پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

نگاهی فلسفی به عرفان‌های نوظهور در «رهگذر پر آشوب»

کتاب «رهگذر پر آشوب» به نقد مبانی و رویکردهای فرقه‌های نوظهور از منظر فلسفه و حکمت می‌پردازد.

حقایقی دربارۀ گذشته‌های دور بشریت

اکتشافات باستان‌شناسی باورهای دیرینۀ دانشمندان را دربارۀ شیوۀ سازماندهی جوامع اولیه برهم زده است تا جایی که امروزه افراد صاحب‌نظر می‌گویند جامعۀ انسانی هیچ شکل «اصلی و اولیه» نداشته و تلاش برای ترسیم چنین جامعه‌ای چیزی جز افسانه‌پردازی نخواهد بود. دیوید گریبر، انسان‌شناس فقید آمریکایی که در سال ۲۰۲۰ درگذشت، از جملۀ همین صاحب‌نظران است و در آخرین کتابش، سپیده‎‌دم همه‌چیز، تلاش می‌کند با استفاده از یافته‌های جدید باستان‌شناسی روایتی جدید از تاریخ بشریت به دست ما بدهد.

«پیام جاودانه» قرآن و «کلام جاودانه» نهج‌البلاغه

علامه حکیمی در «پیام جاودانه» قرآن و پژوهش در قرآن را از دیدگاه معارفی بررسی کرده است و در «کلام جاودانه» ذیل موضوعات مختلف درباره نهج‌البلاغه و عظمت آن سخن به میان آورده است.

ویتگنشتاین درنهایت یک شاعر بود

تراکتاتوس کتابی است که ابیات آن نه با وزن و قافیه، بلکه با منطق نوشته شده است

سیسی، بهره‌ها و توسعه مسجد رأس الحسین

عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر چهارشنبه 27 آوریل از کار توسعه و نوسازی گسترده مسجد الحسین در قلب قاهره پایتخت مصر که نزدیک به یک ماه به طول انجامید، بازدید کرد. این نوسازی که تقریباً 150 میلیون پوند هزینه در بر داشت، شامل بازسازی و نوسازی بیشتر قسمت‌های مسجد، از جمله نصب ضریح جدید برای مقبره، و نوسازی صحن بیرونی بود.

نبردی که روز عید فطر انجام شد

دو قبیله همپیمان با یهود، روز اول شوال سال دوم هجری برای شبیخون زدن به مدینه آماده می‌شوند. حضرت رسول (ص) سپاهی را به فرماندهی امیرالمومنین (ع) به منطقه می‌فرستد، اما آنها از ترس می‌گریزند.

صلح بیرونی بی صلح درونی میسر نیست

شهرام پازوکی، استاد فلسفه و عرفان، گفت: بدون صلح درونی، صلح بیرونی میسر نیست؛ تا قوای وجودی انسان به صلح نرسیده باشد نمی‌تواند در بیرون مدعی صلح حقیقی شود و اگر صلح هم باشد تدبیری موقتی است. تعبیر قرآن کریم سلام است و عارفان واقعی دنبال سلام هستند و بهشت هم دارالسلام است.

محمدعلی اسلامی ندوشن: فرهنگ‌شناس تمام عیار / نعمت‌الله فاضلی

اسلامی ندوشن از فرهنگ‌شناسان بزرگ ایران بود؛ و در آغاز سده پانزدهم از میان ما رفت. حقوقدان، شاعر، داستان‌نویس، سفرنامه‌نویس، مقاله‌نویس، ادیب، مترجم، استاد دانشگاه و محقق برجسته و نامدار بود. در پژوهش و آفرینش ادبی مقام و منزلت ممتاز داشت

هفت باور اشتباه در مورد رؤیت هلال ماه شوال

حرف‌وحدیث‌های زیادی در مورد ماه رمضان و تفاوت این ماه با دیگر ماه‌های قمری بین مردم رواج پیدا کرده که اغلب آن‌ها نادرست است.

منتخبی از اسناد، نقشه‌ها و مکتوبات مربوط به خلیج فارس در آرشیو مرکز اسناد کتابخانه مجلس

به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید.

پرونده

این کتاب، با مروری بر مستندات و خاطرات، دیدار حضوری در دفاتر جاسوسی انگلیس و نیز اتاق‌های نشیمن افسران بازنشستة اشتازی، به روایتی شخصی تبدیل شده که به اندازة داستان‌های جورج اورول و گراهام گرین‌ مسحورکننده،‌ جذاب و یادآور اخلاقیات است ـ و مهم‌تر اینکه، تمامش عین حقیقت است.

اعلام پایان اسلام سنتی در جهان معاصر

بیژن عبدالکریمی در نشست «آینده اسلام در ایران» گفت: تاریخ ادیان سنتی و کلاسیک در جهان به پایان رسیده است. دیگر ادیان جهان‌شمولی نخواهیم داشت و دین آینده، دین گفت‌وگو خواهد بود

نقش زبان فارسی و ایرانیان در میراث فقه و کلام حنفی| حسن انصاری

میراث فقه حنفی دست کم تا سده هفتم قمری عمدتا محصول خراسان بزرگ و فرارود است. مهمترین فقیهان حنفی با چند استثنا تا سده هفتم از خراسان بزرگ و فرارود و ری بوده اند. بسیاری از آثار فقهی حنفی به همین دلیل یا به فارسی نوشته شده اند و یا در آنها تعابیر فارسی و یا استفتائات و پاسخ های فارسی دیده می شود.

گفت‌وگو با دکتر محمد صنعتی

روان‌کاوی سینمای ضدروان‌کاو

تحمل دیدن سینمای خشن هانکه را ندارم

هدف عصر روشنگری این بود که خشونت‌های انسانی را محدود کند و افراد در جامعه‌شان احساس امنیت کنند. البته این‌ها نشانه‌ی افول آرمان‌های روشنگری نیست. نشانه‌ی این است که جوامع غربی و صدالبته جوامع جهان سوم، هنوز به تحقق مطلوب آرمان‌های روشنگری در جوامع خود نرسیده‌اند.

شاهنامه‌پژوهی اسلامی ندوشن

که گیتی سپنج‌ست و ما بر گذر

اقتراح انجمن جامعه‌شناسی از حمیدرضا جلایی‌پور درباره تغییرات اجتماعی ایران

جامعه مطالبه‌گرِ

ما با تغییرات بزرگ جمعیتی (هشت‌ برابر شدن تعداد جمعیت ایران نسبت به صد سال پیش)، از ۲۲ شهر کوچک به نزدیک ۱۰۰۰ شهر رسیده‌ایم. انبوه بروکراسی‌های گوناگون، جمعیت را به نحوی خدمت می‌دهند. در اثر گسترش وسایل ارتباطی، با گسترش آگاهی، انتظارات و مطالبات روبرو هستیم. به بیان دیگر، همه ما درگیر چالش‌های مدرنیته هستیم که در سطح جهان در جریان است.

به مناسبت درگذشت محمد علی اسلامی ندوشن نخستین مترجم بودلر

شاعر شهر مدرن

 به محضِ دیدن یا شنیدنِ خبر درگذشت هرکدام ازاستادان بارع، متفکران ژرف‌اندیش و دقیق‌النظر، نویسندگان‌باریک‌بین، شاعران گرانمایه و دانشمندان برجسته این سرزمین، بی‌اختیار به یاد آموخته‌هایم از آنها و آثارشان می‌افتم. با خواندنِ خبر درگذشت روانشاد دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، یادم آمد که نخستین‌بار با شارل بودلر، شاعر شهیر فرانسوی در قرن نوزدهم، به واسطه اثری درخور و با اهمیت از ایشان آشنا شدم.

سفری بی‌گذرنامه برای گفت‌وگو بر سر سرطان

سرزمینی سخت‌تر و دشوارتر برای زندگی. هر یک از ما از نخستین روز تولد، تابعیت دوگانه داریم و به دو کشور تعلق داریم. کشور سلامت و کشور بیماری. هرچند همه ما ترجیح می‌دهیم که همواره گذرنامه خوب سرزمین سلامت در دستان مان باشد، اما دیر یا زود، حتی اگر برای مدت کوتاه، وادار می‌شویم با گذرنامه سرزمین بیماران، تردد کرده و درآنجا اقامت کنیم. آنچه می‌خواهم به شرح و بررسی‌اش بپردازم، مهاجرت و سبک زندگی در هر یک از این قلمروها نیست؛ بلکه بررسی احساسات و تعبیرهای خیالپردازانه‌ای است که با وضعیت بیماری گره خورده است.

پاسداشتی برای محمدعلی اسلامی ندوشن

مراسم پاسداشتی برای محمدعلی اسلامی ندوشن برگزار می‌شود.

جایگاه ایرانیان باستان در جزیرةالعرب / اشکان زارعی

چندین دهه است که همسایگان جنوبی ایران با نادیده گرفتن گزارش‌ها و نشانه‌های تاریخی٬ تنها بر پایه‌ی رویکرد و نگرش‌های نژادی و سیاسی می‌کوشند نام کهن خلیج‌فارس را دگرگون سازند.

چهار شباهت اسلامی ندوشن به سعدی

مصطفی ملکیان در نوشتاری به شباهت‌های محمدعلی اسلامی ندوشن به سعدی پرداخته است.

در هوای لودویگ و سهراب| سروش دباغ

در این نوشتار بلند به بررسی تطبیقی آرای لودویگ ویتگنشتاین و سهراب سپهری ذیلِ پنج موضوع «معنای زندگی»، «امر متعالی»، «ایمان‌ورزی»، «نگرش به هستی» و «مرگ» خواهم پرداخت.

آموزه مهدویت و الهیات امید| همایون همتی

دکتر همایون همتی در جمع طلاب و دانشجویان به مناسبت نیمه شعبان در سخنرانی‌ای که به صورت مجازی برگزار شد از آموزه مهدویت و الهیات امید سخن گفت. متن تحریر شده این سخنرانی در اختیار دین‌آنلاین گذاشته شده است.

ضرورت سیرشناسی در مطالعات هایدگر

شریف‌منش با بیان اینکه برای مطالعه هایدگر سیرشناسی ضرورت دارد، گفت: عناصر مهمی از دوران پختگی او به زبان ساده و واضح در این دوران ابتدایی وجود دارد. از جمله این عناصر مفهوم دازاین است. وقتی به این دو اثر مراجعه می‌کنیم با مفاهیم تجربه تاریخ، تجربه بی‌میانجی زیست خویشتن مواجه می‌شویم که پدران مفهوم دازاین‌اند.

تشیع و تصوف؛ عامل احیا مفهوم ایران

صفویه علی‌رغم همه دلخوری‌هایی که از آن وجود دارد، دوره‌ای بود که مفهوم ایران احیا شد. چرا مفهوم تاریخی ایران در این دوره احیا توانست احیا شود ؟ پاسخ را باید در زمینه تاریخی که درآشتی دو عنصر تشیع و تصوف در دوره مغول اتفاق افتاد جست. این دو مفهوم در دوره تیموری و ایلخانی وقتی با هم آشتی می‌کنند بدل به عاملی برای احیا هویت تاریخی ایران در دوران صوفی می‌شوند. مساله زبان فارسی و جغرافیا هم هست اما در برآمدن صفویان، این صوفی و شیعه بودن‌شان بود که به ایشان قدرت داد تا ایرانی متحد و بزرگ را بسازند و نه زبان واحد.

اعوانی: اگر مطهری بود وضع فرهنگ به گونه دیگری بود/ دینانی: مطهری فلسفه اسلامی را در دانشگاه مطرح کرد

غلامرضا اعوانی ضمن اشاره به ویژگی‌های شخصیتی شهید مطهری بیان کرد: اکنون افراط و تفریط‌های زیادی دیده می‌شود ولی اگر ایشان بود از بسیاری از این کج‌روی‌ها جلوگیری می‌کرد و غلامحسین دینانی معتقد است شهید مطهری از کسانی بود که از حوزه با تحصیلات کامل وارد دانشگاه شد و فلسفه اسلامی را در دانشگاه مطرح کرد و از این جهت خیلی مدیون خدمات ایشان هستیم.

استاد مطهری همواره به مسائل و پرسش‌های زمان می‌اندیشید

رضا داوری اردکانی در پیامی تصریح کرد: استاد مطهری همواره به مسائل و پرسش‌های زمان می‌اندیشیده و آنها را در آثار و گفتارهای خود آورده است و آنچه در مورد زبان و قوم ایرانی گفته شد یکی از آنهاست.

اسلامی ندوشن به چه ایرانی معتقد بود؟

حسین مسرت می‌گوید: چنان‌چه از آثار دکتر اسلامی ندوشن برمی‌آید، به ایرانی به دور از ریا و تزویر و سراسر با اخلاق ایرانی معتقد است و این موضوع در آثارش هوایداست.

رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور شد

مهدی رمضانی با حکم وزیر ارشاد به عنوان دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور منصوب شد.

روایت‌هایی کم حجم از تاریخ معاصر ایران عرضه می‌شود

مرکز اسناد انقلاب اسلامی چهار کتاب جیبی کم حجم از تاریخ معاصر ایران را برای مطالعه به مخاطبان پیشنهاد می‌کند. این کتاب‌ها را در اتوبوس و مترو نیز می‌توان مطالعه کرد.