شناسهٔ خبر: 60907 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

مختارپور مطرح کرد؛ بودجه، اصلی‌ترین مشکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در مراسم تجلیل از خادمان و کتابداران حوزه کتاب تهران اصلی‌ترین مشکل این‌نهاد را مساله بودجه عنوان کرد.

بودجه، اصلی‌ترین مشکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ آیین تجلیل از خادمان عرصه کتاب و کتابخوانی و کتابداران برگزیده استان صبح امروز سه شنبه ۱۲ آذر با حضور فاطمه ذوالقدر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، علیرضا مختارپور دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاونین، مدیران کل نهاد کتابخانه‌ها، کتابداران و اعضای کتابخانه‌های عمومی استان در سالن آمفی‌تئاتر کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

در ابتدای این مراسم پیام انوشیروان محسنی بندپی استاندار و رئیس انجمن کتابخانه‌های عمومی تهران خطاب به کتابداران و کتابخوانان قرائت شد.

مشروح متن این‌پیام از این‌قرار بود:

بسم الله الرحمن الرحیم

ترویج کتاب و کتابخوانی وظیفه و رسالت اصلی دست اندرکاران فرهنگ و دانش جامعه می‌باشند.

بنابراین کتابداران رکنی مهم در کنار اعضاء به کتابخانه‌ها اصالت و اعتبار می‌بخشند و در جذب سرمایه‌های اجتماعی و ارتقاء زیست فرهنگی جامعه تاثیر گذارند به‌طوری‌که کتابخانه‌های عمومی، در رویکرد جدید به‌عنوان پایگاه‌های اجتماعی جامعه، در صف اول «جهاد فرهنگی» قرار دارند.

اولویت حمایت‌های فرهنگی نهاد کتابخانه‌ها بر مناطق آسیب خیز کشور معین شده است و به تبغ آن، همت و تلاش اداره کل کتابخانه‌های استان تهران برنامه‌ریزی شایسته‌ای را رقم زده است، اجرای برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در شهرستان بهارستان جهت ارتقای سواد اجتماعی و سبک زندگی شهروندان و نیز نوسازی و بازگشایی هم زمان چهار کتابخانه عمومی که با اقبال بی‌نظیر مردم در عضویت و مراجعه به کتابخانه‌ها همراه بود، اقداماتی درخور تقدیر هستند و آینده روشنی را در اثرگذاری اجتماعی نوید می‌دهند.

در روزگاری که کتابدار به واسطه عناوینی چون «مشاور امین» در اذهان جامعه تکریم می شود پرچم تفکر و معرفت برفراز کتابخانه های عمومی همواره برافراشته خواهد بود و کتابداران همواره آینه گردان این معرفت و بالندگی خواهند بود.

انوشیروان محسنی بندپی

در بخش بعدی این‌نشست، مختارپور گفت: هرساله به مناسبت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار از همکاران کتابخانه‌های عمومی در شهرها و استان‌های مختلف تقدیر می‌شود؛ البته این بزرگداشت‌ها، صرفا نمادی است تا یادمان نرود که از فعالیت‌های همکاران‌مان قدردانی کنیم؛ بسیاری از کتابداران ما فعالیت‌های ارزشمندی انجام می‌دهند که به‌دلیل نبود فرصت و یا انگیزه، اقدامات خود را ثبت نمی‌کنند؛ قطعا فعالیت‌های خالصانه همه عزیزان در سامانه مطلق خداوندی ثبت و ضبط می‌شود و جزای خیر آن را دریافت خواهند کرد. طی این سال‌ها، بخش قدردانی از همکارانی که در ستادها فعالیت می کنند، مغفول مانده که ان شاءالله به همت عزیزان، از سال جاری آغاز و در سالروز تأسیس نهاد از همکاران ستادی نیز تقدیر خواهد شد.

وی افزود: در شکل‌گیری فعالیت‌های فرهنگی عوامل مختلفی نقش دارند و ما انسان‌ها، نمی‌توانیم سهم مشارکت هر یک از افراد را در این فعالیت‌ها بررسی کنیم. برای مثال، پروژه بازسازی کتابخانه پارک شهر، به رغم وجود دشواری‌هایی، تکمیل شد و اینک، هر هفته میزبان برگزاری چندین برنامه است و این تنها آغاز راه آن است. افراد بسیار زیادی در کتابخانه، بخش‌های عمرانی، مالی، پیمانکاری، ستاد مرکزی و ستاد استان تهران و ... فعالیت کردند تا این پروژه به ثمر برسد. همچنین از آقای نیک‌نام که تا چندی پیش مدیریت اداره کل استان تهران را بر عهده داشتند، تقدیر می‌کنم.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها در ادامه، رسانه‌های جمعی، دستگاه‌های دولتی و نمایندگان مجلس را خطاب قرار داد و گفت: در حال حاضر بودجه سال آتی کتابخانه‌های عمومی و تمامی دستگاه‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و خدماتی کشور در حال بررسی در مجلس شورای اسلامی است. متأسفانه طی سال‌های گذشته بخش فرهنگ، ‌کم ترین سهم را در بودجه داشته و میان دستگاه‌های فرهنگی نیز، کتابخانه‌های عمومی کمترین سهم را داشته اند. بر اساس گزارش رسمی منتشر شده، در سال ۱۳۹۶ به ۱۳۹۷، بودجه دستگاه‌های فرهنگی به‌طور متوسط ۱۹ درصد و بودجه کتابخانه‌های عمومی تنها ۶ درصد افزایش داشت. این در حالی است که هزینه‌های کارکنان نهاد نیز از محل همین بودجه تأمین می‌شود، نه همچون دستگاه‌های دولتی که ردیفی جداگانه برای افزایش حقوق دارند.

مختارپور با اشاره به سخنان خود در مراسم ملی گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در پایتخت کتاب ایران، گفت: ماه گذشته مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر، به ارائه گزارشی در شورای فرهنگ عمومی پرداختند. طبق این گزارش، مراقبت و نگهداری و ترک اعتیاد یک معتاد، بیش از ۲۰ سال زمان و هزینه نیاز دارد. اخیراً، رئیس شورای شهر یکی از کلان‌شهرهای کشور، اعلام کرد که ۱۲ درصد از درآمد شهرداری آن کلان‌شهر، صرف مبارزه با مواد مخدر می‌شود؛ درحالی‌که ما برای دریافت سهم نیم درصد کتابخانه‌های عمومی، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم. هزاران برابر از هزینه‌ای که امروز از کتابخانه‌های عمومی و بخش فرهنگ دریغ می‌شود، فردا باید صرف رفع آسیب‌های اجتماعی، مبارزه با مواد مخدر، طلاق، ‌ مفاسد اخلاقی و ... شود. امروز صریحا به نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌گویم که کتابخانه عمومی، تنها مرکز فرهنگی است که درهای آن‌ها همواره به روی تمام مردم، فارغ از مذهب، سن و جنسیت، باز است. هیچ مرکز فرهنگی دیگری، این ویژگی را ندارد. مدارس، پایگاه فرهنگی مهمی هستند اما تنها به دانش‌آموزان خدمات ارائه می‌دهند؛ مساجد، مراکز فرهنگی بسیار مهمی هستند، اما تنها در ساعاتی از روز به اقشار خاصی از مردم، حتی در بعضی موارد به طبقات خاصی از مردم، خدمات ارائه می‌دهند. کتابخانه عمومی، تنها نهادی است که فارغ از تمام تمایزها، به تمامی مردم خدمات فرهنگی ارائه می‌دهد. این بدین معنا نیست که فعالیت‌های ما ایده‌آل است، ما هم نقص‌هایی داریم که باید برای رفع آن‌ها تلاش کنیم. مهم‌ترین کمبود ما، مسأله بودجه است.

وی در ادامه گفت: محاسبه بودجه کتابخانه‌های عمومی، برخلاف سایر دستگاه‌ها، کار دشواری نیست. امروز ما بیش از ۳۵۰۰ باب کتابخانه داریم؛ در کشور ما سالی ۱۰۰ هزار عنوان کتاب چاپ می‌شود؛ فرض کنید ما سالانه تنها ۱۰۰۰ جلد کتاب، ‌معادل یک صدم کتاب‌های منتشر شده در کشور را بخریم؛ چیزی‌که توقع ناشران، فعالان فرهنگی، کتابداران و اعضای کتابخانه‌ها است. در صورت خرید تنها هزار عنوان کتاب برای تمامی کتابخانه‌های عمومی کشور، سالانه ۷۲ میلیارد تومان مورد نیاز است. اگر بخواهیم از بین نشریات کشور، تنها ۵۰ نشریه خریداری کنیم، نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان بودجه لازم است. برای ارائه خدمات دیجیتالی که مورد تأکید نمایندگان و مردم است، سالانه حداقل ۲۶ میلیارد تومان مورد نیاز است. برای پرداخت حقوق کتابداران در سطح فعلی، حدود ۳۶۰ میلیارد در سال مورد نیاز است. برای نگهداری کتابخانه‌ها، ‌هزینه‌ای بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان لازم است. حذف و نادیده گرفتن هر یک از این بخش‌ها توسط دولت محترم و یا مجلس محترم، به معنای کاهش نوعی از خدمات‌دهی در کتابخانه عمومی است. مجموع این موارد ما را به عددی در حدود ۷۰۰ میلیارد تومان می‌رساند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها در بخش دیگری از سخنانش گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی برای سال ۱۳۹۹، حداقل حدود ۷۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد. کمتر از یک سوم این رقم، از طریق سهم نیم درصد کتابخانه‌ها از درآمدهای شهرداری، چنانچه پرداخت شود، تأمین خواهد شد. نزدیک به ۵۰۰ میلیارد باقی می‌ماند؛ از این میزان، آن‌گونه که با ما اطلاع داده‌اند، دولت محترم در سال ۱۳۹۹، برای نهاد کتابخانه‌های عمومی ۱۹۹ میلیارد تومان در نظر گرفته است. یعنی کمتر از یک دوم نیاز کتابخانه‌ها؛ این چه معنایی دارد! بعد از حادثه پلاسکو، دستگاه‌ها و نهادهای مختلف، برای جلوگیری از ایجاد حادثه و خسارت جانی، موظف به بررسی وضعیت ساختمان‌های خود شدند. آن زمان ۲۲ کتابخانه به دلیل فرسودگی ساختمان، ‌تعطیل شد. حادثه زلزله در سال‌های اخیر به ۶ کتابخانه ما آسیب جدی وارد کرد. در سیل سال جاری، دو کتابخانه ما آسیب جدی دید. در وقایع اخیر، بعضی کتابخانه‌ها آسیب جزئی دید، اما کتابخانه عمومی تفکر شهریار به‌کلی ویران شد. لطفا به آمارها توجه کنید. اگر دولت محترم و مجلس محترم، به بودجه کتابخانه‌های عمومی بی‌توجهی کنند، سال آینده هزار کتابخانه عمومی در معرض تعطیلی قرار می‌گیرد. حالا شما میزان آسیب را محاسبه کنید. زلزله و سیل و آوار نتوانست چنین آسیبی بزند که تصمیم‌گیری‌های غیردقیق خواهد زد. ما روشنگری می‌کنیم که بی‌توجهی به این موضوع چه آسیبی خواهد داشت.

مختارپور با تقدیر از بسیاری از نمایندگان که دلسوزانه، موضوع افزایش بودجه کتابخانه‌های عمومی را پیگیری می‌کنند، گفت: متاسفانه نظام بودجه‌ریزی در کشور، طوری طراحی شده که به مسائل فرهنگی کمتر توجه می‌شود؛ این موضوع باید اصلاح شود. در غیر این‌صورت، هزاران برابر بودجه‌ای که امروز از کتابخانه‌های عمومی دریغ می‌شود، فردا باید صرف مبارزه با آسیب‌های اجتماعی شود. به استناد شواهد دقیق می‌گویم که فعالیت کتابخانه‌های ما در مناطق دارای آسیب اجتماعی، شاخص‌های فرهنگی آن مناطق را تغییر داده است. این‌ها آمارهایی انتزاعی نیست، ‌ هر کسی که می‌خواهد، ‌ می‌تواند بررسی کند. من امیدوارم که نمایندگان محترمی که در این راستا تلاش می‌کنند، موفق شوند و بدانند که تصمیم آن‌ها چه تأثیری در سرنوشت کشور و نسل آینده دارد.

وی درباره کتابخانه عمومی تفکر شهریار گفت: کتابخانه تفکر، در منطقه‌ای مردمی و نه اعیان‌نشین، به فرزندان این مرز و بوم، خدمات ارائه می‌کرد. انقلاب اسلامی ایران، به‌عنوان بزرگ‌ترین انقلاب قرن بیستم در کشور ما اتفاق افتاد؛ مردم انقلابی ما با تمام ناراحتی از رژیم منحط پهلوی، حتی یک کتابخانه و مرکز فرهنگی را آتش نزدند؛ ‌این امر نشان می‌دهد که چه‌کسانی و با چه مبنای ضدفرهنگی این کار را کردند؛ آن‌ها حتی مانع از کمک مردم و رسیدن آتش‌نشانی به منطقه برای جلوگیری از آتش‌سوزی شدند. اما این کتابخانه با کمک مردم ساخته خواهد شد. امروز، فراخوانی از سوی نهاد برای دریافت کمک‌های مردمی در ساخت دوباره کتابخانه عمومی تفکر منتشر می‌شود؛ تاکنون تقاضاهایی هم از سوی مردم ارائه شده است؛ مردم این کتابخانه را به سرعت و بهتر از گذشته می‌سازند؛ اما مرز میان افرادی که ناراحت و معترض‌اند و گلایه‌های به حق دارند، با کسانی که با فرهنگ، ادب و تمدن دشمنی دارند، برای همیشه در تاریخ خواهد ماند.

نظر شما