فرهنگ امروز/ ویدا غلامی: فیلم «لامپ صد» نخستین فیلم بلند سینمایی سعید آقاخانی در مقام کارگردان است و در بخش نگاه نو حضور دارد، فیلمی که برخلاف اکثر کارهای آقاخانی، کاملاً جدی است. «لامپ صد» که ژانر اجتماعی دارد، به بررسی زندگی یک معتاد و عواقب اعتیادش پرداخته است.

فیلم، داستان زندگی «فرزین» (محسن تنابنده)، معتادی است که هر بار به همسرش ناهید (ساره بیات) قول می­دهد که اعتیادش را ترک کند؛ اما تاکنون نتوانسته است سر قولش بماند. او به خاطر مصرف مواد دائماً در لامپ­ها دود می­بیند، توهم می­زند و در این توهم­ها، دائماً به همسرش شک می­کند و با افراد مختلف مانند طلافروش (نیما شاهرخ‌شاهی) و بازیگر (پوریا پورسرخ) درگیر می­شود؛ چون فکر می­کند ناهید با آن­ها ارتباط دارد.

همه‌ی فامیل از او می­ترسند که ناگهان در توهمش با آن­ها درگیر شود، به همین دلیل هیچ­کس با آن­ها رفت‌وآمد نمی­کند.

ناهید به اصرار پدرش (مسعود کرامتی) ظاهراً برخلاف میلش دادخواست طلاق می­دهد و قاضی، فرزین را جهت تکمیل پرونده و بررسی صحت اظهارات ناهید به آزمایشگاه می­فرستد. جواب آزمایش منفی می­شود و اگرچه کیف ناهید با جواب آزمایشی که در آن بود، ربوده می­شود؛ اما ناهید و فرزین، خوشحال به خانه برمی­گردند.

پس از رسیدن به خانه، پدر ناهید فیلم ویدئویی که به طور پنهانی از فرزین به هنگام تلاش برای گرفتن ادرار پسرش (نوید) گرفته است، به ناهید و فرزین نشان می­دهد و در این لحظه دلیل منفی بودن جواب آزمایش فرزین مشخص می‌شود.

فرزین پس از این اتفاق خانه را ترک می­کند و به کارگاه نجاری برادرش می­رود، وقتی از سوی برادرش نیز طرد می‌شود، ماشین او را می­دزدد و با آن راهی بیابان می­شود تا اعتیاد خود را ترک کند. بنزین ماشین را تمام می­کند، 4 چرخ ماشین را هم پنچر می­کند تا نتواند از بیابان بیرون برود. در نهایت پس از 3 روز در یک کلبه‌ی کوچک به‌هوش می­آید و توسط مرد چوپان متوجه می­شود 3 روز بی‌هوش بوده و در نتیجه مواد مصرف نکرده است. از خوشحالی با گالن بنزینی که مرد چوپان برایش تهیه کرده به سمت ماشین حرکت می­کند و در راه بسته موادی که قبلاً از پنجره‌ی ماشین بیرون انداخته بود، می­یابد. بسته را برمی­دارد و با همه‌ی لباس­هایش زیر خاک دفن می­کند (گذشته را به خاک می­سپارد)، سپس لباس‌هایی که در ماشین بود می­پوشد، فرزین جدیدی می­شود و از دایره­ای که با ماشینش روی زمین کشیده بود به سوی خانواده­اش خارج می­شود.

«سعید آقاخانی» در فیلم «لامپ صد» که پیش‌تر «هیولا» نام داشت، با اینکه موضوعی تکراری را برای اولین کار بلند خود برگزیده؛ ولی کاری جذاب و خوش­ساخت ارائه کرده است. وی در این فیلم به اعتیاد، یکی از معضلات مهم اجتماعی روز پرداخته است. اهمیت این موضوع در جامعه­ای مانند جامعه‌ی کنونی که عده‌ی بسیاری از افراد در دام آن گرفتار شده­اند به‌قدری است که همواره می­تواند در صدر موضوع­های قابل بررسی و آسیب­شناختی قرار گیرد.

یکی از نکاتی که در «لامپ صد» مورد توجه قرار گرفته، نقش زن در زندگی مردان به‌خصوص معتادان است که می‌تواند عامل بسیار مؤثری در ترک اعتیاد آن­ها باشد و آن­ها را به زندگی عادی بازگرداند. «ساره بیات» در نشان دادن این جایگاه مهم و مؤثر به‌خوبی ظاهر شده و با صبوری، رفتار و کردار نامطلوب «فرزین» که ناشی از مصرف مواد است، تاب می­آورد تا کانون خانواده را حفظ کرده و گرمای سابق را به آن برگرداند.

تکراری بودن موضوع داستان ابداً تماشاگر را دل­زده نمی­کند؛ زیرا نحوه‌ی متفاوت پرداختن به موضوع، عدم وجود صحنه­های زائد، گریم بسیار جالب و جذاب «محسن تنابنده»، استفاده‌ی درست و به‌جا از موسیقی، بازی قوی بازیگران و پرداخت خوب داستان، همگی دست به دست هم داده و از این فیلم، کاری جذاب و تماشایی ساخته­اند که بیننده را مشتاق ادامه‌ی داستان نگاه می­دارد.

نکته مهمی که سبب می­شود از اشتیاق تماشاگر کاسته نشود این است که وقتی فیلم به ذهن پریشان و متوهم شخصیت معتاد داستان می­پردازد و سپس دوباره به دنیای بیرونی و واقعی برمی­گردد، بیننده میان این دو دنیا گیج نمی­شود و اتفاقات هر دو عالم را به‌خوبی می­فهمد، همین امر باعث می­شود که تماشاگر از داستان خسته نشود و ارتباط خود را با آن از دست ندهد. این یکی از نقاط قوت «لامپ صد» محسوب می­شود.

زندگی فرزین، زندگی نسبتاً مجللی است، او زمانی شخصیت ارجمندی بوده؛ اما دلیل معتاد شدن وی در فیلم مشخص نمی­شود؛ ولی هرچه که هست، در نهایت او که بارها سعی کرده اعتیاد خود را ترک کند و برای این کار حتی به کمپ ترک اعتیاد نیز رفته و باز هم نتوانسته سر قول خودش بماند، این بار به خاطر حفظ همسر و خانواده­اش عزم خود را جزم می­کند و موفق به ترک این بلای خانمان­سوز می­شود.

این فیلم یک فیلم اجتماعی واقعی، بدون سیاه­نمایی، با نگاهی کاملاً آسیب­شناسانه و بیان راه‌حل و نتیجه­ای بسیار نیکوست که به دل مخاطب می­نشیند و در پایان او را راضی و خشنود روانه‌ی خانه می­کند.

«لامپ صد» برخلاف بسیاری از فیلم­های امروزی به آنچه در ذهن تماشاگر ساخته، نظم می­دهد و آن­ها را بی‌سروسامان رها نمی­کند تا اگر بیننده پس از اتمام فیلم به یاد داستان آن افتاد و یا ذهنش همچنان درگیر داستان ماند، عواقب آنچه دیده برایش واضح و مبرهن باشد.

پیام این فیلم آگاه‌کننده و هشدارگونه است و از آلات مصرف و اعتنا نکردن خانواده به پاسخ منفی آزمایش گرفته تا عواقب اعتیاد و اراده و ترک و نتیجه‌ی شیرین آن، همه را پیش روی تماشاگر نمایش می­دهد تا او را آگاه و از افتادن در دام این بلا و ورطه‌ی هلاکت نجات دهد.

«آقاخانی» با «لامپ صد» نشان داد که به‌خوبی می­تواند از پس این کار برآید و مخاطب را در انتظار کارهای بهتر بعدی خود نگه دارد.