فرهنگ امروز/سارا فرجی: «الهیات سیاسی: چهار فصل درباره حاکمیت » نوشته کارل اشمیت با ترجمه لیلاچمن خواه، عنوان کتابی است که اولینبار سال 1390 توسط انتشارات نگاه معاصر منتشر شد، سال گذشته (1392) هم جلد دوم اثر توسط همین ناشر و مترجم منتشر و روانه بازار شد. بنا به گفته مترجم جلد دوم الهیات سیاسی، دفاعيه اي است از استدلال اصلي اشمیت که در الاهيات سياسي (جلد اول) سال 1922 که با تأخيري 47 ساله تحرير و منتشر شده است.
كارل اشميت (Carl Schmitt) نظريه پرداز آلماني سياست و حقوق عمومي، درجلد اول کتاب خود به مفاهيم حاكميت و انديشه هاي جديد پرداخته و اعتقاد دارد كه تفكرات و نگرش هاي نو و مباحث مربوط به حاكميت از الهيات مسيحي سده هاي ميانه آغاز گشته و وجهي عرفي به خود گرفته است.
اما جلد دوم اثر که موضوع بحث ماست، شامل دو فصل اصلی با عناوین «اسطوره غایی الهیات» و «سند افسانه ای»، پی نوشت، پیوست و یادداشت های متن اصلی است. در انتهای اثر هم مقالهای با عنوان «الهیات سیاسی» چیست؟نوشته هاينريش مايرضمیمه شده است.
اشمیت در این کتاب، تعريفي از حاکميت ارائه مي دهد که کاملاً بديع است؛ هر چند از هابز الهام گرفته اما بر اين باور است که حاکميت عرفي شده يک مفهوم الاهياتي است؛ هر چند نه الاهيات عقلي بلکه تصميم گرايي. بنابراين، مي توان حاکميت را تصميم و سلطه تعريف کرد. اشمیت معتقد است مفاهیم مهم سیاسی و حقوقی جدید، کمابیش همان مفاهیم و مقولات الهیات کهن هستند، با این تفاوت که در قالب عرفی و سکولار درآمدهاند.
روز یکشنبه شانزدهم شهریورماه، صالح نجفی، پژوهشگر، مترجم و ویراستار آثار فلسفی در صفحه اندیشه روزنامه شرق، نقدی بر ترجمه جلد دوم الهیات سیاسی که لیلا چمن خواه ترجمه کرده با عنوان «آزادی مطلق در ترجمههای نظری» آورده و با تطابق بخش های مختلف متن اصلی با ترجمه حاضر، کار ترجمه مترجم را زیر سوال برده و آن را یک ترجمه غیرقابل اعتماد دانسته است.
در بخشی از نقد نجفی که مربوط به مقایسه ترجمه صحیح از متن اشمیت و متنی که مترجم، ترجمه کرده، آمده است: «در مقدمه مترجم آمده است که دوست گرامی ایشان «کل متن را ویراستاری دقیقی» کرده است که «جا دارد از ایشان تشکر ویژهای داشته باشم. جناب آقای خشایار دیهیمی نیز… نکات کلی مهمی را در مورد ترجمه یادآور شد. » و البته پایانی قابلپیشبینی برای مقدمه هر مترجمی که کارش قابل اعتماد نیست: «کاستیهای ترجمه همگی به من تعلق دارد و ساحت این دوستان از هر نقصی مبراست.» گزاره اول بیشک درست است اما گزاره دوم به هیچوجه: ساحت این دوستان لااقل یک نقص دارد، اینکه لابد سه صفحه اول، نه همان صفحه اول ترجمه را خواندهاند و جمله عجیب و بیمعنای مترجمی را که دست یاری به سویشان دراز کرده ندیدهاند یا ندیده گرفتهاند: آفرین بر نظر پاک خطاپوششان باد.»
این بخش از سخنان نجفی موجب شد که دیهیمی به صحبت های این منتقد واکنش نشان دهد و طی یک تماس تلفنی با خبرنگار فرهنگ امروز، اعتراض خود به این بخش از نقد نجفی را اعلام کند.
دیهیمی که معمولا در صحبت هایش سعی می کند از هرگونه بحث و تنش دوری کند و جنجال راه نیندازد، در گفتگو با خبرنگار فرهنگ امروز گفت: بنده تا به حال کتاب «الهیات سیاسی» را ندیدهام و مترجمی هم به نام لیلا چمن خواه نمیشناسم، بنابراین اشاره به کلیات در یک نقد صحیح، کار درستی نیست و آوردن یک نام در جایی نباید به افراد اجازه دهد تا شخصیت دیگران مخدوش شود.
وی ادامه داد: ممکن است مترجم اثر در جایی، صحبت های مرا شنیده باشد یا چیزی درباره من خوانده باشد و در کتابش از من تشکر کرده باشد اما این موضوع، این حق را به افرادی امثال آقای نجفی نمیدهد که اخلاق حرفه ای را زیرپای بگذرانند و گناه یا تقصیری را متوجه من بدانند.
این مترجم در پایان با اشاره به بیاخلاقی هم مترجم اثر و هم منتقد به ترجمه این اثر افزود: هم مترجم اثر بیاخلاقی کرده که بدون اینکه با من صحبتی کرده باشد اسم مرا آورده و هم منتقد که ندانسته بنده را متهم کرده است ولی با این وجود صرف نام بردن از من در یک نوشته، مسئولیتی را متوجه بنده نمیکند و خوب است که دوستان اخلاق را رعایت کنند.