-
۱۳۹۳/۰۳/۱۹
بحران روش در تاریخپژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش دوم
ضرورت پی افکندن جنگ مفهومی در دانش تاریخ
خطر بزرگی دانش تاریخ را تهدید میکند و کارکرد اصلی دانش تاریخ یعنی تولید فاکت را به حاشیه می‌برد، در واقع ما به تقلید از علوم دیگر، در حال انجام نظریه‌آزمایی هستیم و وظیفۀ اصلی علم تاریخ را فراموش کرده‌ایم.معتقدم که در حوزۀ تاریخنگاری و تاریخپژوهی پارادایم مسلط همچنان پارادایم طبری است.
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۸ ۱۰:۵۱
پيامدهای تجاریشدن فزاينده آموزش عالی در ايران؛
دانشگاه به مثابه بازار
چون دانشگاه به نحو روزافزون مايل است آموزش را به مردم بفروشد و از اين راه کسب درآمد هنگفت کند، لذا به تدريج فشاری به وجود آمده است تا موانع ورود به دانشگاه برای همگان از ميان برداشته شود و هر کسی بتواند خريدار کالای دانشگاه شود. لذا همان طور که گفته شد، کسانی به کلاس‌های مقاطع مختلف دانشگاهی وارد می‌شوند که حداقل صلاحيت برای نشستن روی صندلی‌های دانشگاه را ندارند.
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۷
بحران روش در تاریخپژوهی در گفتگو با حسن حضرتی / بخش نخست
سلطه روش اثباتی در تاریخپژوهی
چرا یک نفری که اصلاً به دانش تاریخ یا با تاریخ‌شناسی آشنا نیست ولی بدون دانش، تاریخ خوانده برای ما متن تولید میکند؟ اشکال از او نیست. اشکال از من است که مثلا تاریخ‌‌شناسم یعنی در دانشگاه تاریخ خوانده‌ام و وقتی می‌‌خواهم تاریخ بنویسم، مثل او می‌نویسم! او مثل من نمی‌‌نویسد، من مثل او می-نویسم!
-
۱۳۹۳-۰۳-۱۷ ۱۱:۲۵
نگاهی به افزایش نگران کنندۀ پدیدۀ سرقت علمی در ایران؛
سرقت علمی در پایان‌نامه‌ها
بایستی توجه داشت اصولا پیدایی وضعیتی آرمانی که در آن همه افراد ارزش‌ها و قواعد را ماشین‌وار رعایت کنند، خبری از هیچ‌گونه مشکل و نابهنجاری نباشد و به‌ویژه خود را مقید به حفظ حقوق دیگران بدانند، ناممکن است. بنابراین وقوع مسائلی از این دست همواره قابل انتظار است. با این حال، این یادداشت نشان خواهد داد که چرا این امر؛ یعنی سرقت علمی در ایران، نگران‌کننده شده است.
-
۱۳۹۳/۰۳/۱۲
طهمورث شیری در گفت‌وگو با «فرهنگ امروز»؛
جدال دانشجویان با روش‌تحقیق
دانشجوی ما دنبال این است که کار را زودتر جمع کند، او میخواهد پایاننامهاش را زودتر دفاع کند و مدرکش را بگیرد. اتفاقاً بسیاری از کسانی که دنبال زودتر انجام دادن مطالعات هستند، شاغل هم نیستند یعنی دنبال ارتقای شغلی نیستند، بلکه یک تب است که همهگیر شده است و آن هم تب مدرکگرایی است.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۸ ۱۱:۵۸
گزارشی از برنامه زاویه؛
سلیمی: نمی‌توانیم به اساتید امرونهی کنیم/ محمدی: باید با اساتید وارد تعامل شد
حسین سلیمی: نمی‌توانیم اساتید را کنار هم جمع کنیم و بگوییم این درس را اینگونه تدریس کنید. چرا که اساتید نسل جدید کسانی هستند که خود ذهنی منتقد و دیدگاه انتقادی دارند./ منوچهر محمدی: ما زمینه هماندیشی با اساتید را فراهم می‌کنیم تا بتوانیم باعث باروری اندیشه شویم و از تقلید کورکورانه محض دوری کنیم.
-
۱۳۹۳-۰۳-۰۴ ۱۰:۵۵
از دکترای بورسیه تا بورسیۀ دکترا؛
معضلی که رفته رفته رنگ فاجعه به خود می‌گیرد
برای نمونه فردی می‌توانست در یک دانشگاه نه‌چندان قوی در ارمنستان تقاضای ادامه تحصیل کرده و یک گواهی از آن دانشگاه مبنی بر موافقت اولیه برای پذیرش در مقطع دکترا به وزارت علوم ارائه دهد، سپس با استفاده از کانال‌های مختلف این بورس خارج را تبدیل به داخل کرده و ناگهان سر از معتبرترین دانشگاه کشور (دانشگاه تهران) دربیاورد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۳۰ ۰۶:۲۷
پاسخ سید جواد طباطبایی به منتقدان/قسمت دوم؛
چگونه به یک کرشمه مدرس شده‌اید؟
آقاجری با یادداشت‌های فراوان آمده بود و کتاب را نیز روی میز چیده بود، اما هیچ دلیلی جز لفاظی‌های بی مبنا از او صادر نشد. گویا در ادامۀ سنت روشنفکری دینی که تبدیلی بر آن نیست! این تکرارهای سخت آزاردهندۀ انتحالیون، یک داستان را در خاطر من زنده میکند و آن نسبت انتحال از سوی رفیق احسان طبری به محمدعلی فروغی است...
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۹ ۰۸:۳۵
پاسخ سید جواد طباطبایی به منتقدان/قسمت اول؛
مانیفستی برای ایران
من با توجه به اطلاعی که از مرتبۀ دانش استاد قادری دارم می‌گویم که نه تنها دم خروسِ «انتحال» در همۀ صفحات آن کتاب که برای دانشگاه‌های کشور کارسازی کرده، نمایان است، بلکه به نظر من، «پرسش جدی» این نیست که آن حرف‌های من از کجا آمده، بلکه این است که آیا ضرورت پرداختن به «تولید بومی» خود نظریه‌ای بومی است؟
-
۱۳۹۳/۰۲/۲۹
بررسی مديريت پژوهش در علوم انسانی در گفت‌وگو با مهدی معین‌زاده/قسمت دوم؛
ذات علم جدید پژوهش است
تحقیق یا پژوهش درست علمی پاسخ به سؤالاتی است که از زیستن محقق برآمده است، اما ما این جرات را نداریم؛ چون فکر می‌کنیم علم تافته‌ی جدا بافته‌ای از جامعه است؛ چراكه علم ما از جامعه‌ی ما برنیامده است، در اينجا همیشه محقق و عالم برج‌عاج‌نشین بوده است.
-
۱۳۹۳/۰۲/۲۷
بررسی مديريت پژوهش در علوم انسانی در گفت‌وگو با مهدی معین‌زاده /قسمت اول؛
علوم انسانی مدیریت‌بردار نیست
پژوهش ذاتا وحشی و خودرو است، اینجا یا آنجا در علوم طبیعی یا مهندسی یا علوم انسانی تفاوتی ندارد، حقیقتش این است که حتی آنجا هم هیچ پژوهش اصیلی برای جامعه انجام نمی‌گیرد مگر با خروج از نرم‌ها. حتی هیچ نوآوری ساده یا به قول کوهن همان پر کردن جدول کلمات متقاطع در درون پارادایم مشخص اینگونه به سادگی صورت نمی‌گیرد حتماً باید یک اعوجاجی صورت گیرد.
-
۱۳۹۳-۰۲-۲۵ ۰۸:۲۸
اشاره‌ای به ماهيت جلسات «نقد تجربۀ تاریخنگاران ایرانی»؛
نقد یا تمجید؟
ای کاش مسئولان برگزاری این گونه جلسات و مدعوين آنها تکلیف خود را از ابتدا مشخص می‌کردند و به مصداق گندم نمایان جوفروش، «تمجید» را در مقام «نقد» نمی‌نشاندند و اگر چنین هدفی را دنبال کنند، دست‌کم میتوانند، عنوان جلسه را از «نقد تاریخنگاری» به «بزرگداشت» تغییر دهند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۸ ۰۹:۱۲
به مناسبت سال‌‌مرگ غلامرضا رشید یاسمی؛
نخستین رساله در روش تحقیق تاریخی
پرسش اینجاست که چه شرایطی منجر به لزوم نگارش چنین رساله‌‌ای شد؟ مگر نه آن است که سنتی دیرپا از تاریخ‌‌نویسی در ایران بدون نگارش حتی یک رساله در این باره وجود داشت و مورخان در طول یک هزاره تاریخ‌‌نویسی، بدون احساس نیاز به چنین دستورالعملی، به کار خود مشغول بودند؟
-
۱۳۹۳-۰۲-۱۵ ۰۹:۵۷
صالح نجفی؛
تدریس در دانشگاه
دو سال پیش دوستی، تلفنی از من خواست تا در دانشکده‌ای که او خود مدیریت گروهی را در آن به عهده داشت تدریس کنم. هرچه بهانه آوردم که نه مدرک لازم را برای این کار دارم و نه تجربه‌ی کافی، خیالم را راحت کرد که ایرادی ندارد، ما در وضعیتی به سر می‌بریم که نه به مدرک‌هایش می‌توان اعتماد کرد و نه به تجربه‌هایش. بدین‌سان من ناخواسته به خیل کسانی پیوستم که عنوان «حق‌التدریسی» را یدک می‌کشند...
-
۱۳۹۳/۰۲/۰۹
رئیس کارگروه علوم سیاسی شورای تحول علوم انسانی:
متون جدید درسی از سال تحصیلی 93-94 در دانشگاه‌ها
اوایل انقلاب یک تجربه‌ی انقلاب فرهنگی داریم. دانشگاه‌ها تعطیل شد و خیلی‌ها فکر می‌کردند همه چیز زیرورو می‌شود؛ ولی امروز که ایستادیم و یک بار دیگر ماجرا را نگاه می‌کنیم، می‌بینیم همچنین اتفاقی نیفتاد. آن زمان نامش انقلاب فرهنگی بود؛ ولی هدفش اخراج گروهک‌ها از دانشگاه‌ها بود.
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۸ ۱۱:۰۴
سازمان سنجش و پارادوکس «فلسفۀ علم»؛
علوم پایه یا الهیات و علوم انسانی!؟
یک وقتی هست که یک کسی مطالعات تخصصی و مورد علاقه‌ی خودش را دارد و با تکیه بر همان‌ها در آزمونی شرکت میکند، نتیجه‌ی آزمون هرچه شد، این شخص ضرری نکرده است؛ اما یک وقتی هم یک بیچارگانی هستند که برای اینکه اجازه یابند مطالعات تخصصی‌شان را دنبال کنند باید مطالعات تخصصی و مورد علاقه‌شان را کنار بگذارند! تا بتوانند در آن آزمون شرکت جسته و چیزی برای جواب دادن داشته باشند.
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۴ ۱۱:۰۳
گزارش نشست تاریخ و همکاریهای میانرشتهای/ قسمت سوم؛
آشفتگی رشتۀ تاریخ در فضای آکادمیک ایران
از مشکلات جدی در بحث مطالعات میانرشتهای، آشفتگی در بحث هویت رشتههای علمی است به‌ویژه در رشته‌ی تاریخ، اینکه جایگاه روش در مطالعات تاریخی چیست و در این مطالعات، روش چه نقشی دارد و آیا اصلاً روشهایی وجود دارد که مخصوص خود رشته‌ی تاریخ باشد یا خیر؟
-
۱۳۹۳-۰۲-۰۲ ۰۸:۳۵
گزارش نشست تاریخ و همکاریهای میانرشتهای/ قسمت دوم؛
از نزاع بین تاریخ و فلسفه استقبال کنیم
جنگ و نزاع بین رشتهها به نظر من ضروریترین چیزی است که میتواند وجود داشته باشد. ما همکاری نیاز نداریم، ما جنگ می‌خواهیم، جنگ بین رشتهها باید دربگیرد برای اینکه از تخدیش بین حوزهها جلوگیری شود و تاریخدان بداند تاریخ چیست، فلسفهدان بداند فلسفه چیست، حد و ثغور رشتههای خود را بشناسند و در آن صورت است که همکاری میتواند صورت بگیرد.
-
۱۳۹۳-۰۱-۳۱ ۱۱:۱۵
گزارش نشست تاریخ و همکاریهای میانرشتهای/ قسمت اول
مناقشه در هویت علم تاریخ
در حال حاضر حدود ۲۰۰ سال است که روی مباحث علوم انسانی مناقشه است و به‌ویژه روی رشته‌ی تاریخ. بسیاری از تعاریف ناکافی و ناکارآمد هستند که باعث شده است مناقشات همچنان ادامه داشته باشند؛ ازهمین‌روی، از تعریفهایی که نسبت به ماهیت رشته‌ی تاریخ شده است تردیدها و علامت سؤال‌های بسیاری وجود دارد.
-
۱۳۹۳/۰۱/۲۴
گفت‌وگو با محمدسعید حنایی کاشانی؛
اهمیت فلسفه در فرهنگ جهانی بشری
«فيلسوف» و «نظريه‌پرداز» دو اصطلاح هستند با معناهاي متفاوت. «فيلسوف» مي‌تواند «نظريه‌پرداز» باشد اما «نظريه‌پرداز» لزوما «فيلسوف» نيست./ من گمان نمي‌كنم «عصر فلسفه» به پايان رسيده باشد، هرچند كه ممكن است چندان خريداري نداشته باشد!
-
۱۳۹۳/۰۱/۱۹
گفت‌وگو با سیاوش جمادی؛
ابن‌سينا و ملاصدرا پاسخگوی من نيستند!
من يك شخصی مثل شما، منتها گرفتار شده در پرسش‌ها و مساله‌هايی كه دايما به دنبال پاسخ برای آنها می‌گردم. همين كه براي پاسخ يابی به سوالات و مساله‌های خودم شروع به مطالعه و تفكر می‌كنم می‌بينم ابن‌سينا و ملاصدرا پاسخگوی من نيستند. خود به خود برای پاسخ يابی به سمت هگل، كانت و متفكران چپ نو در دنيای امروزی كشيده می‌شوم.
-
۱۳۹۳-۰۱-۱۹ ۰۸:۴۹
منوچهر آشتیانی؛
تذکراتی درباره‌ی جامعه‌شناسی در ایران
این دانش هم‌اکنون در ایران، نه پیوندی راسخ با گذشته‌ی تاریخی فرهنگ ما ایرانیان دارد و نه دارای ارتباطی متین (محتوایی و شکلی) با میراث فرهنگی و جامعه‌شناسانه‌ی جهانی است! نظام‌های حکومتی موجود نیز در تمام ادوار تاریخی در ایران هیچ‌گاه برای شناخت و راه‌گشایی مسائل و مشکلات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ملت ایران به گونه‌ی واقعی و جدی به عقاید اجتماعی فلاسفه یا جامعه‌شناسان ایران رجوع نکرده‌اند.
-
۱۳۹۳/۰۱/۱۸
گفت‌وگو با مسعود صادقی؛
مهجوریت فلسفۀ تحلیلیِ تاریخ در ایران
وقتی به فلسفه تاریخ در ایران توجه می‌کنیم، توجه‌مان یک زمینه درونی ندارد؛ یعنی نه فلسفه ما ابزارهای مفهومی لازم را برای بررسی معرفت تاریخی داشته است، چون اصلاً دغدغه غالب آن معرفت‌شناسی نبوده است، و نه تاریخ به یک معرفت قابل اعتنا در فضای جامعه ما تبدیل شده و به این لحاظ، شاید بتوانیم بگوییم که ما فاقد زمینه‌هایی بوده‌ایم که در غرب، تلاقی آن زمینه‌ها موجب پیدایش فلسفه تحلیلی تاریخ شده است.
-
۱۳۹۳/۰۱/۱۴
گفت‌وگو با ابراهیم فیاض؛
وضعیت علوم انسانی در ایران
ما اصلاً در ایران روشنفکر نداریم. چون روشنفکری «سوژه» است و ما هنوز «ابژه» هستیم. بزرگان روشنفکری ما در ایران کسانی بودند که چارچوب‌های اندیشه‌ی غربی را می‌گرفتند و با یک قیاس منتقل می‌کردند و شاید به همین دلیل مورد نقد قرار می‌گیرند. آسیبی که متوجه معرفت‌شناسی ماست این است که آنچه را می‌خواهیم بشناسیم، تبدیل به بت می‌کنیم و آنگاه می‌ترسیم که بت ساخته‌ی خود را نقد کنیم.
-
۱۳۹۳/۰۱/۱۰
گفت‌وگو با ناصر فکوهی؛
ترجمۀ کتب جامعه‌شناسی و معضل نگاه کاسب‌کارانه
ما هرگز به فکر کار کردن و زحمت کشیدن برای آنکه مفید باشیم و یا حتی، صرفا برای لذت فردی‌مان نیستیم. سال‌ها پیش، «صادق هدایت» به عنوان یک نویسنده، تنها یک کارمند ساده در دانشگاه تهران بود و زندگی ساده‌ای هم داشت، همانقدر ساده که اندیشمندی چون «مهرداد بهار» -که او هم یک کارمند بود- اما امروز چقدر می‌توانیم بگوییم که مترجمان و نویسندگان ما نیز چنین هستند و چقدر میتوانند اینچنین باشند.
-
۱۳۹۳-۰۱-۰۹ ۰۱:۱۲
مسائل انسان شناسی ایران در گفت و گو با علی بلوکباشی؛
ناشناخته ماندن انسانشناسی در میان دولت‌مردان
از دیگر موانع موجود در راه انسانشناسی؛ می‌توان به کم‌وبیش ناشناخته ماندن این دانش نزد دولت‌مردان و مسوولان نهادهای مملکتی و برنامه‌ریزان اجتماعی و فرهنگی و نبودن درک درست آنها از نقش و اهمیت پژوهش‌های مردم‌شناختی در جهت دادن به هدف‌های نوسازی و بهینه‌سازی وضعیت معیشتی و احیای هویت فرهنگی و جمعی مردم در جامعه‌های ایلی، روستایی و شهری این سرزمین اشاره کرد.
-
۱۳۹۲/۱۲/۲۵
گفت‌وگو با ابراهیم توفیق؛
شهر از منظر جامعه‌شناسی
ما عملا درگير اين شهر هستيم، يعنی قرار نيست كه من بگويم چه بايد كرد. خود اين شهر با معضلات و پيچيدگیهايی كه دارد ما را وادار میكند كه با آن مشكلاتش درگير شويم. زمانی كه مديريت شهری ما چيزی به نام بافت فرسوده تعريف و ما را دعوت میكند كه درگير اين قضيه شويم، ديگر نمیتوانيم در تعاريف و كتابها باقی بمانيم. ما مجبوريم به ميدان برويم و با شهر از نزديك درگير شويم.
-
۱۳۹۲/۱۲/۲۴
گفت‌وگو با رضا داوری اردکانی؛
سوء تفاهم در علوم‌انسانی
گمان می‌کنم در دو سه سال اخیر، به نوشته‌های من قدری اعتنا شده است، ولی تا این اواخر، به جهاتی که ذکرش را لازم نمی‌دانم، کمتر خوانده می‌شد. اکنون هم می‌دانم که گروه‌هایی از جوانان آنها را می‌خوانند و گروهی هم خواندن آنها را کاری در حد گناهی بزرگ می‌دانند.
-
۱۳۹۲-۱۲-۲۴ ۰۹:۰۶
اصغر ايزدى جيران؛
سرکوب رشته‌ی انسانشناسی در آزمون دکتری
رشته‌ی انسانشناسی همان‌گونه که در نظام آموزشی و پژوهشی ایران همواره مورد بیتوجهی قرار گرفته در مهمترین و بالاترین سطح آزمون یعنی مقطع دکتری نیز سرکوب شده است. اینگونه سرکوب وحشتناک تأثیر خود را در افت تدریجی تسلط دانشجویان امروز و استادان فردا به مباحث و رویکردهای رشته‌ی انسانشناسی نشان خواهد داد، چیزی که قبلاً نیز شاهد آن بوده‌ایم.
-
۱۳۹۲-۱۲-۱۸ ۱۰:۴۱
بررسی روابط استاد و دانشجو در نگارش پایان‌نامه؛
دردی را که کماکان درمان نیست
دانشجویی نقل می‌کرد که من در یکی از دانشگاه‌ها رساله‌ام را با یکی از اساتید برداشتم که به نظرم آدم علمی و موجهی بودند؛ اما در کمال تأسف هیچ کمکی نکردند، شبی که قرار بود فردایش از پایان‌نامه دفاع کنم به استاد یادآوری کردم که فردا وقت دفاع یادشان نرود. جالب است که استاد گفته بود موضوع پایان‌نامه‌ات چیست؟