ادبیات و انقلاب (از آسیا تا آمریکا)
یورگن روله
مترجم: علیاصغر حداد
سال چاپ: ۱۳۹۳
ناشر: نی
تعداد صفحات: 408 صفحه
قیمت: 20 هزار تومان
یورگن روله یکی از چند نویسنده و روشنفکری است که نخست مسحور جادوگری کمونیسم بود و سپس از واقعیت استالینیستی گسست. از هنگام پناهندگی به آلمان غربی، در مقام مورخی صاحبنظر و ناظر صحنهی ادبیات و تئاتر کمونیستی شهرتی استوار به دست آورده است.
کتاب ادبیات و انقلاب (از آسیا تا آمریکا) را نشر نی به تازگی منتشر کرده است. این کتاب از مجموعه کتابهایی است که پیش از این، از سوی همین نویسنده و مترجم، با عنوان اصلی «ادبیات و انقلاب» و عناوین فرعی «نویسندگان روس» و «نویسندگان آلمان» منتشر شده است.
روله در این کتاب به تأثیر کمونیسم بر کامو، سارتر، ژید، مالرو، الوار، سلین و آراگون، و همچنین بر نویسندگان ایتالیایی ـ سیلونه، پاوزه، مالاپارته، موراویا و کارلو لوی ـ میپردازد؛ سپس میرسد به بازیهای پیچیدهی بعضی از نویسندگان آمریکایی مانند دوس پاسوس، آپتون سینکلر، اشتاین بک و همینگوی با مارکسیسم و رؤیای کمونیسم.
دو فصل آخر را روله به دو مرتد شورشگر در اردوگاه ادبیات مارکسیستی اختصاص میدهد، و دربارهی کتاب کوستلر خورشیدگرفتگی و کتاب اورول ۱۹۸۴ و خاطرات ندامتآمیز آندره ژید و اسپندر بحث میکند، و سرانجام به ثبت واقعهی شورش نویسندگان جوان لهستانی و مجار بر ضد استالینیسم در ۱۹۵۶ میپردازد.
در سرکوبهای پس از آن وقایع در مجارستان، نویسندهای بهنام تیبور دری به جرم رهبری «یک سازمان دشمن دولت» محکوم شد. این امر شوخی تلخی بر سر زبانهای مردم بوداپست انداخت: سؤال «آن سازمان چه بود؟» جواب: «مردم مجارستان». در پایان این سیر و بررسی فشرده، روله یادی هم از عدهی کثیری از نویسندگان در زندانهای شوروی، اقمار شوروی و چین میکند و نشان میدهد که اتحاد ادبیات و کمونیسم همچنان نزدیک، ولی غمانگیز است.