علم دینی

  • جریان‌شناسی الگوهای حکمرانی در تشیع ۱۲ روز قبل

    گفت‌وگو با مسعود پورفرد؛

    جریان‌شناسی الگوهای حکمرانی در تشیع

    در جنبش تنباکو، فقیه نقش رهبری داشت؛ به‌محض اینکه استبداد تسلیم می‌شود، رهبر فقیه سیاست را رها کرد. اما همیشه این‌طور نبوده است، در تجربه تاریخی الگوی سوم مواردی داریم که با رفع مشکل، نقش رهبری فقیه تمام نشده و استمرار یافته است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    پیامبری یا به خودوانهادگی بشر| همایون همتی

    سخن نگارنده در این خطابه و تحریر بعدی آن دربارۀ پدیده و رویداد عظیم پیامبری است یعنی آمدن پیامبران از جانب خداوند برای دستگیری از انسان. به خودوانهادگی نیز اصطلاحی است از ژان پل ساتر، فیلسوف معروف فرانسوی که او را در روزگار خود “پیامبر روشنفکران” خوانده بودند.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    سیسی، بهره‌ها و توسعه مسجد رأس الحسین

    عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر چهارشنبه 27 آوریل از کار توسعه و نوسازی گسترده مسجد الحسین در قلب قاهره پایتخت مصر که نزدیک به یک ماه به طول انجامید، بازدید کرد. این نوسازی که تقریباً 150 میلیون پوند هزینه در بر داشت، شامل بازسازی و نوسازی بیشتر قسمت‌های مسجد، از جمله نصب ضریح جدید برای مقبره، و نوسازی صحن بیرونی بود.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    نبردی که روز عید فطر انجام شد

    دو قبیله همپیمان با یهود، روز اول شوال سال دوم هجری برای شبیخون زدن به مدینه آماده می‌شوند. حضرت رسول (ص) سپاهی را به فرماندهی امیرالمومنین (ع) به منطقه می‌فرستد، اما آنها از ترس می‌گریزند.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    هفت باور اشتباه در مورد رؤیت هلال ماه شوال

    حرف‌وحدیث‌های زیادی در مورد ماه رمضان و تفاوت این ماه با دیگر ماه‌های قمری بین مردم رواج پیدا کرده که اغلب آن‌ها نادرست است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    نه یهودی، نه مسیحی، بلکه دین ابراهیم(ع)| محمدتقی سهرابی‌فر

    قرآن هر جا که از دین ابراهیم سخن می‌گوید بر مشرک نبودن او نیز تصریح می‌کند. با توجه به فرمایش علامه طباطبائی که علّتِ به وجود آمدنِ شرک در دین را انشعابات و ضمائمِ به وجود آمده در دین می‌داند، به این نتیجه می‌رسیم که دین ابراهیم (ع) خالی از انشعابات و ضمائم بوده است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    مذاکره علمی و مطالعه، برترین اعمال در شب‌های قدر است/ کتاب «فروغ ولایت» را بخوانید!

    محمد اسفندیاری می‌گوید: در کتاب مفاتیح‌الجنان به نقل از شیخ صدوق آمده است برترین اعمال در شب‌های قدر، مذاکره علمی و مطالعه است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    نگاهی جدید به دعای سحر | محمدعلی عسگری

    هر سال با حلول ماه مبارک رمضان، هنگام سحر، شیعیان دعایی را زمزمه می‌کنند که بسیار ساده و درعین حال عمیق و پرمحتواست اما همین دعا درترجمه های مرسوم به صورت یک سری ورد یا زمزمه‌هایی در می آیدکه تقریباً خالی از محتوا شده و طبعاً اثر گذاری خود را از دست می‌دهد. این اتفاق ممکن است در بسیاری از ادعیه دیگر هم رخ داده باشد اما به نظر می‌رسد درباره دعای سحر به شکلی عجیب و غیر قابل باور اتفاق افتاده باشد.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    امام علی (ع) در نگاه مسیحیان| محمد مسجدجامعی

    مسیحیان عرب‌زبان در دوران جدید به بیانی که خواهد آمد از طریق خصوصاً نهج‌البلاغه با امام آشنا شدند و فارغ از «تحمیلات عقیدتی» یاد شده به بررسی شخصیت و سخنان و رفتار و کیفیت حکمرانی حضرت پرداختند. این یکی از معدود مواردی در طول تاریخ است که امام را خودش را با خودش و با آ ثارش می‌شناسند و بسیاری از آنان عمیقاً تحت تأثیر شخصیت و اندیشه‌ها و سیره حضرتش قرار گرفتند.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    نگاهی به تاریخ دعا در ایران و اسلام

    نیایش و دهش در فرهنگ الوهی انسان

    انسان ذاتا موجودی مخلوق و متعلق به ساحتی الهی و مینوی (غیرمادی) است. او بدین‌ترتیب با طبیعت و الوهیت مثلثی سه‌گانه می‌سازد که بعدها در فلسفه اسلامی اشراقی ـ صدرایی سه ساحت عقل، نفس و بدن؛ یا الوهیت، خیال (مثال) و ماده را متبلور ساخت. این سه ساحت به صورت طولی برهم تاثیرگذار هستند، یعنی تاثیر از بالا به پایین است و هرگز برعکس نیست، چه اینکه به‌زعم فلاسفه ما، نظام طولی عالم که از واجب تعالی آغاز می‌شود، این ممکنات را از عقل تا ماده اولیه به ترتیب و تقیید آفریده و سلسله اثرگذاری از مافوق (علت) به مادون (معلول) است. 

  • رابطه مردمسالاری دینی و نهج البلاغه/ ارکان فلسفه سیاسی قدیمی‌تر از یکسال

    رابطه مردمسالاری دینی و نهج البلاغه/ ارکان فلسفه سیاسی

    عماد افروغ در برنامه تلویزیونی سوره گفت: از نهج البلاغه دموکراسی و تئوکراسی درنمی‌آید اما مردمسالاری دینی درمی‌آید.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    دین، جنسیت و اقلیت جنسی

    صلح‌پژوهان مدت‌ها است متوجه شده‌اند که دانش‌های بومی منجر به برنامه‌ریزی کاربردی‌تر و مؤثرتر می‌شود. با این حال، دانش جنسیت و هویت‌های تراجنسیتی و همچنین شیوه‌های فرهنگی مرتبط با آن علیرغم اینکه اغلب معانی نمادین، مذهبی و سیاسی بسیار مهمی دارند عمدتاً مغفول مانده است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    عبده و مساله مقتضیات زمان

    در تاریخ معاصر اسلام حلقه‌های مفقود یا آشکاری وجود دارند که می‌توان از آنها در یک حرکت طولی و فرآیندی معنادار، به عنوان سنت احیاگری اسلامی نام برد و یاد کرد. سنتی که اگرچه به ایران اسلامی و دغدغه روشنفکرانش به الزام ختم نمی‌شود، لیکن به این معنا نیست و نبوده که آن را به عنوان یک جریان ارزشمند و هدفمند در کل عالم اسلام یا جامعه بزرگ اسلامی نیز تصور نکرد.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    جایگاه عقل در اندیشه شیخ مفید

    قرن چهارم به‌خصوص با تجربه تلخ عصر غیبت کبری که در اوایل قرن در سال 329ق رخ داد و شیعیان در فرود و فرازهای بین نقل و عقل و شبهه و ردیه و اصول و فروع سرگردان مانده بودند و مسلّطین از آنها قائل به مرجعیت امام و رعایت روایت و حدیث ایشان بود، منشأ تحولات عظیمی در افکار و اندیشه‌های مسلمین از شیعه شد.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    فهم قرآن باید در متن باشد نه حاشیه/ باید توان برداشت از قرآن را پیدا کنیم

    اگر در زبان مردم دقیق شویم بسیار کم مثال قرآنی می‌بینیم. من عاشق شعر هستم و به قول عرفی ملک سخن به ممکلت جم نمی دهم، یک بیت عاشقانه به عالم نمی‌دهم. اما با تمام این وصف می‌گویم وقتی صدها شعر در زبان مردم است آیا ما توانسته‌ایم زبان مردم را با یک آیه از قرآن کریم آشنا کنیم؟

  • قدیمی‌تر از یکسال

    یاسمن غنی در «مقابر» انتساب قبور موجود در کشور به پیامبران را بررسی می‌کند؛

    هجرت برخی پیامبران بنی‌اسرائیل به ایران

    در این کتاب، به قدر توان و بر اساس اسناد موجود، ضمن معرفی و توصیف مقابر و شرح زندگانی آن پیامبران، تا حدی شبهات پیش آمده در زمینه مورد نظر و درستی یا نادرستی این انتسابات از نظر تاریخی بررسی شده‌است.

  • قدیمی‌تر از یکسال

    ابن سینا به تنهایی الگوی تمدن‌ساز است/ نقشی که نابغه بزرگ در تمدن اسلامی ایفا کرد

    ویژگی اصلی ابن‌سینا، احاطه داشتن بر بسیاری از دانش‌های زمانش بود. علت انتخاب عنوان این کتاب تنها دانش ابن‌سینا نبود بلکه نقشی بود که این نابغه بزرگ در تمدن اسلامی ایفا کرده بود. او به تنهایی یک الگوی تمدن‌ساز است، از هر نظر که به مسئله نگاه کنید!

  • مرحوم خسروشاهی اهمیت گفتمان بین مذاهب و ادیان را درک کرد قدیمی‌تر از یکسال

    مرحوم خسروشاهی اهمیت گفتمان بین مذاهب و ادیان را درک کرد

    اوحدی گفت: مرحوم خسروشاهی اهمیت گفتمان بین مذاهب و حتی ادیان را درک کرد و بنیانگذار گفتمان ادیان هم بود تا با موضع‌گیری سران مسیحی، دین در جهان زنده شد.

  • توجه به شاخص های دینداری راه رهایی از پیرایه های تاریخی دین قدیمی‌تر از یکسال

    نگاهی به قبض و بسط تاریخی در دین اسلام؛

    توجه به شاخص های دینداری راه رهایی از پیرایه های تاریخی دین

    نگرش تاریخی به دین به این معنا که بپذیریم که دین یک امر انسانی(مرتبط با انسان) است نه یک پدیده طبیعی و عینی، سبب می شود که در فهم دین ساده انگاری نکنیم و بپذیریم دین کنونی ما همان چیزی نیست که در عصر نزول و آغازین آن بوده است. نگرش تاریخی وسواس و احتیاط ما را در فهم دین دو چندان می کند و همین احتیاط  و سواس در فهم دین سبب می شود که اولا روند بسط تاریخی دینی کاهش یابد ثانیا فهم قبض و بسط های دین راحت تر می شود.

  • شعف به شیوۀ تِــرزا  آویلای قدیمی‌تر از یکسال

    نگاهی به شخصیت قدیسه ترزا و عرفان کاتولیکی او؛

    شعف به شیوۀ تِــرزا  آویلای

    عرفانِ کاتولیکی( با دو نقطۀ عطف: در قرنِ دوازدهم با عرفانِ راین، سپس در پی شورای تِرنت و اصلاح‌ستیزی آن، با به‌ویژه تِـرزا دو آویلای اسپانیایی و دوستش جان صلیب) در حالتی امتناعی در درونِ کاتولیسم، جا خوش می‌کند: حاشیه‌ای که در تکاپوی مکاشفه قلب است. نوشتنِ تِـرزا از همین وضعیت متناقض‌نما سر بر می‌آورد، و البته کارش نیز به‌مثابۀ مؤسسِ فرقه کارمِل‌های پابرهنه استوار بر همین جایگاه متناقض نماست.