به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ نشست بررسی شعر امروز تاجیکستان سه‌شنبه شب ۱۳ اسفند با حضور گلرخسار صفی‌آوا شاعر و نویسنده تاجیک و ملقب به مادر ملت تاجیکستان، علی‌اشرف مجتهد شبستری سفیر سابق و سیدعلی موسوی‌گرمارودی رایزن فرهنگی سابق ایران در تاجیکستان، در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

مجتهد شبستری در ابتدای این نشست گفت: در معرفی ابتدایی خانم گلرخسار در این برنامه، ایشان یک ادیب و شاعر معرفی شد. اما خانم گلرخسار یک سیاستمدار هم هست و زمانی که تاجیکستان تحت سلطه شوروی بود، عضو پارلمان شوروی بود. ایشان دیدگاه‌های بسیار حساس و نازکی نسبت به آن‌چه می‌گذرد، دارد و علاوه بر شاعر بودنش، ایران‌شناس نیز هست. همین‌طور علاقه‌ ایشان به زبان مادری، در زمان ۷۰ سال حضور شوروی در تاجیکستان، بسیار مورد توجه است چون در آن دوران، تمام تلاش‌ها متمرکز بر از بین بردن خط و تحدید زبان فارسی بود.

وی افزود: خوشبختانه زبان فارسی در تاجیکستان حفظ شد و شاید بر ما پوشیده باشد که چه تلاش‌های بزرگی از طرف مردم تاجیکستان برای این مهم شده است. مردم تاجیکستان در این راه، به قول خودشان ۳ بار بی‌سواد شدند تا این زبان را حفظ کردند چون ۳ بار الفبا و خط‌شان توسط بیگانگان تغییر داده شد. از این جهت زبان فارسی، مدیون تاجیک‌هاست. در زمان حضورم در تاجیکستان، یکی از دوستان تاجیک می‌گفت ما خیلی امام حسین(ع) را دوست داریم و در ایام دهه عاشورا وقتی می‌خواستیم مجلس عزاداری برپا کنیم، به زیرزمین‌هایی می‌رفتیم و یک نفر را جلوی پله‌های زیرزمین به نگهبانی می‌گماشتیم. اگر آن فرد نگهبان علامت می‌داد و متوجه می‌شدیم که ماموران KGB آمده‌اند، به سرعت مقابلمان ورق می‌گذاشتیم و وقتی ماموران می‌آمدند ما را در حالی می‌دیدند که گویی در حال ورق بازی کردن هستیم. یک یکی دیگر از دوستان تعریف می‌کرد که در زمان حضور شوروی در تاجیکستان، ناچار شده بودند زنی را بدون غسل و سنت اسلامی دفن کرده بودند. عده‌ای از زنان تاجیک در پی آن بودند که شبانه قبر او را نبش کرده و دوباره با سنت اسلامی غسل و کفنش کرده و دفنش کنند. غرض از این سخنان، سختی‌هایی است که ملت تاجیک برای حفظ زبان و سنت فارسی و ایرانی متحمل شدند.

سفیر سابق ایران در تاجیکستان، ادامه داد: امروز، هنوز هم بحث تغییر خط در تاجیکستان مطرح است. البته به این راحتی‌ها نخواهد بود چون مخالفین و موافقینی دارد. متاسفانه در تاجیکستان به تعداد کافی چاپخانه نداریم و کتاب‌ها خارج از این کشور چاپ می‌شود. برخی از کشورهای اطراف و همسایه، هم خیلی علاقه‌مند نیستند که تاجیکستان به خط نیاکان خودش برگردد. اما درباره خانم گلرخسار اولین شعرهایش را در ۵ و ۶ سالگی سروده و با زغال بر دیوار آشپزخانه منزل‌شان می‌نوشت است. او زمانی که سن‌اش کمتر از حد رفتن به مدرسه بوده، زودتر از موعد همراه با خواهرش به مدرسه رفته است و امروز هم امیداورم ایشان اول ۱۰۰ ساله شود، بعد پیر شود.

مجتهد شبستری گفت:‌ نام خانم گلرخسار صفی‌آوا در فهرست زنان مشهور ایران است. ایشان از جان و دل شعر می‌گوید و در شرایط سخت جنگ داخلی، شعرهایش واقعا گویای اتفاقاتی است که بر تاجیک‌ها رخ داده است. یکی از افتخارات ایشان هم این است که شاگرد مومن قناعت بوده است.

وی در بخشی از سخنانش گفت: قبول کنیم که در ۷۰ سالی که شوروی در تاجیکستان حضور داشت، اتفاقاتی در این کشور رخ داد که ما از آن‌ها غافلیم. بهتر است که خط سیریلیک را یاد بگیریم و به تحقیق بپردازیم. ما در ایران، تاجیکستان را نمی‌شناسیم اما در تاجیکستان، بچه‌های ۵ ساله هم ایران را می‌شناسند. شوروی در آن‌ دوران، خیلی تلاش کرد تا مسلمانان را از یکدیگر جدا کند و تنها یکی از کارهایش در این زمینه تغییر خط و زبان فارسی در تاجیکستان و دیگر کشورها بوده است.