شناسهٔ خبر: 52678 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

بهره‌مندی همه شعرای ایران از اصطلاحات دینی

مدرس ادبیات دانشگاه تهران در نشست شعر هفته پژوهش و هنر انقلاب اسلامی عنوان کرد: برای فهم و درک اشعار باید قرآن و دین را فهمید تا بتوان اشعار را مورد بررسی قرار داد. شعر ایران پیش از اسلام نیز دینی بوده است و اصطلاحات دینی و مذهبی در همه اشعار شعرا به چشم می‌خورد.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایکنا؛  همزمان با فرا رسیدن هفته پژوهش، حوزه هنری اقدام به برپایی برنامه‌های مختلفی در قالب هفته پژوهش و هنر انقلاب اسلامی کرده است. در همین راستا طی نشستی که امروز، ۱۹ آذرماه با موضوع شعر در حوزه هنری برگزار شد،‌ از اسماعیل امینی،‌ مدرس ادبیات دانشگاه تهران و محمدرضا سنگری،‌ پژوهشگر و استاد ادبیات دانشگاه دعوت به عمل آمده بود.

اسماعیل امینی، مدرس دانشگاه تهران در این نشست عنوان کرد: ادب نفس، مقدم بر ادب درس است؛ تجهیز به علم باید ابزار مهار نفس و ارتقای فضایل اخلاقی باشد. موضوعاتی در عرصه پژوهش انقلاب اسلامی و حوزه شعر وجود دارد که به دانشگاه و حوزه نیز سرایت کرده است. امروزه پژوهش به معنی جستجو در کتاب و اینترنت است در حالی که این روند پژوهش نیست.

وی افزود: پژوهش موضوعی جدی است و پژوهشگر باید نسبت به موضوع اشراف و مطالعه لازم را داشته باشد. جدی بودن پژوهش به این موضوع مربوط می‌شود که اگر پرسش و نظریه نداشته باشیم، متوجه آنچه که در گذشته انجام داده‌ایم و اینکه در آینده به کجا خواهیم رسید نخواهیم شد. متاسفانه از ابتدای دوران آموزش و پرورش، دانش‌آموزان با پرسشگری سروکار نداشته‌اند و روند کار به این صورت بوده است که مطالب به دانش‌آموز ارائه و پس از حفظ، به معلم بازگردانده می‌شود.

امینی ادامه داد: وابستگی ما به انقلاب، دلیل پردازش به این موضوع نیست. موضوع گسترده‌تر از این است، اگر کسی متوجه ارزش‌های دوران انقلاب و هشت سال دفاع مقدس نباشد و تصور شود که دوران درخشانی را سپری نکرده‌ایم، آثاری آفریده می‌شود که ارزشمند نیست. هشت سال جنگ وجود داشته است و متاسفانه گاهی می‌بینیم که اثری از اصطلاحات و تعابیر حتی مخالف و یا همراه و همسو با انقلاب و دفاع مقدس در اشعار شعرا به تایید و انکار وجود ندارد که این رویکرد، ستیز با زبان و افکار مردم است.

این مدرس ادبیات ادامه داد: گاهی از اصطلاحات مسیحیت در کتاب‌های شعر دیده می‌شود، ولی از اسلام خبری نیست. سوال نخست در این باره آن است که آیا چنین گونه‌ای وجود دارد و آیا شعر، رمان و داستان انقلاب اسلامی موجود است یا برساخته ماست که انقلاب را ساختیم؟ اگر چنین ادبیاتی شکل گرفته است، آیا برآیند طبیعی مولفان است یا به سفارش سازمان‌های دولتی پدید آمده است؟

امینی در ادامه توضیحاتش به مهمترین کار از نظر محتوایی اشاره و عنوان کرد: باید به این موضوع پرداخت که آیا ادبیات انقلابی که طی چهل سال اخیر آفریده شده، ثابت بوده یا دچار تغییر شده است؟ اینکه آیا تغییر در جهت رشد و تعمیق بوده یا در راستای سطحی شدن اطلاعات پیش رفته است؟

وی با اشاره به اینکه می‌توان آثار تولیدی ادبیات انقلاب را دسته‌بندی کرد، با طرح این سوال که آیا کتاب‌ها پا به پای واقعیات پیش آمده‌اند یا خیر، گفت: همچنین اینکه آیا از نظر ساحت و قالب فراروی داشته‌ایم یا خیر باید بررسی شود؟ فراروی به این معنا که آیا دامنه موضوعات گسترده‌تر شده است یا خیر؟ این موضوعات دارای اولویت و کاربرد بوده و برای ترسیم راه آینده ادبیات انقلاب ضروری به نظر می‌رسد.

این مدرس دانشگاه همچنین درباره زوایای کمتر پرداخته شده در حوزه پژوهش انقلاب اسلامی و دفاع مقدس عنوان کرد: نوشته تاریخی برای شناخت وضعیت فکری و فرهنگی و شیوه زندگی مردم در هر دوره، معتبرترین اسناد است. دلیل دیگر پرداختن به پژوهش در عرصه ادبیات انقلاب، روی آوردن به اصطلاحات اصلی این حوزه مانند عدالت، استکبارستیزی و ... است.

امینی در ادامه توضیحاتش از پژوهش در متون ادبی به عنوان اقدامی برای پیشگیری از تحریف یاد کرد و ادامه داد: این موضوع را می‌توان در مزارنوشته‌ها و ... مشاهده کرد. متون ادبی معتبرترین سند برای تصور و فکر مردم درباره ارزش‌هاست. همچنین باید به این موضوع بپردازیم که وحدت مهم‌ترین سفارش امام بود و اینکه این مورد تا چه میزان مورد توجه واقع شده است؟ رمز مقاومت ما در هشت سال دفاع مقدس وحدت بود.

امینی همچنین در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: یکی از دلایل پردازش به حوزه ادبیات انقلاب و عرصه پژوهش آن است که بدانیم انقلاب اسلامی در شعر چه بازتابی داشته است؟ در این راستا می‌توان بسیاری از پایان نامه‌های مقطع دکترا و کارشناسی ارشد را نام برد که درباره موضوع اشعار و زندگی قیصر امین‌پور نوشته شده است که هیچ کدام نسبتی با شعر قیصر ندارند.

وی با اشاره به اینکه در اشعار همه شعرا اصطلاحات دینی و مذهبی به چشم می‌خورد، افزود: هر شخصی حتی معاندان برای فهم و درک اشعار و بررسی آنها باید قرآن و دین را بفهمند تا بتوانند آنها را مورد بررسی قرار دهند. شعر ایران پیش از اسلام نیز دینی  بوده است. جریان شعر انقلاب اسلامی ادامه منطق هزار ساله شعر فارسی است. شعر حماسی با اغراق و غلو همراه است، اما شاعران در دفاع مقدس نه تنها برخلاف این رویه،‌ به اغراق وقایع پیش آمده نپرداختند، بلکه از رزمندگان جا ماندند. هیچ دوره‌ای مانند این دوره تاریخی نبوده که شعر بازتاب دهنده بخشی از این ماجراست.

نظر شما