فرهنگ امروز: ماه رمضان در میان مسلمانان از احترام، اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است و ماه سلوک روحی آنان است و مؤمنان با مقدمهسازی و فراهم کردن زمینههای معنوی و با حلول این ماه با شور و اشتیاق و دادن اطعام و افطاری به نیازمندان، شبزندهداری و عبادت، تلاوت قرآن، دعا، استغفار، دادن صدقه، روزهداری و نیز مطالعه روح و جان خود را از سرچشمه فیض الهی سیراب میکنند. با توجه به اهمیت مطالعه در این ماه پرفیض و برکت به سراغ محمد اسفندیاری، اسلامپژوه، تاریخنگار و عاشوراپژوه رفتیم و او پیشنهاد مطالعاتی خود را در ماه مبارک رمضان برای مخاطبان ایبنا اینگونه بیان کرد: من دو کتاب را برای مطالعه در این ماه مناسب میدانم.
وی ادامه داد: کتاب اول به عنوان «فروغ ولایت» تاریخ تحلیلی زندگانی امام علی(ع) است که نویسنده آن آیتالله جعفر سبحانی یکی از پرکارترین نویسندگان در ایران معاصر و در جهان اسلام است و در زمینههای متعدد از تفسیر قرآن، عقاید، تاریخ، فقه و اصول، کتابهایی متعدد به زبان عربی و فارسی دارد. کتاب فروغ ولایت اثری به زبان فارسی است که حدود 800 صفحه است. در این کتاب مولف زندگی امیرالمومنین را در کنار پیامبر و در دوران خلفا و در دوران حکومتش بررسی کرده است. این کتاب هم توصیفی است و هم تحلیلی. به این صورت که ضمن گزارش از زندگی امام علی به تحلیل آن نیز پرداخته است. مطالعه این کتاب در ماه رمضان که مصادف با شهادت امام علی(ع) است مناسبت دارد.
او گفت: همگان میدانند که در شبهای قدر یک سلسله اعمال عبادی و دعاهایی وجود دارد که مستحب است خوانده شود. این دعاها و اعمال در کتاب مفاتیحالجنان نوشته شده است. اما در همین کتاب مفاتیحالجنان به نقل از شیخ صدوق آمده است که برترین اعمال در شبهای قدر مذاکره علمی و مطالعه است. لذا خواندن کتاب در ماه مبارک توصیه میشود.
اسفندیاری اظهار کرد: کتاب دومی که برای مخاطبان معرفی میکنم که برای مطالعه در ماه مبارک رمضان مفید است کتاب «مشهورات بیاعتبار در تاریخ و حدیث» است. نویسنده این کتاب جوان دانشمندی به نام مهدی سیمایی است که فقط 20 سال دارد و از طلاب جوان حوزه علمیه قم است و این کتاب اولین اثری است که از او منتشر شده و خیلی مورد استقبال قرار گرفته است. در ابتدای کتاب بحثی تحت عنوان روش راستی آزمایی حدیث انجام شده است.
او با اشاره به این موضوع که ما میدانیم که همه احادیثی که در کتابها وجود دارد معتبر نیستند بلکه در میان آنها احادیث ضعیف و مجعول هم وجود دارد تصریح کرد: نویسنده جوان این کتاب در ابتدا بحثی کرده که ما چگونه بسنجیم که حدیثی راست است یا راست نیست و معتبر و صحیح است یا خیر.
این اسلامپژوه ادامه داد: سیمایی در این کتاب در چهار فصل روایات تفسیری، روایات اعتقادی، روایات تاریخی و روایات عاشورایی را که مشهور هستند اما اساسی ندارند و معتبر نیستند شناسانده است.
وی افزود: از دیرباز به ما گفتهاند چه بسیار چیزهایی که مشهورند ولی هیچ اصل و اساسی ندارند. طبق یک قاعده کلی ما باید بدانیم که شهرت هرگز دلیل بر مقبولیت نیست و چه بسا چیزی مشهور باشد اما قابل قبول نباشد و اساسی نداشته باشد. همچنین چه بسا نظری در اقلیت باشد ولی صحیح باشد. پس اکثریت و اقلیت ملاک درست یا نادرست بودن چیزی نیست. در انجیل سخنی بدین مضمون آمده است که از راهی نروید که روندگان آن بسیارند بلکه از راهی بروید که روندگان آن اندکند. چنین موضوعی در آموزشهای اسلامی در قرآن و در راویات نیز آمده است.
وی در انتها بیان کرد: در نهایت اینکه کتاب مشهورات بیاعتبار کتابی است که احادیث مشهور تفسیری، اعتقادی، تاریخی و عاشورایی را که اعتبار و اساسی ندارند اما مشهور و زبانزد شدهاند نقد و بررسی کرده است.