باستانی پاریزی و تاریخ‌نگاری عامه‌پسند(۱)؛

از کُت و سُمبه‌های پاریز تا گذرهای پَت و پهن تاریخ

او «خم‌وچم» جامعۀ ایرانی را خوب می‌شناخت و در بررسی تاریخ اجتماعی ایران هیچ‌گاه خود را اسیر نظریات جامعه‌شناسان ایران‌ندیده، نکرد و برای بررسی تاریخ اجتماعی ایران بر روایت‌های عامه‌پسند عوام تکیه می‌کرد نه خواص فرهیختۀ کالج‌ها و سیته‌های اروپایی.

باستانی پاریزی و تاریخ‌نگاری عامه‌پسند:

از کُت و سُمبه‌های پاریز تا گذرهای پَت و پهن تاریخ

باستانی پاریزی جدای از حافظۀ بی‌نظیر و اندوخته‌هایی که در مطالعۀ تاریخ اجتماعی ایران داشت، روایت‌های عامه‌پسند را از هر جا و از هرکه می‌خواند و می‌شنید یادداشت می‌کرد و گاه بر مبنای همین روایت‌های به ظاهر معمولی و ساده، مقاله یا کتابی را در موضوع تاریخ اجتماعی می‌نوشت. او «خم‌وچم» جامعۀ ایرانی را خوب می‌شناخت و در بررسی تاریخ اجتماعی ایران بر روایت‌های عامه‌پسند عوام تکیه می‌کرد نه خواص فرهیختۀ کالج‌ها و سیته‌های اروپایی.

گفت‌وگوی خواندنی با سيمين فصيحی، بيست سال پس از نقد جدلی استاد باستانی پاریزی؛

تاریخ­نگار مردمی

کلاس­‌های ایشان زیاد نبود، گاهی کوتاه برگزار می‌شد و یا فاصله‌هایش طولانی بود، ولی همان جلساتی که با ایشان داشتیم برایم لذت­ بخش بود. برایم اهمیت داشت که به سراغ آثارش رفتم و به نقد و بررسی‌اش پرداختم؛ چون وقتی كسی را نقد می‌كنيد باید اندیشه‌اش مهم و تأثیرگذار باشد يا از جامعیتی برخوردار باشد یا نکات قابل تأملی در آن باشد.من در آن دوره با این دید و بنا بر اهمیت باستانی پاریزی به سراغش رفتم و واقعاً هم فکر نمی­‌کردم که چنين نتیجه‌­ای از آن حاصل شود.

وداع با مردی که تاریخ را قربانی سیاست نکرد

مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی مورخ، نویسنده، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه و استاد بازنشسته گروه تاریخ دانشگاه تهران پنچشنبه 7 فروردین ماه با حضور تعدادی از مسئولان، نویسندگان و هنرمندان در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.