«خواندن و نگارش انتقادی برای مقاطع تحصیلات تکمیلی»

مایک والاس و آلیسون ری

مترجم: توسط زهرا عباسی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

ناشر: سمت

تعداد صفحه: ۳۱۳ صفحه

قیمت: ۳۶ هزار تومان

کتاب از سه بخش  که هر بخش از چندین فصل بدین شرح تشکیل شده است:  ابتدا با شرحی بر خواندن انتقادی و نوشتن خودانتقادی آغاز می‌شود. سپس یک نقشة ذهنی برای پیمایش پیشینة پژوهشی، تحلیل دقیق متون مجزا و نگارش ارزیابی انتقادی از آن‌ها توسعه می‌دهد. در نهایت ارزیابی انتقادی از پیشینة پژوهشی برای یک رساله را سازمان‌دهی می‌کند و آن ساختار را در مقالات پژوهشی و ارائه‌های شفاهی به کار می‌گیرد.

مترجم در پیشگفتاری که بر این کتاب نوشته آورده است: «برای دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی این نیاز و احساس واقعی وجود دارد که لازم است فعالیت‏های مختلفی را‏ ‏در فرایند تحصیلات دانشگاهی خود تغییر دهند و به مهارت‏های بیشتری برای درک، بررسی و نگارش متون دانشگاهی نیاز دارند. خواندن و نوشتن انتقادی‏ ‏ازجمله مهارت‏های اساسی و مهمی ‏به‌شمار ‏می‏روند که دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای بررسی و تجزیه و تحلیل متون علمی ‏در رشتة تخصصی خود و‏ ‏نیز نوشتن متون‏ ‏دانشگاهی مانند پایان‏نامه، رساله و مقاله‏های علمی ‏بدان نیازمندند و از این مهارت‏ها ‏می‏توانند در دستیابی به ارزیابی دقیق متون علمی، ارائة استدلال‏های روشن و شواهد پشتیبانی‏شده و تشکیل ساختار دقیق برای نگارش متون علمی ‏بهره ببرند.

همان‌گونه که نویسندگان کتاب‏ مایک والاس و آلیسون ری، که متخصص حوزة آموزش پژوهشگری هستند، اذعان کرده‏اند این کتاب برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی نگاشته شده و شروع کار ‌آن‌ها مستلزم بررسی پژوهش‌های منتشر شده و منتشر نشده ازجمله مقالات دانشجویی، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، رساله‌های دکتری و مقالات پژوهشی مرتبط و نیز ارائه‌های شفاهی است.»

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه می‌نویسد: «در این کتاب نویسندگان‏ به ‏روشنی خواندن و نوشتن را به شیوه‏ای ساختارمند پیوند ‏می‏دهند و رابطه بین نظریه و کاربرد در این اثر به‏خوبی مشخص است. به طور کلی، این کتاب رویکردی منظم و منسجم برای توسعه مهارت‏های خواندن و نوشتن انتقادی را که برای طیف وسیعی از سطوح مختلف تجزیه و تحلیل متون دانشگاهی و انواع تکالیف خواندن و نوشتن دانشگاهی قابل استفاده است، به خوانندگان عرضه می‏کند. همچنین این اثر با ارائه ابزارهایی کاربردی برای تجزیه و تحلیل آثار علمی و ساختاردهی به نگارش متون دانشگاهی مهم، به دانشجویان کمک ‏می‏کند مهارت‏های خود را در این زمینه تقویت کنند و از این مهارت‏های انتقادی در افزایش توانایی‏های دانشگاهی خود بهره ببرند.‏ ‏نمودارهای تکمیلی، توضیحات مفهو‏می‏ و تمرین‏های کاربردی و عملی در کتاب به خواننده این امکان را‏ ‏‏می‏دهد تا رویکرد تحلیل انتقادی متن و مفاهیم مرتبط با نگارش انتقادی را به‏راحتی درک کند و آن‌ها را در عمل به کار بندد. همچنین وجود وب‏سایت و نیز منابع اضافی برخط به خوانندگان کمک ‏می‏کند از طریق الگوها و چک‏لیست‏ها، دسترسی به مقالات مجله SAGE و مطالعة مطالب تکمیلی، بر تکنیک‏های مهم و مهارت‏های پیشرفته انتقادی که یاد ‏می‏گیرند، تسلط یابند.

این کتاب را ‏می‏توان به‏ عنوان ابزاری برای یادگیری فردی، کتاب درسی در کلاس، شیوه‏نامة کاربردی‏ ‏برای تدوین پیشینة پژوهش و مبانی نظری و یا یک کتاب راهنما که از طریق آن مدرس و دانشجو گام به گام پیش می‌روند، به کار برد.»

نویسندگان در شیوه استفاده از این کتاب آورده‌اند: «این کتاب در اصل برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم اجتماعی نگاشته شده است که شروع کار آن‌ها مستلزم بررسی پژوهش‌های منتشر شده و منتشر نشده ازجمله مقالات دانشجویی، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، رساله‌های دکتری و مقالات پژوهشی مرتبط به‌علاوة ارائه‌های شفاهی است. خواندن انتقادی و نوشتن خودانتقادی ازجمله مهارت‌های قابل انتقال هستند که در تولید آثار دانشگاهی مؤثر، ارائه‌های شفاهی و پیشنهاده‌های پژوهشی حمایت‌شونده نقش مهمی دارند. بنابراین، کتاب حاضر همچنین برای افراد دانشگاهی تازه‌وارد که تمایل دارند کیفیت نگارش پژوهش خود را از طریق خواندن انتقادی پیشینه‌های پژوهشی تقویت نمایند و مهارت‌های خود را به عنوان نویسندگان خودانتقادی تثبیت کنند خالی از فایده نخواهد بود.»

در ادامه مقدمه مولفان آمده است: «مطالب این کتاب به گونه‌ای طراحی شده است که به موازات کار متناوب خواننده در هر فصل و انجام تمرین‌های مربوط که بسیاری از آن‌ها مناسب فعالیت‌های کلاسی به عنوان مبنای تکالیف مرور انتقادی ارزیابی شده است، سطح مهارت و اطمینان وی افزایش می‌یابد. در مهم‌ترین تمرین‌ها از خوانندگان خواسته می‌شود تا دو مقالة علمی ـ پژوهشی ـ دانشگاهی خلاصه‌شده که شامل مثال‌های کاربردی است را تحلیل و  مرور کنند تا برای نگارش مرورهای انتقادی خود از متن‌های انتخابی‌آماده شوند.»

در پشت جلد کتاب نیز می‌خوانید: «خواندن انتقادی و نوشتن خود انتقادی از جمله مهارت‌های قابل انتقالی هستند که در تولید آثار دانشگاهی مطلوب و موثر، ارائه‌های شفاهی و پیشنهادهای پژوهشی نقش مهمی دارند. این کتاب برای دانشجویان تازه‌واردی که تمایل دارند کیفیت نگارش پژوهش خود را از طریق خواندن انتقادی پیشینه‌های پژوهشی تقویب و مهارت‌های خود را به عنوان نویسندگان خود انتقادی تثبیت کنند مفید است. طراحی کتاب به‌گونه‌ای است که می‌توان از آن به عنوان ابزاری در یادگیری خودمحور، کتاب درسی در کلاس و نیز مقیاسی برای شیوه‌های پژوهشی یا یک کتاب آموزش گام به گام استفاده کرد.»