اقتصاد تحریم نفت

جدال بر سر تجربه مصدق

گروه نویسندگان

گردآوری و ترجمه: بهرنگ رجبی

ناشر: دنیای اقتصاد

تعداد صفحات: ۱۴۴ صفحه

قیمت: ۱۰ هزار تومان

این کتاب مختصر شرح مباحثه ای است میان اقتصاددانانی از طیف های مختلف فکری درباره میزان توفیق تدابیری که محمد مصدق برای رویارویی با تحریم نفتی حاصل از ملی کردن صنعت نفت در ایران در پیش گرفت.  ملی کردن صنعت نفت در ایران عملی قهرمانانه انگار شد اما فراتر از این مرزها، قدرقدرتانی جهانی آن را تهدیدی برای منافع خود و شاید مهم تر، آغاز روندی می دیدند که می توانست همه دنیا را درنوردد و به ملی شدن منابع طبیعی همه کشورهای محروم و توسعه نیافته بیانجامد. طبیعی بود که به مقابله برآیند و مهم ترین ابزارشان برای اعمال فشار، تحریم بود. حالا بیش از شش دهه بعد از آن روزگار، همه آن منازعات و نتایج و پیامدهایش، مرور تجربه قبلی حتما بی فایده نیست. این کتاب مشتمل بر چهار مقاله و یک پیوست است، تلاشی برای چنین کاری است.

یافته اصلی تحقیق این است که در مقطع سال ۱۳۳۲، اگر سیاست‌ها و شرایط حاکم (از جمله تحریم نفت) تا زمانی نامعلوم هم ادامه می‌یافت، اقتصاد ایران می‌توانست در غیاب درآمد نفت و بی اقدامات ریاضتی بیشتر، بر همان مداری که می‌رفت سرپا بماند و دوام بیاورد. این اثر مشتمل بر چهار فصل است که عناوین آن به ترتیب عبارت است از: «سیاست‌های تطبیقی در برابر شوک ارزی: ایران، ۱۳۳۰-۱۳۳۲»، «جنبش ملی کردن نفت، تحریم بریتانیا و اقتصاد ایران، ۱۳۳۰-۱۳۳۲»، «منازعه بر سر ملی کردن صنعت نفت در فاصله سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ و اقتصاد ایران: مداخله‌ای در بحث»، «سیاست اقتصادی ایران در دوران مصدق».