نمایش همه
  • ۱۴۰۱-۰۳-۰۲ ۲۰:۲۵

    پیامبری یا به خودوانهادگی بشر| همایون همتی

    سخن نگارنده در این خطابه و تحریر بعدی آن دربارۀ پدیده و رویداد عظیم پیامبری است یعنی آمدن پیامبران از جانب خداوند برای دستگیری از انسان. به خودوانهادگی نیز اصطلاحی است از ژان پل ساتر، فیلسوف معروف فرانسوی که او را در روزگار خود “پیامبر روشنفکران” خوانده بودند.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۱۳ ۲۲:۴۴

    سیسی، بهره‌ها و توسعه مسجد رأس الحسین

    عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر چهارشنبه 27 آوریل از کار توسعه و نوسازی گسترده مسجد الحسین در قلب قاهره پایتخت مصر که نزدیک به یک ماه به طول انجامید، بازدید کرد. این نوسازی که تقریباً 150 میلیون پوند هزینه در بر داشت، شامل بازسازی و نوسازی بیشتر قسمت‌های مسجد، از جمله نصب ضریح جدید برای مقبره، و نوسازی صحن بیرونی بود.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۱۳ ۲۲:۰۷

    نبردی که روز عید فطر انجام شد

    دو قبیله همپیمان با یهود، روز اول شوال سال دوم هجری برای شبیخون زدن به مدینه آماده می‌شوند. حضرت رسول (ص) سپاهی را به فرماندهی امیرالمومنین (ع) به منطقه می‌فرستد، اما آنها از ترس می‌گریزند.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۱۱ ۱۴:۵۰

    هفت باور اشتباه در مورد رؤیت هلال ماه شوال

    حرف‌وحدیث‌های زیادی در مورد ماه رمضان و تفاوت این ماه با دیگر ماه‌های قمری بین مردم رواج پیدا کرده که اغلب آن‌ها نادرست است.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۰۷ ۱۸:۲۶

    نه یهودی، نه مسیحی، بلکه دین ابراهیم(ع)| محمدتقی سهرابی‌فر

    قرآن هر جا که از دین ابراهیم سخن می‌گوید بر مشرک نبودن او نیز تصریح می‌کند. با توجه به فرمایش علامه طباطبائی که علّتِ به وجود آمدنِ شرک در دین را انشعابات و ضمائمِ به وجود آمده در دین می‌داند، به این نتیجه می‌رسیم که دین ابراهیم (ع) خالی از انشعابات و ضمائم بوده است.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۰۱ ۱۶:۰۳

    مذاکره علمی و مطالعه، برترین اعمال در شب‌های قدر است/ کتاب «فروغ ولایت» را بخوانید!

    محمد اسفندیاری می‌گوید: در کتاب مفاتیح‌الجنان به نقل از شیخ صدوق آمده است برترین اعمال در شب‌های قدر، مذاکره علمی و مطالعه است.

  • ۱۴۰۱-۰۲-۰۱ ۱۶:۰۱

    نگاهی جدید به دعای سحر | محمدعلی عسگری

    هر سال با حلول ماه مبارک رمضان، هنگام سحر، شیعیان دعایی را زمزمه می‌کنند که بسیار ساده و درعین حال عمیق و پرمحتواست اما همین دعا درترجمه های مرسوم به صورت یک سری ورد یا زمزمه‌هایی در می آیدکه تقریباً خالی از محتوا شده و طبعاً اثر گذاری خود را از دست می‌دهد. این اتفاق ممکن است در بسیاری از ادعیه دیگر هم رخ داده باشد اما به نظر می‌رسد درباره دعای سحر به شکلی عجیب و غیر قابل باور اتفاق افتاده باشد.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۳۰ ۱۵:۰۹

    امام علی (ع) در نگاه مسیحیان| محمد مسجدجامعی

    مسیحیان عرب‌زبان در دوران جدید به بیانی که خواهد آمد از طریق خصوصاً نهج‌البلاغه با امام آشنا شدند و فارغ از «تحمیلات عقیدتی» یاد شده به بررسی شخصیت و سخنان و رفتار و کیفیت حکمرانی حضرت پرداختند. این یکی از معدود مواردی در طول تاریخ است که امام را خودش را با خودش و با آ ثارش می‌شناسند و بسیاری از آنان عمیقاً تحت تأثیر شخصیت و اندیشه‌ها و سیره حضرتش قرار گرفتند.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۲۹ ۱۷:۴۳

    نگاهی به تاریخ دعا در ایران و اسلام

    نیایش و دهش در فرهنگ الوهی انسان

    انسان ذاتا موجودی مخلوق و متعلق به ساحتی الهی و مینوی (غیرمادی) است. او بدین‌ترتیب با طبیعت و الوهیت مثلثی سه‌گانه می‌سازد که بعدها در فلسفه اسلامی اشراقی ـ صدرایی سه ساحت عقل، نفس و بدن؛ یا الوهیت، خیال (مثال) و ماده را متبلور ساخت. این سه ساحت به صورت طولی برهم تاثیرگذار هستند، یعنی تاثیر از بالا به پایین است و هرگز برعکس نیست، چه اینکه به‌زعم فلاسفه ما، نظام طولی عالم که از واجب تعالی آغاز می‌شود، این ممکنات را از عقل تا ماده اولیه به ترتیب و تقیید آفریده و سلسله اثرگذاری از مافوق (علت) به مادون (معلول) است. 

  • عماد افروغ ۱۴۰۱-۰۱-۲۱ ۱۸:۰۵

    رابطه مردمسالاری دینی و نهج البلاغه/ ارکان فلسفه سیاسی

    عماد افروغ در برنامه تلویزیونی سوره گفت: از نهج البلاغه دموکراسی و تئوکراسی درنمی‌آید اما مردمسالاری دینی درمی‌آید.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۲۰ ۱۵:۰۲

    دین، جنسیت و اقلیت جنسی

    صلح‌پژوهان مدت‌ها است متوجه شده‌اند که دانش‌های بومی منجر به برنامه‌ریزی کاربردی‌تر و مؤثرتر می‌شود. با این حال، دانش جنسیت و هویت‌های تراجنسیتی و همچنین شیوه‌های فرهنگی مرتبط با آن علیرغم اینکه اغلب معانی نمادین، مذهبی و سیاسی بسیار مهمی دارند عمدتاً مغفول مانده است.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۲۰ ۱۴:۱۶

    عبده و مساله مقتضیات زمان

    در تاریخ معاصر اسلام حلقه‌های مفقود یا آشکاری وجود دارند که می‌توان از آنها در یک حرکت طولی و فرآیندی معنادار، به عنوان سنت احیاگری اسلامی نام برد و یاد کرد. سنتی که اگرچه به ایران اسلامی و دغدغه روشنفکرانش به الزام ختم نمی‌شود، لیکن به این معنا نیست و نبوده که آن را به عنوان یک جریان ارزشمند و هدفمند در کل عالم اسلام یا جامعه بزرگ اسلامی نیز تصور نکرد.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۲۰ ۱۳:۵۹

    جایگاه عقل در اندیشه شیخ مفید

    قرن چهارم به‌خصوص با تجربه تلخ عصر غیبت کبری که در اوایل قرن در سال 329ق رخ داد و شیعیان در فرود و فرازهای بین نقل و عقل و شبهه و ردیه و اصول و فروع سرگردان مانده بودند و مسلّطین از آنها قائل به مرجعیت امام و رعایت روایت و حدیث ایشان بود، منشأ تحولات عظیمی در افکار و اندیشه‌های مسلمین از شیعه شد.

  • ۱۴۰۱-۰۱-۱۸ ۱۶:۰۰

    فهم قرآن باید در متن باشد نه حاشیه/ باید توان برداشت از قرآن را پیدا کنیم

    اگر در زبان مردم دقیق شویم بسیار کم مثال قرآنی می‌بینیم. من عاشق شعر هستم و به قول عرفی ملک سخن به ممکلت جم نمی دهم، یک بیت عاشقانه به عالم نمی‌دهم. اما با تمام این وصف می‌گویم وقتی صدها شعر در زبان مردم است آیا ما توانسته‌ایم زبان مردم را با یک آیه از قرآن کریم آشنا کنیم؟

  • ۱۴۰۰-۱۲-۲۲ ۲۳:۳۵

    یاسمن غنی در «مقابر» انتساب قبور موجود در کشور به پیامبران را بررسی می‌کند؛

    هجرت برخی پیامبران بنی‌اسرائیل به ایران

    در این کتاب، به قدر توان و بر اساس اسناد موجود، ضمن معرفی و توصیف مقابر و شرح زندگانی آن پیامبران، تا حدی شبهات پیش آمده در زمینه مورد نظر و درستی یا نادرستی این انتسابات از نظر تاریخی بررسی شده‌است.

  • ۱۴۰۰-۱۲-۱۸ ۱۵:۰۶

    ابن سینا به تنهایی الگوی تمدن‌ساز است/ نقشی که نابغه بزرگ در تمدن اسلامی ایفا کرد

    ویژگی اصلی ابن‌سینا، احاطه داشتن بر بسیاری از دانش‌های زمانش بود. علت انتخاب عنوان این کتاب تنها دانش ابن‌سینا نبود بلکه نقشی بود که این نابغه بزرگ در تمدن اسلامی ایفا کرده بود. او به تنهایی یک الگوی تمدن‌ساز است، از هر نظر که به مسئله نگاه کنید!

  • حجت الاسلام نواب ۱۴۰۰-۱۲-۰۹ ۱۱:۵۲

    مرحوم خسروشاهی اهمیت گفتمان بین مذاهب و ادیان را درک کرد

    اوحدی گفت: مرحوم خسروشاهی اهمیت گفتمان بین مذاهب و حتی ادیان را درک کرد و بنیانگذار گفتمان ادیان هم بود تا با موضع‌گیری سران مسیحی، دین در جهان زنده شد.

  • فیلسوفان اسلامی ۱۳۹۸-۰۹-۱۳ ۱۱:۵۴

    نگاهی به قبض و بسط تاریخی در دین اسلام؛

    توجه به شاخص های دینداری راه رهایی از پیرایه های تاریخی دین

    نگرش تاریخی به دین به این معنا که بپذیریم که دین یک امر انسانی(مرتبط با انسان) است نه یک پدیده طبیعی و عینی، سبب می شود که در فهم دین ساده انگاری نکنیم و بپذیریم دین کنونی ما همان چیزی نیست که در عصر نزول و آغازین آن بوده است. نگرش تاریخی وسواس و احتیاط ما را در فهم دین دو چندان می کند و همین احتیاط  و سواس در فهم دین سبب می شود که اولا روند بسط تاریخی دینی کاهش یابد ثانیا فهم قبض و بسط های دین راحت تر می شود.

  • ترزا آویلا ۱۳۹۸-۰۷-۲۰ ۰۹:۲۳

    نگاهی به شخصیت قدیسه ترزا و عرفان کاتولیکی او؛

    شعف به شیوۀ تِــرزا  آویلای

    عرفانِ کاتولیکی( با دو نقطۀ عطف: در قرنِ دوازدهم با عرفانِ راین، سپس در پی شورای تِرنت و اصلاح‌ستیزی آن، با به‌ویژه تِـرزا دو آویلای اسپانیایی و دوستش جان صلیب) در حالتی امتناعی در درونِ کاتولیسم، جا خوش می‌کند: حاشیه‌ای که در تکاپوی مکاشفه قلب است. نوشتنِ تِـرزا از همین وضعیت متناقض‌نما سر بر می‌آورد، و البته کارش نیز به‌مثابۀ مؤسسِ فرقه کارمِل‌های پابرهنه استوار بر همین جایگاه متناقض نماست.

  • فلسفه اسلامی ۱۳۹۸/۰۷/۰۷

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با نصرالله پورجوادی در مورد وضعیت کنونی و آیندۀ فلسفۀ اسلامی (2)؛

    فلسفۀ اسلامی بخشی از فلسفۀ قرون وسطاست

    فلسفۀ اسلامی کار خودش را کرده و حرف خودش را زده است. فلسفۀ اسلامی بخشی از فلسفۀ قرون وسطاست و من این عبارت قرون وسطا را به‌عنوان تحقیر به کار نمی‌برم. منظورم دوره‌ای از ادوار گذشته است که به قبل از مدرنیته برمی‌گردد. فلسفۀ اسلامی به‌عنوان فلسفۀ این دوره، حرفش را زده و حرف‌های خیلی عمیقی هم زده است، ولی آن دوره گذشته و ما باید فلسفۀ اسلامی را به‌عنوان تاریخ فلسفۀ اسلامی در نظر بگیریم.

  • پورجوادی ۱۳۹۸/۰۶/۲۷

    گفت‌وگوی فرهنگ امروز با نصرالله پورجوادی در مورد وضعیت کنونی و آیندۀ فلسفۀ اسلامی (۱)؛

    بر سر سفرۀ پیشینیان نشسته‌ایم

    متفکران بزرگ ما در دوره‌های اولیه، با حق و حقیقت نسبتی برقرار کردند و به تأسیس تفکراتی فلسفی پرداختند و در دوره‌های بعد دیگران آمدند و بر سر همان سفره‌ای نشستند که پیشینیان پهن کرده بودند. دوره‌های بعدی هم البته ابتکارهایی داشتند، ولی آن دورۀ نخستین تکرارشدنی نیست. ممکن است لحظات دیگری باشد که مجدداً اهل اندیشه و اهل فکر نسبتی با حق برقرار کنند، ولی اگر نکردند، نمی‌شود گفت به قهقرا رفته‌اند.

  • رسول جعفریان ۱۳۹۸-۰۳-۲۱ ۱۰:۴۲

    نگاهی به منازعات فکری در تبریز/ رسول جعفریان؛

    بازگشت غلوّ به تفکر شیعی در قرن سیزدهم

    نخستین بار، مسأله علم امام کی مطرح شد؟ این سوالی است که علاقه مندان به علم کلام شیعی باید پاسخگوی آن باشند. در این باره شاید، و افزون بر آنچه غالیان افراطی در زمان امام صادق (ع) در باره مقام امام مطرح می کردند، بتوان نخستین مورد را در میان محدثان شیعه و متکلمان نخست، زمانی دانست که امام جواد(ع) با سن کم به امامت رسید و شیعیان در باره علم امام، به این معنا که آیا او چه قدر در دین دانش دارد که بخواهد در مقام امامت، هدایت شیعیان را به عهده بگیرد، روبرو شدند.

  • جهان موازی ۱۳۹۸-۰۳-۰۷ ۱۱:۲۹

    تقریراتی در فرضیۀ جهان‎های موازی؛

    آن خطاط سه گونه نوشتی

    حرکت در وجوه مختلفی در هستی به شکل خط قابل مشاهده است. یکی از وجوه این حرکات در سیر خطی، خط مستقیم است که خود شامل سه وجه میل به بالا، پایین و راست خواهد داشت. خطوط سه‎گانۀ فوق در سیر خلق، تکامل و معاد قرار دارند و با توجه به سه حالت جسمی، عقلی و روحانی به صورت موازی در عوالم سه‎گانۀ هستی در حال حرکت هستند؛ بنابراین، این سه حالت که بیان داشتیم در چند نقطه و اوقات بر هم منطبق می‎شوند، خود موجب شکل‎گیری جریانات و مکاتب معرفت علمی، فلسفی و عرفانی شده است.

  • فقه در اجتماع ۱۳۹۵-۱۲-۰۷ ۱۰:۳۷

    تانلاتی در باب فقه اسلامی؛

    تحول در روش فقه به چه معناست؟

    صرف‌نظر از قدرمتیقن‌ها، عناصری در روش وجود دارد که در گذشته شکل گرفته و دچار ناپختگی است. عالمان علم باید در مواجهه با حوادث جدید، عناصر نادرست و خام را شناسایی، تکمیل و تدقیق کرده و از وضعیت گذشته به وضعیت جدید سوق دهند. به تعبیر دیگر، عناصر جدیدی را به جای آن عناصر بنشانند.

  • دین ۱۳۹۵-۱۲-۰۳ ۰۹:۵۶

    تاملی در پیش فرض های فلسفه دین؛

    معصومیت فلسفه دین؟!

    فلسفه دین به هیچ وجه صرفا نامی دیگر برای الهیات عقلانی، به معنای سنتی ‏اش نیست، چرا که معیارهای عقلی ‏ای که در مسائل الهیاتی به کار گرفته می‏شوند، در این جا به طور جدی تغییر یافته‏ اند. اگر عالم الهیات نمی‏خواهد غافلگیر شود، باید آماده باشد تا این ضوابط را زیر سؤال برد و بدین سان موضعی خرده ‏گیرانه و نامانوس در قبال ملاک‌های عقلی اتخاذ کند. امروزه محاوره میان فلسفه و الهیات صرفا امری نیست میان ذهن سؤالگر فیلسوف و روح پرهیزکار عالم الهیات! انتظارها و پیش‌فرض‏هایی که فلسفه دین را تغذیه می‏کنند عمیقا رنگ و بوی اندیشه جدید غرب را با خود دارند.

  • ابوزید ۱۳۹۵-۱۱-۱۷ ۰۹:۲۵

    پاسخی به چند شبهۀ نصر حامد ابوزید؛

    چرا قرآن بی‌تردید کلام خداست؟

    در میان مستشرقان ادعا شده که قرآن ساخته‌وپرداختۀ پیامبر است که آن را با اسلوبی بلاغی مزین ساخته و به خداوند نسبت داده است تا آن را در هاله‌ای از قداست قرار دهد. این سخن را نه با این صراحت و جسارت، اما در لفافه می‌توان از برخی به‌ظاهر نواندیشان دینی نیز شنید. در پاسخ به این شبهه، باید نکاتی را مدنظر قرار داد.

  • قران ۱۳۹۵-۰۹-۱۴ ۰۹:۳۶

    گزارش نقدهای دکتر احمد احمدی بر ترجمه‌های فارسی قرآن (۲)؛

    قرآن و ترجمه‌های بی‌شمارش

    انگار مترجم مفسرانه می‎فهمد، مترجمانه می‎نویسد، مفسر، مفسرانه می‎فهمد، مفسرانه هم می‎نویسد؛ یعنی او وقتی متن را فهمید در ۸ خط می‌نویسد، مجاز است، ولی مترجم باید برود همۀ قواعد فهم این آیه را به کار بگیرد و در دو خط بنویسد، حداکثر در یک‌ونیم خط ترجمۀ یک آیۀ یک‌سطری را بنویسد. ولی هیچ‌وقت نمی‌توانیم به صرف متن اکتفا بکنیم،

  • احمد احمدی ۱۳۹۵-۰۹-۰۲ ۰۹:۵۷

    گزارش نقدهای دکتر احمد احمدی بر ترجمه‌های فارسی قرآن(1)؛

    صراط مستقیم ترجمه‌های قرآنی

    رهبان و رهبانیت مذموم نیست، برای اینکه خدا می‌فرماید:وَ رَهْبَانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا، این رهبانیتی که این‎ها بدعت آوردند، مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّه، ما این را بر این‌ها ننوشتیم مگر برای ابتغای رضوان خدا. ببینید چقدر جمله‌اش صریح است آن‌وقت در ترجمه‎اش گیر می‎افتند که این چیزی که ضلالت است چگونه می‎شود که خدا بر این‌ها نوشته باشد؟ چند تا ترجمه را که بنده دیدم همه‎شان همین مشکل را داشتند.

  • جمشیدیها ۱۳۹۴-۰۶-۲۹ ۰۹:۴۴

    غلامرضا جمشیدیها در گفت‎وگو با «فرهنگ امروز»؛

    چون و چرایی در باب «اسلامی‎سازی» و «ایرانیزه کردن» علوم انسانی

    بومی‌سازی و اسلامی‎سازی یک مفهوم عام و خاص است؛ از یک سو بحثی عام است و در سراسر جهان، در کشورهای جهان‌سوم به دنبال این هستند که به نوعی هویت خود را در آن علم و دانشی که در حال تدریس است، بازتاب دهند؛ در کشورهای اسلامی در واقع به طور خاص این بومی‎سازی همان مفهوم اسلامی‎سازی می‎شود.

  • ابطحی ۱۳۹۴-۰۵-۳۱ ۰۹:۵۲

    محمدتقی موحدابطحی/ نقدی بر کتاب «رابطه منطقی دین و علوم کاربردی» (۲)؛

    همان‎گویانه بودن استدلال پیروزمند در ارتباط با «نظریه مختار»

    پیروزمند در معرفی دیدگاه سوم می‌نویسد، علم ابزار است و ابزار راست و دروغ یا به تعبیر دیگر صادق و کاذب نیست. به بیان دیگر، درباره‌ی ابزارها صحبت از حقیقت‌نما، کاشف و مطابق بودن یا نبودن اصولاً معنا ندارد، تنها صحبت معنادار درباره‌ی ابزار کارآمد بودن یا نبودن آن در راستای هدف مورد نظر سازنده یا کاربرد آن است اعم از اینکه هدف صرفاً رفاه هرچه بیشتر دنیوی باشد یا تقرب به پروردگار یا ... .