-
۱۳۹۲/۱۲/۰۸
بهار مختاریان در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
ضرورت پیوند هنرپژوهی با شاخه‌های مرتبط در علوم انسانی
متأسفانه هنوز بحث هنر و هنرمند گرفتار نگاهی کلیشهای است و چرخهی خلق اثر هنری و جایگاه و نقش هنرمند و فهم آن کمتر با دانشهای مرتبط پیوند خورده است. پژوهش در حوزه‌ی هنر به شکل روشمند، ناگزیر است که از سویی به دینپژوهی، فلسفه، انسان‌شناسی و زبانشناسی و مانند آن متکی باشد و در رویکرد و روش در قبال هنر نیز به پدیدارشناسی، هرمنوتیک، تلقیِ معناانگارانه از هنر یا مطالعات تطبیقی و امثال آن روی آورد.
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۶ ۱۰:۲۲
گزارشی از سمینار «ملاحظاتی پیرامون وضعیت فلسفه در ایران»؛
وخامت حال فلسفه
سمینار «ملاحظاتی پیرامون وضعیت فلسفه در ایران» که در شرایطی نامناسب برگزار شد، باعث گردید تا مراد فرهادپور وضعیت فلسفه را با وضعیت این جلسه مقایسه کند و بگوید: «بی‌نظمی و شلوغی در برگزاری مراسم امروز به اندازه کافی نشانگر وضعیت وخیم فلسفه در ایران است.»
-
۱۳۹۲-۱۲-۰۳ ۱۰:۴۹
بررسی وضعیت علوم انسانی در نظام آموزش و پرورش؛
چرا دانشآموزان نخبه از علوم انسانی فراری هستند؟
دلایل عدم توجه به علوم انسانی در دوره‌ی دانش‌آموزی و مقطع متوسطه چیست؟ چرا دانشآموزان ما رغبتی برای ورود به رشته‌های علوم انسانی ندارد؟ به چه دلایلی رشته‌ی علوم انسانی حوزه‌ای است که عمده‌ی دانشآموزان و والدین آنها از آن گریزانند و انتخاب آن به‌منزله‌ی ناتوانی دانش‌آموز در انتخاب رشته‌های تحصیلی دیگر تلقی می‌شود؟
-
۱۳۹۲-۱۱-۳۰ ۱۰:۰۶
مناظره‌ای در باب «كاربست نظريه‌های رايج علوم انسانی در مطالعات تاريخی»/بخش دوم
وظيفه مورخان؛ توصيف گذشته يا توليد نظريه؟
حضرتی:کار مورخ توصیف گسترده و عمیق از رخدادهای تفریدی زمان‌مند و مکان‌مند است و کار جامعه‌شناسان تبیین و صدور گزاره‌های فرازمانی و فرامکانی و توليد نظريه است./منصوربخت: تفریدی خوانده شدن علم تاریخ حاصل میراث شومی است که ارسطو به جای گذاشت و ضربه‌ای بود که او بر پیکر علم تاریخ زد که متأسفانه همچنان باقی است/ تاریخ متفرد؛ تاریخی که بخواهد صرفاً فاکت ارائه کند قادر به حل مسائل ما نیست.
-
۱۳۹۲-۱۱-۲۸ ۱۲:۴۹
منوچهر محسنی؛
مسئلۀ روابط استاد و دانشجو
به جوانان باید بیاموزند که غرض از تحصیلات عالیه دانشگاهی اخذ مجوزی جهت استخدام با مزایای مادی بیشتر و احیاناً کسب عنوان علمی مقبول اجتماعی نیست، هدف اساسی تعلیمات آکادمیک دادن کلید تحقیق به دست افرادی است که باید بعدها با کیاست و ابتکارات دماغی شخص نوسازی علمی ایران نوین را به عهده گیرند.
-
۱۳۹۲-۱۱-۲۸ ۱۰:۰۸
مناظره‌ای در باب «كاربست نظريه‌های رايج علوم انسانی در مطالعات تاريخی»/بخش اول
غایت تاریخ پژوهی؛ توصیف یا تبیین؟
حضرتی: دانش تاریخ علمی «تفریدی» است و مهم‌ترین وظیفه‌ی مورخان «تولید فاكت» است و تأکید مورخان بر نظریه و تحلیل، آنها را از وظیفه‌ی اصلی خود دور می‌کند./ وظیفه‌ی دانش تاریخ تولید نظریه نیست./ منصوربخت: به‌کارگیری نظریه در تحقیقات تاریخی «ضرورت تاریخ امروز» است/ مدعیان «تبیین تاریخ بدون نیاز به نظریه» نتیجه‌ی پارادوکسی هستند که در «بن‌بست تاریخ‌نگاری ما» به دام افتاده‌اند.
-
۱۳۹۲/۱۱/۲۷
خشایار دیهیمی در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
از جنجال بیزارم
در پروژه «جنگ و صلح» مهرنامه آقای کرباسچی زندگی و دار و ندار من را به باد داد؛ چون در آن سال‌ها من 50-40 میلیون تومان از جیبم گذاشتم و 8 ماه هم کار کردم؛ ولی چون دیگر پول نداشتم خرج کنم فقط یک جلد آن منتشر شد و بقیه‌ی آنها منتشرنشده ماند. در حالی که 3 جلد دیگر آن هم آماده است.
-
۱۳۹۲-۱۱-۲۶ ۱۱:۱۵
گزارشی از سخنرانی علیرضا طیب در پژوهشکدۀ مطالعات استراتژیک خاورمیانه؛
ترجمه را قدر بگذاریم
دیدید که در این ایام برخوردهای تلخی با ترجمه شد، گفتند که خیلی ترجمه می‌شود، باید بروید تولید علم کنید، تولید متن و ادبیات کنید، به زبان خودتان، بومی باشد؛ ولی نتیجه نداد. دوباره دیدید که صحبت از این به میان آمد که باید کارهایی ترجمه شود، باید آنچه جوان ایرانی نیاز دارد ترجمه شود، پول خوب داده شود، صحبت‌هایی که افراد پیگیر در این حوزه را غافلگیر کرد.
-
۱۳۹۲-۱۱-۲۲ ۲۲:۵۲
محمود اسعدی؛
مردودی رئیس فرهنگستان و بازار مقالات علمی
در هر نشریه علمی چند نفر سر قفلی مادام العمر آنرا بعهده دارند و تا حدی که "مقررات" صوری اجازه دهد مطالب دوستان و همکاران نزدیک خود را در اولویت می‌گذارند. از آنجا که درج مقاله "امتیاز" محسوب می‌شود بده، بستان در نحوه داوری اصلی اساسی است...
-
۱۳۹۲-۱۱-۱۷ ۰۸:۳۷
اصغر ایزدی جیران؛
نسل سومی‌های انسان‌شناسی در ایران
اغلب نسل سومی‌ها یا بی‌کارند و یا در جایی نامرتبط با تخصص خودشان بناچار مشغول‌اند. در کشوری که نیاز به پژوهش‌های فرهنگی در وضعیت‌های پیچیده توسعه و شهری به طور قطع در اولویت است، متخصصان فرهنگ با وجود زحمتی که برای کسب دانش فرهنگ یعنی انسان‌شناسی کشیده‌اند، خارج از عرصه‌های آموزشی، پژوهشی و تأثیرگذاری به سر می‌برند.
-
۱۳۹۲/۱۱/۱۶
گفت‌وگوی تفصیلی با احد فرامرز قراملکی؛
عامل اصلی بداخلاقی در پژوهش‌ها، سلطۀ سازمانی است
رواج کتابسازی متأسفانه دو ضربه به ما زده است؛ اول اينكه كتاب‌هايی تولید می‌شوند که ارزش خواندن ندارند. خطر بدتر اين است كه وقتی کار کتابسازی رواج پیدا کند، حوصله‌ها کم می‌شود. ضمن اينكه هميشه خط کشیدن بین کتاب تحقیقی و كتاب ساختگی میسر نیست.
-
۱۳۹۲/۱۱/۱۴
سید رحیم ابوالحسنی در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
فلسفۀ دانشگاه در ایران
فلسفه‌ی دانشگاه در ایران از بدو تأسیس برای تربیت فرد در محیط کار بوده است. فلسفه‌ی دانشگاه مدرن در ایران نیز همین است؛ یعنی نمیتوانیم صددرصد دانشگاه اندیشهای داشته باشیم و سپس به تولید اندیشه و نظریه بپردازیم و در جامعه آن را استفاده کنیم.
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۹ ۱۰:۵۵
گزارشی از نشست «روایت تاریخ در گفتمان پسااستعماری»/ بخش دوم؛
چرا در فضای آکادمیک ما رویکرد پسااستعماری اتفاق نمیافتد؟
نوع برخورد ما نسبت به نظریهها جای بحث است. معضل این نیست که نظریهها را نمیشناسیم و اگر میشناختیم اتفاق دیگری میافتاد. اتفاقا ما همهی آنها را میشناسیم ولی نوعی که میشناسیم، مهم است. در دانشگاه ما از آنها استفاده می‌شود که یک کاری را ادامه دهیم؛ گفتمان گذار خود را ادامه دهیم که مطلقا به آن خدشهای وارد نشود.
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۹ ۰۹:۴۴
درآمدی بر مسئله‌ی آموزش فلسفه به کودکان؛
تربیت تفکرمحور کودکان
مسائل رياضی و هندسه پيشنهادهای خوبی برای تمرين‌اند که هم انسان را درگير و هم ذهن او را ورزيده و ساخت‌يافته می‌کنند. اتفاقاً در همين تمرين‌ها معلوم می‌شود که چرا بعضی کودکان دل به مسائل پيچيده‌تر نمی‌دهند و سعی می‌کنند منتظر پاسخ دیگران باشند؛ چون هم فکر کردن را نياموخته‌اند و هم ذهن تنبلی دارند که اندک فشاری را تاب نمی‌آورند.
-
۱۳۹۲/۱۱/۰۸
سیدوحید عقیلی در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
نگاه درآمدزایی دانشگاه‌ها به دانشجویان دکتری
متأسفانه دانشگاه‌ها نیاز دارند برای دوره‌ی دکتری دانشجو زیاد بگیرند، تا از نظر هزینه و درآمد باید یک مقدار بالانس شوند، به عبارت دیگر، شاید خیلی از دانشگاه‌ها و مسئولین آموزشی واقعاً خودشان به‌تبع شخصیت دانشگاهیشان و دانستن اینکه یک ارتباط مستقیمی بین کمیت و کیفیت هست، مایل نباشند این کار را بکند، ولی واقعیت این است که تن میدهند، چون مشکلات دارند.
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۶ ۱۰:۳۲
گزارش نشست «بررسی مشکلات و راهکارهای انسان‌شناسی»؛
گسست نسلی در انسان‌شناسیِ ایران
در حال حاضر، انسان‌شناسی با یک مشکل بسیار جدی روبه‌رو است و آن، کلیشه‌سازی از مطالعات است که به‌دلیل انجام نشدن کار میدانی عمیق و طولانی‌مدت شکل گرفته و میوه‌ی جریانی است که می‌توان آن را انسان‌شناسی غیرمیدانی یا قوم‌نگاری مکانیکی و توریستی دانست. مشکل اساسی دهه‌ی 90 انسان‌شناسی در ایران، شکل‌گیری مطالعات کلیشه‌یی و غیرمیدانی در حوزه‌ی انسان‌شناسی است .
-
۱۳۹۲-۱۱-۰۶ ۰۹:۵۲
گفتاری در آسیب‌شناسی آموزش فلسفه‌ی اسلامی در ایران؛
غار افلاطون یا کوچه پس‌کوچه‌های شهر
برخلاف غرب که در مورد هر فیلسوف قرائت‌های مختلف وجود داشته و تدریس می‌شود، در کشور ما به سبب فقر مطالعات روش‌شناسی هنوز قرائت‌های مختلف از یک فیلسوف یا مکتب فلسفی جا باز نکرده است و اساتید و دانشگاه‌های مشهور ایران اختلاف‌نظر چندانی با هم ندارند و این‌گونه نیست که مثلاً گروه دانشگاه تهران یک قرائت، گروه تربیت مدرس یک قرائت و گروه دانشگاه فردوسی یا قم یک قرائت از ابن‌سینا یا ملاصدرا داشته باشند.
-
۱۳۹۲/۱۰/۳۰
پاسخ‌های ناصر فکوهی به پرسش‌های فرهنگ امروز؛
مسایل انسان‌شناسی در ایران
نظریه‌پردازی و مطرح بودن در سیاست‌های جهانی علم برای ما ممکن است به‌شرط آنکه شرایط مادی و واقعی این کار را فراهم کنیم و دست از خودشیفتگی و همچنین خودکم‌بینی نسبت به دیگران و به‌ویژه آکادمی‌های غربی برداریم و درعین‌حال متوجه باشیم جهان فقط در غرب خلاصه نشده است.
-
۱۳۹۲-۱۰-۲۵ ۱۰:۳۱
گزارشی از نشست «نظام علمی و دانشگاهی در ایران و مساله نابرابری»؛
فراستخواه:شاهد فروش آموزش در نظام آموزش عالی هستیم
زندگی و علمآموزی به مثابه یک کالا شده و به مدارج علمی نیز، شیانگارانه نگریسته می‌شود. یعنی در نزد عموم میشنویم که مدام عنوان می‌شود دکترا دارید یا ندارید؛ این یعنی دکتری به حالت بتوارگی در آمده است و همچون کالایی خریداری می‌شود. زیمل از این فرایند به عنوان «بیرحمی پول» یاد می‌کند که گوشهای از تراژدی سلطهی عینیت بر فرهنگ است.
-
۱۳۹۲-۱۰-۲۴ ۰۸:۴۰
نگاهی به حجم بالای ترجمه‌های متون علوم انسانی و اجتماعی و پیامدهای آن؛
رهاورد ترجمه
برخوردهای گزینشی مترجمان با متون معرفتی غرب، باعث شده است تا کمتر اثری با محتوای انتقادی نسبت به غرب و ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و نیز معرفت‌شناختی آن مورد توجه و ترجمه‌ی این عده قرار گیرد و به فضای دانشگاهی و عمومی جامعه عرضه شود.
-
۱۳۹۲/۱۰/۱۸
تهمورث شیری در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
مسائل و مصائب پایان‌نامه نویسی
اما مسئله‌ای که ما در حال حاضر در پایاننامهها شاهد آن هستیم این است که مبانی نظری کپیبرداری است؛ یعنی دانشجو از اینترنت و فضای مجازی اطلاعات را با زدن کلیدواژهی مورد نظر، جمعآوری می‌کنند و در کنار هم میچسباند، بدون اینکه یک ارتباط ارگانیکی بین این پاراگرافها وجود داشته باشد.
-
۱۳۹۲-۱۰-۱۸ ۰۹:۵۵
نگاهی دوباره به آزمون جامع؛
آزمون جامع و مسئلۀ قانون‌گریزی و بی‌نظمی دانشگاه‌ها
آزمون جامع با شیوه‌ی فعلی آن آنقدر مشکل، نقص و ابهام دارد که برای بسیاری از دانشجویان تبدیل به یک کابوس شده است. در نوشتار پیشین اهداف و غایت این آزمون در مقام نظر و عمل مورد بررسی قرار گرفت و اشاره شد که شیوه‌ی فعلی این آزمون هیچ هدف درستی را دنبال نمی‌کند و فایده‌ی چندانی بر آن مترتب نیست.
-
۱۳۹۲/۱۰/۱۵
اسماعیل حسن زاده در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
ماهیت دانش تاریخ را اسیر نظريهها نکنیم
ما باید حد و مرزهایی که از لحاظ زمانبندی ترسیم کردیم؛ کنار بگذاریم. بلکه بگوییم که تاریخ عرصه بسیار گستردهای در اجتماع و در ارتباط با انسان دارد. حتی ممکن است برخی از دوستان در زمینه پیشبینی آینده با بنده موافق نباشند. اما معتقدم که کارکرد تاریخ مانند کارکرد جامعهشناسی است. تحولات گذشته را بررسی می‌کند و راهکاری برای آینده ارائه میدهد.
-
۱۳۹۲-۱۰-۱۴ ۱۱:۲۹
امکان و امتناع تحقق توسعه در جامعه ایران؛
علوم اجتماعی و مناسبات توسعه و سیاست
در دهه‌های اخیر یکی از نمایندگان فلسفه‌ی ایرانی که «پرسش از امکان توسعه» را مطرح کرد نویسنده‌ی «دیباچه‌ای بر نظریه‌ی انحطاط ایران»، دکتر جواد طباطبائی است. البته وی به جهت دقت نظری که دارد و بغرنجی وصف‌ناپذیری که در طرح این پرسش در جامعه و تاریخ ایرانی می‌بیند، مستقیماً به طرح پرسش از امکان توسعه نمی‌رود، بلکه او پرسش از شرایط امتناع توسعه را پیش می‌کشد.
-
۱۳۹۲-۱۰-۰۵ ۱۱:۳۷
درنگی بر برخی معضلات نویسندگی در ایران؛
قصه‌ی «پرآب چشم» کتاب و نویسندگی در ایران
در ایران کمتر نویسنده‌ای را می‌توان رصد کرد که بتواند تنها با منافع مادی‌ای که از راه تألیف و نویسندگی به دست می‌آورند امرارمعاش کند، حتی مشهورترین مؤلفان ایران نیز از گذران زندگی گلایه کرده و یا از طرق دیگر امرارمعاش می‌کنند. نتیجه‌ی مستقیم چنین فرایندی تألیف کتاب‌هایی است که نمی‌توان نام فاخر بر آن نهاد.
-
۱۳۹۲/۱۰/۰۱
داود مهدوی زادگان در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
کرامت استاد در پژوهشگاه بی‌معناست
درب اتاق استاد شکسته می‌شود یا وسایل فلان استاد به جای دیگر برده می‌شود. حتی یک عضو هیأت علمی آنقدر ارزش ندارد که قبل از آنکه جابهجایی صورت بگیرد با وی تماس بگیرند و صحبت کنند. فرض کنید مدیری تغییر می‌کند و جلسه معارفه برگزار می‌کنند. سپس به آنان میگوییم چرا ما را دعوت نکردید میگویند هر کسی را که صلاح بدانیم دعوت میکنیم.
-
۱۳۹۲/۰۹/۳۰
گفت‌وگوی محمدامین قانعی‌راد با فرهنگ امروز به مناسبت روز پژوهش (2)؛
دانشگاه‌های کشور آشفته و آنومیک هستند
وزارت علوم به عنوان نایب جامعه، به عنوان متکفل بخش دانشگاه؛ باید دغدغه این امر را داشته باشد که چگونه باید به آموزش و پژوهش با کیفیت برسیم. اما در این چند سال اخیر دائم معیار و ضوابط غیر علمی را وارد دانشگاه کردیم. از آن طرف نیز دائم شاهد افت آموزشی و پژوهشی هستیم، به افت آموزشی و پژوهشی توجه نمیکنیم. اما به رشد تعداد مقالات توجه میکنیم که برمبنای آن، خود را توسعه یافته از نظر علمی معرفی میکنیم.
-
۱۳۹۲/۰۹/۲۵
گفت‌وگوی محمدامین قانعی‌راد با فرهنگ امروز به مناسبت روز پژوهش (1)؛
باوری به دانش و دانشگاه وجود ندارد
بسیاری اعتبارات پژوهشی دولتی را یک رانت یا امتیاز تلقی می‌کنند. در مقابل آن تحقیقات کم کیفیتی را ارائه می‌کنند، که خوب هم مورد ارزیابی قرار نمیگیرد. به دلیل آنکه محقق هم میداند آن بخش دولتی که این تحقیق را سفارش داده است، قرار نیست بر مبنای آن تصمیمگیری کند. قرار نیست چیزی تغییر کند. بنابراین تنها میخواهند کاری صورت بگیرد، آن را جلد کرده و در کتابخانه بگذارند.
-
۱۳۹۲/۰۹/۲۱
کریم مجتهدی در گفت‌وگو با فرهنگ امروز؛
اصطلاح مضاف برای فلسفه جایز نیست
کلمهی مضاف به معنای آلودگی است. کسانی که آن را به کار می‌برند در واقع میخواهند فلسفه را به علومی دیگر نزدیک کنند که اصطلاح «میانرشتهای» برای این علوم جدید مناسبتر است.
-
۱۳۹۲/۰۹/۲۰
دکتر اسماعیل قدیمی در گفتگو با فرهنگ امروز؛
زندگی جزیره‌ای دانشگاه‌ها در ایران
در دانشگاه‌های دنیا تولید متن بومی است و محصول تحقیق و پژوهش است. اما در ایران تمام کلاسهای علوم انسانی و اجتماعی برپایه متون ترجمه شده اداره می‌شود و این بزرگترین ضعف یک نظام آموزشی است. تئوریهای علوم انسانی و اجتماعی غربی وقتی به درد ما میخورند که با اقتضائات جامعه ما هماهنگ شوند.