به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه عصر دیروز چهارشنبه ۱۹ آذر در نخستین روز از دومین همایش تخصصی دشمن‎شناسی که با عنوان «دین زاو» در فرهنگسرای خاوران برگزار شد، به آسیب‎شناسی فرهنگ معاصر پرداخت.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه در ابتدا بیان داشت: موضوع مورد بحث من در این نشست آسیب شناسی فرهنگ معاصر است. ما امروز بیش از هر چیز نیازمند آسیب شناسی در حوزه فرهنگی هستیم و این امر پیش نیاز مهندسی فرهنگی است. در واقع زمانی که نتوانیم فرهنگ صحیح و غیر صحیح را از هم تشخیص دهیم، نمی‌توانیم از مهندسی فرهنگی سخن بگوییم.

وی ادامه داد: فرهنگ مجموعه‌ای از اندیشه‌ها، باورها، آداب، سنت‌ها، اخلاقیات و رفتارهای یک جامعه است و در حقیقت می‌توان گفت که بعد نرم افزاری جامعه فرهنگ و بعد سخت افزاری آن تمدن است. جامعه هم مانند جسم است و گاهی بیمار یا گرفتار فساد می‌شود؛ در این صورت هر چقدر جامعه انسانی‌تر باشد، سالم‌تر خواهد بود و هر چقدر از ابعاد انسانی بیشتر فاصله داشته باشد آسیب پذیرتر خواهد بود.

خسروپناه اضافه کرد: اگر ما انسان را موجودی مادی و حیوانی تصور کنیم تلقی ما از آسیب فرهنگی تغییر خواهد کرد. فرهنگی سالم است که علاوه بر به فعلیت رساندن استعدادهای حیوانی درصدد به فعلیت رساندن استعدادهای روحانی هم باشد.

این استاد دانشگاه ضمن اشاره به برخی آسیب‌هایی که جامعه با آن مواجه است، افزود: تهاجم و یا ناتو فرهنگی ابتدا در کشورهای مدرن رخ داد و بعد آثار و تبعات آن گریبان‌گیر کشورهای اسلامی هم شد.

وی با بیان اینکه می‌توان گفت آسیب‌ها شامل آسیب فکری، اندیشه‌ای، معرفتی و رفتاری استف تاکید کرد: یکی از آسیب‌های بینشی و معرفتی که در اصطلاح غرب به آن عقلانیت خود بنیاد می‌گویند این است که انسان در شناخت خود و عالم تنها معیار را عقل می‌داند و در عصر رنسانس نخستین اتفاقی که رخ داد این بود که انسان رابطه معرفتی خود را با آسمان قطع کرد.

این تاریخ نگار ایرانی تصریح کرد: آسیب دوم جریان‌هایی ست که به شدت عقل گریزند، مانند عرفان‌های نوپدید؛ البته در جامعه ما این آسیب کمتر است اما وجود دارد. آسیب دیگر جریان‌های فکری و اجتماعی است که هم با عقل در ستیزند و هم با معنویت مثل جریان‌های سلفی‌گری که شاخص آنها وهابیت است. وهابیت جریانی است ضد عقل و ضد معنویت که توصیه‌های انحطاطی می کند و این آسیب خطرناکی است.

خسروپناه ضمن اشاره به آسیب چهارم که سیاست گریزی ست خاطر نشان کرد: برخی می‌گویند ما می‌خواهیم عبادتمان را انجام دهیم کاری به سیاست نداریم. نباید فساد در جامعه را اصلاح کرد چراکه مانع ظهور حضرت حجت می‌شود، در واقع معتقدند که تا فساد زیاد نشود امام ظهور نمی‌کنند و این آسیب بسیار جدی فرهنگی است.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نباید فراموش کرد که جامعه زمانی عدالتخواه می شود که در آن امر به معروف و نهی از منکر صورت گیرد البته این مواردی که اشاره شد آسیب‌های جزیره‌ای است یعنی در برخی نقاط و شهرها دیده می شود.

خسروپناه تاکید کرد: آسیب بسیار جدی فرهنگی که ما با آن مواجه هستیم آسیب رسانه‌ای است. رسانه وسیله انتقال پیام است، این امر آنقدر عمومی است که بر عموم اثرگذار است و انسان را مسخ می‌کند و اگر شعور کافی وجود نداشته باشد انسان از انسان بودن خود خارج می‌شود.

وی در پایان سخنانش گفت: امروز ما با آسیب بازی‌های رایانه‌ای در مقابل سینما هم مواجه‌ایم؛ طبق بررسی‌های صورت گرفته بیشترین افرادی که از بازی های رایانه ای استفاده می کنند مردان ۴۰ ساله اند نه اینکه از چهل سالگی شروع کرده اند بلکه این بازی ها آنها را تا سن ۴۰ سالگی هم همراه خود کشانده و زندگی دومی برای آنها ساخته است. باید توجه داشت که امروز رسانه تنها به دنبال تفریح و سرگرمی نیست و هیچ برنامه ای حتی کارتون ها بدون پشتوانه فکری ساخته نمی شوند. باید تلاش کنیم آسیب معرفتی رفع شود آنگاه بر آسیب های رفتاری هم اثرگذار خواهد بود.