به گزارش فرهنگ امروز به نقل از اعتماد؛ سرمایه‌داری، پدیده شگفت در تاریخ ایران به شمار می‌آید. ایرانیان در دوره‌های گوناگون زیست فردی و اجتماعی، نگرشی ویژه به دارایی و سرمایه داشته‌اند. بسیاری از اندیشمندان و تاریخ‌نگاران، عامل‌هایی بسیار در پیدایش چنین نگرشی شناسانده‌اند. ‌هانری رونه دالمانی، جهانگرد و عتیقه‌شناس فرانسوی که در میانه‌های دوره قاجار به ایران آمده است، در کتاب «سفرنامه از خراسان تا بختیاری» به گونه‌ای جالب به نگرش ویژه جامعه ایرانی به سرمایه در تاریخ اشاره کرده است «در دنیا ملتی نیست که باندازه ایرانی از نشان دادن سرمایه خود ترس داشته باشد و علت عمده آنهم این است که ثروتمندان از ترس مأمورین دولتی مجبورند از بروز سرمایه خودداری نمایند زیرا که اگر بروز دهند مأمورین آنرا بهر وسیله و لو اینکه بعنوان وام هم باشد میگیرند ولی این وام هرگز ادا نخواهد شد. علت دیگر هم این است که ایرانی مقید است و دوست دارد که همیشه سرمایه‌اش در دسترس او باشد و اگر ذخیره نقدی داشته باشد آنرا در لنگه جوراب کهنه پشمی ریخته در زیرزمین و یا زوایای مخفی خانه خود در خاک دفن می‌کند، یک علت دیگر هم عدم امنیت قضائی است که ثروتمندان نمی‌توانند در این کشور شرکتی تشکیل دهند و سرمایه خود را بمصرف کارهای سودمند برسانند و از همه بالاتر آنکه اروپائیانی هم که در این کشور دست به تشکیل شرکت‌هایی زدند طوری با مردم رفتار کردند که اعتماد عامه از آنها سلب گردید و بنابر همین علل است که ثروتمندان از به کار انداختن سرمایه‌های خود مضایقه می‌کنند». او سپس از روش‌هایی سخن می‌راند که ایرانیان سرمایه‌های خود را بر پایه آنها پنهان و نگاه می‌داشته‌اند «غالبا این سرمایه‌ها تبدیل بطلا یا جواهر شده و در جائی از خانه که جز صاحب آن کسی آن‌جا را نمی‌شناسد در زیر خاک پنهان می‌گردد و بسا می‌شود که پس از مرگ صاحبخانه در همان محل می‌ماند و وراث هم به آن دسترسی پیدا نمی‌کنند. اگر احیانا اشخاص سودپرستی مقداری از سرمایه خود را به دیگری وام دهند این وام باید در مقابل وثیقه عمده‌ای داده شود و سود آن باندازه صد بیست یا اقلا صد پانزده باشد. اشخاص عاقلی که نمیخواهند سرمایه خود را بخطر اندازند آنرا صرف خرید جواهر و پارچه‌های زراندود و اشیاء گرانبهای دیگر نموده و در اندرون خانه خود مخفی میکنند و گاهی در تنهایی به تماشای آنها پرداخته خوشوقت می‌گردند». دالمانی چنین نتیجه می‌گیرد که شیفتگی ایرانیان به تجملات به‌ویژه جواهرات، از این عامل ریشه می‌گیرد «عشق به تجملات و استعمال جواهر در تمام طبقات اجتماعی ایران حتی در دهکده‌ها نیز محسوس است. زرگران و جواهرفروشان به خانه‌های توانگران رفته و محرمانه به آنها چیزهایی می‌فروشند و از این معاملات محرمانه سود زیادی می‌برند. ایرانی طبیعتا در امور اقتصادی و تشکیل شرکت‌ها استعدادی بروز نمی‌دهد و شاید بیم از دست دادن سرمایه او را از این کار بازمی‌دارد».