فرهنگ امروز/ میلاد عابدی: پروفســـور رابـــرت اســـتفان پائـــول بیکـــس(Robert Stephen Paul Beekes) استاد بازنشسته زبان‌شناسی تطبیقی هندواروپایی دانشگاه لَیدن و عضو فرهنگستان سلطنتی علوم هلند، در دوم سپتامبر سال 1937، درکشور هلند و در شهر هارلم دیده به جهان گشود، وی در دانشگاه لَیدن، در رشته زبان‌های کلاسیک تحصیل کرد و رساله دکترای خود را با راهنمایی فرانسیسکوس ب.ی. کوییپر هندشناس نامدارهلندی و با عنوان تحول لارینگال‌های هندواروپایی آغازین در یونان، در دانشگاه لَیدن و در سال 1969 به رشته تحریر درآورد، جایی که بعدها به استادی سرشناس تبدیل شد. وی از چهره‌های بسیار تأثیرگذار در مطالعات هندواروپایی بویژه زبان هندواروپایی آغازین (نیای اکثریت زبان‌های اروپا، ایران، آسیای میانه و هند) بود و آثار فراوانی در این زمینه از خود به جای گذاشت، او از بنیانگذاران وتوسعه‌ دهندگان مکتب لَیدن و از طرفداران فرضیه کورگان در مورد خاستگاه اقوام هندواروپایی بود و همواره فرضیه آناتولیایی را نقد می‌کرد. شاید کمتر کسی در جهان زبان‌شناسی با کتاب درآمدی بر زبان‌شناسی تطبیقی هندواروپایی او آشنا نباشد، کتابی که پایه‌های مکتب لَیدن را قوت بخشید، خوشبختانه این کتاب ارزشمند به زبان فارسی ترجمه شده و به‌طور کلی آثار بیکس به 9 زبان زنده دنیا ترجمه و منتشر شده است. از جمله آثار این زبان‌شناس هلندی، در مورد زبان‌های ایرانی، می‌توان به کتاب ارزشمند دستور زبان اوستای گاهانی اشاره کرد، بخش گاهان اوستا قدیمی‌ترین بخش آن و کهن‌ترین اثر ادبی ایرانی است که به احتمال بسیار سروده زرتشت است، همچنین بیکس مقالات بسیاری در مورد تاریخ تحول زبان‌های هندوایرانی به نگارش درآورده است. بیکس کتاب فرهنگ ریشه شناختی یونانی را با همکاری لوسیان فَن بیک در سال 2010 منتشر کرد وآخرین کتاب او به زبان پیشایونانی، که زبانی غیرهندواروپایی است اختصاص دارد، این کتاب به‌دلیل بیماری وی با همکاری تنی چند از شاگردان و همکارانش در سال 2014 به چاپ رسید، وی همچنین از نظریه پردازان حوزه زبان و خاستگاه تمدن اتروسک بود.این زبان‌شناس برجسته در اواخر شهریور (نیمه دوم ماه سپتامبر) سال‌جاری درگذشت.

منبع: روزنامه ایران