به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتابخانه‌های بسیاری در سطح کشور وجود دارند که هر یک می‌توانند منابع مهم آموزشی برای مراجعه کنندگان خود باشند و اطلاعات مهمی را در اختیار آنها قرار دهند. دانشکده خبر و ارتباطات هم جزو آن دسته مکان‌هایی است که به صورت تخصصی کتابخانه‌ای کوچک اما ارزشمند را در خود جای داده است. کتابخانه ای در خیابان بهشتی که در ساختمان دانشکده خبر و ارتباطات قرار دارد. به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید تصمیم گرفتیم به معرفی این کتابخانه بپردازیم.

دانشکده خبر و ارتباطات در ساختمانی کاملاً قدیمی و کوچک در خیابان شهید بهشتی واقع شده است. کتابخانه این دانشکده به طور رسمی کار خود را از مهرماه سال ۱۳۷۸ با یک هزار و ۵۰۰ جلد کتاب آغاز کرد و توانست با ارائه کتاب‌هایی در زمینه روزنامه‌نگاری و رسانه خدماتی را در این عرصه به دانشجویان و علاقه‌مندان این حوزه ارائه دهد.

وقتی می‌خواستم برای اولین بار به این دانشکده بروم تصورم از آن مانند دانشگاه‌های دیگر شهر، بزرگ و مملو از دانشجویانی بود که هر یک به منظور کسب اطلاعاتی در زمینه‌های مختلف در آن قدم نهاده بودند، ولی با یک ساختمان قدیمی مواجه شدم که با تابلویی که روی آن نصب شده بود ساختمان دانشگاه را از نمایشگاه‌های اتومبیلی که در سرتاسر خیابان قرار داشتند متمایز کرده بود.

عدم تخصیص بودجه موجب کمرنگ بودن منابع موجود در کتابخانه شد

برای انجام مصاحبه درباره کتابخانه این دانشکده قرار مصاحبه‌ای با حمیدرضا کمالی، معاون پژوهشی دانشکده داشتم. به طبقه سوم و اتاق معاون پژوهشی رفتم. ابتدا از آقای کمالی خواستم  در  زمینه این کتابخانه و تغییراتی که تا کنون داشته است توضیحاتی ارائه دهد، او گفت: این کتابخانه کار خود را از سال ۱۳۷۸ شروع کرد و حدود یک سال بعد سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی حدود پنج هزار جلد کتاب را به کتابخانه دانشکده خبر اهدا کرد و این موضوع خود بر اعتبار علمی دانشگاه خبر اضافه کرد. بیش از ۱۰ درصد این کتاب‌ها دانشگاهی و مرجع هستند که تعداد قابل توجهی از آنها را کتاب‌های کمیاب و نفیس تشکیل می‌دهند ولی متأسفانه به دلیل عدم تخصیص اعتبار کافی طی ۱۳ سال گذشته تنها سه هزار جلد کتاب خریداری و به مخزن کتابخانه افزوده شده  که این میزان با توجه به رشد کمی دانشکده و حجم بسیار گسترده آثار تألیفی و ترجمه مرتبط با حوزه رسانه طی سالیان اخیر، به‌هیچ‌وجه قابل قبول نیست. امیدواریم با توجه به توانایی و استعدادی که استادان و مدرسان دانشکده خبر دارند هر چه سریع تر حداقل به تأمین بخشی از نیازهای خود در این زمینه اولویت اقدام کنیم.

با توضیحاتی که معاون پژوهشی دانشکده در اختیارم قرار داد متوجه شدم مسئولان دانشکده با وجود محدودیت‌های بودجه ای با خرید و نصب نرم‌افزار سیمرغ و اتصال به شبکه کتابخانه ای کشور برای جبران این کمبود اقداماتی را انجام داده‌اند. کمالی کتاب‌هایی که در این کتابخانه نگهداری می‌شوند را این‌گونه برشمرد:

۱- کتاب‌های تخصصی در حوزه‌های روزنامه‌نگاری، ارتباطات، تبلیغات و روابط عمومی

۲- کتاب‌های تخصصی در حوزه اصول و شیوه ترجمه متون به ویژه متون خبری

۳- کتاب‌های تخصصی در حوزه عکاسی، هنر و مجموعه عکس‌های برتر

۴- کتاب‌های تخصصی فلسفی، تاریخی و روانشناسی

۵- کتاب‌های عمومی مذهبی، داستانی، دایره المعارف و لغت‌نامه

۶- کتاب‌هایی به زبان انگلیسی (مرجع و غیر مرجع) حدود یک هزار جلد هستند.
 

از کمالی خواستم  درباره این‌که آیا حمایت‌هایی از طرف دانشکده صورت می‌گیرد که دانشجویان بتوانند پایان نامه‌های خود را در قالب کتاب منتشر کنند و در دسترس سایر علاقه‌مندان قرار دهند یا خیر؟ توضیح دهد. او گفت: حدود ۸۵۰ پایان‌نامه دانشجویی در کتابخانه دانشکده خبر وجود دارد که بیش از ۵۰ درصد آن در حوزه خبرنگاری، ۲۵ درصد مرتبط با موضوع عکاسی خبری و مابقی در رابطه با مباحث ترجمه‌ای است اما متأسفانه تا کنون اقدامی مبنی بر این‌که این پایان‌نامه‌ها در قالب کتاب منتشر شوند و در اختیار اعضا قرار گیرند صورت نگرفته است و پایان‌نامه‌ها تنها توسط خود افراد منتشر می‌شوند.

کتاب‌های تألیفی روزنامه‌نگاری هم ترجمه‌ای هستند

آن‌طور که کمالی می‌گوید کتاب‌هایی که در کتابخانه این دانشکده قرار دارند در دو بخش تألیفی و ترجمه ای هستند.معمولاً کتاب‌هایی که در حوزه ارتباطات و رسانه هستند ترجمه ای است به‌گونه‌ای که حتی شاید بتوان گفت کتاب‌هایی هم که تألیفی هستند به نحوی با دخل و تصرف و گونه‌ای اقتباس از کتاب‌های غربی منتشر می‌شوند و متأسفانه ما در این زمینه صاحب‌نظران اندکی داریم که در این خصوص نظریه‌های خاصی ارائه دهند چرا که روزنامه‌نگاری رشته ای است که ابزار آن در غرب ایجاد شده و کار رسانه ای و مطبوعات نیز در غرب سابقه طولانی‌تری دارد به همین دلیل سرعت تکنولوژی در این حوزه به حدی زیاد است که ما را در این حوزه از کشورهای غربی عقب انداخته است.

بعد از صحبت‌های کمالی از او خواستم مرا برای رفتن به کتابخانه راهنمایی کند. وقتی به سمت زیرزمین حرکت می‌کردم متوجه تابلوی کوچک نصب‌شده در آن شدم که جهت کتابخانه را نشان می‌داد. کتابخانه در زیرزمین سالن غربی دانشگاه قرار داشت. وارد آنجا شدم تا با خانم عزیزی مسئول کتابخانه هم گفت‌وگویی داشته باشم. از وی خواستم اطلاعاتی در خصوص منابع و میزان استقبال مراجعه‌کنندگان از این کتاب‌ها در اختیارم قرار دهد که گفت: این کتابخانه یک کتابخانه دانشگاهی است و طبیعی است که کتاب‌هایی که در آن قرار دارند بیشتر کتاب‌های دانشگاهی است. دانشجویان، استادان این حوزه و کسانی که برای انجام کارهای پژوهشی در موضوعات مختلف هستند بیشترین مراجعه‌کنندگان به این کتابخانه را تشکیل می‌دهند چرا که کتاب‌هایی که در کتابخانه ما وجود دارند می‌توانند منحصربه‌فرد و یا کمیاب باشند و ممکن است در دانشکده‌های دیگر پیدا نشوند.

کتاب‌هایی کمیاب در دل کتابخانه‌ای کوچک در دانشکده خبر

وقتی در فضای کتابخانه قرار گرفتم متوجه حضور تعدادی کتاب لاتین هم در این مجموعه شدم و از عزیزی خواستم درباره تعداد کتاب‌های لاتین این مجموعه هم توضیحاتی ارائه دهد. او گفت: حدود ۷۵۰ عنوان کتاب لاتین در این مجموعه وجود دارد که خیلی از آنها نایاب و یا کمیاب هستند به همین دلیل مراجعه‌کنندگانی از دانشجویان دانشگاه‌های دیگر هم که به این مجموعه سر می‌زنند و بیشتر سراغ کتاب‌هایی می‌روند که به‌نوعی کمک‌آموزشی محسوب می‌شوند و مرتبط با یک درس در رشته تحصیلی خود هستند که عموماً توسط استادان آن درس توصیه می‌شود و دانشجویان موظف‌اند آن کتاب را بخوانند.

وی ادامه داد: به دلیل شخصی بودن کتابخانه بیشتر مراجعان این مجموعه دانشجوها و استادان خود دانشگاه هستند؛ به همین دلیل به‌منظور دسترسی سریع اعضا به کتاب موردنظر خود نرم‌افزاری را در سیستم کتابخانه با نام سیمرغ نصب کردیم که به‌واسطه آن توانستیم خدماتی را تحت عنوان وب در اختیار دانشجویان قرار دهیم تا اعضا بتوانند بدون حضور در فضای کتابخانه و در منزل خود از طریق اینترنت کتاب مورد نظر خود را در میان منابع کتابخانه جست‌وجو و از وجود آن در مخزن کتابخانه مطلع شوند به این ترتیب که هر یک از آنان می‌توانند با رمز ورودی که برایشان تعبیه شده است کتاب مورد نظر را سفارش دهند و کتابخانه در اختیارش قرار دهد.

از او خواستم درباره چگونگی سفارش این کتاب‌ها توضیحاتی را در اختیارم قرار دهد که گفت: نرم‌افزار سیمرغ به نحوی طراحی شده که افراد علاوه بر جست‌وجو در میان کتاب‌های کتابخانه دانشکده خبر می‌توانند آن را در میان تمام کتابخانه‌های سراسر کشور جست‌وجو کنند و سفارش دهند.در این صورت اگر ما با آن کتابخانه تفاهمنامه همکاری داشته باشیم می‌توانیم خودمان درخواست دهیم و آن کتاب را برایمان ارسال کنند و در غیر این صورت معرفی‌نامه ای از طرف دانشگاه برای او صادر می‌کنیم تا دانشجو بتواند از کتابخانه ای که کتاب مورد نظر او را دارد کتاب به امانت بگیرد.
 

فضای کتابخانه بااین‌که بسیار کوچک بود اما مملو از کتاب‌های مرتبط با روزنامه‌نگاری و رسانه بود اما فضایی که در آن تازه‌های نشر را مشخص کرده باشد تا مراجعه‌کنندگان بتوانند از طریق آن از کتاب‌های جدیدالانتشار با خبر شوند وجود نداشت به همین دلیل از خانم عزیزی سؤالی در این رابطه پرسیدم که توضیح داد: چون خود دانشکده انتشارات ندارد بنابراین فضایی که بتوانیم در آن کتاب‌های جدیدالانتشار را معرفی کنیم در اختیار نداریم و دانشجویان و استادان با جست‌وجو کردن در فضای اینترنت و خبرگزاری‌ها می‌توانند کتاب‌هایی را که به تازگی منتشر شده‌اند به کتابدار معرفی کنند و ما موظف هستیم آنها را تهیه و در مخزن کتابخانه قرار دهیم.

قسمت دیگری که برایم بسیار جالب بود بخش مربوط به جزوات درسی دانشجویان بود که آن‌طور که خانم عزیزی می‌گفت، از بین ۳۰۰ عنوان کتاب درسی که در دانشکده خبر وجود دارد حدود ۱۵۰ عنوان جزوه درسی دارند که قبلاً توسط استادان به‌صورت دست‌نویس و کپی بین دانشجویان منتشر می‌شد که خوشبختانه الآن توانسته‌ایم الگوی مناسبی برای تدوین جزوات درسی در نظر بگیریم و جزوه‌های درسی را در قالب کتاب با شمارگان پایین منتشر کنیم تا در اختیار دانشجویان این حوزه قرار دهیم.

تبارشناسی مراجعان و کتاب‌های مورد استفاده آنها

وقتی بین قفسه‌های کتابخانه قدم می‌زدم ناگهان چشمم به کتاب‌های ادبی و رمان افتاد و این سؤال برایم پیش آمد که آیا دانشجویان روزنامه نگاری علاوه بر مراجعه به کتاب‌های مربوط به رشته خود سراغ کتاب‌های غیردرسی و رمان هم می‌روند که مسئول کتابخانه دانشکده پاسخ جالبی برای این سؤالم ارائه داد. او گفت: درست است که کتاب‌هایی که در این قفسه‌ها قرار دارند هر کدام می‌توانند منبع بسیار مهمی در رابطه با روزنامه‌نگاری برای دانشجویان باشند اما دانشجویان ما در صورت معرفی استاد خود سراغ آنها می‌روند در غیر این صورت بیشترین انتخاب آنها کتاب‌ها رمان هستند. در زمینه روزنامه‌نگاری هم معمولاً سراغ کتاب «روزنامه‌نگاری نوین» نوشته مرحوم کاظم معتمد نژاد می‌روند و همین موضوع باعث شده دانشگاه چند نسخه دیگر از این کتاب را منتشر کند.

امانت کتاب‌ها و مشکلات پیش رو

دانشجویان ممکن است کتاب‌هایی را که به امانت برده‌اند فراموش کنند پس بیاورند. خانم عزیزی در این زمینه می‌گوید: این اتفاق مانند سایر کتابخانه‌های دیگر امری طبیعی است که افراد فراموش کنند کتابی را که به امانت گرفته‌اند بازگردانند به همین دلیل مجبور هستم برای یادآوری با آنها تماس بگیرم تا کتابی را که به امانت برده‌اند بازگردانند و اگر دانشجویی کتابی را گم‌کرده باشد موظف است آن را خریداری و در صورت کمیاب بودن آن کتابی با همان قیمت را خریداری و در اختیار کتابخانه دانشگاه قرار دهد.

شرایط عضویت در کتابخانه دانشکده خبر و ارتباطات

عضویت در کتابخانه دانشکده خبر و ارتباطات مستلزم پرداخت حق عضویت نیست و دانشجویان می‌توانند با یک قطعه عکس به همراه کپی کارت ملی خود از خدمات این کتابخانه استفاده کنند.