-
۱۳۹۶-۰۲-۲۵ ۱۷:۳۰
کتاب تئاتر در متن منتشر شد
«تئاتر در متن» نوشته حسن پارسائی با رویکرد ساختاری-تحلیلی به بررسی اهمیت متن در نمایشنامه می‌پردازد.
-
۱۳۹۶-۰۲-۲۵ ۱۶:۳۰
«چارلز دیکنز» هیچ‌وقت برای خوانندگان کهنه نمی‌شود
«چارلز دیکنز»، نویسنده انگلیسی قرن نوزدهم برای خوانندگان داستان بلند نام آشنایی است. قرار است این هفته به رسم هر ساله نمایشگاه کوچکی از وسایل او در خانه‌اش، که حالا تبدیل به موزه شده است، برگزار شود.
-
۱۳۹۶-۰۲-۲۵ ۱۰:۲۶
گفت‌وگو با ابراهیم توفیق؛
موانع اندیشیدن به دولت در ایران
با جسوپ، هابرماس، فوکو و...، با متفکران مختلف در سنت‌های مختلف بازی بدی می‌شود. مدام مشغول ترجمه مدرن‌ترین نظریه‌های جهان به فارسی هستیم. مثلا با سرعتی عجیب با ژیژک و آگامبن آشنا می‌شویم؛ درحالی‌که در آکادمی اروپا چند نفر هستند که حتی نام آگامبن را شنیده باشند؟ چرا باید حتما بدانیم که فوکو کیست؟ این فشار «علمی» برای آشنایی با آخرین «محصولات» نظری، گاه حتی فقط کلیدواژه‌هایشان، ناشی از چیست؟ آیا جز این است که ذیل این اداواطوارها از زیر توضیح آنچه زیر چشمانمان هرروزه اتفاق می‌افتد، فرار می‌کنیم؟
-
۱۳۹۶-۰۲-۱۲ ۰۹:۲۴
گفتاری از مهدی معین‌زاده؛
زیست‌جهان یا مود روشنفکرانه
بسیاری معتقدند مثال‌هایی مانند جاده، که هایدگر در مقالۀ «فلسفۀ تکنولوژی» مطرح می‌کند، نشان‌دهندۀ این موضوع است که رانۀ اصلی هایدگر، نوستالژیک بوده است. به نظر می‌رسد این مسئله در مورد متفکرین ما هم به‌گونه‌ای صدق می‌کند. گویی شبیه نوستالژی ما به خانۀ پدربزرگ و ایام کودکی‌مان است.
-
۱۳۹۶/۰۲/۱۱
گفت‌وگوی اختصاصی فرهنگ امروز با مایکل والزر؛
با جان راولز مناقشه‌ای ندارم
تقریباً همه‌چیز برای من حیرت‌انگیز است. ما دانشگاهی‌ها و اندیشمندان، فهم جامعی نسبت‌به جهان نداریم. شوروی‌پژوهانمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی را پیش‌بینی نکرده بودند. عرب‌پژوهانمان انتظار بهار عربی را نداشتند، شکست بهار عربی را نیز پیش‌بینی نکرده بودند. آمریکاپژوهانمان، مانند خود من، با پدیدۀ دونالد ترامپ غافلگیر شدند. من فکر می‌کنم این نشانۀ امیدوارکننده‌ای است که سیاست هنوز جایی است که ما می‌توانیم در آن غافلگیر شویم، گرچه برخی از غافلگیری‌ها خیلی وحشتناک‌اند.
-
۱۳۹۶-۰۲-۰۶ ۰۹:۵۱
دیدگاه بهاءالدین خرمشاهی در باب اهمیت کتاب الحیاة؛
سه کتابی که نویسندگان «الحیاة» بر آن نظر داشتند
بنده به‌عنوان اسلام‌پژوه و شیعه‌پژوه، وقتی به «الحیاة» نگاه کردم، آن را یک دانشنامه یافتم. به‌درستی در صفحۀ اول آن نوشته‌اند: «الحیاة دایره‌المعارفی اسلامی، علمی، پژوهشی است که روش زندگی فردی و اجتماعی آزاد و پیشرو را ترسیم می‌کند و انسان‌های سراسر جهان را به پی‌ریزی یک نظام شایسته فرامی‌خواند، بلکه نظام شایستۀ فکری، فرهنگی، عقیدتی اسلام را نشان می‌دهد.»
-
۱۳۹۶-۰۲-۰۶ ۰۹:۴۹
گفتاری از رضا داوری اردکانی در آینده‌نگری - آینده‌نگاری و برنامه‌ریزی(۲)؛
قدرت تکنیک؛ آینده هم منم
قدرت تکنیک به گروندگانش که بیشتر خلق جهانند می‌گوید هستی منم و اگر امید و نجات می‌خواهید من آن را به شما می‌دهم زیرا من خود امید و نجاتم. گذشته را رها کنید. آینده هم منم. روح تکنیک وقتی احساس می‌کند که در قدرتش تردیدی حاصل شده است شاید برای جلوگیری از سرایت و گسترش این تردید واماندگان از قدرت خود را که با جهل و غفلت از راهش بازمانده‌اند به میدان بیاورد تا نشان دهد که هر چه زشتی و تباهی است از گذشته است
-
۱۳۹۶-۰۲-۰۴ ۰۹:۰۵
گفتاری از رضا داوری اردکانی در باب آینده‌نگری - آینده‌نگاری و برنامه‌ریزی(۱)؛
میل ذاتی تجدد به زمان آینده
پیداست که علم جدید علم به هستی جهان و آنچه هست نیست بلکه علم سازنده است و علم سازنده می‌تواند رویی به سوی آینده داشته باشد. لازم نیست که دانشمندان همه به فکر آینده باشند و برای آینده کار کنند. آنها کار خودشان را می‌کنند و به علم خودشان مشغولند و بدون اینکه معمولاً بدانند با علمشان جهان مبدل و متحول می‌شود اما به اعتبار دیگر دانشمند اگر دانشمند است در علم کاری جز تحقیق حقیقت ندارد و در بند اینکه علمش چه سود دارد نیست و نباید هم باشد اما علم جدید در ذاتش تکنولوژیک است.
-
۱۳۹۶-۰۲-۰۳ ۱۰:۱۱
چگونه جایگاه فرهنگی مدرنیته به‌سوی موقعیتی پسااستعماری چرخش می‌کند؟
نژاد، زمان و بازنگری مدرنیته
تاریخ رؤیاهای کهن مدرنیته را باید در تشریح لحظۀ استعماری و پسااستعماری یافت. در مواجهه با تلاش‌های معطوف به بهنجارسازی لحظۀ استعماری واجد تأخیر زمانی، می‌توانیم تبارشناسی‌ای برای پسامدرنیته به دست دهیم که حداقل به‌لحاظ اهمیت با تاریخ معماگونۀ امر متعالی یا کابوس عقلانیت در آشوویتس برابری کند.
-
۱۳۹۶-۰۲-۰۲ ۱۰:۱۸
بررسی وضعیت اجتماعی - دینی دانشگاه «الازهر»؛
توهم استقلال یا مرجعیت دینی؟
بی اعتباری الازهر پس از دهه ۹۰ و در حین شکل گیری گروه های تندروی اسلامی به حدی رسید که مردم ناچارا دست به دامن گروه های سلفی البته با چهره ی ای جدید شدند. زیرا الازهر دیگر دچار چندین جریان مختلف ِ اندیشه شده است.
-
۱۳۹۶-۰۱-۳۰ ۱۲:۴۱
بازنگری در تعریف رایج از «فرار مغزها»(۲)؛
مرز میان «فرار مغزها» و «قرار مغزها»
پدیدۀ «فرار مغزها» پدیده مختص نخبگان (استادان و دانشجویان نخبه) نیست، بلکه عموم مردم ما حداقل قابل قبولی از ظرفیت ذهنی خود را صرف مطالعه در مورد مسائل اولویتدار جامعه نمیکنند؛ به‌عنوان مثال، مردمی که سالهای سال سریالهای عمر تلف کن تلویزیونی (چه داخلی و چه خارجی) را دنبال کرده اما حتی یک ساعت در مورد مسائل ریشهای و اولویتدار ایران که مستقیماً به خود آنها، فرزندانشان و نسلهای بعدی مربوط می‌شود، مطالعه نمیکنند نیز از مصادیق بارز «فرار مغزها» محسوب میشوند.
-
۱۳۹۶-۰۱-۲۹ ۱۰:۰۹
نقدی به سخنان علی زمانی در برنامۀ چشم شب روشن؛
چرا ما نمی‌توانیم مفهوم کار در نظر فلاسفۀ یونان را درک کنیم؟
از نظر فلاسفۀ یونانی کار یدی کار به‌رغم میل و ارادۀ آزاد بشر است و نمی‌تواند آنها را تحول بخشد و به همین دلیل آن را کار بردگان و نه کار انسان‌های آزاد می‌دانستند؛ و در طول تاریخ این دیدگاه گسترش یافته و سبب طبقۀ اجتماعی پایین افرادی شده که کار یدی می‌کرده‌اند. رقابت اقتصادی هم این وضعیت را ثبات بخشیده است.
-
۱۳۹۶-۰۱-۲۶ ۱۰:۲۰
بازنگری در تعریف رایج از «فرار مغزها»(۱)؛
آیا وجه اصلی «فرار مغزها» وجه «مکانی/جغرافیایی» آن است؟
برخلاف تعریف رایج از پدیدۀ «فرار مغزها» که در آن بر وجه «جغرافیایی یا مکانی» مسئله تأکید می‌شود، به نظر می‌رسد وجه اصلی و مهمتر این پدیده جنبۀ «موضوعی» آن باشد. در این تعریف، «فرار مغزها» پدیدۀ نامبارکی است که در آن نخبگان یک جامعه به جای متمرکز شدن بر «مسائل واقعی و اولویتدار جامعه»، قوای ذهنی خود را صرف مسائل کماهمیتتر می‌کنند. از این نقطه‌نظر، «فرار مغزها» فرار از «مسائل جامعه» است و نه فرار از «مرزهای جغرافیایی کشور».
-
۱۳۹۶-۰۱-۲۳ ۱۰:۰۱
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»سید جواد طباطبایی/(۷)؛
اندیشۀ سیاسی چیست و به چه دردی می‌خورد؟
ایراد اساسی ما این است که یک زبان می‌دانیم (فرض بر دانستن)، اما هیچ‌یک از زبان‌هایی که این منابع اصلی را تولید کردند، یعنی فرانسه، آلمانی، ایتالیایی (در اندیشۀ سیاسی جدید)، یونانی (در اندیشۀ سیاسی قدیم) را نمی‌دانیم. تا زمانی که این‌ها را ندانیم هرگز نخواهیم توانست اندیشیدن درست را یاد بگیریم، چون اساس و پایه‌ها در آنجاست.
-
۱۳۹۶-۰۱-۲۱ ۱۰:۰۱
بحثی در باب تاثیر ابن رشدیان در به وجودآمدن سکولاریسم؛
غزالی و یک نبیرۀ ناخوانده به نام سکولاریسم
این یادداشت کوتاه به هیچ عنوان قصد ندارد ادعا کند که سکولاریسم نتیجۀ ناخودآگاه کارهای فکری غزالی و ابن‌رشد است، مطمئناً در دوران رنسانس عوامل عدیده‌ای مانند اقتصاد بورژوازی، اومانیسم فرهنگی و هنری عصر رنسانس، پیش‌گامان علوم تجربی جدید مانند گالیله، نهضت پروتستانتیسم و... نقش داشته‌اند؛ ولی باید این نکته را مدنظر داشت که نظریۀ حقیقت مضاعف ابن‌رشدیان قرون‌وسطی ازجمله تسهیلگران گفتمانی راهی بود که سرانجام در غرب مسیحی به سکولاریسم ختم شد.
-
۱۳۹۶/۰۱/۲۰
گفت‌وگو با ابراهیم توفیق؛
لهجه های مدرنیته
در واقع گفتمان علمی ما با جامعه بی ارتباط است. اتفاقاتی که در واقعیت می افتد را نمی تواند بازتاب بدهد چون دستگاه مفهومیش از چنین ظرفیتی برخوردار نیست. اگر در حوزه ی علم ما اتفاقی نمی افتد یا فهمی وجود دارد که ما حالا به آن نقد می کنیم به معنای این نیست که در دل جامعه اتفاقی نمی افتد. معضل این است که بین این دو پیوندی وجود ندارد. یعنی نهاد علم، بجای تولید دانش درباره امر اجتماعی، آن را پنهان و از دسترس خارج می سازد.
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۹ ۱۰:۱۹
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»احمد گل‌محمدی/(۶)؛
دولت در دانشگاه: از کارسازی تا کارگزاری
آنچه ما در عرصۀ علوم انسانی به‌ویژه علوم سیاسی با آن مواجهیم، می‌شود گفت عمدتاً شبه‌علم است؛ یعنی در اینجا علم به آن معنایی که فلاسفۀ علم تعریف کرده‌اند و معیارش را پایبندی متدولوژیک می‌دانند چندان محلی از اعراب ندارد.
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۹ ۰۹:۳۲
بررسی دقایق تأویل پدیدارشناسانۀ ادموند هوسرل؛
پدیدارشناسی با الهام از شک دکارتی
هوسرل برای دستیابی به اتقانی که متناسب با فلسفه باشد، معتقد است که باید به شناختی آغازین دست یابیم که «خود- داده» باشد و از جای دیگری گرفته نشده باشد. او برای یافتن این اصل بنیادین فلسفه، با الهام از شک دکارتی به‌عنوان یک متفکر آغازین که او نیز همچون هوسرل علوم موجود را نامعتبر می‌دانست و با توسل به مراحل شک، زمینۀ کافی برای دستیابی به «اگو» را فراهم کرده بود، وارد عمل می‌شود
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۵ ۰۹:۳۲
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»محمدرضا تاجیک/(۵)؛
هستی‌شناسی انتقادی خودمان
اگر ما نتوانیم از این دیگرآیینی به یک نوع خودآیینی سیر بکنیم (این خودآیینی این بومیگری‌ای نیست که امروز در جامعۀ دانشگاهی ما مطرح می‌شود، این خودآیینی این است که بالاخره برسیم به همان مقام و منزلت سوژگی که بتوانیم به جای خود و برای خود سخن بگوییم) و واقف نشویم که این تاری که ما را به کنشی به نام فکر و تفکر وصل می‌کند وفاداری ارتدکس‌مشرب نه به آموزه‌های مدرن است و نه به آموزه‌های پست‌مدرن.
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۴ ۱۰:۵۰
پرویز صداقت/ نقد و بررسی کتاب «گذار از سرمایه‌داری» اثر سعید رهنما؛
در جست‌وجوی ناکجاآباد
از بدو استقرار و تحکیم نظام سرمایه‌داری تلاش برای تصور کردن بدیل این نظام هم وجود داشته است. نخستین تلاش‌ها مربوط به کوشش‌های سوسیالیست‌های تخیلی برای ترسیم نظام بدیل بوده است. این کوشش‌ها اساساً تلاش در جهت طراحی «فضا»یی بدیل بود که در آن سامان‌یابی یک جامعه‌ی غیرسرمایه‌دارانه امکان‌پذیر باشد.
-
۱۳۹۶-۰۱-۱۴ ۱۰:۱۰
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»حسینعلی نوذری/(۴)
دیالکتیک مناسبات قدرت و اندیشه سیاسی در چشم‌انداز الگوهای چهارگانه
همواره میل بدنۀ اصلی‌ای که خودش را مدعی و مالک قدرت می‌داند این است که امکان توزیع قدرت را منتفی بداند و از آن جلوگیری کند. اما از آن طرف دیگران به تعبیری خواهان آن هستند که این قدرت توزیع و پراکنده شود
-
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۰۹:۳۰
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»مرتضی مردیها/(۳)
شیوع گرایش‌های فکری چپ جدید در فضای دانشگاهی ایران
اسمش پست‌مدرنیسم باشد، ساختارگرایی باشد، پساساختارگرایی باشد، واکاوی باشد و حتی لایه‌هایی از مطالعات زنان، فمینیسم رادیکال و محیط‌زیست‌گرایی رادیکال... هیچ فرقی نمی‌کند، دلش را که بشکافید هستۀ سخت مارکسیسم، مانیفست ۱۸۴۸ آشکار می‌شود.
-
۱۳۹۵-۱۲-۲۳ ۱۲:۲۰
نویسنده رمان عاشقانه «پل‌های مدیسون کانتی» درگذشت
رابرت جیمز والر، نویسنده‌ی رمان عاشقانه‌ی «پل‌های مدیسون کانتی» در ۷۷ سالگی درگذشت.
-
۱۳۹۵-۱۲-۲۳ ۰۹:۵۵
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»سیدعلی میرموسوی/(۲)؛
ادعاهای پسااسلام‌گرایی و فقه سیاسی در ایران معاصر
ادعاهای پسااسلام‌گرایی موجب شد که اولین تحولی که ایجاد شود این باشد که اساساً فقه خود نمی‌تواند نظریه‌ای در ارتباط با دولت ارائه دهد. اساساً نظریۀ دولت امری است فرافقهی و شما بایستی از دیگر دانش‌های سیاسی برای نظریۀ دولت بهره ببرید و خود همین گرایش را تقویت کرد که ما بایستی به حوزه‌های دیگر دانش به‌ویژه فلسفۀ سیاسی و علم سیاست به تعبیر امروزی رجوع کنیم.
-
۱۳۹۵-۱۲-۲۲ ۰۹:۵۳
گزارشی از همایش «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»/محمدجواد غلامرضا کاشی(۱)؛
چشم‌اندازهای تفکر سیاسی ایرانی معطوف به اینجا و اکنون ما
اساساً جامعۀ جدید جامعۀ خلق سوژه‌های مدرن است؛ این فرایند نه فقط رو به کاهش نمی‌رود بلکه هر روز رو به افزایش است. سوژه‌ها حتی هرکدامشان یک سرشت هم ندارند، چه‌بسا در طول مدت‌زمانی که زندگی می‌کنند بارها غایت خودشان را از زندگی بازتعریف می‌کنند؛ بنابراین جامعۀ سیاسی مدرن علی‌الاصول قرار است بر یک بستر آشوبناک بنا شود.
-
۱۳۹۵-۱۲-۲۱ ۱۰:۰۶
آیا باید از دوران تفسیر قرآن عبور کنیم؟
قرآن‌شناسی کاربردی
دیگر می‌باید از دوران تفسیری عبور کنیم و پا به دوران پساتفسیری بگذاریم؛ در این دوران ما دیگر تفسیر صرف متن مقدس را برنمی‌تابیم و کاربردپذیری آن در عصر معاصر را جدی می‌گیرم. ما در دوران سوم به حضور قرآن در زندگی اینجا-اکنونی اهتمام می‌ورزیم و روشمندانه این متن قدسی را به چنگ می‌آوریم.
-
۱۳۹۵-۱۲-۱۸ ۰۸:۰۳
پاسخ اندرو فینبرگ به پرسش‌های فرهنگ امروز؛
تکنولوژی علیه تبعیض
جنبش ۶۸ شورش علیه تکنوکراسی بود. جنبش دانشجویی، هم تکنوکراسی سرمایه‌دارانه و هم کمونیسم را رد کرد. آنها از خودمدیریتی جامعه به‌وسیلۀ اعضا طرفداری می‌کردند. منظورم این است که از بین بردن مدیریت بوروکراتیک جامعه به نفع دموکراسی محل کار، هنوز هم به‌نظرم ایدۀ خوبی است.
-
۱۳۹۵-۱۲-۱۵ ۱۲:۱۳
سخنرانی سیدجواد طباطبایی در نشست «دولت، نظریه و سیاست»؛
رفع یک ابهام حقوقی
در کشور ما نظام سیاسی به نوعی است که من به‌شخصه درست متوجه نمی‌شوم که دولت را به چه می‌توانیم بگوییم؛ دولت آیا رهبری است؟ رهبر نمایندۀ دولت ایران به‌حساب می‌آید؟ خب اصل بر این است که این‌طور است؛ اما می‌دانیم که رهبری در ایران به این معنا دولت نیست؛ یعنی حکومت هست که در آخرین لحظه بسیاری از تصمیمات را می‌گیرد. بنابراین اینکه تاکنون نتوانسته‌ایم این را روشن کنیم علتش این است که دولت در ایران در واقع محل دولت یا بهتر بگویم حاکمیت ملی هنوز از نظر من جایش روشن نیست که در کجاست.
-
۱۳۹۵-۱۲-۱۱ ۱۱:۲۷
علی میرسپاسی چگونه با دمیدن در نبردی بی‌حاصل، فلسفه و تجربه را رودرروی یکدیگر قرار می‌دهد؛
اوقات عرفی به افق میرسپاسی
گرچه میرسپاسی پهلوانانه معرکۀ هواداری از مدرنیته را برپا نموده است، زنجیرهایی را به خود می‌بندد که پاره نمی‌شوند و مارهایی را از کوزه بیرون می‌آورد که تماشاگران را می‌گزند. اگر کار روشنفکران در میانۀ امر روزمره است، تکلیف جامعه‌شناسان خارج‌نشین ایرانی چیست و آیا صدور دستورکارهای آنان برای تئاتر سیاست در خیابان، فرقی با فلسفیدن بر کرانه‌های دریای افکار برای یافتن امواج حقیقت دارد؟
-
۱۳۹۵/۱۲/۰۸
عرفان، مولانا و تجدد در گفت‌وگو با فرهنگ رجایی؛
گرسنگی برای خدا
اربابان اندیشه و فکر چندین سال است که راسخانه ابرام می‌ورزند که جهان با یک بحران اقتصادی درگیر است. بحران اصلی بشر امروز همان است که همیشه انسان را به خود مشغول داشته و آن جز تشنگی برای یک زندگی موفق از نظر کمّی و معنادار از جهت کیفی نیست.