شناسهٔ خبر: 13275 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

علوم انسانی ای که در آفساید باشد روی آنتن هم جذاب نیست

وقتی علوم انسانی ما در آفساید است و به مسایل مردم و جامعه ایران نمی پردازد روی آنتن هم جذاب نیست لذا رسانه می تواند واسطه شود و اصحاب علوم انسانی را به سوی مسایل واقعی مردم سوق دهد.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از شبستان؛ برنامه «زاویه» کاری از گروه معارف و اندیشه دینی شبکه چهار سیما،‌ با موضوع «نقاط ضعف و قوت برنامه زاویه» با حضور جبار رحمانی، ‌سید حسین شهرستانی، ‌فرشاد مهدی پور ‌و فرید مدرسی به عنوان مهمان تلفنی برنامه به روی آنتن شبکه چهار سیما رفت.

بر پایه این گزارش،‌ در ابتدای برنامه خلاصه از برنامه های منتخب زاویه در سری جدید پخش شد که از جمله آنها می توان به مناظره شهریار زرشناس و صادق زیباکلام، ‌ابراهیم فیاض و نعمت الله فاضلی، ‌بیژن عبدالکریمی و حجت الاسلام قائمی نیا اشاره داشت.

همچنین در بخش بعد و پس از معارفه مهمانان گزارشی از رسانه های فعال در حوزه علوم انسانی پخش شد که طی آن برنامه زاویه نظرات جواد عبادی، ‌سردبیر خبرگزاری شبستان را پیرامون فضای مجله علوم انسانی زاویه پخش کرد.

در ادامه برنامه مسعود معینی پور،‌خطاب به مهمانان حاضر در برنامه اظهار کرد: چندی قبل در خلال جشنواره جام جم زمانی که از برنامه زاویه تقدیر شد و علیرضا حائری تهیه کننده قبلی برنامه جایزه را دریافت کردند عنوان کردند برنامه مظلوم زاویه، هدفم از طرح این موضوع این بود که آیا سهم مباحث فکری و فرهنگی در سطح رسانه مطولب است و جایگاه مطلوب اش باید چه باشد؟

بر پایه این گزارش،‌ سید حسین شهرستانی،‌ در پاسخ به سوال مذکور اظهار کرد: صدا و سیما تا به حال تلاش های مختلفی در این راستا داشته است و موضوعات اندیشه در حوزه علوم انسانی را بررسی کرده است که این رویکرد را می توان در گفت وگوی های تلویزیونی اوایل انقلاب نیز شاهد بود. 

وی ادامه داد: برای مثال در سطح تلویزیون در اوایل انقلاب گفتگوهای میان آقای مصباح و سروش و نقطه مقابل یعنی جریان های چپ مثل کیانوری وجود داشت تا مقاطع بعد از جنگ و برنامه «گستره شریعت» به مجری گری آقای اسدی که مباحث داغ و جدی بود و اساسا برنامه زاینده ای محسوب می شد تا این روند به زاویه رسید.
شهرستانی گفت: مرادم از طرح این مسله آن بود که رسانه زمانی می تواند موثر باشد که نمود واقعیتی بیرونی باشد که در دانشگاه و جامعه رقم می خورد لذا رسانه خودش نمی تواند فضای بحث حقیقی را خلق کند بلکه بحثی در عینیت جامعه و دانشگا باید باشد تا رسانه بتواند بازنمایی کند.
وی ابراز کد: برنامه های موفق زاویه مثل مناظره آقای نصیری در زاویه بود به این علت که بحث جامعه بود و و در زاویه بازنمایی شد جالب توجه بود هر چند که من نقدی هم به آن برنامه دارم اما به هرحال علت جذابیت این موضوعات به مربعی متشکل از رسانه،‌ دانشگاه،‌ علوم انسانی و مردم بر می گردد که بین این چهار ضلع باید ارتباط باشد.
این پژوهشگر تصریح کرد:‌الان مشکل علوم انسانی ما این است که به مساله مردم نمی پردازد و از این نظر مخاطب ندارد مردم پای سخنی می نشینند که مساله شان باشد وقتی علوم انسانی ما در آفساید است و به مسایل مردم و جامعه ایران نمی پردازد روی آنتن هم جذاب نیست لذا رسانه می تواند واسطه شود و اصحاب علوم انسانی را به سوی مسایل واقعی مردم سوق دهد. 

شهرستانی ادامه داد:‌ چند وقت قبل موضوع یکی از برنامه های زاویه این بود که انقلاب اسلامی ایران تحولی مدرن یا سنتی ،‌من اگر در برابر این سوال قرار بگیرم بله و خیر ندارم،‌ این دوقطبی شدن ها اقتضائات فضای سیاست است که در درون فضای اندیشه آمده،‌ یا برخی سوالات پیامکی برنامه زاویه که برای مثل می گوید: به نظر شما جامعه ایران جامعه توده وار است یا جامعه فلان است،‌ به تبع تمامی موضوعات که نظرسنجی بردار نیست،‌ برخی الگوها برای برنامه نود است و در برنامه اندیشه ای مطرح نمی شود. 

وی عنوان کرد: لازم نیست در مناظره بازی چیده شود که دو طرف مثل خروس جنگی بحثی را در مناظره طرح کنند،‌ بحث من این است که دوقطبی ها واقعی و از ساحت اندیشه باشد مثلا خلط بین دو قطبی های سیاسی کجا اتفاق خواهد افتاد که در این رابطه مثالی می زنم،‌ دکتر کچوییان چند وقت قبل سخنرانی با عنوان مرگ جامعه شناسی داشتند که موضوع مناظره ای در دانشگاه تهران با حضور دکتر اباذری شد،‌ دکتر کچوییان به عنوان کسی که جامعه شناسی را به طور جدی خوانده است عنوان کرد که در وضع کنونی عالم مدرن جامعه شناسی دچار بحران است. 

این پژوهشگر در این راستا تصریح کرد: این طرح از دکتر کچوییان از سوی حتی رسانه هایی مثل مهرنامه این گونه تلقی شد که ایشان با حاکمیت نسبت دارد و حاکمیت می خواهد جامعه شناسی را تعطیل کند و این دقیقا همان اتفاق است یعنی بازی بحث نظری فکری که منطقی نیست و رسانه می آید به آن دامن می زند. 

شهرستانی بیان کرد: مثال دیگر دکتر داوری که او نیز گرفتار این مساله است و نشریات این طرف و آن طرف جریان راه انداختند،‌ برخی می گویند دکتر داوری هایدگری است،‌ بعد برخی رسانه ها که می گویند هایدگر با حکومت نازی ارتباط داشته است و تفکر را به سیاست مرتبط می کنند و می گویند به این علت هایدگر نماد تفکر فاشیستی است و دکتر داوری هم که استفاده فکری از هایدگر داشته است بنابراین تئوریسین جریان فاشیستی است و از آن طرف دکتر سروش با کوپر نسبت دارد و بعد کاریکاتور از دعوای کوپر و هایدگر می کشند.

وی ابراز کرد: با این وصف واقعیت علوم انسانی در ایران است که به نظریه جدی نرسیده است، اما ‌در این بین رسانه باید بازنما باشند و اگر از طریق پشتوانه فضای فکری حقیقی از رسانه حمایت نکند در این صورت اثر چندانی را شاهد نخواهیم بود.

شهرستانی تصریح کرد:‌ از سوی دیگر هر جا که سیاست گذاری های حاکمیتی وارد فضای فکری شود حال از هر طرفی که می خواهد باشد اغتشاش ایجاد می شود و این مساله را چه در دوره اصلاحات و چه در دوره اخیر می بینیم که دارند جریان های فکری را به نفع خودشان مصادره می کنند و بزرگان فکری ما چون دکتر داوری از این قضیه رنج برده اند و هدفشان این است این بحث های فکری را به نفع جریان سیاسی شان مصادره کنند در حالی که ساحت اندیشه مبری از این دشمنی ها و کینه توزی ها است.

وی در پایان خاطرنشان کرد:‌ در حال حاضر و طی ده سال اخیر و به خصوص با تاکیدات رهبری مباحث علوم انسانی مطرح شده و این مباحث مخاطب زیادی را داراست اما کیفیت، اهمیت دارد و علاوه بر مخاطب خاص باید با مخاطب عام نیز ارتباط برقرار شود.

نظر شما