به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا، حدود دو ماه پیش یک پیامک با مضمون «امضای تفکیک سند ساختمان تاریخی «سینگر» با امضای «سید محمد بهشتی»‌، «اسکندر مختاری»‌، «رجبعلی خسروآبادی» و «سید احمد محیط طباطبایی» از بروز یک اتفاق جدید در سازمان میراث فرهنگی خبر داد؛ اتفاقی که پنجمین بنای تاریخی تهران که 24 آبان ماه 1385 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده را با تغییراتی مواجه می‌کرد.

بر اساس این امضا، در عرصه‌ی اثر تاریخی و ثبتی «سینگر» امکان ساخت‌و‌ساز فراهم می‌شد، اقدامی که بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند در کنار غیرمجاز بودن آن، امکان تکرارش در دیگر بناهای تاریخی کشور را فراهم می‌کند.

این درحالی است که امضاکنندگان این سند معتقدند هرچند براساس قانون، بدون مجوز میراث فرهنگی هیچ‌کس در عرصه‌ی یک اثر تاریخی حق هیچ دخل و تصرفی ندارد، اما اگر میراث فرهنگی شرایطی را اعلام کند که مالک در عرصه بتواند با یک‌سری شرایط، ساخت‌وساز کند که بر مبنای آن به بنای اصلی خدشه‌ای وارد نشود مشکلی نیست، به همین دلیل قرار گذاشتند مشروط بر اینکه مالک بنای تاریخی «سینگر» این بنا را به طور کامل مرمت و احیا کند‌، بتواند در زمین نیمه مخروبه‌ پشت ساختمان تاریخی سینگر تا ارتفاع مجاز ساخت‌وساز داشته باشد.

وجود دو سند برای این بنا آن هم با مطرح کردن این بحث که همه‌ی پلاک ثبتی در عرصه‌ی اثر است، اما بنای عقبی که پشت خیابان لاله‌زار قرار دارد،‌ ارزش تاریخی و معماری ندارد و بیشتر یک مخروبه است که با توجه به وضعیت کنونی از نظر منظری فضا را مخدوش کرده است، بنابراین اگر بنایی آنجا ساخته شود که در حد ارتفاع بنای اصلی باشد، هیچ خدشه‌ای به آن وارد نمی‌شود و عملا قدری از فضای مخدوش خارج می‌شود.

این صحبت‌ها از نظر موافقان یعنی رخ‌دادن یک اتفاق بهتر برای «سینگر»، بنابراین پرونده را برای تائید نهایی به شورای سیاستگذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دفتر ثبت فرستادند.

بر این اساس، نخست شورای فنی صورت‌جلسه‌ خود در این زمینه را که به امضای هشت نفر از اعضا رسیده بود بدون درنظر گرفتن غیبت «ناصر پازوکی»، باستان‌شناس و عضو شورای فنی اداره‌کل استان تهران به معاونت میراث فرهنگی فرستاد تا آن‌ها پس بررسی نظر خود را درباره‌ی انجام این اقدام اعلام کنند.

«محمدحسن طالبیان»، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: طرح نخست برای این ساختمان را با دو پلاک گاراژ و ساختمان اصلی؛ شورای فنی استان تهران تهیه کرد، در حال حاضر قرار است برای بررسی به سازمان میراث فرهنگی فرستاده شود.

او با بیان این‌که بنای تاریخی «سینگر» عرصه و حریم دارد،‌ افزود: باید برای اجرایی شدن این طرح، نخست عرصه و حریم موجود در پرونده بررسی شود.

وی همچنین با بیان این‌که همه‌ گزارش‌ها در این زمینه گرفته شده و منتظر هستیم تا در زمان مناسب آن را در شورای معاونت میراث فرهنگی سازمان مطرح کنیم، افزود: براساس قانون، تا زمان گرفته شدن تصمیم نهایی در این زمینه، نظر و اقدام شورای فنی جنبه کمک دارد، با این وجود به معنای این نیست که رافع مسئولیت آن افراد باشد، بلکه اعضای شورای فنی با ارائه‌ی راه‌حل به سازمان میراث فرهنگی کمک می‌کنند.

او تاکید کرد: برای انجام هرگونه عملی درباره‌ی آثار تاریخی، نخست طرح‌های مطرح شده باید در شورایی که حکم ملی شدن آن اثر را ابلاغ کرده بررسی شود، تا درصورتی‌که به تغییری نیاز بود، آن را ارائه کند.

طالبیان با رد این فرضیه که انجام این اقدام در «سینگر» مانند آن است که در بناهای تاریخی دارای حیاط مانند محوطه‌ی تاریخی «میدان مشق» چنین اتفاقی رخ دهد، افزود: ساختمان «سینگر» و حیاط آن با یکدیگر یکی هستند، اما ساختمان پشت که با رعایت برخی ضوابط از سوی شورای فنی استان تهران، ساخت‌وساز در آن مجاز تلقی شده است، متعلق به این پلاک نیست.

با این وجود معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گرفتن تصمیم در این زمینه را نیازمند خردجمعی دانست واظهار کرد: این پرونده باید نخست به سازمان بیاید و پس از بررسی در شورای ثبت، اگر قرار به تغییراتی هست با خردجمعی آن تغییرات انجام شود، به صورت تک نفره نمی‌توان در این زمینه نظر داد.

او اضافه کرد: این‌که «سینگر» را با خرد جمعی در شورای ثبت بررسی کنیم، یک کارقانونی است،‌ ممکن است اعضای شورای ثبت با ارائه‌ی ضوابطی اجازه‌ی این کار را بدهند، یا اصلا اجازه کار ندهند؛ اگر ضابطه‌ی عرصه و حریم متفاوت باشد، باید شورای ثبت نظر دهد.

وی تاکید کرد: تا زمانی‌که صورت‌جلسه‌ای دربار‌ه‌ی «سینگر» از سوی معاونت میراث فرهنگی ابلاغ نشود، آن قانونی نیست، اظهارکرد: چون هنوز مجوزی در این زمینه صادر نشده، آن باید به شورای سیاستگذاری برود و با گذراندن پروسه‌ی قانونی، در این زمینه نخست در شورای فنی مشورت می‌شود و سپس در شورای سیاست‌گذاری آن مطرح می‌شود.

طالبیان گفت: این اقدامات باید روال عادی خود را طی کنند، تا بتوانیم درباره‌ی «سینگر» به یک نتیجه‌ی منطقی و کامل برسیم.

بر اساس پرونده‌ی ثبتی این بنای تاریخی؛ در دوره‌ی پهلوی اول با توجه به ایجاد انقلاب فرهنگی و تغییر و تحول در همه‌ی سطوح جامعه و فرهنگ، فرهنگ و هنر معماری نیز تحت تاثیر معماری غرب دستخوش دگرگونی‌های فراوانی شد. در همین سال‌ها کمپانی‌های زیادی در ایران به فعالیت مشغول شدند، کمپانی «سینگر» که تولید کننده‌ی انواع چرخ و لوازم خیاطی بود، نیز در ایران اقدام به فعالیت گسترده کرد، که با توجه به نوع و عملکرد گسترده‌ی آن در سال‌های دهه‌ی بیست اقدام به ساخت ساختمان نمایندگی و نمایشگاه ایران در خیابان سعدی فعلی کرد.

معماری بنا اقتباسی از سبک‌های رایج معماری ان روز در اروپا بود که نمونه‌ای نئوکلاسیک برگرفته از معماری کلاسیک قرئن شانزده اروپا است. بنابر اظهار نظر برخی از صاحب‌نظران، معماری نیکلای مارکوف روسی بوده است. کسی که دانشسرای عالی بهارستان و مدرسه‌ی البرز را ساخته است.

این بنا در ابتدا محل استقرار نمایندگی کمپانی سینگر بود که در طبقه‌ی اول دفتر و در طبقه‌ی همکف نمایشگاه محصولات سینگر بوده است و کاربری آن تا اوخر دهه‌ی پنجا، حدود 30 سال ادامه داشته است، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ان متروک شد و در اوایل دهه‌ی شصت سالن نمایشگاه طبقه‌ی همکف به چهار دهانه مغازه رو به خیابان سعدی تبدیل شد که از همان زمان به فروش لوازم صنعتی اختصاص داشت و سپس به انبار تبدیل شد.