نگاهی گذرا به اجتهادات دینی پیرامون جایگاه زن در فضای فرهنگی جهان عرب| حیدر حب‌الله

در ابتدا بحث و گفت و گو در موضوع زن همواره بین دو جریان بوده است: جریان آزادی زن که متأثر از تجربه غربی است و در بسیاری از موارد خارج از چارچوب متون دینی و در مواردی خارج از اصل نگاه اسلامی به این موضوع می‌اندیشد و جریان دفاعی که به دنبال دفاع از مفاهیم اسلامیِ برخاسته از متون دینی و تجربه اجتماعی و عادات مردم است. ولی در مرحله بعدی به‌ویژه از یک چهارم پایانی قرن بیستم تا به امروز سه جریان را شاهد هستیم.

مسلمان شدن ایزوتسو سیاسی بود، نه دینی/ نخستین مواجهه ژاپنی‌ها با اسلام

بهمن ذکی‌پور ضمن اشاره به تاریخچه آشنایی ژاپنی‌ها با دین اسلام اظهار کرد: ایزوتسو در کنار زبان عربی، اسلام را هم یاد می‌گیرد تا اینکه ‌توسط عبدالرشید به اسلام ایمان می‌آورد. البته به نظر من این اسلام آوردن دینی نیست بلکه سیاسی و در جهت آرمان‌های دولت ژاپن بوده است.

بهائیت غیرالهی است/ مطالب زیادی در بهائیت وجود دارد که در غرب ترجمه نمی‌شود

هادیان گفت: در بهائیت تعارض‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود بفهمیم غیرالهی است. همچنین در این کتاب مطرح می‌شود مطالب بسیار زیادی در بهائیت وجود دارد که در غرب ترجمه نمی‌شود؛ زیرا اگر غربی‌ها بفهمند ماهیت واقعی بهائیت چیست متوجه عقب‌ماندگی آن می‌شوند.

پرسش‌ و پاسخ مکتوب با مازیار بهروز

تفاوت اصلی سوسیال‌دموکراسی با کمونیسم در دو محور اساسی جلوه‌گر شد. کمونیسم خواهان گذر از نظم سرمایه‌داری و ایجاد نظام شورایی (ولی در اصل سیادت حزب کمونیسم) بود و بنابراین لیبرال‌دموکراسی را مردود شناخته و «دیکتاتوری پرولتاریا» را جایگزین آن نمود.

اقتراح انجمن جامعه‌شناسی از بیژن عبدالکریمی درباره تغییرات اجتماعی ایران

گسست تاریخی از سنت فکری و فرهنگی خویش

فهیمه نظری

هرچند می‌توان درخصوص معانی یکایک واژگان و مفاهیم پرسش شما کنکاش مفهومی کرد، اما شاید کلیدی‌ترین مفاهیم در پرسش مذکور مفهوم «معاصر» و به تبع آن تعبیر «تاریخ معاصر» باشد.

نگاهی به کتاب در ستایش تمدن اسلامی-مسیحی

خدمات متقابل اسلام و مسیحیت

کتاب در ستایش تمدن اسلامی-مسیحی اثر ماندگار ریچارد دبلیو بولت، استاد برجسته تاریخ دانشگاه کلمبیا است. بولت به‌واسطه نظریات عالمانه و میانه‌روانه‌اش، هم در عرصه جهانی شهرت دارد و هم جهان اسلام و ایران شخصیتی شناخته شده و مورد احترام است. کتاب او در زمره بسیاری از تلاش‌هایی ارزیابی می‌شود که در دو دهه اخیر برای جلوگیری از رویارویی تمدنی اسلام و غرب نوشته شد.

بیست و ششمین همایش ملاصدرا مجازی برگزار می‌شود

بیست و ششمین همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا، اول خردادماه ۱۴۰۱ با موضوع «حکمت، حکومت، ولایت» به صورت مجازی برگزار خواهد شد.

گزارش نشست «بازشناسی فردوسی و شاهنامه در یک‌صد سال گذشته»

توس همواره منطقه جدال و درگیری به‌منظور مقابله و مبارزه با سلطه بیگانگان و زادگاه دو حماسه‌سرای بزرگ ایران یعنی دقیقی و اسدی طوسی بود. در نقل قولی مشهور، جنازه فردوسی به‌دلیل شیعه بودن، به گورستان شهر راه داده نشد و ناچار او را در باغ خودش در شهر طابران توس، نزدیک به دروازه شرقی رزان به خاک سپردند. مدفن وی زیارتگاه اهل دانش و معرفت بود و با وجودی‌که بارها ویران شد، از نو ساخته می‌شد.

شهید مطهری بر زوال تفکر اعتزالی و غلبه تفکر اشعری افسوس می‌خورد

غلامعلی حداد عادل ضمن اشاره به برخی ویژگی‌های شخصیتی شهید مطهری تصریح کرد: ایشان به عنوان یک متکلم شیعه و فیلسوف مسلمان معتقد بودند کلام شیعی نه معتزلی است و نه اشعری البته کلام شیعی را به کلام معتزلی نزدیک‌تر می‌دانست و بر زوال تفکر اعتزالی و غلبه تفکر اشعری در جهان اسلام افسوس می‌خورد و آن را یک خسارت می‌دانست.

تألیف «مقابر» در راستای جلوگیری از خرافات است

محمدحسین رجبی دوانی در نشست معرفی کتاب «مقابر» گفت: باید از کارهایی که باورهای مردم را تقویت می‌کند و از بروز خرافات جلوگیری می‌کند استقبال کرد. این کتاب نیز در همین راستا نوشته شده است.

بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی و گرامیداشت روز زبان و ادب فارسی برگزار می‌شود

مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و گرامیداشت روز زبان و ادب فارسی به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار می‌شود.

میراث مکتوب، ریشه درخت تنومند هویت ملی و دینی ایرانیان است/ نسخ خطی حلقه فرهنگی همه اقوام است

دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، به مناسبت 19 اردیبهشت‌ماه، روز اسناد ملی و میراث مکتوب، در یادداشتی به اهمیت این مقوله و لزوم توجه بیش از پیش به آن پرداخته است.

سرراست و بدون تعارف مثل هیوم

دیوید هیوم در میان متخصصان و آشنایان فلسفه چهره‌ای محبوب و بسیار مورد ارجاع است. حتی سرسخت‌ترین منتقدانش هم او را به علت صداقت و بیان سرراست و روشن و صریحش می‌ستایند. او فیلسوفی است که به هیچ عنوان نمی‌توان نادیده‌اش گرفت و نقشی بسیار موثر و کلیدی در تاریخ فلسفه دارد. تاثیرگذاری هیوم تنها در وجه سلبی کار او یعنی تشکیک‌های جدی و انکارناپذیرش در برخی مسلمات فلسفه‌های پیشین نیست.

خاستگاه‌های غربی اسلام

ظریه‌ی شگرفی که ساموئل هانتینگتون استراتژیست و متفکر بزرگ امریکایی تحت عنوان نبرد تمدن‌ها ساخت و پرداخت، صرفا ناظر بر خط‌کشی‌ها و بقول هانتینگتون “گسل”‌های مابین تمدن‌های بزرگ معاصر بود. البته گرچه فی‌المثل هانتینگتون مطلقا به منشا و تبار تاریخی-جغرافیایی تمدن مسلمین نپرداخت اما اینک در پرتو پژوهش‌های تاریخی جدید در مناطقی از خاورمیانه که متمرکز بر سنگ‌نوشته‌ها و پاپیروس‌های به جا مانده از قرن‌های ششم تا هشتم میلادی است، مورخان حرف‌های تازه‌ای در این باب دارند.

مجموعه گفتگو با غلامرضا اعوانی به‌زودی منتشر می‌شود

کتاب جامع «حکمت شرق و غرب»؛ مجموعه گفتگو با غلامرضا اعوانی به‌زودی توسط مؤسسه انتشارات اطلاعات منتشر می‌شود.

شأن وجودی و معرفت‌شناختی زیبایی در فلسفه سهروردی بررسی می‌شود

دهمین و یازدهمین نشست‌های درس گفتارهایی درباره سهروردی با عنوان «شأن وجودی و معرفت شناختی زیبایی در فلسفه سهروردی» چهارشنبه ۲۱ و ۲۸ اردیبهشت در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می‌شوند.

اندیشه‌های عماد افروغ مورد بررسی قرار می‌گیرد

دومین عصرانه از سلسله عصرانه‌های علوم انسانی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت به بررسی اندیشه‌ها و خدمات علمی عماد افروغ، جامعه شناس برجسته کشور اختصاص دارد.

کتاب‌های میرداماد نسبت به آثار ملاصدرا و ابن سینا کمتر خوانده می‌شود

واقعیت این است که در حوزه‌های علمی حکمی و علوم عقلی، کتاب‌های میرداماد نسبت به آثار ملاصدرا و ابن سینا کمتر خوانده می‌شود و دلیل آن این است که ملاصدرا و ابن سینا بسیار روان نوشته‌اند. از طرف دیگر، ملاصدرا فلسفه خود یا همان حکمت متعالیه را بر سه اصل منظم شامل برهان، قرآن و عرفان استوار کرد، ولی میرداماد اولاً این‌گونه نظم‌بندی را انجام نداد و دوماً، آثارش بسیار مغلق نوشته شده و فهم آنها بسیار مشکل است.

برگزاری مراسم جایزه «علی‌اکبر دهخدا»

نخستین مراسم جایزه «علی‌اکبر دهخدا» برگزار می‌شود.

فراخوان هفتمین و هشتمین دوره‌ی جایزه‌ی دکتر رضا داوری‌اردکانی

مرکز فرهنگی شهر کتاب به منظور تقدیر از دانشجویان دکتری رشته فلسفه، با مشاوره و هم‌فکری، اشراف و حمایت مادی و معنوی دکتر رضا داوری اردکانی، هفتمین وهشتمین دوره‌ی جایزه‌ی «دکتر رضا داوری اردکانی» را برگزار می‌کند.

نبردی که روز عید فطر انجام شد

دو قبیله همپیمان با یهود، روز اول شوال سال دوم هجری برای شبیخون زدن به مدینه آماده می‌شوند. حضرت رسول (ص) سپاهی را به فرماندهی امیرالمومنین (ع) به منطقه می‌فرستد، اما آنها از ترس می‌گریزند.

صلح بیرونی بی صلح درونی میسر نیست

شهرام پازوکی، استاد فلسفه و عرفان، گفت: بدون صلح درونی، صلح بیرونی میسر نیست؛ تا قوای وجودی انسان به صلح نرسیده باشد نمی‌تواند در بیرون مدعی صلح حقیقی شود و اگر صلح هم باشد تدبیری موقتی است. تعبیر قرآن کریم سلام است و عارفان واقعی دنبال سلام هستند و بهشت هم دارالسلام است.

منتخبی از اسناد، نقشه‌ها و مکتوبات مربوط به خلیج فارس در آرشیو مرکز اسناد کتابخانه مجلس

به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید.

پرونده

این کتاب، با مروری بر مستندات و خاطرات، دیدار حضوری در دفاتر جاسوسی انگلیس و نیز اتاق‌های نشیمن افسران بازنشستة اشتازی، به روایتی شخصی تبدیل شده که به اندازة داستان‌های جورج اورول و گراهام گرین‌ مسحورکننده،‌ جذاب و یادآور اخلاقیات است ـ و مهم‌تر اینکه، تمامش عین حقیقت است.

اعلام پایان اسلام سنتی در جهان معاصر

بیژن عبدالکریمی در نشست «آینده اسلام در ایران» گفت: تاریخ ادیان سنتی و کلاسیک در جهان به پایان رسیده است. دیگر ادیان جهان‌شمولی نخواهیم داشت و دین آینده، دین گفت‌وگو خواهد بود

نقش زبان فارسی و ایرانیان در میراث فقه و کلام حنفی| حسن انصاری

میراث فقه حنفی دست کم تا سده هفتم قمری عمدتا محصول خراسان بزرگ و فرارود است. مهمترین فقیهان حنفی با چند استثنا تا سده هفتم از خراسان بزرگ و فرارود و ری بوده اند. بسیاری از آثار فقهی حنفی به همین دلیل یا به فارسی نوشته شده اند و یا در آنها تعابیر فارسی و یا استفتائات و پاسخ های فارسی دیده می شود.

گفت‌وگو با دکتر محمد صنعتی

روان‌کاوی سینمای ضدروان‌کاو

تحمل دیدن سینمای خشن هانکه را ندارم

هدف عصر روشنگری این بود که خشونت‌های انسانی را محدود کند و افراد در جامعه‌شان احساس امنیت کنند. البته این‌ها نشانه‌ی افول آرمان‌های روشنگری نیست. نشانه‌ی این است که جوامع غربی و صدالبته جوامع جهان سوم، هنوز به تحقق مطلوب آرمان‌های روشنگری در جوامع خود نرسیده‌اند.

شاهنامه‌پژوهی اسلامی ندوشن

که گیتی سپنج‌ست و ما بر گذر

اقتراح انجمن جامعه‌شناسی از حمیدرضا جلایی‌پور درباره تغییرات اجتماعی ایران

جامعه مطالبه‌گرِ

ما با تغییرات بزرگ جمعیتی (هشت‌ برابر شدن تعداد جمعیت ایران نسبت به صد سال پیش)، از ۲۲ شهر کوچک به نزدیک ۱۰۰۰ شهر رسیده‌ایم. انبوه بروکراسی‌های گوناگون، جمعیت را به نحوی خدمت می‌دهند. در اثر گسترش وسایل ارتباطی، با گسترش آگاهی، انتظارات و مطالبات روبرو هستیم. به بیان دیگر، همه ما درگیر چالش‌های مدرنیته هستیم که در سطح جهان در جریان است.

به مناسبت درگذشت محمد علی اسلامی ندوشن نخستین مترجم بودلر

شاعر شهر مدرن

 به محضِ دیدن یا شنیدنِ خبر درگذشت هرکدام ازاستادان بارع، متفکران ژرف‌اندیش و دقیق‌النظر، نویسندگان‌باریک‌بین، شاعران گرانمایه و دانشمندان برجسته این سرزمین، بی‌اختیار به یاد آموخته‌هایم از آنها و آثارشان می‌افتم. با خواندنِ خبر درگذشت روانشاد دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، یادم آمد که نخستین‌بار با شارل بودلر، شاعر شهیر فرانسوی در قرن نوزدهم، به واسطه اثری درخور و با اهمیت از ایشان آشنا شدم.