شناسهٔ خبر: 65569 - سرویس کتاب و نشر

بحران دموکراسی از زبان چامسکی

کتاب «دنیا دست کیست؟» مصاحبه دیوید بارسمیان با نوام چامسکی است که توسط ضیاء‌الدین خسروشاهی و مسعود حسن‌پور ترجمه شده و نشر هونار آن را منتشر کرده است. چامسکی در این کتاب به بحران دموکراسی اشاره کرده و وجوه مختلف حاکمیت مردم بر مردم را روشن ساخته است.

فرهنگ امروز:  کتاب حاضر محصول سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های به‌دقت ویراسته‌ نوام چامسکی است که پیدا کردن نکته‌های موجود در آن در سایر آثار نظری چامسکی کار سهلی نخواهد بود. اثر پر از ایده‌های خیره‌کننده و دیدگاه‌های تاثیرگذاری است که روشن و در دسترس است و خواننده را خسته نمی‌کند. آنچه در این اثر می‌خوانید از مطالب شنیداری رادیوها و رسانه‌های امروزی فراتر است و ذهنیات چامسکی را به درستی شرح می‌دهد. تحلیل‌های او چنان عمیق و دوراندیشانه است که همواره روزآمد به نظر می‌رسد و با گذر زمان بیشتر می‌درخشد.

نوام چامسکی نویسنده معاصری است که آثارش مورد بیشترین استناد قرار گرفته است؛ در طول تاریخ او مقام هشتم را در این حوزه به دست آورد که پس از کارل مارکس، لنین، شکسپیر، ارسطو، انجیل، افلاطون و فروید قرار می‌گیرد. او در سطح جهانی مهم‌ترین منتقد اجتماعی-سیاسی معاصر است ولی عقاید سیاسی‌اش در درون خاک آمریکا به حاشیه رانده شده است. روزنامه نیویورک تایمز یادآور می‌شود که او بی‌اغراق مهم‌ترین روشنفکر معاصر بوده است.

چامسکی در بخشی از کتاب گفته است: دموکراسی را در نظر بگیرید. بنابر معنای منطبق با عقل سلیم، یک جامعه تا آن حد دموکراتیک است که مردم بتوانند در مدیریت امور خودشان به صورت معناداری شرکت کنند. اما معنای عقیدتی دموکراسی فرق دارد – به نظامی اطلاق می‌شود که در آن تصمیمات را بخش‌هایی از جامعه صاحبان کسب و کار و نخبه‌های مربوطه می‌گیرند، چنان‌که نظریه‌پردازان پیشرو دموکرات توضیح داده‌اند، عموم مردم فقط ناظراند، نه مشارکت‌کننده. آن‌ها مجازند تصمیمات ازمابهتران را تایید کنند و از این یا آن دیگری حمایت کنند، اما در موضوعاتی که مانند سیاست عمومی به آن‌ها مربوط نیست دخالت نکنند.

چنانچه بخش‌هایی از عموم مردم از مدار بی‌طرفی منحرف شوند و شروع به سازماندهی کنند و وارد عرصه عمومی شوند، این دموکراسی نیست. بلکه به زبان درست فنی، بحران دموکراسی است، تهدیدی که باید به هر صورتی شده بر آن غلبه کرد. در السالوادور با جوخه‌های مرگ، در داخل کشور با ابزار ظریف‌تر و غیرمستقیم. یا اقتصاد آزاد را در نظر بگیرید اصطلاحی که عملا به نظامی مبتنی بر یارانه عمومی و سود خصوصی با دخالت وسیع دولت در اقتصاد اطلاق می‌شود تا سعادت و رفاه برای ثروتمندان تامین شود.

در واقع، در عرف قابل قبول درست مانند هر عبارت شامل واژه آزاد احتمالا معنایی مخالف معنای واقعی‌اش را می‌دهد. یا دفاع در مقابل تعرض را در نظر بگیرید، عبارتی که برای اطلاق به تعرض به کار می‌رود. زمانی که آمریکا در اوایل دهه 1960 به ویتنام جنوبی حمله کرد، قهرمان لیبرال آدلای استیونسن توضیح داد که ما از ویتنام جنوبی در مقابل تعرض داخلی دفاع می‌کنیم، یعنی تعرض دهقانان ویتنام جنوبی علیه نیروی هوایی آمریکا و ارتش مزدوری که هدایت آن با آمریکاست، دهقانانی که ما داشتیم آن‌ها را از خانه‌هایشان به سوی اردوگاه‌های کار اجباری بیرون می‌کردیم تا از گزند چریک‌های جنوبی در امان بمانند. در واقع این دهقانان مشتاقانه از چریک‌ها حمایت می‌کردند، در حالی که همه اذعان داشتند رژیم دست‌نشانده آمریکا پوسته‌ای توخالی بیش نیست.

کتاب «دنیا دست کیست؟» مصاحبه دیوید بارسمیان با نوام چامسکی است که توسط ضیاء‌الدین خسروشاهی و مسعود حسن‌پور ترجمه شده  و در 244 صفحه به بهای 72 هزار تومان از سوی نشر هونار منتشر شده است.