درسگفتار «فساد سیاسی و آثار آن در اقتصاد، سیاست و فرهنگ» با تدریس احمد توکلی روزهای شنبه ساعت ۱۷:۱۵ برگزار می شود و زمان آغاز آن شنبه چهارم دی ماه است.

درسگفتار «علم اقتصاد چیست؟» با تدریس کمال اطهاری روزهای یکشنبه ساعت ۱۷:۱۵ برگزار می شود و زمان آغاز آن یکشنبه پنجم دی ماه است.در توضیح طرح درس این درسگفتار امده است؛

اقتصاد (economy) نهادی اجتماعی (social institution) است که در آن تولید و توزیع و مصرف محصولات اجتماعی (کالاها و خدمات) صورت میگیرد. علوم اقتصادی (economic sciences) شاخهای از علوم اجتماعی است که به نحوه قانونمند تولید، توزیع و مصرف این محصولات میپردازد. شاخههای اصلی این علم عبارت است از: اقتصادیات (economics)، اقتصادیات توسعه (development economics)، و اقتصاد سیاسی (political economy). ضرورت آموختن علم اقتصاد ازینرو است که روابط اقتصادی مبنای شکلگیری و بقای روابط اجتماعی، و شناخت آن مبنای مادی رهایی بشر از بند کور قوانین طبیعی و اجتماعی است. چرا که شناخت ضرورت مایه آزادی است.

اقتصاد سیاسی، در تعریفی بسیار ساده شده، به نقش قوانین اقتصادی در تکامل اجتماعی میپردازد. بطور معمول برآیندهای همین تعریف بسیار ساده شده آن مورد توجه فعالان اجتماعی و سیاسی بوده و اغلب نیز به آن بسنده کردهاند. از همین رو نیز نتوانستهاند از دیدگاهی سلبی (negative) نسبت به نظام موجود (در درون سرمایهداری جهانی) فراتر رفته و به دیدگاهی اثباتی (positive) یا طرح عملیِ نظامی جایگزین دست یابند.

با این زمینه هرچند مبنای روششناسی شاخه اقتصادیات، مرکب از اقتصاد خرد وکلان، انتزاع مطلق (absolute abstraction) در نظامی بازارسَروَر (market-led) است، اما بدون آموختن آن نمیتوان راهی را که مارکس در کتاب عظیم سرمایه از انتزاع مطلق به انتزاع مشخص (concrete abstraction) پیمود، و در نهایت ناگزیریِ بحران را در نظام سرمایهداری به اثبات رساند، فهمید و آن را در تحلیل مشخص و اثباتی جامعه خود و جهان بکار گرفت. بخصوص که قوانین اقتصاد سرمایهداری واقعیت دارند، و اکنون هیچ اقتصاددان سوسیالیستی نیز تخصیص بهینه منابع را بدون استفاده از نهاد بازار ممکن نمیداند. به علاوه تا دست یافتن به تعریف عملی نظامی کاملا متفاوت با نظام سرمایهداری از لحاظ زیربنایی و روبنایی، استفاده از اقتصادیات توسعه برای کشورهای توسعهیابنده ضروری است. مارکس در دیباچه چاپ اول سرمایه نوشته بود هیچ جامعهای نمیتواند از مراحل طبیعی تکامل خود بجهد، آن چه که میتواند این است که درد زایمان را کوتاه¬تر و ملایمتر کند. یعنی هرچند آموختن اقتصاد سیاسی برای دانستن مسیر تکامل اجتماعی ضروری است، اما برای کوتاه کردن درد زایمان، آموختن اقتصادیات و اقتصاد توسعه نیز ضرورت دارد.

در این درسگفتار خواهیم کوشید دانشجویان شناخت کامل علم اقتصاد را آغاز کنند و دورهبندی درسگفتار بستگی به کشش دانشجویان خواهد داشت.

درسگفتار «چالش ها و چشم اندازهای توسعه ایران در پرتو انقلاب دانایی» با تدریس فرشاد مومنی روزهای سه شنبه ساعت ۱۷:۱۵ برگزار می شود و زمان آغاز آن سه شنبه هفتم دی ماه است.