فرهنگ امروز: حتی مراجعه به متن دینی را فرمان عقل و مقدمه استفاده از وحی میداند و این عقل است که ما را به پرسش درباره آفرینش و آغاز، انجام و هدف آن ارشاد میکند و برای پاسخ به این پرسش ما را به تدبر در پیام وحی راهنمایی میکند و در مورد واقعه عاشورا نیز هیچ اثری از گفتار و رفتار حضرت سید الشهدا(ع) نیست الا اینکه منطبق با عقل است. طلاب جوان اهل منبر و ذاکرین اهلبیت(ع) باید بیشتر مطالعه کنند و توجه داشته باشند به اینکه وقتی با شعر و صدای خوب و حرفهای احساسی جوانان را پای منبر کشیدند و اشک آنها را هم در آوردند اما برای شبهات آنها پاسخ عقلانی نداشتند، آن احساس مقدس از دین او صیانت نخواهد کرد.
نمیدانم چرا حوزه علمیه و موسسات فرهنگی دینی برای تولید محتوای مناسب برای اهل منبر و مداحان و نیز نظارت بر کار آنها اقدامی نمیکنند؟ چند سال قبل در سفر کاری به بیروت به یک مرکز فرهنگی اسلامی رفتم. یکی از ماموریتهای آن مرکز تهیه منابع معتبر برای اهل منبر و ذاکرین بود تا در کنار صحت منابع، به شرایط فرهنگی جامعه لبنان هم توجه شود. همچنین شبکه المنار روی سریال ولایت عشق برای پخش در لبنان کار میکرد، یکی از کارشناسان میگفت بعضی از صحنهها و دیالوگهای این سریال با توجه به باورهای دینی مردم لبنان قابل پخش نیست. اما در ایران که مرکز اسلام و تشیع است هیچ کنترلی روی این مسائل نمیشود و چه بسا صدا و سیما در جهت عکس آن حرکت میکند.
بنابراین نقش مروجان دین در تحکیم ایمان یا گریز جامعه از دین، نقش موثری است.
مساله دیگر مربوط به نقش حکومت دینی در حفظ دین یا دین گریزی است که قابل بحث است. حکومت دینی باید به این نکته بدیهی توجه داشته باشد که گفتار و کردارش در نگاه مردم به پای دین نوشته میشود و باید چون رسول خدا(ص) عملکردش موجب گرایش بیشتر جامعه به دین شود نه آنکه خدای ناکرده موجب دینگریزی نسل جوان شود. چنان که در برخی دورههای تاریخ خلفا، آیه شریفه و رایت الناس یدخلون فی دینالله افواجا، یخرجون من دینالله... خوانده میشد.
بنابراین وقتی در مقام ادعا خود را ناشر احکام دین و آیت خدا و حجج اسلام و مسلمین معرفی میکنیم، اما در عمل دین را ابزار رسیدن به قدرت و از هر وسیلهای برای حفظ قدرت استفاده میکنیم مردمی که باورهای دینی خویش را از گفتار و رفتار ما برگزیدند، نسبت به این باورها دچار تردید میشوند و میگویند اگر پشت کتاب چیز دیگری نوشته به ما هم بگویید، تا ما هم بدانیم که آخرتی در کار نیست!
در این صورت ضعف بنیه دینی مردم نقش اصلی را در این تردید دارد اما نافی مسوولیت مدعیان حکومت دینی نیست.