به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ اولین نشست برای سرای اهل قلم بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با موضوع زبان و ادبیات فارسی در عرصه بین المللی با حضور سید محمدرضا دربندی معاون امور بین الملل بنیاد سعدی، مراد صحرایی معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی و مشاور غلامعلی حداد عادل رئیس بنیاد سعدی در حوزه گسترش زبان فارسی و همچنین دو تن از دانشجویان خارجی زبان ادبیات فارسی در محل سرای اهل قلم در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

در این جلسه محمد رضا دربندی معاون امور بین المللی بنیاد سعدی در سخنانی در ترسیم وضعیت زبان فارسی در جهان گفت: ما ۶ گروه مخاطب زبان فارسی در خارج از کشور داریم؛ مخاطبین گروه اول دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی هستند در این گروه حدود ۳۰۰ دانشگاه در کشورهای مختلف رشته زبان ادبیات فارسی را در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری آموزش می دهند.

وی افزود: البته این ۳۰۰ دانشگاه لزوما در ۳۰۰ کشور جهان نیستند؛ مثلا در کشور مصر ۱۵ دانشگاه در سوریه پنج دانشگاه در قزاقستان سه دانشگاه در پاکستان ۱۱ دانشگاه و در آمریکا ۱۲ دانشگاه به آموزش زبان فارسی مشغول هستند. ما آمار دقیقی از تعداد دانشجویانی که در این دانشگاه ها به آموزش زبان فارسی مشغول هستند، نداریم اما براساس آمارها در کشوری مانند مصر ۱۵ هزار دانشجو، در سوریه هزار و ۵۰۰ دانشجو و در پاکستان سه هزار دانشجو به فراگیری این زبان مشغول هستند.

معاون امور بین الملل بنیاد سعدی اضافه کرد: بسیاری از این دانشگاه ها با ما و دولت ما مرتبط نیستند چون ما اساسا با بعضی از این کشورها روابط دیپلماتیک نداشته ایم و یا نداریم مثلا در کشور مصر از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا انقلاب مصر زبان فارسی در دانشگاه ها تدریس می شده است. در آمریکا هم ما هیچ ارتباطی با ۱۲ دانشگاهی که زبان و ادبیات فارسی در آنها آموزش داده می شود، نداریم.

به گفته دربندی بنیاد سعدی برای آموزش زبان فارسی به خارجی ها ۳۰ استاد ایرانی را به ۳۰ کشور اعزام کرده است همچنین از ۳۰ تن از فارغ التحصیلان خارجی زبان فارسی برای تدریس این زبان در کشورهای متبوعشان بهره گرفته است.

معاون بین المللی بنیاد سعدی گروه دوم مخاطبان این بنیاد را دانشجویان رشته هایی مانند شرق شناسی، اسلام شناسی و ایران شناسی ذکر کرد که برای تحصیل در رشته متبوعشان الزاما باید فارسی بدانند و یاد آور شد: در ۱۶۰ دانشگاه که این قبیل رشته ها تدریس کمی شود، زبان فارسی به صورت واحدهای اختیاری و حداکثر تا ۲۰ واحد آموزش داده می شود.

وی ادامه داد: گروه دیگر علاقمندان فراگیری زبان فارسی کسانی هستند که از طریق حدود ۷۰ سفارتخانه و دفتر رایزنی فرهنگی ایران در کشورهای جهان این زبان را یاد می گیرند این افراد را کسانی مانند خبرنگاران و یا فعالان حوزه های اقتصادی و تجاری که نیازمند یادگیری زبان فارسی هستند، تشکیل می دهند که مجموع آنها حدود ۲۰ هزار نفر است.

معاون امور بین المللی بنیاد سعدی همچنین به سابقه آموزش زبان فارسی در کشورهایی مانند پاکستان و هندوستان اشاره کرد و گفت: در جایی مانند شرق لاهور حدود ۱۸۰ هزار نفر علاقمند به یادگیری زبان فارسی اخیرا برای آموزش این زبان در یکی از دانشگاه های این منطقه ثبت نام کردند علاوه بر این از آنجا که تمام آثار مشاهیر ادبی ما مانند حافظ، عطار و مولوی به زبان های مختلف ترجمه شده است افراد مختلفی از کشورهای مختلف به طرق مختلف علاقمندی خود را به فراگیری این زبان نشان دادند.

گروه دیگر از کسانی هستند که به سینمای ایران که اکنون به یک سینمای جهانی تبدیل شده است علاقه دارند و طبیعتا برای آگاهی بیشتر از وضعیت سینمای ایران، به یادگیری زبان فارسی روی می آورند.

وی ادامه داد: همچنین بخشی از جوانان کشورهای مختلف که مایلند با قرائت ایرانی از اسلام آشنا شوند و بدانند مثلا اسلام ایرانی چه تفاوتی با اسلام طالبانی دارد علاقمند یادگیر زبان فارسی هستند و برای ثبت نام در دوره های آموزشی در این خصوص اقدام می کنند همچنین از آنجا که بسیاری از آثار ادبی کلاسیک و همچنین بخشی از آثار معاصر جهان متاثر از المان های ادبی کلاسیک ایرانی در آثار بزرگانی مانند عطار و مولوی است افرادی به تبع این موضوع به آموزش زبان فارسی روی می آورند.

دربندی همچنین به تاثیر گسترش مبادلات اقتصادی ایران با برخی کشورهای جهان در ایجاد علاقه در مردم این کشورها برای فراگیری زبان فارسی اشاره کرد و گفت: گسترش مبادلات اقتصادی ایران با کشورهایی مانند بلاروس و ونزوئلا باعث شده جوانانی از این کشورها به زبان فارسی علاقمند شوند.

وی ادامه داد: همچنین نسل سوم و چهارم ایرانی های مقیم خارج از کشور که پدر یا مادر آنها ایرانی است اما خودشان در خارج از کشور به دنیا آمده اند، طیف دیگر مخاطبان و علاقه مندان یادگیری زبان فارسی را تشکیل می دهند که ما برای این گروه ها کتاب ها و نرم افزارها و وسایل کمک آموزشی را ارسال می کنیم. وضعیت دیگر آموزش زبان فارسی در خارج از کشور این است که ما در هیچ کجای دنیا نیاز به تبلیغ آموزش زبان فارسی نداریم اما مثلاً کشوری مانند کره برای این که تصمیم بگیرد زبان کره ای را در کشورهای دنیا به علاقه مندان این زبان آموزش بدهد نیاز دارد که منابع زیادی را برای تبلیغ این زبان هزینه کند.

دربندی با اشاره به برگزاری دوره های بازآموزی زبان فارسی به دانشجویان خارجی زبان فارسی از برگزاری یک دوره دیگر در تابستان امسال و با حضور حدود ۱۵۰ دانشجوی خارجی در ایران خبر داد.

آموزش زبان فارسی کلیدی ترین پنجره ای است که حصر فرهنگی ایران را می شکند

در این نشست تخصصی همچنین مراد صحرایی معاون فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر گروه آموزش زبان فارسی به ایرانی های مقیم خارج از کشور و مشاور رئیس بنیاد سعدی در این حوزه در سخنانی با اشاره به فعالیت انستیتوها و بنیادهای مشابه در سطح جهان گفت: بودجه سالیانه بنیاد گوته بیش از ۴۰۰ میلیون یورو است. این موسسه که وابسته به وزارت امور خارجه آلمان است در بیش از ۱۰۰ کشور جهان دفتر نمایندگی دارد همچنین بنیادی مانند کنفسیوس چین برای سال ۲۰۲۰ راه اندازی حداقل ۱۰۰ موسسه خود را پیش بینی کرده است و من به ضرس قاطع می گویم که آموزش زبان فارسی به خارجی ها کلیدی ترین پنجره ای است که حصر فرهنگی ایران را می شکند، کلیدی ترین تحریمی که وجه جهانی ایران را تحت الشعاع قرار داده، تحریم رسانه ای است و برای از این تحریم، هیچ چیز به جز آموزش زبان فارسی راهگشا نیست.

وی از اعمال محدودیت برای کاربران علاقه مند به زبان فارسی در برخی کشورها از جمله آمریکا انتقاد کرد و گفت: با هیچ فیلترشکنی نمی توانید IP های مربوط به مسایل فرهنگی ایران و آموزش زبان فارسی را باز کنید.

صحرایی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر لزوم آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان گفت: هدفگذاری صورت گرفته در برنامه پنجم توسعه در حوزه زبان فارسی، آموزش این زبان به حداقل ۲۵ هزار دانشجوی خارجی است در حالی که ما از این آمار عقب هستیم و در حال حاضر ۱۵ هزار نفر از خارج از کشور در ایران حضور دارند که این زبان را می آموزند که تازه از بین این ۱۵ هزار نفر هم، کمتر از ۱۰ هزار نفر تابعیت خارجی دارند و در واقع دارای تابعیت دو گانه هستند.

در این نشست تخصصی همچنین عزیزه عبدالله یووا دانشجوی قزاقستانی مقطع فوق لیسانس زبان و ادبیات دانشگاه تهران در سخنانی با اشاره به انگیزه های خود از یادگیری زبان فارسی به تاثیر فراگیری این زبان در یادگیری بهتر زبان مادری خود یعنی قزاقی پرداخت.

همچنین رسام دانشجوی سوری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران با اشاره به ویژگی های تمدنی و غنای ادبی ایران به تعمیق روابط فرهنگی ایران با کشورهای عربی بعد از حضور اسلام در کشورمان پرداخت و یادآور شد: در حال حاضر ۳ دانشگاه حمص، دمشق و حلب کرسی یادگیری زبان فارسی دارند.