-
۱۳۹۳-۰۹-۰۵ ۱۰:۱۰
نگاهی به جایگاه علوم سیاسی در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی؛
آیا عـلـوم سیاسـی اربـاب علـوم اسـت؟
در مقابل رأی به سرآمدی علم سیاست بر سایر علوم، برخی پژوهشگران فرانسوی معتقدند علم سیاست به طور منفرد وجود ندارد، بلکه همه‌ی علوم اجتماعی که با کارهای جامعه‌ی سازمان‌یافته‌ی بشری سروکار دارند علوم سیاسی خوانده می‌شود و علم سیاست تنها یکی از این علوم است. ازاین‌منظر علم سیاست، جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت و اخلاق همه علوم سیاسی هستند و این علوم نه تنها مرتبط بلکه وابسته هستند.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۷ ۱۵:۱۳
نگاهی به فراز و فرود علوم اجتماعی در ایران؛
علوم اجتماعی در ایران: از تثبیت تا افول
علم‌الاجتماع یا آنچه بعدها جامعه‌شناسی خوانده شد در بهترین حالت عمری ۸۰ ساله در ایران دارد. اولین بار در سال ۱۳۱۳ بود که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران درسی تحت عنوان «علم‌الاجتماع» توسط آلن هاس آلمانی تدریس شد. این علم جدید که در اوایل تفاوت‌اش با علوم تثبیت‌شده‌تری چون حقوق، فلسفه، تاریخ و تعلیم و تربیت به درستی روشن نبود بعدها با منفک‌شدن از علوم هم‌خانواده و یافتن شأنیتی مستقل برای خود به مرور جایش را در فضای دانشگاه باز کرد و ثباتی نهادی به خود گرفت.
-
۱۳۹۳-۰۸-۰۵ ۰۹:۱۲
درنگی بر چالشهای آموزش عالی؛
استحالهی دانشگاه در بوتهی رشد کمّی
امروز افراد به «دانشگاه» راه پیدا می‌کنند چون صرفاً برای آنها یک صندلی خالی وجود دارد؛ به راحتی وارد دانشگاه می‌شوند و به راحتی هرچه تمامتر و بدون زحمت با در دست داشتن یک برگ مدرکی که در پی آن بودند از آن خارج می‌شوند...
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۹ ۱۸:۳۹
میزگردی با عنوان «آیا دانشجویان ما پایان‌نامه‌را جزئی از هویت علمی خود می‌دانند؟»
صنعت تراژیک پایان‌نامه‌سازی در آموزش عالی
در میان شیوه‌های متعددی که در انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها وجود دارد، موضوعاتی هم هستند که خود دانشجویان آنها را دنبال می‌کنند؛ اما آن فضاهای خاصی که در گروه‌های علمی و آموزشی و دانشگاه‌های ما حاکم است، دانشجو را به «اجبارهایی» برای گرفتن پایان‌نامه‌ای با استاد یا موضوع خاصی سوق می‌دهد. به‌علاوه صنعت پایان‌نامه‌سازی وضعیتی غیر طبیعی در حوزه نوشتن پایان‌نامه‌ها ایجاد کرده است که نگارش پایان‌نامه و موضوعاتی را که دانشجویان دنبال می‌کنند تحت تأثیر قرار داده است.
-
۱۳۹۳-۰۷-۰۲ ۱۰:۳۰
اصغر ایزدیجیران؛
کار «انسان‌شناس» چیست؟
انسان‌شناس باید بخش اعظمی از وقت خود را برای حضور در واقعیت اختصاص دهد، چیزی که می‌تواند مواد لازم را برای دانشگاه و تدریس فراهم آورد. او در کلاس درس باید با حضورهای میدانی و تجربی خود تدریس کند. باید به اصولی تکیه کند که واقعیت به او یاد داده است، نه اصولی که زمانی گفته شده است، آنگاه است که کلاس انسان‌شناسی مملو از واقعیت اجتماعی خواهد بود، مملو از مردم و مملو از تجربه.
-
۱۳۹۳-۰۶-۲۵ ۱۳:۰۱
امیر کیان‌پور؛
آکادمی، بیرون آن و مسئله‌ی خارج
فرهادپور با نقد ارزش جوهری، برتری و مرکزیت انتزاعی‌ای که ترجمه‌ی آگاه در برابر ترجمه‌ی ناآگاه به خود می‌گیرد، خود ترجمه را همچون فضایی شکاف‌خورده و بی‌مرکز برجسته میکند. ترجمه استعاره‌ای می‌شود برای آگاهی تفکر نسبت به وضعیت خویش و یکی شدن آن با این وضعیت که خود چیزی جز زیست تفکر در فضای مخاطره، در دل تنش‌ها و تناقضات و گرداب امر منفی نیست.
-
۱۳۹۳/۰۶/۰۹
آزمون دکتری و مسایل آن در گفت‌وگوی فرهنگ امروز با سید وحید عقیلی؛
ضرورت بازگشت به سوالات تشریحی در آزمون دکتری
تستزنی نوعی سواد عمومی میخواهد و به اعتقاد بسیاری یک مهارت است درصورتیکه پرسشهای تشریحی بیشتر سواد عمقی و تخصصی میطلبد. حال سؤال این است، دانشجویی که قلم دارد؛ یعنی در واقع رگههایی از تعقل و تفکر انتقادی که در نوشتن مشخص می‌شود -و آن کمتر در تست میآید- در وی وجود دارد، کارآمدتر است یا دانشجوی که با تست آزمون شده است؟
-
۱۳۹۳-۰۶-۰۸ ۱۰:۳۷
چگونه برخی قواعد و قوانین مانع ارتقای دانشگاه و دانشجو می‌شوند؟
مصائب استیلای بوروکراسی بر دانشگاه
سایت کامپیوتری مرکزی دانشگاه تهران فقط بین ساعات ۸ صبح تا ۳/۳۰ بعد از ظهر به دانشجویان سرویس می‌دهد و حال آنکه همین بخش در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ تا رأس ساعت ۱۲ نیمه‌شب به ارائهی خدمات می‌پرداخته است. ساعات کاری بسیاری از بخش‌ها تابع حضور یا عدم حضور کارمند آن بخش است، به‌نحوی‌که کارمندان هروقت بخواهند، میتوانند دانشجویان را از پژوهش و مطالعه باز داشته و آن بخش را تعطیل کنند
-
۱۳۹۳-۰۶-۰۳ ۱۲:۱۹
به مناسبت هفتاد سالگی تدریس جامعه‌شناسی در ایران؛
سیاست زدگی جامعه شناسی آغازین و پیامدهای آن در ایران
جامعه شناس نمی تواند در کنجی بنشیند و با عینک سیاه به جامعه ایرانی در حد کلان بنگرد و یک عکس بیشتر سیاه و کمتر سفید بگیرد و بدون اشاره به سفیدی ، فقط سیاهی ها را سرهم کند و به نام «جامعه شناسی خودمانی» به مردم ارائه دهد . این سیاه نمایی کمتر از کار احمد قاسمی ها و نویسندگان «نبرد زندگی» در دهه های 20 و 30 نیست .
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۸ ۱۱:۱۳
گفتاری از ابراهیم فیاض؛
فاجعۀ علوم انسانی
علوم انسانی در ساختار جامعه‌ی ما و با ساختار جامعه به وجود نیامده و رشد نکرده و از همان ابتدا، فاقد تاریخ بوده است. نقش تاریخی از همان ابتدا، با دارالفنون ساخته شده و علوم انسانی در آن نقشی نداشته است.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۶ ۰۸:۲۲
درنگی بر برخی مصائب دانش‌آموختگان علوم سیاسی در ایران؛
چرا باید علوم سیاسی بخوانیم؟
افزایش دانش‌آموختگان علوم سیاسی از نیمه‌ی دوم دهه‌ی 70 بدین سو به‌تدریج مسئله¬ی اشتغال را به یک معضل مبدل کرد. این در حالی است که روند افزایش جذب دانشجویان در مقاطع تکمیلی در دانشگاه¬های سراسری، پیام نور، آزاد و پردیس¬ها ادامه دارد و حتی کلاس دکترای این رشته در دانشگاهی با جذب 60 دانشجو به تولید نیروهای آماده به کاری می¬افزاید که جامعه ظرفیت پاسخ‌گویی به نیازهایشان را ندارد.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۵ ۰۸:۳۰
علی عباس بیگی؛
آکادمی و جهان مجازی به‌مثابه عرصۀ هذیان‌های فردی
سالیان پیش یکی از نقدهای رسمی به سیستم آموزشی این بود که «این سیستم آموزشی با صنعت و بازار پیوند ندارد و نیازهای آنها را شناسایی نمی‌کند، اگر این کار صورت می‌گرفت دانشگاه و صنعت توأمان شکوفا می‌شدند»؛ اما بازار خیلی سریع‌تر دست به کار شد و نیازهای دانشگاه‌ها را شناسایی کرد...
-
۱۳۹۳/۰۵/۲۱
جامعه‌شناسی تاریخی در گفت‌وگو با دکتر ابراهیم توفیق/ بخش دوم؛
جامعه‌شناسی ما ضد تاریخی است
گاه پیش خودم فکر می‌کنم چرا گفت‌وگویی میان جامعه‌شناسان و تاریخنگاران ما وجود ندارد؟ آیا شما می‌توانید گفت‌وگوی میان آنان را به من نشان بدهید؟ من جامعه‌شناسان کمی را می‌شناسم که آدمیت را بشناسند. این نکته ذهن من را مشغول میکند چون ما جامعه‌شناسانی داریم که گفت‌وگویی با تاریخنگاران ما ندارند، تاریخ‌نگارهایی هم داریم که با جامعه‌شناسان کاری ندارند.
-
۱۳۹۳/۰۵/۱۹
جامعه‌شناسی تاریخی در گفت‌وگو با دکتر ابراهیم توفیق/ بخش اول؛
تقسیمات میان رشته‌ها را قبول ندارم
تقسیمات رشته‌ای به شکلی که با آن مواجهیم مورد پذیرش من نیست، به نظر من همه‌ی این‌ها یک جایی به هم می‌رسند و آن هم لحظه‌ی حال است. یک تاریخ‌نگار اگرچه موضوعش فقط گذشته است، ولی سؤالی که از گذشته میکند سؤالی است که نسبتی با لحظه‌ی حال دارد و این همان نقطه‌ای است که این دو به هم می‌رسند و گفت‌وگو بین آنها امکان‌پذیر می‌شود.
-
۱۳۹۳-۰۴-۳۰ ۱۱:۰۹
گزارشی از نشست «بررسی آثار و پیامدهای سرقت علمی»؛
پژوهشگران و سرقت علمی ناخواسته
بسیاری از پژوهشگران به دلیل آنکه از الگوهای ارجاع و نرم‌افزارها اطلاعی ندارند، ناخواسته سارقان علمی می‌شوند. این ناخواسته بودن ممکن است جهل باشد، برخی مواقع اشتباهاً ارجاع می‌دهند و نحوه‌ی ارجاع دادن آن درست نیست؛ فرضاً تصور میکند اگر ۳ پاراگراف را پشت سر هم بیاورد و ارجاع دهد، دیگر سرقت علمی به‌حساب نمی‌آید؛ یعنی قصد دارد ارجاع دهد، اما نمی‌داند چگونه ارجاع دهد. برخی اوقات فرایند ارجاع دادن در زبان فارسی بسیار وقت‌گیر است.
-
۱۳۹۳/۰۴/۲۵
خشایار دیهیمی در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
کار در حوزه‌ی علوم اجتماعی بدون داشتن متدولوژی امکان‌پذیر نیست
همه‌ی کسانی که در مملکت ما تاریخ اجتماعی نوشته‌اند چون فقط به تجربه‌های مؤید نظریه اتکا کردند، هرگز نظریه‌شان را اصلاح نکردند، درحالی‌که در کشورهای خارجی می‌بینید که آدم‌ها دائماً نظریه‌شان را عوض و اصلاح می‌کنند، به دلیل اینکه تجربه‌هایی می‌بینند که آن نظریه جواب نمی‌دهد.
-
۱۳۹۳-۰۳-۲۸ ۱۱:۲۱
نادر فتوره‌چی/ آکادمی چیست؟
شوی تلویزیونی یا موسسه توریستی
در چنین وضعیتی است که چند مطرب لس‌آنجلسی به خود اجازه می‌دهند نام یک شوی سخیف تلویزیونی را «آکادمی موسیقی» بگذراند، به‌عبارت‌دیگر، آنها بهترین نمونه برای توصیف وضعیت «آکادمی واقعاً موجود» هستند: مخلوطی از سیاست‌گریزی و خوش‌باشیِ آمیخته با لودگی و خودنمایی و سرگرمی و پول‌سازی و فرصت‌طلبی و جور کردن اقامت در غرب و ...
-
۱۳۹۳/۰۳/۲۶
غلامرضا جمشیدیها در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛
محیط آموزش عالی به یک بازار تبدیل شده است
در حال حاضر محیط آموزش عالی به یک بازار تبدیل شده است و به اصطلاح معروف Marketing محسوب می‌شود؛ افراد پول می‌دهند و مدرک میگیرند. بنابراین وقتی شما بخواهید یک محیط آموزشی استاندارد داشته باشید، شاید واقعا نطلبد که این همه دکتر تربیت کنیم. این حجم دانشجو پذیرش شود که در نهایت عمدتا نیز کارمند تربیت شوند. میبینیم که از یک سو، نظام آموزش عالی ما کارمند تربیت میکند و از سوی دیگر استخدامی وجود ندارد.
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۹
بحران روش در تاریخپژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش دوم
ضرورت پی افکندن جنگ مفهومی در دانش تاریخ
خطر بزرگی دانش تاریخ را تهدید میکند و کارکرد اصلی دانش تاریخ یعنی تولید فاکت را به حاشیه می‌برد، در واقع ما به تقلید از علوم دیگر، در حال انجام نظریه‌آزمایی هستیم و وظیفۀ اصلی علم تاریخ را فراموش کرده‌ایم.معتقدم که در حوزۀ تاریخنگاری و تاریخپژوهی پارادایم مسلط همچنان پارادایم طبری است.
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۸ ۱۰:۵۱
پيامدهای تجاریشدن فزاينده آموزش عالی در ايران؛
دانشگاه به مثابه بازار
چون دانشگاه به نحو روزافزون مايل است آموزش را به مردم بفروشد و از اين راه کسب درآمد هنگفت کند، لذا به تدريج فشاری به وجود آمده است تا موانع ورود به دانشگاه برای همگان از ميان برداشته شود و هر کسی بتواند خريدار کالای دانشگاه شود. لذا همان طور که گفته شد، کسانی به کلاس‌های مقاطع مختلف دانشگاهی وارد می‌شوند که حداقل صلاحيت برای نشستن روی صندلی‌های دانشگاه را ندارند.
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۷
بحران روش در تاریخپژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش نخست
سلطه روش اثباتی در تاریخپژوهی
چرا یک نفری که اصلاً به دانش تاریخ یا با تاریخ‌شناسی آشنا نیست ولی بدون دانش، تاریخ خوانده برای ما متن تولید میکند؟ اشکال از او نیست. اشکال از من است که مثلا تاریخ‌‌شناسم یعنی در دانشگاه تاریخ خوانده‌ام و وقتی می‌‌خواهم تاریخ بنویسم، مثل او می‌نویسم! او مثل من نمی‌‌نویسد، من مثل او می-نویسم!
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۷ ۱۱:۲۵
نگاهی به افزایش نگران کنندۀ پدیدۀ سرقت علمی در ایران؛
سرقت علمی در پایان‌نامه‌ها
بایستی توجه داشت اصولا پیدایی وضعیتی آرمانی که در آن همه افراد ارزش‌ها و قواعد را ماشین‌وار رعایت کنند، خبری از هیچ‌گونه مشکل و نابهنجاری نباشد و به‌ویژه خود را مقید به حفظ حقوق دیگران بدانند، ناممکن است. بنابراین وقوع مسائلی از این دست همواره قابل انتظار است. با این حال، این یادداشت نشان خواهد داد که چرا این امر؛ یعنی سرقت علمی در ایران، نگران‌کننده شده است.
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۲
طهمورث شیری در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛
جدال دانشجویان با روش‌تحقیق
دانشجوی ما دنبال این است که کار را زودتر جمع کند، او میخواهد پایاننامهاش را زودتر دفاع کند و مدرکش را بگیرد. اتفاقاً بسیاری از کسانی که دنبال زودتر انجام دادن مطالعات هستند، شاغل هم نیستند یعنی دنبال ارتقای شغلی نیستند، بلکه یک تب است که همهگیر شده است و آن هم تب مدرکگرایی است.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۸ ۱۱:۵۸
گزارشی از برنامه زاویه؛
سلیمی: نمی‌توانیم به اساتید امرونهی کنیم/ محمدی: باید با اساتید وارد تعامل شد
حسین سلیمی: نمی‌توانیم اساتید را کنار هم جمع کنیم و بگوییم این درس را اینگونه تدریس کنید. چرا که اساتید نسل جدید کسانی هستند که خود ذهنی منتقد و دیدگاه انتقادی دارند./ منوچهر محمدی: ما زمینه هماندیشی با اساتید را فراهم می‌کنیم تا بتوانیم باعث باروری اندیشه شویم و از تقلید کورکورانه محض دوری کنیم.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۴ ۱۰:۵۵
از دکترای بورسیه تا بورسیۀ دکترا؛
معضلی که رفته رفته رنگ فاجعه به خود می‌گیرد
برای نمونه فردی می‌توانست در یک دانشگاه نه‌چندان قوی در ارمنستان تقاضای ادامه تحصیل کرده و یک گواهی از آن دانشگاه مبنی بر موافقت اولیه برای پذیرش در مقطع دکترا به وزارت علوم ارائه دهد، سپس با استفاده از کانال‌های مختلف این بورس خارج را تبدیل به داخل کرده و ناگهان سر از معتبرترین دانشگاه کشور (دانشگاه تهران) دربیاورد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۳۰ ۰۶:۲۷
پاسخ سید جواد طباطبایی به منتقدان/قسمت دوم؛
چگونه به یک کرشمه مدرس شده‌اید؟
آقاجری با یادداشت‌های فراوان آمده بود و کتاب را نیز روی میز چیده بود، اما هیچ دلیلی جز لفاظی‌های بی مبنا از او صادر نشد. گویا در ادامۀ سنت روشنفکری دینی که تبدیلی بر آن نیست! این تکرارهای سخت آزاردهندۀ انتحالیون، یک داستان را در خاطر من زنده میکند و آن نسبت انتحال از سوی رفیق احسان طبری به محمدعلی فروغی است...
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۹ ۰۸:۳۵
پاسخ سید جواد طباطبایی به منتقدان/قسمت اول؛
مانیفستی برای ایران
من با توجه به اطلاعی که از مرتبۀ دانش استاد قادری دارم می‌گویم که نه تنها دم خروسِ «انتحال» در همۀ صفحات آن کتاب که برای دانشگاه‌های کشور کارسازی کرده، نمایان است، بلکه به نظر من، «پرسش جدی» این نیست که آن حرف‌های من از کجا آمده، بلکه این است که آیا ضرورت پرداختن به «تولید بومی» خود نظریه‌ای بومی است؟
-
۱۳۹۳/۰۲/۲۹
بررسی مديريت پژوهش در علوم انسانی در گفت‌وگو با مهدی معین‌زاده/قسمت دوم؛
ذات علم جدید پژوهش است
تحقیق یا پژوهش درست علمی پاسخ به سؤالاتی است که از زیستن محقق برآمده است، اما ما این جرات را نداریم؛ چون فکر می‌کنیم علم تافته‌ی جدا بافته‌ای از جامعه است؛ چراكه علم ما از جامعه‌ی ما برنیامده است، در اينجا همیشه محقق و عالم برج‌عاج‌نشین بوده است.
-
۱۳۹۳/۰۲/۲۷
بررسی مديريت پژوهش در علوم انسانی در گفت‌وگو با مهدی معین‌زاده /قسمت اول؛
علوم انسانی مدیریت‌بردار نیست
پژوهش ذاتا وحشی و خودرو است، اینجا یا آنجا در علوم طبیعی یا مهندسی یا علوم انسانی تفاوتی ندارد، حقیقتش این است که حتی آنجا هم هیچ پژوهش اصیلی برای جامعه انجام نمی‌گیرد مگر با خروج از نرم‌ها. حتی هیچ نوآوری ساده یا به قول کوهن همان پر کردن جدول کلمات متقاطع در درون پارادایم مشخص اینگونه به سادگی صورت نمی‌گیرد حتماً باید یک اعوجاجی صورت گیرد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۵ ۰۸:۲۸
اشاره‌ای به ماهيت جلسات «نقد تجربۀ تاریخنگاران ایرانی»؛
نقد یا تمجید؟
ای کاش مسئولان برگزاری این گونه جلسات و مدعوين آنها تکلیف خود را از ابتدا مشخص می‌کردند و به مصداق گندم نمایان جوفروش، «تمجید» را در مقام «نقد» نمی‌نشاندند و اگر چنین هدفی را دنبال کنند، دست‌کم میتوانند، عنوان جلسه را از «نقد تاریخنگاری» به «بزرگداشت» تغییر دهند.