شناسهٔ خبر: 56043 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

رابطه بین فیلم‌های سینمایی ایرانی با جامعه ایران چیست؟

کتاب «جامعه ایران در آینه سینما» کوششی برای نشان دادن رابطه بین فیلم‌های سینمایی ایرانی با جامعه ایران است. گفت‌وگوی بین هنرمندان و منتقدان هنر با جامعه‌شناسان و شناخت دیدگاه‌های هر گروه که منجر به همکاری موثری میان هنرمندان و علمای علوم اجتماعی می‌شود از مهمترین اهداف این پژوهش است.

رابطه بین فیلم‌های سینمایی ایرانی با جامعه ایران چیست؟

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «جامعه ایران در آینه سینما» به کوشش اعظم راودراد با همکاری یونس نوربخش و سید روح‌الله حسینی منتشر شده است.

این کتاب کوششی است برای نشان دادن رابطه بین فیلم‌های سینمایی ایرانی با جامعه ایران، برای این منظور کتاب به سه بخش تقسیم شده است: در بخش اول رویکردهای کلی نظری و روشی در مطالعات فیلم و سینما معرفی شده و در هر کدام از بخش‌های دوم و سوم کتاب، به ترتیب درباره موضوع خانواده و زن در سینما بحث شده است.
 
در هر بخش ابتدا تحقیق‌های اجتماعی صورت گرفته در هر موضوع و مهم‌ترین یافته‌های آنها بیان شده و سپس، اصحاب علوم اجتماعی و منتقدان سینما چند فیلم سینمایی را با همان موضوع در فصل‌های جداگانه از منظر اجتماعی و فیلم‌نامه تحلیل کرده‌اند. در فصل پایانی هر بخش نیز نتایج تحقیق‌ها بر روی چگونگی بازنمایی موضوع مد نظر در سینمای ایران با یافته‌های تحقیق‌های اجتماعی مقایسه شده تا مشخص شود که چه رابطه‌ای بین سینما و جامعه وجود دارد. این مقایسه رابطه فیلم و جامعه را هر چه شفاف‌تر به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد که اگرچه سینما همچون آینه‌ای جامعه‌ای را در خود بازتاب می‌دهد؛ این آینه چندان هم صاف و بدون انحراف نیست و همچون آینه‌های محدب و مقعر کژنمایی‌هایی هم دارد.
 
در ترکیب فصل‌های این کتاب ۹ تحلیل از فیلم‌های سینمایی ایران سال ۱۳۹۴ آمده است. مطالب این فصل‌ها برگرفته از سخنرانی‌ها، گفت‌وگوها و یادداشت‌های است که به دنبال اجرای برنامه «سینما ـ دانشگاه» به دست آمده است.
 
سینما ـ دانشگاه برنامه‌ای فرهنگی بود که با همکاری مدرسه ملی سینمای ایران و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۴ اجرا شد. طی این برنامه، ۹ فیلم اکران روز برای مخاطبان که عمدتا دانشجویان علوم اجتماعی و هنر بودند پخش شد و سپس هر فیلم را دو نفر از حوزه علوم اجتماعی و یک منتقد فیلم‌نامه و سینما با دو دیدگاه اجتماعی و هنری تحلیل کردند. گفت‌وگوی بین هنرمندان و منتقدان هنر با جامعه‌شناسان و شناخت دیدگاه‌های هر گروه که منجر به همکاری موثری میان هنرمندان و علمای علوم اجتماعی  می‌شود از مهمترین اهداف این برنامه بود که در این کتاب هم بر آن تاکید شده است.
 
بخش نخست کتاب کلیات مطالعات اجتماعی ـ فرهنگی سینما نام دارد. در این بخش دو رویکرد مشخص مد نظر گرفته شده است. رویکرد اول مطالعات اجتماعی سینما و رویکرد دوم تحلیل فیلم‌نامه است که یکی از منظر علوم اجتماعی و دومی از منظر هنری به موضوع سینما می‌نگرند. فصل یکم این کتاب به مطالعات اجتماعی سینما اختصاص دارد. فصل دوم روش‌های تحلیل فیلم را از این زاویه معرفی کرده و فصل سوم مباحث مربوط به تحلیل این فیلم‌نامه را مطرح می‌کند.
 
اما بخش دوم به «تحلیل مقایسه‌ای وضعیت خانواده در جامعه و تصویر آن در سینمای ایران» اختصاص دارد. در این بخش مهمترین یافته‌های تحقیق‌های اجتماعی مرتبط با وضعیت خانواده در جامعه ایران جمع‌بندی شده است. در فصل‌های چهارگانه بعد، اصحاب علوم اجتماعی، منتقدان فیلم‌نامه و دانشجویان این رشته‌ها در هر فصل یک فیلم را با موضوع خانواده تحلیل کرده‌اند.
 
این تحلیل‌ها که در قالب سخنرانی، گفت‌وگوی پس از آن و یادداشت‌های کوتاه آمده است، در واقع مانند مطالعه‌های مصداقی برای بحثی است که در فصل آخر همین بخش به صورت جمع‌بندی تحقیق‌ها در موضوع خانواده و سینما ارائه شده است. در آن فصل، چگونگی بازتاب و بازنمایی خانواده در فیلم های سینمای ایران، با تکیه بر تحقیق‌های دیگری تشریح شده که در این زمینه منتشر شده و با وضعیت واقعی خانواده در جامعه مقایسه شده است. به این ترتیب، فضا برای درک بیشتر و بهتر رابطه بین سینما و جامعه فراهم شده و نقد جامعه‌شناختی یا برون نگر سینمای ایران از این منظر شفاف‌تر می‌شود.
 
بخش سوم کتاب هم به «تحلیل مقایسه‌ای نقش زن در جامعه و تصویر آن در سینمای ایران» می‌پردازد. در این بخش ابتدا مهمترین یافته‌های تحقیق اجتماعی درباره وضعیت زنان در جامعه ایران جمع بندی می‌شود. در فصل‌های پنج‌گانه بعد، اصحاب علوم اجتماعی، منتقدان فیلم‌نامه و دانشجویان ایرن رشته‌ها در هر فصل یک فیلم را با موضوع زن تحلیل کرده‌اند.
 
این تحلیل‌ها که در قالب سخنرانی، گفت‌وگوهای پس از آن و یادداشت‌های کوتاه آمده است، در واقع مانند مطالعه‌های مصداقی برای بحثی است که در فصل آخر همین بخش به صورت جمع‌بندی تحقیق‌ها در موضوع زن و سینما ارائه شده و فصلی که در آن چگونگی بازتاب و بازنمایی زن در فیلم‌های سینمای ایران، با تکیه بر تحقیق‌های دیگری که در این زمینه منتشر شده، تشریح شده و با تکیه بر وضعیت واقعی زنان در جامعه مقایسه شده است. 
 
کتاب «جامعه ایران در آینه سینما» به کوشش اعظم راودراد با همکاری یونس نوربخش و سید روح‌الله حسینی با شمارگان هزار نسخه در ۵۸۲ صفحه به بهای ۴۰ هزار تومان از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.

نظر شما