به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایلنا؛ از واژه فرهنگ‌سازی زیاد استفاده می‌کنیم؛ اما باید بدانیم این فرهنگ‌سازی از چه راه‌هایی و چگونه باید صورت می‌گیرد. اگر روی این مسئله سرمایه‌گذاری نشود؛ با جامعه‌ای بی‌سواد یا کم‌سواد مواجه خواهیم شد.
پدرام لعل‌بخش (مترجم و استادیار دانشگاه در رشته زبان و ادبیات انگلیسی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره آثار جدیدش سخن گفت.
به گفته‌ی وی؛ «بر کاریز شاهین و سه نمایشنامه دیگر» نام اثر جدیدی است که با همکاری فرهاد پوردکان چندروزی‌ست توسط نشر فریماه منتشر شده است.
لعل‌بخش در رابطه با این مجموعه نمایشنامه گفت: در این نمایشنامه‌ها بیشتر با فرهنگ فولکلور و اساطیری ایرلند ارتباط برقرار می‌کنیم چون هر چهار نمایشنامه به گونه‌ای با اسطوره‌شناسی مرتبط است.
وی ادامه داد: یک مجموعه شامل ترجمه و تألیف دارم به نام «راهنمای ترجمه ادبی» که به گونه‌ای آموزش ترجمه و تألیف است و بیشتر برای دانشجویان مترجمی به‌کار میرود. همچنین «فیلمنامه‌نویسی برای فیلم کوتاه» نوشته «پاتریک نش» که توسط انتشارات افراز منتشر شده و «راهنمای عملی داستان‌نویسی» که ترجمه‌اش تقریباً به پایان رسیده و تا ماه آینده آماده انتشار است؛ از کتاب‌های دیگرم هست.
لعل‌بخش درباره وضعیت نشر و ممیزی‌ها به خبرنگار ایلنا گفت: چون در انتخاب کتاب‌ها دقت می‌کنم تا به حال با مشکل ممیزی روبه‌رو نشدم ولی درحال حاضر می‌بینم کار گرفتن مجوز راحت‌تر و سریع‌تر شده. به دلیل کمتر شدن ممیزی‌ها و تصحیح آن‌ها؛ نویسندگان با امیدواری و اعتماد بیشتری کتابشان را به ارشاد می‌سپارند.
وی در پاسخ به این سوال که وضعیت ترجمه در ایران امروز چگونه است، اظهار داشت: به نظرم مسیر حرکت به سمت پیشرفت است اما باید کیفیت را بالا ببریم. مترجمان زیادی هر روز از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند. این کمیت بی‌فایده است بلکه باید سطح کیفی مترجمان را بالا برد. متأسفانه در دانشگاه‌ها روی بحث ترجمه خوب کار نمی‌شود. دانشجویان بعد از اتمام تحصیلاتشان برای وارد شدن به بازار کار به زحمت می‌افتند. این مشکل باید از دانشگاه حل شود.
لعل‌بخش ادامه داد: ترجمه یک حالت بازاری به خود گرفته. معضلی که در بازار ترجمه وجود دارد این است که مترجم تحقیق نمی‌کند. برخی فکر می‌کنند در ترجمه برگردان زبان کافیست. اما در حقیقت مترجم وظیفه‌اش این است که کتاب را چند بار بخواند، تحقیق کند، با نویسنده اثر، روحیات او و حتی جغرافیایی که مؤلف در آن ساکن است؛ آشنا شود. تنها یک ترجمه خشک از زبانی دیگر به فارسی کار را بازاری می‌کند و همین بازاری بودن است که کار ترجمه در ایران را دچار مشکل کرده. اولیای امور باید برای انتخاب مترجمان دقت بیشتری به خرج دهند و ترجمه آثار ادبی را نظامند و سازمان یافته کنند.
او در جواب این سوال که آیا مخاطبان جامعه بیشتر به سمت کتاب‌های ترجمه شده می‌روند یا آثار نویسندگان ایرانی؛ گفت: به نظرم تمایل عموم مردم به سمت کتاب‌های ترجمه شده است. دلیلش هم دو مسئله است؛ اول اینکه نویسندگان خارجی از یک جذابیت خاصی برخوردار هستند و دلیل دیگر تبلیغات زیادی است که روی نویسندگان خارجی صورت می‌گیرد. ما در ایران نویسندگان خوب زیادی داریم اما بسیاری از آن‌ها ناشناخته هستند. بحث نویسندگان بزرگ و مشهور ایرانی جداست اما اسم یک نویسنده خارجی در نشریات و مجلات و سایت‌ها بیشتر از یک نویسنده ایرانی به چشم می‌خورد. به نظرم چنین دلایلی هستند که مخاطب بیشتر به کتاب‌های ترجمه شده روی می آورد تا تألیفات ایرانی.
لعل‌بخش با اشاره به این موضوع که نویسنده و مترجم نمی‌تواند به عنوان یک شغل که از آن کسب درآمد شود نگاه کند، گفت: همه در این جامعه زندگی می‌کنیم و از دخل و خرج‌ها آگاهیم. مترجم برای ترجمه با کیفیت یک اثر به زمان زیادی همراه با تمرکز نیاز دارد. او باید تمام وقت خود را برای ترجمه یک اثر بگذارد که بتواند یک ترجمه موفق و با کیفیت از آب دربیاید. یکی از دلایل پایین آمدن سطح کیفی آثار ترجمه شده در ایران همین عدم تمرکز مترجم است. کسی که چند شغله است و مجبور است برای خرج و مخارج زندگی چند جا کار کند و در کنارش کتابی هم ترجمه کند، نمی‌تواند تمرکز لازم را برای یک ترجمه با کیفیت داشته باشد.
وی در رابطه با فرهنگ کتابخوانی که در جامعه ما رو به زوال است؛ گفت: کتاب؛ اسلحه انسان است. از واژه فرهنگ‌سازی زیاد استفاده می‌کنیم؛ اما باید بدانیم این فرهنگ‌سازی از چه راه‌هایی و چگونه باید صورت می‌گیرد. اگر قرار باشد روی این مسئله سرمایه‌گذاری صورت نگیرد و برای فرهنگ رو به زوال کتابخوانی تدبیری اندیشیده نشود؛ با جامعه‌ای بی‌سواد یا کم‌سواد مواجه خواهیم شد که این یک فاجعه است.
این مترجم در رابطه با اثر شبکه‌های اجتماعی بر کتابخوانی اظهار داشت: با پیشرفت تکنولوژی نمی‌توان مقابله کرد و جلوی آن را گرفت. در خارج از کشور کتاب‌ها به صورت الکترونیکی منتشر می‌شود. در ایران هم این اتفاق می‌افتد اما به گونه‌ای که هیچ چیز عاید نویسنده، مترجم و ناشر نمی‌شود. در دنیایی که به سمت دیجیتال شدن پیش میرود؛ باید از این ابزار برای پیشرفت علم و فرهنگ‌سازی استفاده کرد. باید شیوه جدید ارتباطی را کنترل کنیم تا کتاب‌های الکترونیک به روشی صحیح منتشر شوند تا حق نویسنده، مترجم و ناشر پایمال نشود.
نظر شما