چرا رابطه داشتن و يا نداشتن با آمريکا براي ما مهم است؟ آمريکا براي ما چه جايگاهي دارد که موضعگيري نسبت به آن، جامعهي ما را دوپاره و يا چندپاره ميکند. اگر آمريکا اتوپياي توسعهيافتگي است و ما نيز به دنبال توسعه هستيم، آيا ميتوان گفت که ما نيز رو به سوي آمريکايي شدن داريم؟ در عرصههاي سبک زندگي، سياست (اعم از سياست داخلي و خارجي)، علم و تکنيک، تفکر و هنر، رابطهي کنوني ما با آمريکا، داراي چه وضعيتي است؟ آيا ميتوان در جهان کنوني منزوي شد؟ آيا ميتوان از وضع موجود جهان دوري جست و جهان ديگري را تمنا کرد؟ ما کجاي اين جهانيم و با آن و درون آن چه ميتوانيم بکنيم؟
بخش تحليلي
در راستاي فهم بهتر اين پرسشها، شانزدهمين شمارهي مجلهي سوره انديشه، ويژهي خرداد و تير ماه 93، در مقالات و پروندههاي خود به موضوعات زير پرداخته است:
مجله با بحث پيرامون سبک زندگي آمريکايي و حاکميت ارزشهاي آمريکايي بر جهان امروز آغاز ميشود. رؤياي آمريکايي و پديدهي مهاجرت به آمريکا از ديگر موضوعات اين بخش است که در مقالاتي چون «از پرسهزن اروپایی تا مصرفکنندهی آمریکایی»، «آمریکا پس از اتوپیا»، «آمریکا هیچجاست»، «مهاجرت به پایان تاریخ» و... از علیرضا مرادی، محمدهادی محمودی، محسن راهجردی، محسن اسلامی و... بررسي شده است.
مسئلهي سياست خارجي و نحوهي تعامل ما با جهان و ابرقدرتهاي آن موضوع اصلي دومين بخش مجله است؛ اينکه آيا داشتن سياست خارجي در نظام روابط بينالملل موجود ممکن است، و همچنين آيندهي اين نظام بينالمللي چيست. اين بخش حاوي مقالاتي چون «دوستانه دشمنی کن»، «دماگوژ»، «ایدهی مرز و پرسش مشروعیت»، «سیاست خارجی ایران، بدون ایران» و... از سید موسی دیباج ، ایرج آذرفزا، محمدعلی مرادی، سید جواد طاهایی و... است.
در ادامهي مجله، بحث مطالعات پسااستعماري مطرح شده و اين سؤال مورد مداقه قرار گرفته که پسااستعماريها چه کمکي ميتوانند به ما براي خروج از ذيل مدرنيته و دستيابي به يک علوم انساني متفاوت بکنند. در اين بخش مقالاتي چون «پسااستعماری یا ضداستعماری»، «استعمارگراییِ پسااستعمارگرایی»، «حکایت شیفتگی و دشمنی» و... از مهدی معینزاده، حمید نساج، اسماعیل نوده فراهانیو... ديده ميشود.
در بخش بعد، جريانهاي روشنفکري به عنوان پديدهاي که ذيل بحث تمايز خود و ديگري معنا ميشود، مورد توجه قرار گرفته است. همچنين ساحت پراکسيس، به عنوان ساحتي که روشنفکران از آن برميخيزند، در اين بخش بررسي شده است. در اين بخش مقالاتي چون «از نظر تا عمل»، «روشنفکری در غیاب تفکر و پرسش»، «حرکت در میان مرزها» و... از سید محمدرضا بهشتی، مهدی بنایی، مجید اخگر، علینجات غلامیو... به چاپ رسيده است.
بروز و ظهور خود و ديگري در هنر، در ادامهي مجله مورد بررسي قرار گرفته و اينکه هنر در عصر جهانيشدن به چه کار ميآيد و هنر جهاني چيست و آيا هنر ميتواند قوامبخش هويتهاي بومي باشد. در اين بخش مقالاتي چون «جهانِ هنر در عصر جهانی شدن»، «دستهای فراانسان»، «هنر ملی در سایهی سنت هنری»، «هنر و امت واحده» و... از وحید عسکرپور، یوسفعلی میرشکاک، لیلا محرری، علی خدادادی، عرفان لطفالهی و... ميخوانيم.
در انتهاي بخش اصلي مجله هم، جهاني شدن نه به عنوان يک نظريه بلکه به عنوان يک حادثهي تاريخي مورد تحليل قرار گرفته است. در اين بخش مقالاتي چون «تاریخ جهانشمول و جهان-شهری»، «اتحاد اخلاقی ملل یا لویاتان معتدل جهانی»، «ایرانیان و بایدها و نبایدهای جهانیشدن» و... از مهدی پارسا، علی مرادخانی، منوچهر آشتیانی، بیتا نقاشیان، ابوالحسن فیاض انوش و... به چاپ رسيده است.
همچنين در اين شماره، محمد خندان متني از ژان بودریار، سروش سيدي متني از پل ويريليو، سيد موسي ديباج و مهدي رحيمي متني از جورجو آگامبن، و عظيمه ستاري متني از ژان لوک نانسي را ترجمه کردهاند.
بازتاب
در شمارهي قبل مجله، مقالهي دکتر داوري اردکاني با عنوان «سياستهاي افراطي در همهجاي جهان کنوني زمينهها و طرفداراني دارد» به چاپ رسيد. دکتر داوري در اين مقاله، به وضع سياست کنوني جهان پرداخته بودند و طرح سياستهاي افراطي در جهان توسعهنيافته را در نسبت با بيرون افتادگي از زمان و تاريخ، يک درد تاريخي دانسته بودند. انتشار اين مطلب، واکنشهاي مختلفي را در پي داشت. چندي از اساتيد و دانشجويان در همسخني با دکتر داوري و يا در نقد ايشان، مطالبي را به دفتر مجله ارسال کردند که اين يادداشتها در اول اين شماره به چاپ رسيده است. يوسفعلي ميرشکاک، اصغر طاهرزاده، سجاد صفار هرندي، اباصالح تقيزاده، عليرضا سميعي و رضا کريمي از جملهي اين افراد بودند و دکتر داوري نيز به درخواست مجله سوره، يادداشتي با عنوان «براي عرض امتنان و افسوس و اعتذار» با نظر به اين مطالب نگاشتهاند.
سياست روز
اين شماره از مجله سوره، نگاهي نيز به مسائل روز داشته و در بخش سياست روز که در انتهاي مجله آمده است، پروندهاي با موضوع «بحران کريمه» جهت بررسي تقابل شرق و غرب در بستر نزاع اوکراين به چاپ رسيده است. در اين بخش مقالاتي از امانوئل والرشتاين، نوام چامسکي، سمير امين، احمد نادري، مهدي عطايي و مجيد بهستاني ديده ميشود.
اسفار
در ضميمهي فرهنگيهنري اسفار، در بخش نشر، گفتگويي با مدير انتشارات تيسا صورت گرفته؛ در بخش معرفي کتاب، تازههاي کتاب معرفي شده؛ و در بخش نقد کتاب، اثر جديد دکتر مصلح با عنوان «ادراکات اعتباري علامه طباطبايي ره و فلسفه فرهنگ» به بوتهي نقد و نظر اساتيد کشيده شده است. در اين ضميمه از اساتيدي چون عماد افروغ، جلال پيکاني، يوسفعلي ميرشکاک، محمدعلي مرادي، داود ميرزايي، فرانک جمشيدي، ابوذر کريمي و... يادداشتهايي به چشم ميخورد.
سوره ديجيتال
با توجه به درخواست مخاطبان عزیز برای ارائهي مجله در فرم دیجیتال، اپليکيشن اندرويد سه شماره اخير مجله سوره تهيه شده است. هر شماره از مجله، به صورت یک نرمافزار مجزا طراحی شده و قابلیت مطالعه تمام صفحات مجله را دقیقا با همان شکل نسخهی چاپی (صفحه آرایی و تصویرسازیها) فراهم میکند. شما میتوانید از طریق مارکتهاي کافهبازار، ايراناپس و کندو، در بخش اخبار و مجلات به اپليکيشن مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه دسترسی پیدا کرده و شماره دلخواه خود را تهیه کنید.
فهرست مطالب این شماره به شرح زیر است:
سبک زندگی
از پرسهزن اروپایی تا مصرفکنندهی آمریکایی/ علیرضا مرادی
زمانهی لایفاستایل/ محمدهادی محمودی
آمریکا پس از اتوپیا/ مصاحبهی ناتان گارِدلز با ژان بودریار
رؤیای آمریکایی/ سیندی درمو
آمریکا هیچجاست/ علیرضا سمیعی
آزادی از قید تعلق/ سیدمجتبی احمدنیا
بوتهی ذوب/ گفتوگو با دکتر محسن راهجردی
تاریخچه و آمار مهاجرت ایرانیان به آمریکا/ دکتر محسن اسلامی
مهاجرت به پایان تاریخ/ دکتر اباصالح تقی زاده طبری
بیآیندگی/ علی امرایی
از حقوق بشر به حقوق مهاجران/ دیوید استول
نظام اجتماعی
امرسیاسی و فلسفه/ ایرج آذرفزا
دوستانه دشمنی کن/ حمید ملکزاده
بیایید باهم خطر کنیم/ دکتر عارف دانیالی
دماگوژ/ دکتر یاشار جیرانی
منطق تمایز/ دکتر محمدعلی مرادی
ایدهی مرز و پرسش مشروعیت/ دکتر سید موسی دیباج
جنگ اتوماتیک/ پل ویریلیو
سیاست خارجی ایران، بدون ایران/ سید جواد طاهایی
نظریه اجتماعي
مفهومسازی از پایین/ عباس جنگ
ما و مطالعات پسااستعماری/ دکتر حمید نساج
پسااستعماری یا ضداستعماری؟/ اسماعیل نوده فراهانی
تسکین احساسات/ دکتر محمدعلی مرادی
استعمارگراییِ پسااستعمارگرایی/ محمدجواد اسماعیلی
استعمار زندگی/ رسول جوهری
حکایت شیفتگی و دشمنی/ گفتاری از دکتر مهدی معینزاده
تفکر
تنگچشمان نظر به میوه کنند/ گفتاری از دکتر سید محمدرضا بهشتی
نظریه پدر است و عمل پسر/ علی نجات غلامی
از نظر تا عمل/ نسرین مزرعه
روشنفکری در غیاب تفکر و پرسش/ دکتر مهدی بنایی
حرکت در میان مرزها: روشنفکری، خصوصیت، عمومیت/ مجید اخگر
هنر و ادب
جهانِ هنر در عصر جهانی شدن/ دکتر وحید عسکرپور
سیاست هویت/ داود میرزایی
ریشهزدایی و جهانیشدن/ لیلا محرری
هویت به مثابهی تولید فرهنگی/آلیسا ای. الیس
دستهای فراانسان/ علی خدادادی
خشونتی به سوی اظهار/ جورجو آگامبن
هنر ملی در سایهی سنت هنری/ عرفان لطفالهی
دوگانهی غلطانداز/ ابوذر کریمی
هرروزینگی انسان ایرانی/ ابوذر کردی
ایستادن بر آستان جهان/ محمدمهدی رسولی
هنر و امت واحده/ یوسفعلی میرشکاک
تاریخ
آفرینش جهان بهجای بازنمایی جهان/ ژان لوک نانسی
تاریخ جهانشمول و جهان-شهری/ بیتا نقاشیان
دورانِ فراتاریخیِ رازآمیز/ دکتر مهدی پارسا
اتحاد اخلاقی ملل یا لویاتان معتدل جهانی/ لوئیس پی. پوجمان
پایان تاریخ یا تجدید تاریخ/ ابوالحسن فیاض انوش
آغاز بسط را لاجرم پایانی است/ دکتر علی مرادخانی
ایرانیان و بایدها و نبایدهای جهانیشدن/ دکتر منوچهر آشتیانی
بیگانگی از کانون تمدن غربی و خاطر قومی / کیانوش دلزنده