به گزارش فرهنگ امروز به نقل از دبا؛ این کتاب مجموعه ای است از مقالات دکتر حسن انصاری،  عضو هیئت علمی مؤسسۀ ‏مطالعات عالی پرینستون و عضو شورای عالی علمی مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ‏دربارۀ کلام و فلسفه و تاریخ تحولات این دو دانش مهم در تمدن ‏اسلامی. یکی از این مقالات ‏دربارۀ «مکتب تفکیک» است که به آخرین تحولات ‏دربارۀ مناسبات کلام و فلسفه می‌پردازد. ‏بخشی از مقالات این مجموعه ساختار ‏کتابشناختی دارد و برخی ساختاری تحلیلی. در این ‏میان بحث از تحولات ادبی در ‏ژانرهای مختلف کلام و فلسفه از نکات مورد توجه در این ‏مجموعه مقالات ‏است. کما اینکه بخشی هم به موضوع ادبیات امامت نویسی در میان معتزله ‏و ‏زیدیه اختصاص یافته است و از این رهگذر به مطالعه مناسبات میان تشیع و ‏اعتزال ‏پرداخته است. در مقالات متعددی نیز به ‏ادبیات متکلمان معتزلی پرداخته شده و از این ‏رهگذر تلاش شده تا مهم‌ترین مسئله‌‏ها و موضوعات و همچنین رویکردها و مکاتب مختلف ‏کلامی اهل اعتزال مورد ‏مطالعه قرار گیرد. بخشی هم به ادبیات فلسفی و به ویژه مکتب ابن ‏سینا و ‏شاگردان خراسانی او اختصاص یافته است.