شناسهٔ خبر: 20682 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

بررسی مفهوم قلمرو در حقوق و اندیشه اسلامی

نویسنده کتاب «مفهوم قلمرو در حقوق و اندیشه اسلامی» می گوید: مرز در اندیشه مدرن امری قراردادی است در حالی که مرز در اندیشه اسلامی امری اعتقادی است که قلمرو میان مسلمانان و غیر مسلمانان را معین می کند.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر، کتاب «Concept of Territory in Islamic Law and Thought مفهوم قلمرو در حقوق و اندیشه اسلامی» پژوهشی در خصوص تعابیر مختلفی است که در منابع و متون حقوق اسلامی برای سرزمین یا قلمرو متداول است.

مطالعه مفاهیم بنیادی تشکیل دهنده دولت در متون کهن اندیشه اسلامی را می توان تلاشی جهت تبیین رویکرد حقوق اسلامی به حقوق عمومی از سویی و حقوق بین الملل از سوی دیگر دانست. هیرو یوکی، نویسنده کتاب، علاوه بر تاکید بر چنین رویکردی در پیشگفتار کتاب بر این باور است که پژوهش هایی از این دست می تواند به تبیین تنوع برخورد ملتهای مسامان با پدیده دولت ـ ملت یاری رساند.

آنچه که وی در صدد توضیح آن برآمده است محدوده معین تحت حکومت شریعت اسلامی مطابق منابع اسلامی است.

وی در این باره عمده مطالعه خود را بر مفاهیمی همچون دارالاسلام و دارالکفر متمرکز نموده است.

به گفته نویسنده تقسیمات سرزمینی در اندیشه اسلامی تقسیمی اعتقادی است تقسیمی که ایمان به اسلام را مرز میان دارالاسلام و سایر تقسیمات سرزمینی قلمداد می نماید. در واقع از نظر حقوق اسلامی جهان به دو قسمت تقسیم شده است؛ دارالاسلام و دارالکفر. این کار سؤال اصلی این پژوهش پرسش از مفهوم سرزمین و مرز در اندیشه اسلامی است؟

نویسنده اظهار می دارد که قلمرو و سرزمین در اندیشه اسلامی با احساسات عرفانی و ایمانی معنا یافته است. احساسی که مسلمانان با تکیه بر آن به جنگ و جهاد می پرداختند و به دفاع یا گسترش سرزمین خود اقدام می نمودند.

نویسنده در ادامه مباحث خود به مطالعه مناسبات حقوقی ناشی از مفهوم سرزمین در فقه و حقوق اسلامی می پردازد. مناسباتی که حقوق و تکالیف معینی را با توجه به نام سرزمین و قلمروی معین دارالاسلام برای افراد ساکن در آن معین می نماید.

مطالب کتاب «مفهوم قلمرو در حقوق و اندیشه اسلامی» در هشت بخش سامان پذیرفته است. این بخشها عبارتند از: آرمان شهر اسلامی: هجرت به دارالاسلام به قلم برانون ویلر، تدفین شهدا در اسلام به قلم مایکل لکر، همبستگی در جامعه اسلامی: خانواده و جامعه نوشته هیرویوکی،سرزمین عشق: مفهوم مولانا از "سرزمین" در اسلام نوشته هایده قمی، مهاجرت و اسلامی در دوره اسلامی: منطقه مرزی اعراب و بیزانس نوشته اوتا کیکو، اختلافات ارضی بین شهرهای سوریه و صلیبیون اولیه: تلاش برای سلطه اقتصادی و سیاسی نوشته ناکامورا تاکو، توسعه ارضی و انقباض در شیوه اداره سنتی اسلامی مالایی در اندیشه معاصر نوشته منصور نور و ایجاد مرز به قلم محمد کرد علی.

نویسنده ضمن اتخاذ رهیافتی تاریخی به مطالعه چیستی مفهوم مرز در اندیشه اسلامی پرداخته است.

وی در عین حال تحول و تطور مفهوم مرز را در متون حقوقی اسلام پی گرفته است. در بخشهایی از کتاب مقایسه های تطبیقی میان مفهوم معاصر مرز با مفهوم مرز در حقوق اسلامی انجام پذیرفته است.

وی با اذعان به آنکه مرز در اندیشه مدرن امری قراردادی است در حالی که مرز در اندیشه اسلامی امری اعتقادی است که قلمرو میان مسلمانان و غیر مسلمانان را معین می کند. هم از این از روی قلمروی سرزمینی در متون اسلامی با نام های دارالاسلام، دارالحرب و دارالکفر یاد شده است.

نظر شما