فرهنگ امروز به نقل از روزنامه ایران:
ورود اولین هواپیما به ایران در عصر قاجار و حدود ۱۰ سال پس از اختراع آن توسط برادران رایت صورت گرفت. در ۱۴ دی ماه ۱۲۹۲ / ۴ ژانویه ۱۹۱۴ میلادی، اهالی دارالخلافه طهران شاهد پرواز اولین طیاره یا آیروپلان (Aeroplane) از نوع «بلریو»در آسمان این شهر بودند. این طیاره توجه همگان را به خود جلب کرد و احمدشاه قاجار، ولیعهدش محمدحسن میرزا و جمعی از رجال نیز به استقبال آن شتافتند و خلبان این هواپیما که فردی لهستانی بهنام «کوزمینسکی» بود، مورد تمجید قرار گرفت. اما عمدهترین مشکل در آن زمان معرفی محلی مناسب برای فرود این هواپیما بود، چرا که طهران در آن زمان فاقد فرودگاه بود. در نهایت مقرر شد تا این هواپیما در میدان مشق بریگاد قزاق همایونی (محوطه اطراف وزارت امور خارجه فعلی) فرود آید. ایجاد این میدان به عهد فتحعلی شاه قاجار باز میگردد که به دستور وی این اراضی مسطح که در شمالِ طهرانِ آن زمان قرار داشتند، برای تمرینات و مشق نظامی در نظر گرفته شد. بعدها در عهد ناصری عمارات با شکوهی در آن ساخته شد که عمارت بریگاد قزاق (دانشگاه هنر فعلی) باشکوهترین آنها بود. بدین ترتیب، میدان مشق که امروزه در قلب شهر طهران قرار دارد، اولین فرودگاه ایران است که حداقل تا سال ۱۲۹۸ مورد استفاده قرار میگرفت و از آن برای پروازهای نظامی یا نمایشی استفاده میشد. نیروهای ژنرال دانسترویل انگلیسی که در خلال جنگ جهانی اول وارد ایران شدند دارای هواپیماهایی بودند که از آنها برای مبارزه با دشمنان خود و مساعدت با دولت مرکزی ایران در سرکوب جنبش جنگل استفاده میکردند. بدین منظور، آنها نیز شروع به تسطیح و آمادهسازی محلهایی برای فرود هواپیما در شهرهایی مانند همدان و قزوین نمودند. در سال ۱۳۰۱ با به نتیجه رسیدن مذاکرات با کمپانیهای هواپیماسازی نظیر یونکرس آلمان و غیره و خرید اولین هواپیماهای نظامی توسط قشون ایران، ایجاد فرودگاهی مناسب برای این هواپیماها ضروری گردید. در تیرماه سال ۱۳۰۲ اراضی قلعه مرغی برای فرود آمدن دو فروند هواپیما در نظر گرفته شد که خبر آن در نمره ۱۳۹۷ روزنامه ایران مورخ ۷ تیرماه ۱۳۰۲ درج گردید: «... به اداره نظمیه دستور داده شده که در بیرون دروازه محل مناسبی را برای پایین آمدن آنها تهیه و در صورت پست و بلندی محل تسطیح نمایند. اداره نظمیه نیز در اطراف قلعه مرغی سمت امامزاده حسن را برای فرود آمدن آیروپلان اختصاص داده و عدهای از محبوسین نظمیه هم چند روز است مشغول تسطیح آنجا هستند که برای ورود آیروپلان حاضر باشد.» پس از آن، این اراضی بهعنوان فرودگاهی دایمی برای هواپیماهای نظامی ایران که تعداد آنها در پایان عصر قاجار به ۱۷ فروند میرسید، در نظر گرفته شد.
منابع:
- تاریخ ارتش نوین ایران به کوشش اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران جلد یکم-چاپخانه ارتش-تهران؛ بیتا
- پیشگامان پرواز در ایران. حجامی محمود. جهانفر-رضا -انتشارات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران-تهران؛۱۳۷۷
نظر شما