به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ یکصد و یکمین جلسه گروه علمی فلسفه مجمع عالی حکمت اسلامی با موضوع "فلسفه تطبیقی چیست؟" با ارائه بحث حجت الاسلام والمسلمین منفرد برگزار شد که گزارشی از آن از نظر شما می گذرد.
امروزه در عنوان برخی پایان‌نامه‌ها، مقاله‌ها و کتاب‌هایی به بررسی تطبیقی یک یا چند موضوع فلسفی، میان دو یا چند فیلسوف اسلامی یا غربی و یا میان مکتب‌های گوناگون، پرداخته می‌شود. در بیشتر این مکتوبات، به بررسی و تبیین تشابهات و تخالفات و یا اشتراکات و تفاوت‌های موضوع مورد بحث، منتهی شده است.
آیا این گونه مکتوبات به فلسفه تطبیقی می‌پردازند؟ هدف و مراد آنان از چنین بررسی‌هایی چیست؟اگر بررسی‌شان، فلسفه تطبیقی یا تطبیق فلسفی نیست، پس چه نوع بحثی است؟ فلسفه تطبیقی چیست، چگونه است و چه اهدافی دارد؟
برخی می‌پندارند که فلسفه تطبیقی، یعنی آرای فلاسفه را با هم قیاس کرده و بفهمند هر یک در هر مسئله‌ای چه گفته و در این گفته‌ها، چه اختلاف‌ها و مشابهت‌هایی، وجود دارد. اگر فلسفه تطبیقی این است، پس بسیاری از کتاب‌های تاریخ فلسفه، فلسفه تطبیقی است، یا لااقل بسیاری از صفحات کتاب‌های تاریخ فلسفه، به تطبیق آرای فلاسفه اختصاص یافته است!
فلسفه تطبیقی چیست؟
فلسفه تطبیقی، عمر دراز و طولانی ندارد و بررسی تمام ابعاد آن، آسان نیست. به طور کلی، شرایط یک تحقیق تطبیقی سه چیز است: اولاً: تطبیق باید میان دو فلسفه‌ای صورت گیرد که از حیث مبادی، متفاوت باشند. ثانیاً: باید زبان همزبانی دو طرف تطبیق را یافت تا به مبادی آنها رسید. ثالثاً: پس از فهم مبانی و مبادی آنها، مقصد آنرا دریافت.
پس فلسفه تطبیقی به معنی تطبیق یک فلسفه در تمامیت آن بر فلسفه دیگر و حتی بر تاریخ فلسفه است؛ از این رو، فلسفه تطبیقی، با هم‌سخنی و همزبانی میان فلاسفه و فلسفه‌های آنان، امکان تحقق می‌یابد. بنابراین، فلسفه تطبیقی، عبارت است از اعتبار یافتن آرای غیرغربی و مخصوصاً غیرمدرن، تا آنجا که این آراء را در عرض آرای فیلسوفان از سقراط تاکنون گذاشته و با یک دیگر تطبیق کنند تا ببینند نه فقط در ظاهر، بلکه در مبادی و نتایج، چه اختلاف‌ها و قرابت‌هایی دارند. پس فلسفه تطبیقی، با طرح امکان هم‌داستانی و همزبانی متفکران عهد‌ها و تاریخ‌های مختلف، می‌تواند پدید آید.
نظر شما