فرهنگ امروز / سید احمد محیط طباطبایی:

به عنوان یک کارشناس موزه داری که ایرانی هستم و در کشوری زندگی می‌کنم که فرهنگ متأسفانه جایگاه شایسته خود را در کشور و در بدنه اجتماع ندارد، همه امور – و در این مورد خاص، بازگشایی موزه دوران اسلامی – را با این نسبت می‌سنجم.

 بنابراین باز شدن موزه دوران اسلامی پس از تعطیلی چند ساله، به هر شکل، کاری بسیار عالی بود. فراموش نکنیم که وجود ناقص به از نبود است. می‌شود یک ناقص را کامل کرد اما چیزی که وجود ندارد، قابل کامل کردن نیست و دیکته نانوشته غلط ندارد.

موزه دوران اسلامی باید باز می‌شد که شد؛ و ایرادات کوچک و بزرگ آن باید معلوم می‌شد که شد و اطلاع دارم که مدیریت موزه در حال رفع آنهاست تا بتوانیم به یک شکل مطلوب برسیم. توجه داشته باشیم که مدیران فعلی سازمان میراث فرهنگی و همکارانشان با بازگشایی موزه دوران اسلامی خود را در معرض سؤال و سنجش در موضوعی قرار دادند که شاید عوامل اصلی مؤثر بر آن در اختیارشان قرار نداشته و بسیاری مشکلات ناشی از خطای مدیران پیش از آنها بوده است.

بازگشایی موزه دوران اسلامی بهانه‌ای شد تا بار دیگر به این نکته توجه کنیم که موزه ملی ایران یک موزه باستان‌شناسی است. مهم‌ترین ویژگی‌اش این است که باید اشیای حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی در آن به معرض نمایش گذارده شود. اشیایی که به طور اتفاقی یا از قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز کشف و به موزه آورده می‌شوند، یا هر شیء دیگری که فاقد وجه باستان‌شناسی است نباید در این موزه به نمایش دربیاید. این مهمترین خصلت موزه ملی ایران است که متأسفانه در سالیان قبل مورد خدشه واقع شده است. به عبارت دیگر، فقط اشیای دارای هویت و شناسنامه باید در این موزه در معرض نمایش قرار بگیرند.

برآورده شدن این خواسته نیز مستلزم ارتباط تنگاتنگ موزه ملی با پژوهشکده باستان‌شناسی است و این دو نهاد باید توأمان و حتی با یک مدیریت واحد فعالیت کنند.

البته علاوه بر باستان‌شناسی، تاریخ هنر نیز در موزه دوران اسلامی از جایگاه مهمی برخوردار است اما آثار هنری به نمایش درآمده باید دارای شناسنامه باشند. بدین ترتیب، فلان اثری که در یک حراجی خریداری شده یا از یک قاچاقچی به دست آمده، حتی اگر واجد ارزش‌های هنری مهم باشد، نباید در موزه دوران اسلامی به نمایش درآید و به باور من چنین آثاری که اکنون نمونه‌هایی از آن در این موزه قابل مشاهده هستند باید از ویترین‌ها جمع‌آوری شوند.  

سید احمد محیط طباطبایی، جانشین رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم)

روزنامه ایران