به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «نقش فرهنگ جهانگرای ایران در زلال آئینه تاریخ» نوشته عزت‌الله فولادوند نگاه و نظری به تاریخ و فرهنگ ایرانی از باستان تا دوره معاصر دارد.
 
برخی عناوین مطالب کتاب عبارتند از «پیشینه حضور انسان در نجد ایران»، «آریائیان که بودند؟»، «ویژگی‌های جغرافیایی نجد ایران»، «کوچ آریاها به درون ایران»، «برپایی نخستین دولت‌های آریایی به دست دیااُکوی مادی و کورش پارسی»، «نوشتاری پیرامون نژاد و فرهنگ ایرانیان»، «تاثیر فرهنگ ایران بر هند»، تاثیر بر یونان»، «پیشینه دانش در ایران و سنجش آن با تمدن تازیان»، «واژگان فارسی در زبان تازی»، «آئین مانی در آسیا، آفریقا و اروپا» و «هزاره دوم آهوی کوهی».
 
مولف در سطوری از مقدمه کتاب آورده است: «عشق و دلبستگی به تاریخ و فرهنگ زادبوم نیاکان مرا با همه ناتوانی‌ها و اندک بودن آگاهی، بر آن داشت که قلم بردارم و از انبوه داشته‌ها و خبرهایی که پیرامون سرگذشت پر افت و خیز ایران با رنج و تلاشی طاقت‌فرسا، فراهم آورده و به دقت نوشت و ثبت ضبط کرده‌اند، روایتی داشته باشم از تاریخ میهنم برای عزیزانی که شاید گرفتاری نان و آب، مجال نمی‌دهد؛ خود از آن سرچشمه‌های زلال آبی بردارند و عطش وطن‌دوستی‌شان را فرونشانند.» (ص 8)
 
فولادوند درباره ویژگی‌ها و مشخصات فرهنگ ایرانی با اشاره به «نوشتاری پیرامون نژاد و فرهنگ ایرانیان» می‌نویسد: «بدون چنگ در زدن به گزافه‌گویی و بزرگ‌نمایی و برون رفت از چهارچوب واقعیت‌ها و رویدادهای تاریخی، از مرور و بررسی گذرای برگ‌های تاریخ که بیشتر به دلخواه دشمنان نه به قلم دوستان نوشته و به جا مانده و نگاهی به سنگ نگاره‌ها و کتیبه‌ها و بیش از شصت هزار لوح تخت جمشید و انبوه یافته‌های باستان‌شناسی، به آسانی در می‌یابیم که از دور دست گذشته تا بدین روزگار، این فرهنگ هر چند مُهر، نشانه کار، کوشش، کنش و واکنش،افت و خیز و آرمان و آرزوهای حیات تاریخی و ملی و اجتماعی همه اقوام ساکن در نجد ایران را بر پیشانی خود دارد، با این همه فرهنگی است به راستی انسانی، اجتماعی، فرامیهنی و جهان‌شمول و بیگانه‌پذیر، به دور از عصبیت قومی، نژادی، آئینی، آشتی‌خواه و آسان‌گیر و اهل مدارا و سازگاری، تشنه تفاهم با همه جوامع گوناگون کره خاکی و در عین حال گوارنده و سترون ساز و ناکارآمد کننده تمدن و فرهنگی است که شمشیر و چنگ و دندان خشم و خون و درشتی را فرو نمی‌نهد و به ویرانی و کشتار و تباهی و درماندگی انسان‌ها روی می‌آورد.» (ص 66)
 
نوروز یکی از شاخصه‌های فرهنگ است که با اشاره به نفوذ آن در میان اقوام ایرانی می‌خوانیم: «پذیرفتن نوروز و برگزاری آن به عنوان جشنی رسمی در دستگاه خلافت نیز یکی از ابزارهای نفوذ فرهنگ ایرانی است در میان تازیان. این نماد ملی پرکشش و دوست داشتنی سراپا شور دگرگونی و جنبش و عشق به شادی و آشتی و نشاط و سرزندگی که به درستی پس از زبان شیرین و افسونکار فارسی سخت‌ترین و استوارترین زنجیر و پیوند ناگسستنی میان اقوام گوناگون ایرانی است برای نگاهبانی و پایندگی استقلال این آب و خاک و جاودانگی فرهنگ و تاریخ و مدنیت کهنسال آن.» (ص 1182)

کتاب «نقش فرهنگ جهانگرای ایران در زلال آئینه تاریخ» اثر عزت‌الله فولادوند در 332 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به قیمت 22 هزار تومان از سوی نشر یانار به چاپ رسیده است.