پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

گفت‌وگو با تقی آزاد ارمکی؛

صدیقی و ناکامی در فرانسوی‌سازی جامعه‌شناسی ایرانی

اینطور نیست که آقای دکتر صدیقی توانسته باشد جامعه‌شناسی بومی را تأسیس کند، نتوانست. می‌خواست و اراده تأسیس جامعه‌شناسی با همان رویکردهای فرانسوی را داشت، ولی نشد و نتوانست مثلاً نوسازی و مدرنیته را با سنت‌های بومی تلفیق نماید. این سئوال، بیشتر سئوال روشنفکرانه است. سئوال اصحاب علم نیست در ایران. حداقل در آن دوره نیست.

گفت‌وگو با محمدرضا بارانی؛

فهم شرق‌شناسان از تاریخ و تمدن‌ اسلامی

مطالعات شرق‌شناسان با وجود تهدیدهایی که به دنبال داشته و تأثیرات بسیار سنگینی که ممکن است داشته باشد، فرصت‌هایی را نیز ایجاد کرده است، به ‌ویژه اینکه ما با شناخت کامل‌تری نسبت به خود روبه‌رو شدیم. اگر این شناخت ابزاری شود تا ما گذشته و حال خود را دقیق‌تر بشناسیم، می‌توانیم از این فرصت‌ها و چالش‌ها بهره‌برداری کرده و نسبت به آینده برنامه‌ریزی کنیم. این امر به ما کمک می‌کند که حتی غرب‌شناسی را از این زاویه به گونه‌ای دقیق‌تر مورد توجه قرار دهیم.

نقدی پیرامون برخی ایده‌های مهم فردریش آگوست فون‌ هایک؛

دنیای هراسناک هایک

آیا آنچه تحت عنوان تجارت یا تولید در دنیای امروز رخ می‌دهد صرفاً اقتصادی و بر اساس نظام بازار است؟ آیا استعمارگری قدرت‌های بزرگ با ابزارهایی چون نیروی نظامی، مسائل سیاسی، پدیده‌هایی چون حق وتو یا امتیازات سیاسی برخی از قدرت‌های جهانی و... بر روی اقتصاد و تجارت در دنیا تأثیر نمی‌گذارد؟

نگاهی حقوقی به نظریه مرگ مؤلف رولان بارت؛

حقوق مولف

حذف مؤلف، متن مدرن را کاملاً تغییر می‌دهد. هنگامی که مؤلف (به جای خواننده و متن) در کانون توجه قراردارد، همواره به عنوان «گذشتۀ کتاب خود» تصور می‌گردد؛ یعنی اینکه قبل از آن وجود داشته و برای آن فکر کرده، رنج کشیده و زندگی کرده است و رابطه تقدم او بر اثرش همانند رابطه میان پدر با فرزندش است.

به بهانه انتشار «مفهوم‌شناسی تاریخ» اثر آلان مانزلو؛

چالش‌های اخلاقی و فلسفی در پژوهش‌های تاریخی

مانزلو با طرح مسائلی چون مسئولیت مورخ در قبال گذشته و حال، و نقش تاریخ در شکل‌دهی به هویت‌های فردی و جمعی، افق‌های تازه‌ای را پیش روی خوانندگان می‌گشاید. این کتاب با ارائه فهرستی جامع از منابع و مآخذ، امکان پژوهش‌های بیشتر را برای علاقه‌مندان فراهم می‌آورد.

سعید بیابانکی از جایگاه قیصر امین پور در شعر نوجوان می گوید؛

شعر نوجوان یک حفره دارد که قیصر آن را پر کرد

به نظر من کاری که آقای امین‌پور و دوستانشان در سروش نوجوان انجام دادند، کشف حفره ای بود که عرض کردم. ایشان در سروش نوجوان دقیقاً یک فضایی را طراحی کرد که نوجوان هم مخاطب بود و هم خود نویسنده. سروش نوجوان یک مجله ساده‌ای بود، تک رنگ بود و کاهی بود و بخش آغازین آن به قلم اقای امین پور بود. آقای امین‌پور یک جورهایی نوشتن را یاد نوجوانان داد. یعنی به یک مفاهیمی پرداخت که شاید دغدغه‌های نوجوانان بود ولی کسی سراغ آن نرفته بود.

روایتی تحلیلی از دغدغه ها و برنامه های سروش نوجوان در گفت و گو با نقی سلیمانی؛

یک مجله کادرمحور

سروش نوجوان یک مجله کادرمحور بود یعنی کار گروهی هنرمندان در ان اصل بود. هنر و ادبیات یک وجه فردی دارد و یک وجه جمعی و اجتماعی در وجه فردی هر یک از کارد سروش نوجوان که شامل نویسندگان شاعران مترجمان و تصویرگران و گاهی سینماگران بود از داخل مجله و بیرون با ما همکاری می کردند که هریک صدای خاص خودشان را داشتند اما کار با مشاوره جمعی پیش برده می شد.

یک خلا بزرگ!/ عامل نابرابری ها در ایران امروز را، در سطح تئوریک باید جستجو کرد یا اقدام؟

تئوری عدالت، انسجام ساختاری می دهد و سطوح مختلف حکمرانی می توانند بر پایه آن، کارکردهای مکمل داشته باشد و عملکرد آنها به نتیجه ختم شود؛ اما در فقدان تئوری، اقدامات اقتضایی صورت می گیرد، آن چنان که تا امروز بر ما گذشته است.

گفت‌وگو با بهروز افخمی؛

به دفتر مجله کیان رفت‌وآمد نمی‌کردم

من نه تنها به کیان رفت‌وآمد نمی‌کردم و از بچه‌های آنجا هیچ خبری نداشتم، بلکه بعضی شماره‌های کیان را هم نمی‌خواندم، از جایی علاقه‌مند نبودم که کیان بخوانم. به‌هرحال، مجلات زیادی در عرصه تفکر درمی‌آمد، ما هم که اگر قرار بود بیشتر وقتمان صرف خواندن بشود، بیشتر صرف کتاب خواندن می‌شد. به‌محض اینکه احساس می‌کردیم که کسی را نمی‌فهمیم و خودش هم نمی‌فهمد که چه می‌گوید رهایش می‌کردیم. اصلاً سوره و بچه‌های سوره این احساس را نداشتند که در مقابل کیان قرار دارند.

گفت‌وگو با علی‌اصغر فانی دربارۀ آنچه که در دوران وزارتش بر سند تحول گذشت؛

ریل‌گذاری برای قطاری که شتاب‌زده به راه افتاد

اولین مشکل، مشکل کمبود فضای آموزشی بود که پیش‌بینی نشده بود. لذا مجبور شدیم نمازخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها و حتی انبارها را تبدیل به کلاس کنیم تا آن‌ها بتوانند بچه‌های ششم را، که مهمان ناخواندة مدارس ابتدایی بودند، جای دهند.

ناصر تکمیل همایون از حال‌وهوای کلاس درس غلامحسین صدیقی می‌گوید؛

مرد آن است که پس از مرگ نامش زنده بماند

یک بار من اشتباه کردم گفتم سقراط در دادگاه فرمایشی آتن محکوم شد. آن‌موقع در روزنامه‌ها، ترکیب «دادگاه فرمایشی» برای مصدق زیاد به کار می‌رفت. من چون مصدقی بودم، می‌خواستم از این واژه استفاده کنم. ایشان شدیداً پرخاش کردند و گفتند در آتن دادگاه فرمایشی نبود. دادگاه دموکراتیک بود و با نظام دموکراسی حاکم در آتن آن روز، سقراط را محکوم کردند.

ناگفته‌های حسین نمازی وزیر اسبق اقتصاد از فراز و نشیب‌های دهه شصت(۱)؛

واکنش شهید رجایی به رفتارهای بنی‌صدر

شهید رجایی با روش و منش بنی‌صدر آشنا بود و می‌دانست حرف‌هایی را که می‌زند بر مبنای ذهنیات خود بزرگ‌بینی اوست. شهید رجایی این مسائل را خیلی جدی نمی‌گرفت و معتقد بود، این روش و منش که برای خیلی‌ها روشن نیست به زودی روشن خواهد شد. بالأخره افراد زیادی به بنی‌صدر رأی داده بودند. افراد حزب‌اللهی زیادی هم به او رأی دادند. طولی نکشید که تمام این افراد به اشتباهات‌شان پی بردند.