به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از فارس؛ مهدی گلشنی مدیرگروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف درباره فعالیت‌های اخیر خود گفت: این روزها مشغول کارهای عادی خود در دانشگاه اما متأسفانه با حداقل امکانات هستیم به این دلیل که اهمیت دانشگاه به فلسفه علم ضعیف است و بیشتر فکرها معطوف علوم مهندسی شده است.

وی درباره اینکه با چه هدفی گروه فلسفه علم دانشگاه شریف را راه‌اندازی کرده‌اند، توضیح داد: البته این را بگویم که دانشگاه شریف براساس الگوی دانشگاه MIT توسط رژیم پهلوی ساخته شد و متفکران آن دانشگاه هم به این نتیجه رسیده بودند که برای موفقیت دانشجویان مهندسی حتماً یک تعدادی دروس علوم انسانی قرار بدهند و الان هم این دانشگاه بخش فلسفه دارد و مدرک فلسفه اعطا می‌کند.

گلشنی با تأکید بر اینکه به جز دانشگاه ذکر شده دیگر دانشگاه‌های خارجی از جمله دانشگاه تکنولوژی کالیفرنیا در پاسادینا هم دانشکده فلسفه علم دارد، توضیح داد: علتش هم این است که مباحث علمی و فنی همه بحث‌های فلسفی را هم در بر می‌گیرد و بسیاری از سوءاستفاده‌ها و برداشت‌ها از علم و مشکلاتی که بعدها به وجود می‌آید به دلیل همین نادیده گرفتن ملاحظات فلسفی است.

مدیرگروه فلسفه علم دانشگاه شریف با ابراز خرسندی از تأسیس این دانشکده گفت: متأسفانه در این ده ـ دوازده سال اخیر این دانشکده حداقل امکانات را داشته درحالیکه فلسفه جای کار بیشتری دارد.

*مطالعات ما در حوزه علوم انسانی باید وسعت بگیرد

وی در پاسخ به این سؤال که وضعیت علوم انسانی را در سطح دانشگاه‌های کشور چطور ارزیابی می‌کند، گفت: این پرسش را باید از دو بعد پاسخ داد نخست اینکه منظورمان دروس علوم انسانی است که زبان فارسی و چنین مباحثی مدنظرمان است و دوم سراغ فلسفه، علوم اجتماعی و روانشناسی هم می‌رویم که این دروس در غرب بسیار کار شده و البته ما ملاحظات اسلامی را هم داریم، بنابراین در این رابطه باید یک مطالعه دو جانبه کرد و ما در حد ضرورت چنین کاری را انجام ندادیم.

گلشنی با تأکید بر اینکه در بسیاری از دروس علوم انسانی خود غربی‌ها هم به نتیجه واحد نرسیدند، افزود: بسیاری از دروسی هم که از غرب در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود، نیمه‌کاره رها می‌شود و به نتیجه نمی‌رسد، البته ما نمی‌توانیم حتی بگوییم که یک مکتب در جامعه‌شناسی و روانشناسی حاکم است. بنابراین مطالعات ما در این حوزه باید براساس اینکه نیازهای ما چیست و چه چیزهایی از این علوم با اسلام در تعارض است، چه الهاماتی می‌توانیم از منابع اسلامی بگیریم، نیازها چیست و کاربرد علمی این حوزه‌ها چیست، برویم.

وی در ادامه افزود: بنابراین ما هیچ کدام از این کارها را انجام ندادیم در حوزه علوم انسانی صرفاً بسنده کردیم به تدریس کتاب‌های ترجمه‌ای غرب که خود آنها هم دائم در حال تغییر هستند.

گلشنی در پاسخ به این که چرا از الگوهایی چون «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» یا بومی‌سازی علوم انسانی به نتیجه عملی کمتری رسیدیم، گفت: به این علت که اینها را هم ما از راهش نرفته‌ایم خیلی از این مباحث را جمع می‌کنیم و در گردهم آیی‌ها درباره‌اش صحبت می‌کنم اما به نتیجه عملی نمی‌رسد. بنده بارها گفته‌ام که مثلاً علما می‌خواهند اقتصاد اسلامی را بررسی کنند یک عده از بهترین‌های حوزه و دانشگاه را جمع کرده و اجازه دهند اینها حرفشان را بزنند، ریشه اختلافات را بررسی کنند و به توافق برسند.

*فیزیک، زیست‌شناسی و علوم فنی ما مشکلات فلسفی دارد

وی وضعیت مراکز فلسفی و فعالیت‌هایشان در کشور را مناسب ارزیابی نکرد و توضیح داد: این مراکز سرشان را زیر انداخته‌اند و همان مباحث قدیمی را تکرار می‌کنند که البته مباحث گذشته هم محترم است ولی باید با ترکیب مباحث روز باشد. امروز فیزیک،  زیست شناسی و سایر علوم فنی ما مشکلات فلسفی دارد چرا باید دانشگاه‌های فنی ما با فلسفه بیگانه باشند درحالیکه در غرب فلسفه و علوم فنی در راستای هم حرکت می‌کند و فیزیک دان‌ها، فلسفه آموخته‌اند و فیلسوفان هم زیست شناسی یا فلسفه می‌دانند.

*حوزه‌های علمی باید با هم در تعامل باشند

گلشنی با بیان اینکه متأسفانه در ایران دانشکده‌های فلسفه و علم هر کدام کار خود را انجام می‌دهند و در تعامل با یکدیگر نیستند، افزود: بنابراین باید خودمان را نقد کنیم چرا که علت پیشرفت غرب هم همین نقد بوده است ما کوچکترین تعاملی حوزه‌های علمی‌مان با هم ندارند.

وی درباره کاربرد فلسفه علم در جامعه گفت: فلسفه علم در جامعه بسیار تأثیرگذار است زمانی که ما به سطح دکتری می‌رسیم و مسائل فیزیک را مطرح می‌کنیم متوجه می‌شویم که صرفاً به کمک فیزیک نمی‌توان تصمیم گیری کرد و مباحث خودکار فلسفی حل می‌شود بنابراین اگر افراد آگاه باشند درست تصمیم می‌گیرند، تلاش ما در گروه فلسفه دانشگاه شریف نیز همین توجه به علوم از بعد فلسفی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دیگر دانشگاه ها نیز فلسفه علم را راه اندازی کرده‌اند، گفت: در این هفت ـ هشت سال اخیر دانشگاه امیر کبیر گروه فلسفه علم راه اندازی کرده و دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه صنعتی اصفهان نیز چنین گروهی دارد. البته تعامل این گروه‌ها با هم اندک است در حد یک سخنرانی و همایش ساده شاید باشد.

*آینده فلسفه علم مشروط مثبت است

گلشنی آینده‌ مثبتی را برای فلسفه علم در دانشگاه‌ها مجسم کرد درحالیکه حاکمیت منجمد بر مدیریت دانشگاه‌ها از بین برود و به اهمیت فلسفه علم و امکانات قرار دادن به این گروه‌ها پی برده شود، افزود: البته به قول همشهری‌های من در اصفهان دوزاری‌ها دیر می‌افتد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا دانشجویان به حوزه فلسفه علم علاقه‌مند هستند، گفت:‌اتفاقاً چیزی که مایه خوشبختی است همین علاقه دانشجویان است و این علاقه را ما در اساتید نمی‌بینیم ما الان در دانشگاه شریف هر سال که دانشجو می‌گیریم به طور مثال از ده نفر دانشجوی فوق، هشت نفر رشته‌های مهندسی و یکی ـ دو نفر علوم انسانی هستند و آن هم از دانشگا‌ه‌های خوب مثل شریف، امیرکبیر یا صنعتی اصفهان که این‌ها در نهایت بعد از فارغ‌التحصیلی در مراکز تحقیقاتی فعال می‌شوند و به پیشرفت تئوری‌های فیزیک، زیست شناسی و دیگر علوم کمک می‌کنند.