به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایکنا؛ کتاب «جستارهایی در حکمت متعالیه» نوشته بیوک علیزاده که در پنج بخش و ۱۴ فصل تنظیم و تألیف شده است از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.
بنا بر این گزارش، «نگاهی از بیرون به مکتب فلسفی ملاصدرا»، «مکتب فلسفی نوصدرایی»، «نگاهی از بیرون به فلسفه، به مثابه یک رشته علمی»، «معرفتشناسی در فلسفه اسلامی» و «وجود و ماهیت» عناوین پنج بخش این کتاب هستند.
بخش اول با عنوان «نگاهی از بیرون به مکتب فلسفی ملاصدرا» از دو فصل اول و دوم تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان «ماهیت مکتب فلسفی ملاصدرا و تمایز آن از مکتبهای فلسفی دیگر»، پنج نظریه در خصوص ماهیت مکتب فلسفی ملاصدرا بررسی قرار گرفته است، به این ترتیب موضوع بحث این فصل و تا حدودی فصل بعد فلسفه ملاصدرا و فلسفه اسلامی است.
اما فصل دوم با عنوان «بایستهای تحقیق در فلسفۀ اسلامی» با نگاهی از بیرون به فلسفه اسلامی بهویژه فلسفه ملاصدرا امکان توسعه آن و زمینههای بکر پژوهش و تحقیق در آن را نشان داده است. یکی از این زمینهها منحصر ندانستن مکتبهای فلسفی که در حوزه اندیشه اسلامی رشد کردهاند به سه مکتب معروف مشائی، اشراقی و صدرائی است و معرفی مکتبهای جدیدی که در طول تاریخ فلسفه اسلامی بهوجود آمدهاند ولی تحتالشعاع مکتبهای یاد شده قرار گرفته و به جامعه علمی معرفی نشدهاند؛ یکی از این مکتبها، مکتب فلسفی نوصدرائی است که فصل بعدی این کتاب تا حدودی به معرفی آن پرداخته است.
بخش دوم این پژوهش نیز با عنوان «مکتب فلسفی نوصدرایی» از سه فصل تشکیل شده است. در فصل اول این بخش که سومین فصل کتاب است، با عنوان «علامه طباطبایی، فیلسوفی نوصدرایی»، در مورد ابعاد مختلف شخصیتی علامه، فلسفهدانی و فلسفهورزی وی بحث و بررسی شده است.
در فصل چهارم با عنوان «شهید مطهری و فلسفه نوصدرایی»، در مورد قرائت نظاممند مطهری از فلسفه ملاصدرا، نگاه تاریخی مطهری به مسائل فلسفی، نوآوریهای شهید مطهری در فلسفه، و مهمترین اثر فلسفی شهید مطهری بحث شده است.
در فصل پنجم با عنوان «سه قرائت معاصر از یک فلسفه جدید»، در مورد قرائت همدلانه، قرائت نقادانه و قرائت نظاممند در فلسفه جدید بحث شده است.
بخش سوم با عنوان «نگاهی از بیرون به فلسفه، به مثابه یک رشته علمی»، از سه فصل تشکیل شده است.
در دو فصل اول با عناوین «فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» و «گستره فلسفهورزی و ملاکهای تعدد آن»، نویسنده حوزه وسیعی را که فیلسوفان در آن فلسفهورزی کردهاند و به نمایش گذاشتهاند، ملاکهای تعدد فلسفه و اقسامی را که فلسفه با هر ملاکی پیدا میکند برشمرده و وجوه تمایز فلسفهها را در این تقسیمبندیها بررسی کرده است.
در مقاله سوم این بخش نیز با عنوان «جایگاه عرفان در طبقهبندی علوم»، طبقهبندیهای مختلفی که فلاسفه از علوم بهعمل آوردهاند مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش چهارم با عنوان «معرفتشناسی در فلسفه اسلامی»، چهار فصل را در بر گرفته است که همگی درباب معرفتشناسی از منظر فیلسوفان مسلمان بحث میکنند.
در فصل اول دو فهرست متفاوت ارائه شده است. یکی فهرست مباحثی است که خود آنها مسائل معرفتشناختی نیستند اما در ضمن آنها بهصورت استطرادی و تبعی مباحث مباحث معرفتشناختی هم مطرح شده است و دیگری فهرست مسائل معرفتشناختی است که در ضمن فهرست اول و به تبع آنها طرح شدهاند و فیلسوفان مسلمان راجع به آن مسائل، اظهار نظر و اتخاذ موضع کردهاند.
سه مقاله بعدی این فصل همگی متکفل تبیین نظریه معرفتشناختی ملاصدرا، یعنی نظریه اتحاد عاقل و معقول هستند. عناوین چهار فصل این بخش عبارتند از: جایگاه معرفتشناسی در فلسفه اسلامی، نگاهی به پیشینه نظریه اتحاد عاقل و معقول، مبانی نظریه اتحاد عاقل و معقول و نظریه معرفتشناختی ملاصدرا در بوته توجیه.
«چیستی ماهیت و احکـام آن» و «نقد مبانی فلسفی منطق ارسطو» دو فصل پایانی کتاب هستند که در بخش پنجم با عنوان «وجود و ماهیت» آمدهاند.
در فصل مربوط به چیستی ماهیت و احکـام آن، در مورد معنای اصطلاحی ماهیت، کلمات مترادف با ماهیت، تاریخچه بحث ماهیت، تحلیل موجود ممکن به هستی و چیستی، کیفیت آشنایی ذهن با ماهیات، نظریات مختلف در کیفیت ادراک مفاهیم ماهوی، احکام ماهیت، مسئله ارتفاع نقیضین از مرتبه ماهیت، اعتبارات ماهیت، ماهیت به شرط شیء، اعتبار آلی و استقلالی، ماهیت به شرط لا، ماهیت لا به شرط، و مسئله تقسیم شیء به خود و غیر خود بحث شده است.
در فصل مربوط به نقد مبانی فلسفی منطق ارسطو نیز در مورد تقسیم مفاهیم به بدیهی و نظری، تقسیم اوصاف به نفسی و نسبی و تقسیم اوصاف نفسی به ذاتی و عرضی و مقولات دهگانه ارسطو بحث شده است.
یادآور میشود کتاب «جستارهایی در حکمت متعالیه» نوشته بیوک علیزاده با شمارگان ۵۰۰ نسخه و به بهای ۱۴۰ هزار ریال از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شده است.
نظر شما