«داد (قانون)، خرد و شادی»؛ سه مفهوم در سیر تاریخی از ایران باستان تا ایران اسلامی

تاریخ ایران تاریخی بلند و جهانی است و در استمرار و پیوستگی و جداکردن دوره‌های آن و منازعات بیهوده در این زمینه به صلاح و منافع ملی ما نیست. اگر بخواهم سیر تاریخ‌مان از ایران باستان تا دوره ایران اسلامی را در سه مفهوم خلاصه کنم؛ «داد (قانون)، خرد و شادی» است که هر سه در شاهنامه تجلی یافته است.

تاریخ می‌تواند به جوان هویت ببخشد، جهل تاریخ نیز می‌تواند او را سردرگم کند

سلیمی نمین گفت: چون در زمینه تاریخ مشغول هستم، فکر می‌کنم امروز تاریخ خیلی سریع‌تر می‌تواند به جوان جهت بدهد و هویت ببخشد، همانطور که تاریخ می‌تواند به جوان جهت بدهد و هویت ببخشد، جهل تاریخ نیز می‌تواند او را سردرگم کند، فکر می‌کنم کسانی که امروز متولی فرهنگ هستند باید بیشتر همت خود را به تاریخ معطوف کنند.

تاریخ بدبینی و کارکرد آن در زمانه فعلی

بدبینان باستان، در شکلی نوع‌دوستی منحرفانه، فقر شدید را پذیرفتند تا به‌نحوی بهتر با انتقاد اجتماعی رادیکال خود افراد ازخودراضی را مورد حمله قرار دهند.

نوروز در گذر قرون نخستین تاریخ مسلمانان

تاریخ مسلمانان از همان ابتدا که مورد گزارش مورخان عصر عباسی قرار گرفته با نوروز ایرانیان عجین شد. مورخان نقل کرده ‌اند که ابوثابت جدّ ابوحنیفه‌ (۱۵۰هـ) در روز نوروز، به علی بن ابی طالب فالوده تعارف کرد و ایشان بعد از تناول چنین گفت: «نَوْرِزُوْنَا کُلَّ یَوْمٍ» یعنی هر روز ما نوروز است.

رویدادهای مهم حوزه تاریخ و سیاست در سالی که گذشت/ تسریع در دیجیتال شدن اسناد در کنار همایش‌های گوناگون

برگزاری جایزه‌ها، بازگشایی موزه‌ها، تسریع در دیجیتال شدن اسناد، نکوداشت و بزرگداشت اهالی تاریخ، سیاست، ایران‌شناسی و زبان‌شناسی و برپایی پررونق همایش‌ها به صورت برخط از اتفاقات مهم 1400 است که اهالی تاریخ و سیاست در آنها حضور یافتند ضمن این‌که در اغلب این همایش‌ها گسترش ارتباطات با مورخان و پژوهشگران خارجی و بحث و گفت‌وگو با آنها نیز مورد توجه قرار گرفت.

«تاریخ زبان‌های ایرانی»

حسن رضائی باغ‌بیدی

این کتاب راویتگر تاریخ زیان‌های ایرانی است و آثار برجای مانده این زبان‌ها را، که ارزشمندترین میراث نیاکانمان است، معرفی می‌کند.

«تفکر در دوره باستان»

ترنس اروین

لسفه در سرآغازهایش، در سرزمین یونان، کوششی تدریجی است برای نشاندن عقل بر اریکۀ قدرتی که خیال بر آن نشسته بود؛ و برای ارائۀ تبیینی منطقی و عقلانی از عالم و آدم به جای تبیین اساطیری سنّتی که زادۀ تخیّل شاعران بود. اخراج شاعران از شهر آرمانی از سوی افلاطون در واقع از آرمان حکومت مطلقۀ عقل و حکمت حکایت می‌کند.

تاریخ جدید؛ جستارهایی در شناخت مکتب آنال

ژاک لوگوف

درباره کتاب تاریخ جدید می‌توان گفت که این کتاب دریچه‌ای به روی قرائتی متفاوت از تاریخ گشوده است؛ قرائتی که با خوانش رایج در باب تاریخ‌نگاری غرب متفاوت است.

نشست «ادبیات به مثابه تاریخ» برگزار می‌شود

نشست «ادبیات به مثابه تاریخ» با همکاری انجمن علمی-دانشجویی زبان و ادبیات عرب دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می‌شود.

مجموعه‌ای از کتاب‌های ترجمه و منتشر شده به زبان‌های خارجی با موضوع «ایران» رونمایی شدند: درباره تاریخ کهن ایران منبع مستندی در تایلند نیست/ هنر قواره‌بری در بناهای دوره قاجار شناسانده نشده است

سعیدی گفت:‌ درباره ایران با توجه به جایگاه تاریخی هفت هزار ساله آن به شکل مستند منبعی در تایلند وجود ندارد و به لحاظ منابع اندک در مضیقه هستند. صالحیان نیز گفت: هنر قواره بری در بناهای دوره قاجار شناسانده نشده است و کشورهای عربی این هنر را با کیفیت پایینی انجام می‌دهند و به نام خود ثبت می‌کنند.

نشست خبری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» برگزار شد؛ تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی نباید مانند تاریخ‌نگاری مشروطه ناتمام بماند

موسی حقانی گفت: مقابله با تحریف تاریخ‌نگاری از دوره مشروطه مطرح بوده است و افرادی به نوشتن تاریخ با رویکرد سیاسی و جناحی پرداخته‌اند اما اکنون آنچه از مشروطه و تاریخ‌نگاری آن دوره داریم ناتمام مانده است، نباید بگذاریم این اتفاق در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی رخ دهد.

فرهنگ ایرانی فرهنگی جهانیست/ افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی در گفت‌وگو با پروفسور پروانه پورشریعتی

به‌به و چه‌چه کردن الکی، تاریخ ملتی را روشن نمی‌کند!

دفاعیه لوکاچ از «تاریخ و آگاهی طبقاتی» بازنشر شد

چهارمین چاپ کتاب «در دفاع از «تاریخ و آگاهی طبقاتی» دنباله‌روی و دیالکتیک» اثر گئورگ لوکاچ و ترجمه حسن مرتضوی توسط انتشارات آگه منتشر شد.

«تنگسیر»؛ همخوانی تاریخ، ادبیات و سینما

تاریخ معاصر ایران و نهضت‌های اسلامی در خاطرات خسروشاهی

تاریخ معاصر ایران و نهضت‌های اسلامی در ایران و جهان از جمله موضوعات مورد علاقه مرحوم خسروشاهی بوده است. خاطرات این محقق و پژوهشگر در مجموعه‌ای به نام«حدیث روزگار» به چاپ رسیده است که در این گزارش به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

پنج کتاب جدید در حوزه تاریخ و سیاست منتشر شد

پنج کتاب «ویلا اِربِل: جنگ جهانی دوم، فرار و خانه‌ای در فرانسه»، «۴۸ قانون قدرت»، «پاپشاه»، «تاریخ تفکر سیاسی چین» و «قانون اساسی آمریکا چقدر دموکراتیک است» از سوی نشر نیماژ منتشر شد.

شماره سی و یکم نشریه فرهنگ امروز منتشر شد؛

ردیابی نئولیبرالیسم در ایران و جهان

چالش‌های اقتصاد ایران در سه دهه اخیر موجب طرح مباحثی در حوزه اقتصاد سیاسی با دکتر حسین راغفر شد. در این گفت و گو بررسی سیر تاریخی و حرکت نئولیبرالیسم در جهان و ایران مورد بحث قرار گرفت. راغفر در این گفت و گو مسائل مبتلابه اقتصادی ایران را حاصل تفکری عنوان کرد که به مراکز تصمیم گیری نفوذ کردند. او در این خصوص توضیحات مبسوطی ارائه داد.

نامزدهای تاریخ و جغرافیای کتاب سال معرفی شدند

نامزدهای سی‌وهشتیمن دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در گروه تاریخ و جغرافیا معرفی شدند.

پایان الهی یا بشری تاریخ منتشر شد/فصلی جدید برای الهیات اجتماعی

کتاب «پایان الهی یا بشری تاریخ» با ترجمه زانیار ابراهیمی به همت انتشارات پگاه روزگار نو منتشر شد.

تاریخ فلسفه،گفت ‌و ‌گوی اندیشه‌ها/ تاریخ فلسفه آنتونی کنی در گفت ‌و گو با رضا یعقوبی مترجم و پژوهشگر

جامعه شیعی آمریکا: از ریشه‌های تاریخی تا روابط بینادینی

«تشیع در آمریکا» نوشته لیاقت ناتانی تکیم و ترجمه عباس اقدسی منتشر شد.

سرگذشت حق/ به بهانه انتشار کتاب تاریخ حقوق در اروپا

در کتاب «درآمدی بر دانش تفسیر» بررسی شد؛ نگاه به علم تفسیر از دریچه تاریخ

کتاب «درآمدی بر دانش تفسیر» با نگاه تاریخی به توصیف برخی مباحث مقدماتی و مبنایی علم تفسیر و تحلیل آن پرداخته است.

تاریخ دوباره تکرار می‌شود/ «ویتسک مختل شده» تجربه جدید امیررضا کوهستانی و مهین صدری در تئاتر برلین

نگین یاوری: آینده در گذشته ایران: میراث خواجه نظام الملک برای «امروز» چیست؟

نگین یاوری از آغاز ترجمه فارسی کتاب خود با عنوان «آینده در گذشته ایران: نظام الملک در آیینه تاریخ» به فارسی خبر داد. میراث خواجه نظام الملک برای ایران امروز در این کتاب بررسی شده است.

گفت‌وگو با مولف کتاب «سیاست‌ورزی در ایران مدرن»: هنوز تاریخ‌نویسی‌مان علمی نیست/ اغلب آثار ما با تکیه بر اسناد وزارت خارجه و دولتی نوشته‌ نمی‌شود

محمود عبدالله زاده محقق روابط بین‌الملل و نویسنده کتاب ««سیاست‌ورزی در ایران مدرن» معتقد است: ما هنوز تاریخ‌نویسی‌مان علمی نیست و از اسناد کمتر استفاده می‌کنیم و بیشتر از روی اغراض و برداشت‌های شخصی و گروهی و بخشی‌مان استفاده می‌کنیم.

بررسی کتاب «آدمی؛ یک تاریخ نویدبخش»: این کتاب درباره ایده رادیکال است!

از بمباران جنگ جهانی گرفته تا جهانی واقعی که شاید تنها در رمان سالار مگس‌ها بتوان نمونه‌اش را یافت، از مزرعه پرورش روباه در سیبری گرفته تا جنایتی ننگین در نیویورک، از دستگاه شوک در دانشگاه ییل گرفته تا آزمایش زندان در دانشگاه استنفورد… روتخر برخمان به ما نشان می‌دهد که باور انسان به مهر و نیک خواهی قادر است تفکر نوینی را بیافریند و مبنایی باشد برای تغییرات راستین در جامعه. زمان آن فرا رسیده است تا نگاهی نو به سرشت بشر بیفکنیم.