به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ نشست نقد و بررسی جلد اول کتاب مردمی «ایثار» با عنوان «ایثار و مردم» که حدود ۷۵۰۰ نفر از اقشار مختلف مردم، مولفین آن بوده‌اند عصر روز یکشنبه (۱۷ خرداد ماه) با حضور جمعی از کارشناسان و همچنین علاقه‌مندان این قبیل آثار در محل سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب در تهران برگزار شد.
در این نشست مجتبی رحماندوست داستان‌نویس که خود از جانبازان دفاع مقدس است، با اشاره به پیشینه کتاب‌های مردمی با موضوع «ایثار» در ایران، گفت: من نخستین کتاب مردمی ایثار را ۲۲ سال پیش دیدم؛ این یک دفترچه ۲۰۰ برگی بود مربوط به یک شهید که مادرش آن را به نخست‌وزیر وقت تقدیم کرده بود. آن رزمنده این دفترچه را با خود همراه داشت و به هر کدام از رزمندگان که رسیده بود، گفته بود که چیزی در آن به یادگار بگذارند. این یک تجربه از کتاب مردمی «ایثار» بود اما چاپ نشد.
وی افزود: در سال ۱۳۷۱ مسابقه‌ای مردمی برگزار شد که در آن قرار بود مردم به جانبازان یک نامه بنویسند که این کار انجام شد و برگزیدگان این آثار در کتابی با عنوان «نامه‌ای به یک جانباز» چاپ شد. کتاب دیگر «داستان نیمه تمام» بود که اثری است درباره مقاومت در فلسطین. این اثر حاوی چندین داستانی یکی دو صفحه‌ای بود که وسط داستان به یک باره ناتمام می‌ماند و از مخاطب خواسته می‌شد که خودش آن را کامل کند و حدس بزند که بعد از این یکی دو صفحه، چه اتفاقی در داستان می‌افتد.
رحماندوست با اشاره به تجربه‌ای هم که محمدرضا بایرامی نویسنده حوزه دفاع مقدس در این خصوص داشته است، گفت: از این رو نامیدن کتاب اخیر «کتاب ایثار و مردم» به عنوان نخستین کتاب مردمی جهان اشتباه است. هر چند جا دارد که از تجربه‌های کشورهای دیگر در این زمینه استفاده شود.
این داستان‌نویس ادامه داد: ما در ایران ظرفیت تعاونی را هنوز نشناخته‌ایم؛ این قبیل کارها اقداماتی تعاونی و درواقع ادب و هنر تعاونی است؛ یعنی نوعی هم‌افزایی افرادی که کنار هم قرار می‌گیرند تا اثری را با یک موضوع مشخص تولید کنند. ما چنین خلق آثار هنری مشترک را می‌توانیم حتی به خانواده‌ها هم تعمیم دهیم و لذا من پیشنهادم این است که خاطره‌گویی‌های جمعی دفاع مقدس و حتی انقلاب را به همین شیوه را تدوین و تکمیل کنیم.
وی در عین حال با اشاره به نکات نغزی که از سوی مردم در کتاب اخیر با موضوع «ایثار» ثبت شده است، گفت: بسیاری از رمان‌های موفق از چنین تکه‌های بسیار کوتاه و البته شوک‌آور آغاز شده‌اند. این کتاب به اعتبار اینکه داستان‌‌نویسی است، نوعی جرقه‌نویسی هم می‌تواند نام بگیرد. چرا که می‌تواند منشا جرقه‌های مهم دیگری باشد. نکته دیگر جوان بودن بسیاری از کسانی است که در این کتاب مطلب دارند. این نویدبخش این مساله است که اگر فضا را برای افراد فراهم کنیم، می‌توانیم نسبت به پدید آمدن نویسندگانی خوب در آینده امیدوار باشیم.
رحماندوست در پایان گفت: اگر خاطره‌های این کتاب واقعیت داشته باشند که خاطره هستند و اگر هم واقعیت نداشته باشند، داستان هستند و در هر دو حال، اقدامی مبارک و تجربه‌ای میمون است.
در این نشست همچنین ایرج گلشنی رئیس خانه فرهنگ ایثار و مقاومت با ارائه توضیحاتی درباره این ادعا که کتاب اخیر، نخستین کتاب مردمی جهان است، گفت: ما این ادعا را بر اساس بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم، بیان کرده‌ایم. من البته ۲۵ سال پیش مجری این قبیل کارها بودم ولی واقعیت این است که همه آن کتاب‌ها سفارشی، مسابقه‌ای و جشنواره‌ای بوده‌اند ولی در این کتاب مردمی حرفی از جشنواره و مسابقه و داوری و این قبیل مسائل نیست.
وی ضمن مثبت ارزیابی کردن تجربه کسانی مانند مصطفی رحماندوست و محمدرضا بایرامی در کوشش‌هایی از این دست، گفت: واقعیت این است که آنها کارهای سفارشی کرده‌اند، از سازمانی پولی گرفته‌اند و کاری انجام داده‌اند ولی در این کار (ایثار و مردم) از کودک چهار ساله تا پیرمرد ۹۶ ساله ما مطلب داریم. نکته دیگر اینکه همه آن آثار قبلی در حوزه محدود تاریخ و جغرافیای دفاع مقدس نوشته شده‌اند. البته که دفاع مقدس اوج ایثار است اما همه آن نیست. ایثار در کتاب اخیر به معنی واقعی کلمه مد نظر بوده است و تمام مصادیق را شامل می‌شود.
گلشنی همچنین گفت: در دهه ۶۰ ماندن افتخار نیست، بلکه دهه ۶۰ را به دهه ۹۰ آوردن، افتخار است و به همین خاطر است که مقام معظم رهبری، دفاع مقدس را گنجینه خواندند.
به گفته این مقام مسئول، کتاب مردمی ایثار ۷۵۰۰ مولف دارد و با توجه به ادامه این مجموعه، حتما افراد دیگری به آن اضافه خواهند شد. مساله دیگر اینکه داوری و قضاوت این آثار به هیچ وجه بر اساس اصول فنی و ادبی نبوده است و اساساً قضاوتی در کار نبوده است. در نمایشگاه بیست و هفتم کتاب تهران حدود ۲۰۰۰ نفر، در نمایشگاه قرآن حدود ۳۰۰۰ نفر، در نمایشگاه مطبوعات حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر و در نمایشگاه امسال کتاب تهران هم حدود ۱۰۰۰ نفر آثارشان را در کتاب مردمی «ایثار» به یادگار گذاشته‌اند.
وی افزود: فصل ایثار و شهدا، فصل ایثار و خرمشهر، فصل ایثار و سالمندان و ... از دیگر فصولی است که به این کتاب افزوده خواهد شد.
در این مراسم همچنین سعید الفتی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این وزارتخانه از انتشار چنین کتاب‌هایی، اهداف خاصی را دنبال می‌کند، گفت: ما به دنبال این بوده و هستیم که فرهنگ ایثار و مقاومت را نه به عنوان مردابی خوش آب و هوا، بلکه به عنوان رودی خروشان، تصویر کنیم. نباید دفاع مقدس را در دفاع مقدس نگه داشت و از همین روی نیاز بود که مصادیقی از ایثارگری را به نسبت شرایط مکانی و زمانی تبیین کنیم و بهترین شیوه در این زمینه رجوع به خود مردم بود.
وی افزود: تلاش ما این است که باورهای دینی مردم را در شرایط اجتماعی جامعه و شرایط فرهنگی که دنیا برای ادبیات گسترده است، تبلیغ و ترویج کنیم و روح ایثار و از خودگذشتگی را در حیات همه انسان‌ها و در زندگی اجتماعی آنها جاری کنیم؛ زندگی اجتماعی سالم آن زندگی است که در آن فداکاری و از خودگذشتگی باشد، در حالی که متاسفانه ما می‌بینیم که جامعه ما در حال فراموش کردن این مفاهیم است.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همین خصوص حادثه تلخ درگیری خونین دو جوان در میدان کاج تهران را در یکی دو سال گذشته یادآور شد که در نهایت تاسف و تعجب، هیچ یک از کسانی که در آن محدوده حضور داشتند، تلاشی برای پایان دادن به این درگیری صورت ندادند و در همین راستا گفت: این قبیل کتاب‌ها که هدفشان ترویج فرهنگ از خودگذشتگی و کمک به هم نوع است، محتاج نقد عاقلانه و منصفانه است و ما قطعا پذیرای چنین نقدهایی هستیم.
در پایان این برنامه غلامرضا راهپیما از ویراستاران کتاب مردمی ایثار هم این اثر را سراسر عشق خواند و گفت: به عقیده من ایثار همان عشق است و مردم هم به خوبی از عهده ثبت این عشق و نگارش خاطراتشان با موضوع ایثار برآمده‌اند. جملات این کتاب تنها بخش کوچکی از هزاران تلاشی بود که در این راستا از جانب خود مردم صورت گرفت.
نظر شما