به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، مراسم رونمایی مجموعه ۳۰ جلدی «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی»، سه شنبه ۲۷ مرداد با حضور آیت الله ابن الرضا، دکتر السید الثامر العمیدی، دکتر مجید معارف، بهراد جعفری، آیت الله شاهمرادی، حجت الاسلام زائری و مجید غلامی جلیسه در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

مجموعه ۳۰ جلدی «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» حاوی متن شریف کافی همراه با شرح علامه محمدباقر مجلسی در مرآت العقول و نیز پس از آن بیانات علامه فیض کاشانی در کتاب شریف الوافی است.

در این نشست، بهراد جعفری که کتاب «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» را به رشته تحریر درآورده، درباره هدف خود از تحریر این کتاب گفت: «در سال ۷۲-۷۳ که در محضر استاد غفاری کتاب «تهذیب الاحکام» شیخ طوسی را کار می کردیم، زمانی مغتنم و لحظاتی ارزشمند را می گذراندیم. در آن زمان نرم افزارهای امروزی نبود و برای تحقیق باید به کتاب ها مراجعه می کردیم. وقتی با استاد غفاری مطرح کردم که می خواهم این کتاب را آماده کنم، از این اتفاق استقبال کرد.»

جعفری ادامه داد: هر روز با ماجرای تحقیق کتاب مرآت محشور بودم. وقتی بعد از ترجمه مقاتل خدمت حضرت آقا رسیدم، درباره «مرآت» با ایشان صحبت کردم که خیلی خوشحال شدند.

وی افزود: در کنگره مرحوم فیض هم به بیانات مبارک فیض برخوردم که آن ها را به مرآت منضم کردم، اما حضرت آقا گفتند شاید علامه مجلسی راضی نباشد، بنابراین اسم کتاب را «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» نامگذاری کردم.

مولف کتاب «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» ضمن اشاره به هدف خود که ارائه «مرآت العقول» با نسخه ها و مصادر بوده، گفت: در قدم به قدم این مجموعه مبارک که ۱۰ سال به طول انجامید، همیشه خوشحال بودم که در حال حل مشکلاتی هستم که در نسخه ها وجود داشته است.

همچنین آیت الله ابن الرضا در سخنانی تعالیم دین را در سه بخش احکام، عقاید و اخلاق برشمرد و گفت: این ها به عنوان کتاب و سنت در اختیار ما قرار گرفته است. در مکتب تشیع نیز سنت را به قول معصوم، فعل معصوم و تقریر معصوم تعبیر می کنند.

آیت الله ابن الرضا همچنین گفت: همان طور که قرآن حجت است، حدیث و سنت هم حجت است. ادله دال بر این که حدیث حجت است، آیات شریفه قرآن است. مهم ترین دلیلی هم که حجیت قول معصوم را اثبات می کند، حدیث ثقلین است.

وی همچنین به تفاوت حدیث نگاری شیعه و سنی اشاره کرد و با استناد به روایات اهل بیت به بیان حجیت روایات اهل بیت پرداخت.

دکتر السید الثامر العمیدی نیز که در این مراسم حضور داشت و به زبان عربی سخنرانی کرد، در بخشی از سخنانش انتشار کتاب «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» را خدمتی بزرگ به آستان حدیث اهل بیت دانست و گفت: کتاب کافی تنها یادگار کلینی است و شخصیت کلینی ابعاد مختلفی دارد.

العمیدی از مقدمه کتاب «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» به عنوان یک نثر ادبی نام برد و ضمن اشاره به نقش کلینی در دفع هجمه های علمی فرهنگی درباره برخی از امتیازات این کتاب چنین توضیح داد: در این کتاب فقط به جمع آوری مطالب اکتفا نشده و در مراجعه به مرآت و نسخه کافی دقت فراوان صورت گرفته که از امتیارات کار به شمار می رود.

در ادامه دکتر مجید معارف نیز در سخنانی با بیان اینکه «زمانی که قرار شد تبیین الکافی را بررسی کنم، به نظرم رسید در ۴ محور می توان درباره آن صحبت کرد» از «فقه الحدیث و اهمیت جایگاه آن از دیدگاه ائمه»، «مرحوم علامه مجلسی و مرآت العقول»، «فیض کاشانی و توضیحات الوافی» و «بهراد جعفری و تبیین الکافی»، به عنوان محورهای سخنان خود نام برد و درباره بحث «فقه الحدیث و اهمیت جایگاه آن از دیدگاه ائمه» گفت: اهمیت فقه الحدیث انگیزه ای شده تا علمای اسلام به کتاب های شرح و روایات بپردازند.

معارف ادامه داد: خیلی ها شاید ندانند که معنا کردن روایات ائمه و پیامبر، تکلیف علمی- دینی است که پیامبر و ائمه پایه گذاران آن بودند. نباید تصور کنیم معصومین فقط صاحب حدیث اند بلکه آن ها ضمنا شارحان حدیث هم هستند.

«مرحوم علامه مجلسی و مرآت العقول»، دومین مبحثی بود که توسط وی مورد بررسی قرار گرفت: برخی از علمای شیعه به این نتیجه رسیدند که نسبت به شرح نویسی چه جفایی صورت گرفته. بسیاری از این شرایح به دست علامه مجلسی افتاد و خدا به ذهن او الهام کرد که آن ها را در چند کتاب مفصل جمع آوری کند. علامه مجلسی این کار را با کتاب «الکافی» آغاز کرد.

معارف ادامه داد: کتاب مرآت العقول که شرح کتاب کافی است، بهترین و کامل ترین شرحی است که در ارتباط با کافی نوشته شده. در مرآت العقول هم اسناد بیان شده و هم روایات شرح داده شده است.

وی همچنین درباره مبحث «فیض کاشانی و توضیحات الوافی» بیان کرد: «فیض کاشانی در شیعه آغازگر کاری بود که اهل سنت بر ما مقدم بودند. وی در مقدمه «الوافی» نقایص تک تک کتب اربعه را علیرغم محسنات هر یک عنوان می کند و با تالیف کتاب «الوافی»، جامع و دافع نقایص می شود.

معارف، محسنات کتاب «تبیین الکافی فی مرآت العقول و الوافی» را برشمرد و در این زمینه چنین توضیح داد: ارائه یک اثر علمی که جامع توضیحات دو کتاب است در کنار امکان مقایسه و تطبیق دیدگاه های دو عالم شیعه از محسنات این کتاب است. ترویج آثار علمی علما و احیای مباحث علمی گذشتگان هم یک مزیت به شمار می رود.

تخریج مصادر علمی در پاورقی کتاب، حروفچینی و چاپ زیبا و اعراب گذاری روایات نیز برخی دیگر از محاسن کتاب بود که معارف از آن ها نام برد.