-
۱۳۹۴-۰۲-۰۶ ۰۹:۲۵
داوود مهدویزادگان/ در باب اخلاق در دانشگاه؛
نقد رویکرد پوزیتیویستی حاکم بر فرهنگ دانشگاهی
سلطه‌ی رویکرد پوزیتیویستی (اثبات‌گرایانه) بر دانشگاه‌ها موجب فاصله گرفتن دانشگاه از اخلاق فضیلت شده است. باور به تفکیک دانش و ارزش از جمله سرچشمه‌های فکری فاصله‌ی دانشگاه و اخلاق است. پیامدهای ناگوار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چنین فاصله‌ای ضرورت نقادی سلطه‌ی اثبات‌گرایی بر فرهنگ دانشگاه را دوچندان کرده است.
-
۱۳۹۴/۰۱/۲۲
گفت‌وگو با «ابراهیم فیاض»؛
موج ورود آقازادههای فارغالتحصیل خارج به دانشگاه‌ها
متأسفانه ما الآن داریم میشنویم که استاد بیسواد در حال حکومت کردن است. ما الآن در دانشکده‌ی خودمان استادی داریم که به لحاظ دانش به‌قدری فاجعه است که دانشجویانش همه ناراحت هستند و چیزی به دانشجویانش نیاموخته است. این استاد باید برای چه کرسی استادی را داشته باشد؟ تمام این افراد با ارتباط و زدوبند وارد شدهاند، چون افراد کافی نداشتیم، اگر مهارت وجود داشت به خیلی از این اساتید میگفتند که بروند.
-
۱۳۹۴-۰۱-۲۰ ۱۰:۳۱
گزارش از سخنرانی محمود شهابی و احمد گل‌محمدی در نشست «میراث فکری استوارت هال»؛
مخاطرات و امکانات نهادینه‌شدن مطالعات فرهنگی در ایران
نهادینه شدن مطالعات فرهنگی در ایران به‌هیچ‌وجه به معنای سیاست‌زدایی از مطالعات فرهنگی نیست و این امکان وجود دارد که رابطه‌ی دیالکتیک بین گفتمان‌های مختلف مطالعات فرهنگی بیرون از دانشگاه‌ها شکل گرفته و تقویت هم بشود. یکی از دستاوردهای مطالعات فرهنگی در ایران می‌تواند شکل‌گیری انواع سنت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه علامه باشد که بسیار انتقادی هم هستند.
-
۱۳۹۴-۰۱-۱۹ ۱۰:۱۰
زایش شبه علم در کشور (۲)؛
بت وارگی مدرک دانشگاهی
سیر کالایی شدن مدرک دانشگاهی در ایران در جهت ارزش نشانه‌ای، خلق اخلاقیات جدید و طبیعی جلوه دادن نیاز یا تولید نیاز جدید برای انسان است. این روند رفتار مصرفی مردم را در جهت ارتقای تحصیلی شکل داده است، به‌طوری‌که این نیازهای طبیعی جلوه داده شده برای مردم تبدیل به یک ضرورت شده است و همه بایستی طبق الگوی رفتار مصرفی در سطوح تحصیلی جدید شرکت نمایند، در واقع اعتبار و منزلت نشانه‌ای با کالایی شدن مدرک همسو است
-
۱۳۹۴-۰۱-۱۷ ۰۹:۱۷
نگاهی نشانه‌شناختی به تحول معنایی-کارکردی آموزش عالی (۱)؛
زایش شبه‌علم در کشور
نگاهی تبارشناسانه به مفهوم واژه دکتری در غرب و در ایران نشان می‌دهد که افول معنایی و کارکردی دکتری در ایران اتفاق افتاده است، درحالی‌که در غرب واژه‌ی دکتری که ابتدا برای رشته‌های طب، حقوق و فلسفه عمدتاً به کار می‌رفت برعکس، با تخصصی شدن علوم اعتبار و کارکرد تخصصی‌تر و سازمان‌یافته‌تری دور از تعلقات امر سیاسی به خود گرفته است. دکتری به‌عنوان عالی‌ترین مدرک تولید علم در غرب، همسو با تخصصی شدن رشته‌ها بُعد دیگری پیدا کرده است، آن بُعد عبارت است از ابداع و تولید علم در وجه غالب!
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۶ ۱۱:۰۶
فکوهی در نشست «چشم اندازهای جدید آموزش و پژوهش در نگاه بینرشتهای انسان‌شناختی»؛
پایان آکادمی یا آغاز دوره‌ی جدید!؟
سیستم آکادمیک، دانشگاهی و علمی ما احتیاج به تغییرات عمیق و ریشه‌ای دارد. دولت باید تصدیگری خودش را کاهش بدهد و به حداقل برساند و تفویض اختیار به سیستم‌های مردم‌نهاد، انجمن‌های علمی و غیرانتفاعی بکند و فضا باز شود.
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۵ ۰۹:۴۱
نگاهی به مصائب پیش روی دانشجویان علوم اجتماعی؛
علوم اجتماعی در کدام مسیر؟
مشخص نبودن جایگاه علوم اجتماعی در جامعه و توقعات ضد و نقیض از آن، و از طرف دیگر نبود آینده شغلی مطمئن برای دانشجویان این رشته، علوم اجتماعی را با بحران مواجه کرده است.همه ما شنیده‌ایم که گاه از مرگ جامعه‌شناسی صحبت می‌شود و گاه از ناکارآمدی آن و گاه از غربی بودن آن. از همه مهم‌تر وجود مراکز متعدد تصمیم‌گیری و یا تصمیم‌گیری متخصصان فنی و مهندسی برای حوزه علوم اجتماعی است که پویایی آن را به چالش کشیده است.
-
۱۳۹۳-۱۲-۲۳ ۱۱:۰۶
گفتاری از سارا شریعتی؛
تاملی در موانع پنهان آموزش جامعه‌شناسی هنر در ایران
مدرسه و نهادهای آموزشی، علی رغم سیاست دمکراتیزاسیون، عمومی و رایگان شدنشان برای همه، باز هم به بازتولید نظم وسلطه پیشین می‌پردازند و میدان فرهنگ و هنر عملا باز در قلمرو «وارثان» باقی می‌ماند. در نتیجه عمومیت این نهادها عملاً به عمومی شدن فرهنگ و هنر نمی‌انجامد، و در پس پرده دمکراتیزاسیون باز همان نظم پیشین است که برقرار می‌شود.
-
۱۳۹۳-۱۲-۱۲ ۰۹:۳۳
گفتاری از علیرضا منصوری؛
درباره‌ی نسبت علم و تکنولوژی
تمایز بین علوم کاربردی و تکنولوژی موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. تکنولوژی هر چند علوم کاربردی را در برمی‌گیرد ولی علاوه بر آن شامل ابداعاتی در پیاده‌سازی نتایج علوم کاربردی و حفظ و نگهداری محصولات و سیستم‌های تکنولوژیک است. عدم توجه به تمایز بین علوم کاربردی و تکنولوژی و خلط این دو تا ناشی از بی‌توجهی به تمایز معیارها و شاخص‌ها از یک سو و قضایا از سوی دیگر است.
-
۱۳۹۳/۱۱/۰۴
گفت و گو با دکتر غلامرضا ذاکر صالحی؛
از اقتباس فعال تا تولید بومی علم انسانی
اگر علوم انساني در ايران بخواهد توسعه يابد بايد از تجربيات تاريخي غرب استفاده كند و ارتباط منفعل خودش را به ارتباط فعال تبديل كند. ما شايد نتوانيم در علوم نساني به‌فوريت به توليد دانش دست اول بپردازيم، اما اگر بخواهيم حركت خود را يك گام بهبود دهيم، مي‌توانيم ابتدا از يك اقتباس كننده منفعل به اقتباس كننده فعال تبديل شويم.
-
۱۳۹۳-۱۰-۲۷ ۰۹:۳۰
یادداشتی از نعمتالله فاضلی درباره‌ی تحول ایده‌ی دانشگاه؛
لطفاً وارونه فکر کنید!
ایده‌ی دانشگاه در جهان امروز در پرتو آن چیزی است که ادگار مورن و دیگران از آن تحت عنوان «اندیشه‌ی سیاره‌ای» یاد می‌کنند. امروز گفتمان دانشگاه خود را در چارچوب «اندیشه‌ی سیاره‌ای» و نه در چارچوب مرزهای ملی بازتعریف می‌کند.
-
۱۳۹۳-۱۰-۱۴ ۱۱:۰۱
گزارش سومین همایش ملی «پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران»/ بخش دوم؛
طرحِ «شکست دانشگاه» روا نیست
اینکه گفته شود «دانشگاه شکست خورده» است به لحاظ اخلاقی روا نیست. این افت وحشتناک که البته در این سال‌های اخیر وضوح آن بیشتر شده است مختص این سال‌های اخیر نیست، بلکه تنها برای امروز صریح‌تر و بی‌پرواتر شده است و یک‌چنین پدیده‌ای را در این حد و حدود نمی‌شود به افراد نسبت داد و گفت افراد دانشگاهی یا محیط‌های دانشگاهی صرفاً بی‌اخلاق شدند، ولی باید با مدل دیگری به تحلیل این مسئله پرداخت.
-
۱۳۹۳/۱۰/۱۲
گفت‌وگو با مراد فرهادپور؛
ترجمه، استعاره‌ای برای تفکر
امروز در شرایطی به سر می‌بریم که روزبه‌روز به کثرت ترجمه‌های نامفهوم افزوده می‌شود و نامفهومی نه رذیلت، بلکه فضیلتی برای فکر به شمار می‌رود./ وزارت ارشاد آگاهانه به این ترجمه‌های اشتباه مجوز می‌دهد، چون می‌داند از دل آن چیزی بیرون نمی‌آید، مثل بیابانی که در آن فرد به دنبال سراب می‌گردد.
-
۱۳۹۳-۱۰-۰۹ ۱۱:۳۷
گزارشی از همایش «پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران»/ بخش نخست؛
چرا دانشگاه در ایران با شکست مواجه شد؟
فکر تأسیس دانشگاه در ۱۳۰۷ به ایران آمد، ولی ۱۳۱۳ عملی شد. این تأخیر به این دلیل بود که در مرکز قدرت یک بدبینی نسبت به خود دانشگاه وجود داشت، در نتیجه نمی‌خواستند دانشگاه به وجود بیاید. وقتی رضاشاه در کابینه‌ای پرسید برای تکمیل این شهر چه کار دیگری می‌شود کرد؟ گفتند یک عمارت یونیورسیتی وجود دارد که باید آن را در این شهر درست بکنیم، اما ظاهراً بیشتر به این دلیل موافقت شد که تأسیس دانشگاه در ایران بهتر از رفتن دانشجویان به خارج تلقی شد.
-
۱۳۹۳-۱۰-۰۶ ۱۱:۴۱
نگاهی به تلاش‌های انجام‌شده برای کاربردی کردن علوم سیاسی؛
آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟
علوم سیاسی بسیار خاص و نخبه‌گرا میباشد و نهادها و مراکز آن محدود و حساس هستند، این فلسفه در مورد گسترش تحصیلات تکمیلی و دادن مجوز تشکیل دوره باید در نظر گرفته میشد، درحالی‌که در سال‌های اخیر، ورودی‌های علوم سیاسی به‌خصوص در دانشگاه‌های پیام نور و آزاد اسلامی رو به افزایش است و تحصیلات تکمیلی نیز بی‌قاعده گسترش بی‌رویه داشته است.
-
۱۳۹۳/۱۰/۰۳
بررسی وضعیت تحقیق و پژوهش در ایران در گفت وگو با «رضا منصوری»؛
فقط دانشجو مقصر نیست، دانشگاه هم مقصر است
به استادانی اجازه داشتن دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترا بدهند که از قبل نشان داده باشند که راه‌ورسم تحقیق‌وپژوهش علمی را می‌دانند. وقتی که استادی تاکنون تحقیق علمی نداشته و نتوانسته است به دانشجویی آموزش بدهد چگونه کار تحقیقاتی انجام دهد، ما به او اجازه می‌دهیم تعداد زیادی دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترا بگیرد که در نهایت هم وضعیت به این صورت درمی‌آید.
-
۱۳۹۳-۰۹-۱۸ ۰۹:۱۰
بررسی «رسانه‌ای شدن علوم اجتماعی و انسانی در ایران»/ بخش نخست؛
جهان زیر سیطره‌ی Mediatization
در علوم انسانی و اجتماعی ایران، ما باید در فضای رسانه‌ای شدن، سیاست‌گذاری علم، پژوهش و دانشگاهی خود را به این‌سو ببریم که از “رسانه‌ای شدن” آگاهانهتر و نقادانهتر استفاده کنیم. در این شرایط باید تمام محققان و دانشجویان این رشته‌ها، این واقعیت را درک کنند که روزبه‌روز آگاهی خود را بیشتر کنند و مهارتها و قابلیتهای لازم برای ایفای نقش شبکهای یا رسانه‌ای داشته باشند.
-
۱۳۹۳-۰۹-۰۵ ۱۰:۱۰
نگاهی به جایگاه علوم سیاسی در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی؛
آیا عـلـوم سیاسـی اربـاب علـوم اسـت؟
در مقابل رأی به سرآمدی علم سیاست بر سایر علوم، برخی پژوهشگران فرانسوی معتقدند علم سیاست به طور منفرد وجود ندارد، بلکه همه‌ی علوم اجتماعی که با کارهای جامعه‌ی سازمان‌یافته‌ی بشری سروکار دارند علوم سیاسی خوانده می‌شود و علم سیاست تنها یکی از این علوم است. ازاین‌منظر علم سیاست، جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت و اخلاق همه علوم سیاسی هستند و این علوم نه تنها مرتبط بلکه وابسته هستند.
-
۱۳۹۳-۰۸-۲۷ ۱۵:۱۳
نگاهی به فراز و فرود علوم اجتماعی در ایران؛
علوم اجتماعی در ایران: از تثبیت تا افول
علم‌الاجتماع یا آنچه بعدها جامعه‌شناسی خوانده شد در بهترین حالت عمری ۸۰ ساله در ایران دارد. اولین بار در سال ۱۳۱۳ بود که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران درسی تحت عنوان «علم‌الاجتماع» توسط آلن هاس آلمانی تدریس شد. این علم جدید که در اوایل تفاوت‌اش با علوم تثبیت‌شده‌تری چون حقوق، فلسفه، تاریخ و تعلیم و تربیت به درستی روشن نبود بعدها با منفک‌شدن از علوم هم‌خانواده و یافتن شأنیتی مستقل برای خود به مرور جایش را در فضای دانشگاه باز کرد و ثباتی نهادی به خود گرفت.
-
۱۳۹۳-۰۸-۰۵ ۰۹:۱۲
درنگی بر چالشهای آموزش عالی؛
استحالهی دانشگاه در بوتهی رشد کمّی
امروز افراد به «دانشگاه» راه پیدا می‌کنند چون صرفاً برای آن‌ها یک صندلی خالی وجود دارد؛ به راحتی وارد دانشگاه می‌شوند و به راحتی هرچه تمامتر و بدون زحمت با در دست داشتن یک برگ مدرکی که در پی آن بودند از آن خارج می‌شوند...
-
۱۳۹۳-۰۷-۱۹ ۱۸:۳۹
میزگردی با عنوان «آیا دانشجویان ما پایان‌نامه‌را جزئی از هویت علمی خود می‌دانند؟»
صنعت تراژیک پایان‌نامه‌سازی در آموزش عالی
در میان شیوه‌های متعددی که در انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ها وجود دارد، موضوعاتی هم هستند که خود دانشجویان آن‌ها را دنبال می‌کنند؛ اما آن فضاهای خاصی که در گروه‌های علمی و آموزشی و دانشگاه‌های ما حاکم است، دانشجو را به «اجبارهایی» برای گرفتن پایان‌نامه‌ای با استاد یا موضوع خاصی سوق می‌دهد. به‌علاوه صنعت پایان‌نامه‌سازی وضعیتی غیر طبیعی در حوزه نوشتن پایان‌نامه‌ها ایجاد کرده است که نگارش پایان‌نامه و موضوعاتی را که دانشجویان دنبال می‌کنند تحت تأثیر قرار داده است.
-
۱۳۹۳-۰۷-۰۲ ۱۰:۳۰
اصغر ایزدیجیران؛
کار «انسان‌شناس» چیست؟
انسان‌شناس باید بخش اعظمی از وقت خود را برای حضور در واقعیت اختصاص دهد، چیزی که می‌تواند مواد لازم را برای دانشگاه و تدریس فراهم آورد. او در کلاس درس باید با حضورهای میدانی و تجربی خود تدریس کند. باید به اصولی تکیه کند که واقعیت به او یاد داده است، نه اصولی که زمانی گفته شده است، آنگاه است که کلاس انسان‌شناسی مملو از واقعیت اجتماعی خواهد بود، مملو از مردم و مملو از تجربه.
-
۱۳۹۳-۰۶-۲۵ ۱۳:۰۱
امیر کیان‌پور؛
آکادمی، بیرون آن و مسئله‌ی خارج
فرهادپور با نقد ارزش جوهری، برتری و مرکزیت انتزاعی‌ای که ترجمه‌ی آگاه در برابر ترجمه‌ی ناآگاه به خود می‌گیرد، خود ترجمه را همچون فضایی شکاف‌خورده و بی‌مرکز برجسته می‌کند. ترجمه استعاره‌ای می‌شود برای آگاهی تفکر نسبت به وضعیت خویش و یکی شدن آن با این وضعیت که خود چیزی جز زیست تفکر در فضای مخاطره، در دل تنش‌ها و تناقضات و گرداب امر منفی نیست.
-
۱۳۹۳/۰۶/۰۹
آزمون دکتری و مسایل آن در گفتوگوی فرهنگ امروز با سید وحید عقیلی؛
ضرورت بازگشت به سوالات تشریحی در آزمون دکتری
تستزنی نوعی سواد عمومی میخواهد و به اعتقاد بسیاری یک مهارت است درصورتیکه پرسشهای تشریحی بیشتر سواد عمقی و تخصصی میطلبد. حال سؤال این است، دانشجویی که قلم دارد؛ یعنی در واقع رگههایی از تعقل و تفکر انتقادی که در نوشتن مشخص می‌شود -و آن کمتر در تست میآید- در وی وجود دارد، کارآمدتر است یا دانشجوی که با تست آزمون شده است؟
-
۱۳۹۳-۰۶-۰۸ ۱۰:۳۷
چگونه برخی قواعد و قوانین مانع ارتقای دانشگاه و دانشجو می‌شوند؟
مصائب استیلای بوروکراسی بر دانشگاه
سایت کامپیوتری مرکزی دانشگاه تهران فقط بین ساعات ۸ صبح تا ۳/۳۰ بعد از ظهر به دانشجویان سرویس می‌دهد و حال آنکه همین بخش در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ تا رأس ساعت ۱۲ نیمه‌شب به ارائهی خدمات می‌پرداخته است. ساعات کاری بسیاری از بخش‌ها تابع حضور یا عدم حضور کارمند آن بخش است، به‌نحوی‌که کارمندان هروقت بخواهند، می‌توانند دانشجویان را از پژوهش و مطالعه باز داشته و آن بخش را تعطیل کنند
-
۱۳۹۳-۰۶-۰۳ ۱۲:۱۹
به مناسبت هفتاد سالگی تدریس جامعه‌شناسی در ایران؛
سیاست زدگی جامعه شناسی آغازین و پیامدهای آن در ایران
جامعه شناس نمی تواند در کنجی بنشیند و با عینک سیاه به جامعه ایرانی در حد کلان بنگرد و یک عکس بیشتر سیاه و کمتر سفید بگیرد و بدون اشاره به سفیدی ، فقط سیاهی ها را سرهم کند و به نام «جامعه شناسی خودمانی» به مردم ارائه دهد . این سیاه نمایی کمتر از کار احمد قاسمی ها و نویسندگان «نبرد زندگی» در دهه های 20 و 30 نیست .
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۸ ۱۱:۱۳
گفتاری از ابراهیم فیاض؛
فاجعۀ علوم انسانی
علوم انسانی در ساختار جامعه‌ی ما و با ساختار جامعه به وجود نیامده و رشد نکرده و از همان ابتدا، فاقد تاریخ بوده است. نقش تاریخی از همان ابتدا، با دارالفنون ساخته شده و علوم انسانی در آن نقشی نداشته است.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۶ ۰۸:۲۲
درنگی بر برخی مصائب دانش‌آموختگان علوم سیاسی در ایران؛
چرا باید علوم سیاسی بخوانیم؟
افزایش دانش‌آموختگان علوم سیاسی از نیمه‌ی دوم دهه‌ی 70 بدین سو به‌تدریج مسئله¬ی اشتغال را به یک معضل مبدل کرد. این در حالی است که روند افزایش جذب دانشجویان در مقاطع تکمیلی در دانشگاه¬های سراسری، پیام نور، آزاد و پردیس¬ها ادامه دارد و حتی کلاس دکترای این رشته در دانشگاهی با جذب 60 دانشجو به تولید نیروهای آماده به کاری می¬افزاید که جامعه ظرفیت پاسخ‌گویی به نیازهایشان را ندارد.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۵ ۰۸:۳۰
علی عباس بیگی؛
آکادمی و جهان مجازی به‌مثابه عرصۀ هذیان‌های فردی
سالیان پیش یکی از نقدهای رسمی به سیستم آموزشی این بود که «این سیستم آموزشی با صنعت و بازار پیوند ندارد و نیازهای آن‌ها را شناسایی نمی‌کند، اگر این کار صورت می‌گرفت دانشگاه و صنعت توأمان شکوفا می‌شدند»؛ اما بازار خیلی سریع‌تر دست به کار شد و نیازهای دانشگاه‌ها را شناسایی کرد...
-
۱۳۹۳-۰۴-۳۰ ۱۱:۰۹
گزارشی از نشست «بررسی آثار و پیامدهای سرقت علمی»؛
پژوهشگران و سرقت علمی ناخواسته
بسیاری از پژوهشگران به دلیل آنکه از الگوهای ارجاع و نرم‌افزارها اطلاعی ندارند، ناخواسته سارقان علمی می‌شوند. این ناخواسته بودن ممکن است جهل باشد، برخی مواقع اشتباهاً ارجاع می‌دهند و نحوه‌ی ارجاع دادن آن درست نیست؛ فرضاً تصور می‌کند اگر ۳ پاراگراف را پشت سر هم بیاورد و ارجاع دهد، دیگر سرقت علمی به‌حساب نمی‌آید؛ یعنی قصد دارد ارجاع دهد، اما نمی‌داند چگونه ارجاع دهد. برخی اوقات فرایند ارجاع دادن در زبان فارسی بسیار وقت‌گیر است.