فرهنگ امروز: کتاب «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی شهری» نوشته ریوکه جفی و اَنوک دی‌کونیگ از انتشارات راتلج، توسط انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی با ترجمه محمد نظرپور در اسفندماه ۱۴۰۰ منتشر شد. این کتاب در ۳ بخش و ۱۱ فصل به معرفی مضامین اصلی انسان‌شناسی شهری می‌پردازد. ریوکه جفی دانشیار «مرکز مطالعات شهری» و همین‌طور «دپارتمان جغرافیای انسانی، مطالعات برنامه‌ریزی و توسعه بین‌المللی» در دانشگاه آمستردام و اَنوک دی‌کونینگ هم استادیار «دپارتمان انسان‌شناسی فرهنگی و مطالعات توسعه» در دانشگاه رادبود هلند است. در ادامه به معرفی کتاب و بیان مهم‌ترین رئوس هر فصل پرداخته شده است.
شهر را باید در میان انباشتی از لایه‌های تجارب زیسته روزمرهمان جستجو کنیم؛ جایی که مواجهه با زندگی ممکن می‌شود. برای فهم آنچه در این معنا به‌عنوان شهر تولید و بازتولید می‌شود، نیازمند ساخت چشم‌اندازهایی هستیم که بتواند این سیالیت پیچیده را به چنگ بیاورد و به عمق لایه‌های آن نفوذ کند. انسان‌شناسی شهری، رویکردی چندوجهی و میان‌رشته‌ای به پدیده شهر دارد و سعی می‌کند از زوایایی مشخص، تجارب روزمره شهری را به‌عنوان «غریبه‌های آشنا» در مقام پرسش قرار دهد. تجاربی که از خلال زندگی هرروزه ما در شهر شکل می‌گیرند و درحالی‌که ظاهراً پیش‌پاافتاده، ساده و زودگذرند؛ اما سرشار از معانی و مضامین عمیقی هستند که واقعیت اجتماعی را بازنمایی می‌کنند. انسان‌شناسی شهری معاصر سعی می‌کند با تأمل صریح بر دلالت‌هایی که بافت شهری بر پدیده‌های اجتماعی دارند، به این پرسش بپردازد که چگونه زندگی اجتماعی درون بافت‌های شهری تجربه می‌شود و از طریق این بافت‌ها شکل می‌گیرد؛ بافت‌هایی که تجارب زیسته ما در شهر و از شهر را شکل می‌دهند.
کتاب «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی شهری»، دربردارنده سرفصل‌های نوظهور انسان‌شناسی شهری معاصر است که امروز بخش اعظمی از بدنه دانش تولیدشده درباره شهر را به خود اختصاص داده‌اند. «انسان‌شناسان شهری به دنبال درک ماهیت متغیر حیات اجتماعی شهر، تأثیرات فضا و مکان شهری، و به شکل وسیع‌تر آنچه شهر را در بافت جریان‌ها و ارتباط‌های جهانی شکل می‌دهد، هستند (از مقدمه کتاب). هرکدام از فصول این کتاب مشخصاً به مضمونی کلیدی از شهر و زندگی شهری می‌پردازد و دریچه‌های جدیدی برای مخاطبان خود فراهم می‌کند. این کتاب سرفصل‌هایی چون جابه‌جایی‌های شهری، مکان سازی و فضای عمومی، تولید و مصرف، سیاست و حکمرانی را پوشش می‌دهد. علاوه بر این، هر فصل همراه با مثال‌های متعددی از پژوهش‌های میدانی انجامشده در شهرهای مختلف جهان شمال و جنوب است که به غنای این کتاب کمک شایانی کرده است. کتاب منبعی مناسب برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه مطالعات شهری است تا با مضامین اصلی انسان‌شناسی شهری و سرفصل‌های معاصر آن آشنا شوند.
فصل اول کتاب به معرفی انسان‌شناسی شهری و وجوه اشتراک و افتراق آن با رشته‌ها و حوزه‌های مجاور می‌پردازد و روش‌های اصلی پژوهش انسان‌شناسانه شهری را معرفی می‌کند. پس از فصل اول که نقش مقدمه کتاب را دارد، فصل‌های دیگر به سه بخش اصلی تقسیم شده‌اند که روی حوزه‌های مهم پژوهش انسان‌شناسانه شهری معاصر در قرن بیست و یکم تمرکز می‌کنند. این سه بخش هرکدام شامل سه فصل با تمرکز بر مضامین فرعی خاصی است که از طریق مطالعات موردی برگرفته از طیف متنوعی از محیط‌های شهری نشان داده می‌شوند. هر فصل با تعدادی پرسش برای تأمل بیشتر و فهرستی از منابع پیشنهادی برای مطالعه آتی به پایان می‌رسد.
بخش اول، «در خانه در شهر»، درباره مکان‌سازی و تعلق است. این بخش شامل سه فصل می‌شود که روش‌های انسان‌شناسانه درک مکان‌های شهری، جابجایی‌ها و فضاهای عمومی را معرفی می‌کنند. بخش دوم، با عنوان «ساخت زندگی‌های شهری و سبک‌های زندگی»، تولید و مصرف را بررسی کرده و شامل سه فصل دربارۀ اقتصادهای شهری؛ مصرف، فراغت و سبک زندگی، و شهرها و جهانی‌شدن می‌شود. بخش سوم، «سیاست‌های در شهر و سیاست‌های شهر»، درباره سیاست و حکمرانی بحث می‌کند. فصول تشکیل‌دهنده این بخش روی برنامه‌ریزی شهری؛ شهرها، شهروندی و سیاست؛ و خشونت، امنیت و کنترل اجتماعی تمرکز می‌کنند. در بخش پایانی نیز مضامین نوظهور و جهت‌گیری‌های آینده در انسان‌شناسی شهری بررسی شده است. به‌جای تولید نظریه‌های تعمیم‌پذیر در باب زندگی شهری، انسان‌شناسی از مطالعات موردی عمیق برای درک پیچیدگی اجتماعی شهرها در بافت‌های خاص کمک می‌گیرد. بینش‌های نظری برآمده از این مطالعات موردی بیشتر برای الهام‌بخشی به درک زمینه‌های شهری دیگر به کار گرفته می‌شوند تا ارائۀ مدل‌های کلی صریح و روشن و تعمیم‌یافته. بر پایه چنین رویکردی، این کتاب به شکل گسترده از مطالعات موردی مردم‌نگارانه‌ای که انسان‌شناسان مختلف در شهرهای سراسر جهان انجام داده‌اند، کمک گرفته است. این کتاب را باید محل تأملی دانست برای شیوه نگریستنمان به شهر و تجربه شهری.
کتاب «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی شهری» نوشته ریوکه جفی و اَنوک دی‌کونیگ از انتشارات راتلج، توسط انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی با ترجمه محمد نظرپور در ۲۸۸ صفحه در اسفندماه ۱۴۰۰ منتشر شده اس
نظر شما