به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از پایگاه علوم اجتماعی اسلامی ایرانی؛ مصوبه «سند دانشگاه اسلامی» که در جلسه ۷۳۵ مورخ ۲۵/۴/۹۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به تصویب رسیده است، به شرح ذیل است:

 مقدمه

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی هر جامعه، معرّف بالاترین سطح از تفکر و علم آن جامعه محسوب می‌شوند و اصول جهان‌بینی و نظام اعتقادی و ارزشی جامعه را در خود متجلّی می سازند و با تربیت متفکران و دانشمندان و مدیران آینده در جهت بخشیدن به حرکت های گوناگون فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی جامعه مؤثر واقع می‌شوند. از اینجا می‌توان گفت که دانشگاه‌های مختلف جهان، علاوه بر اشتراکاتی که به اعتبار دانشگاه بودن، با یکدیگر دارند، به اعتبار تعلق به جوامعی با بینش‌ها و ارزش‌های مختلف، واجد خصوصیاتی هستند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌سازد.

جامعه ایرانی که در انقلاب اسلامی با رویکرد الهی، جهان‌بینی اسلامى را مبنای شئون گوناگون زندگی خود قرار داد، خواهان آن است که آموزش عالىِ متناسب با مبانی و ارزش‌های اسلامی داشته باشد تا با تربیت متفکران و مدیران بر وفق آن مبانی و معیارها، به ترویج و تعمیم آنها در جامعه اسلامى مبادرت ورزد.

احیاى هویت تمدنى و پیشرفت جمهورى اسلامى، مستلزم رشد متوازن و همه جانبه ابعاد علمى، فرهنگى، سیاسى و اجتماعى کشور است که در مسیر تعالى آن، آموزش عالى کشور نقش پیشران و موتور محرکه را برعهده خواهد داشت.

پیرو بیانات رهبر انقلاب و براساس مصوبه جلسه ۴۰۲ مورخ ۱۴/۵/۷۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای اسلامی شدن مراکز آموزشی به‌منظور تدوین، راهبری و نظارت بر حُسن اجراى سیاست‌های لازم برای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی باعنایت به دیدگاه‌های مقام معظم رهبری تشکیل شد.

بر اساس آیین نامه شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشى، مصوب جلسه ۴۲۴ مورخ ۱۳/۵/۱۳۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین و پیشنهاد سیاست‌ها و راهبردهاى مرتبط با اسلامی شدن اولویت اصلى شورا قرار گرفت. برای تحقق این منظور، شورا به نقد و ارزیابی دقیق اقدامات و فعالیت‌های گذشته در مورد اسلامی شدن دانشگاه ها پرداخته و با شناسایی نقاط قوت و ضعف، زمینه‌های فکری و مطالعاتی لازم برای سیاستگذاری دقیق و اصولی و برنامه‌ریزی جامع و واقع‌بینانه را فراهم آورد که نتیجه آن تدوین «سند دانشگاه اسلامی»^[۱] در سال ۷۷ گردید.

بنابراین فرایند اسلامى سازى دانشگاه‌ها پیشینه‌اى بیش از یک دهه دارد و شاید بتوان گفت اولین سند مدون ملى در راستاى تحقق آرمان انقلاب اسلامى است که با مشارکت صاحب‌نظران حوزوى و دانشگاهى، تدوین گردید.

پس از گذشت بیش از یک دهه تلاش و تدبیر مدیران و مجریان وزارتین علوم، تحقیقات و فناورى، بهداشت، درمان و آموزش پزشکى و دانشگاه آزاد اسلامى در اجرای سیاست‌های مصوب سند اولیه دانشگاه اسلامی و بررسى آسیب شناسانه مفاد و محصول سند در بازه زمانی سال‌های ۸۹-۷۷ و برخوردارى از بلوغ و بالندگى علمى- مدیریتى کشور در عرصه  تدوین  اسناد کلان ملی و با عنایت به مراعات اقتضائات و شرایط معاصر جامعه اسلامى، ضرورت به روزسازى سند و تعیین نسبت و مناسبات آن با اسناد فرادستى و پیرامونى جهت استفاده بهینه از ظرفیت ملى براى دستیابى به اهداف، در مسیر اسلامى سازى دانشگاه‌ها بر متولیان امر محرز گردید.

برهمین اساس در پى تأکید دبیر شوراى عالى انقلاب فرهنگى و مصوبه جلسه ۲۱۲  مورخ۱۸/۱۲/۸۹  اسلامى شدن دانشگاه‌ها، دبیرخانه شورا در سال ۹۱ مأموریت بازنگرى و به‌روزرسانى سند را ذیل راهبرد کلان «نهادینه کردن نگرش اسلامى به علم و تسریع در فرایندهاى اسلامى شدن نهادهاى آموزشى و پژوهشی» و راهبردهای کلان مرتبط «۱۰، ۸، ۶، ۲» نقشه جامع علمى کشور با نگرشى نظام واره به ابعاد (فرهنگى- تربیتى، آموزشى، پژوهشی، فناوری و مدیریتی) دانشگاه اسلامی^[۲] به انجام رساند.

بنابراین با استفاده از تجربیات گذشته و آینده پژوهى با طراحی و رویکردهای علمی و تحلیلی با تشکیل کارگروه‌های چهارگانه تخصصی و همکاری صمیمانه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، جهاد دانشگاهی، کمیسیون حوزوی، شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و با مشارکت فعال نخبگان و کارشناسان دانشگاهی و حوزوی و مشارکت دانشگاه‌های کشور ازطریق ارتباطات مستقیم و مجازی سند مذکور همسو با اسناد فرادستی تدوین گردید^[۳] و در جلسات فشرده به تصویب شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی رسید.

 

فصل اول: مأموریت

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی هر جامعه نماد بالاترین سطح علم و فرهنگ آن جامعه محسوب می‌شوند؛ بنابراین آموزش عالى کشور ‌بایستی، مبدأ تحولات علم و فرهنگ باشد. احیاى هویت تمدنى و پیشرفت جمهورى اسلامى، مستلزم رشد متوازن و همه جانبه ابعاد علمى، فرهنگى، سیاسى و اجتماعى کشور است که در مسیر تعالى آن، آموزش عالى کشور نقش پیشران و موتور محرکه را برعهده خواهد داشت.

آموزش عالى کشور رسالت‌هاى مختلفى در ابعاد فرهنگی- تربیتى، آموزشى، پژوهش و فناورى و مدیریتی بر عهده دارد که ‌بایستی آنها را به صورت نظام واره لحاظ نمود که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

-       تربیت متخصصین متعهد، خلاق، متخلق، ماهر و کارآفرین

-       تولید، انتقال و انتشار علم و فناورى در خدمت نیازهاى جامعه اسلامى

-       ساختارى کارامد و اثربخش با تعامل سازنده و اثرگذار در سطوح ملى، منطقه‌اى و فراملى

 

فصل دوم: اصول و مبانی

۱)     حاکمیت اصول اعتقادی، احکام و اخلاق اسلامی در تمامی ابعاد دانشگاه

نهادینه سازى اصول، معارف، شریعت و اخلاق اسلامی و توجه به فرهنگ امامت، ولایت و انتظار در تمامى ابعاد دانشگاه اسلامى

۲)      خردورزی و عقلانیت

تقویت عقلانیت، خرد ورزی و خلاقیت در میان دانشگاهیان در پرتو تعالیم اسلامی و توجه به همسویى مفاهیم وحیانی، عقلانی و تجربی

۳)     قدسى بودن علم و محیط هاى علمى

توجه به قداست علم و فضاى آموزش عالى و تلقى عبادت از تعلیم و تعلم و تکریم عالم و متعلم

۴)     تقدم تزکیه بر تعلیم

اولویت دادن به تربیت و تهذیب روحی و تعالی معنوی سرمایه انسانی دانشگاه و محوریت داشتن تزکیه در محتوای آموزشی و پژوهشی و تنظیم ساختارهای دانشگاه

۵)     تعهد به آرمان های انقلاب اسلامی

برخوردارى از بینش و بصیرت دینى و سیاسى و ایفاى نقش در عرصه هاى مختلف و حضور فعال در صحنه و تقویت دلبستگى به نظام و وفادارى به ارزش‌ها و صبر و پایدارى درجهت تحقق آرمان هاى انقلاب اسلامی

۶)     جهاد علمى و ارتقاى اعتماد به نفس ملى و تولید علم نافع و توسعه نهضت نرم‌افزارى

ارتقاء خودباورى علمى و رهایى از وابستگى علمى، تولید و توسعه علم نافع، کارامد و بومى در جهت تأمین آرمان‌هاى نظام به منظور پیشرفت و خودکفایى علمى- فناورى و ترویج آزاداندیشی و تضارب آراء در میان دانشگاهیان

۷)     تقدم منافع ملى و مصالح عمومى بر منافع فردى و گروهى و اهتمام بر وحدت ملی

مقدم داشتن منافع نظام بر منافع شخصى و گروهى و ایفاى نقش مؤثر دانشگاه در حفظ مصالح نظام و تأمین منافع عمومى و وحدت ملى و در خدمت جامعه بودن دانشگاه‌ها

۸)     تمدن‌سازى دانشگاه‌ها

تولید دانش و فرهنگ تمدنى با رویکرد اسلامى و آینده‌پژوهانه و تأثیرگذار و الگو براى دانشگاه‌هاى جهان و احراز مرجعیت علمى

۹)     وحدت حوزه و دانشگاه

وحدت در هدف و تعامل و همکاری همه جانبه؛ علمی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و هنرى حوزه و دانشگاه

۱۰) عدالت محورى در تمامى شئون دانشگاه

توزیع و بهره‌مندی عادلانه از امکانات آموزش عالی در نظامات چهارگانه با تأکید بر عدالت آموزشى

۱۱) تعادل و هماهنگی در نظامات چهارگانه دانشگاه

ایجاد توازن هدفمند و یکپارچگى در نظام‌هاى چهارگانه دانشگاه؛ فرهنگی- تربیتى، آموزشى، پژوهشى- فناوری و مدیریتى

۱۲)  ارتقاء جایگاه هدایت گر خانواده در تعالى بخشى علمی و فرهنگی دانشجویان

تقویت بنیان خانواده و گزینش بومى با تأکید بر مسئولیت پایان ناپذیر خانواده در امر تعلیم و تربیت با احترام به هویت دانشجو

۱۳)  اعتلای فرهنگى فضای عمومی دانشگاه

انضباط بخشى و اعتلاى فرهنگى- تربیتى فضاى عمومى دانشگاه‌ها و رعایت شئونات محیط علمى و تعظیم شعائر در دانشگاه‌ها براساس فرهنگ اسلامى

۱۴)  اهتمام به ملازمات پیوستگى دو نظام آموزش عالى و آموزش عمومى

ایجاد پیوستگى در سیاست‌گذارى و برنامه‌ریزى میان دو دورة آموزش عمومى و آموزش عالى به‌منظور تداوم فرایند فعالیت‌هاى تعلیم و تربیت

 

فصل سوم : چشم انداز نظام آموزش عالى در افق ۱۴۰۴

«برخوردار از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هاى پیشگام در عرصه تولید دانش تمدنى و تبیین و توسعه فرهنگ جهانى اسلام و پیشتاز در گسترش مرزهاى دانش و علوم کاربردى و کارامد مبتنى بر نگرش وحیانى به منظور کسب مرجعیت علمى و فرهنگى در منطقه و جهان اسلام و داراى اساتید عالم، متدین، عدالت‌خواه و آزاداندیش تربیت‌یافته در مکتب اسلام و انقلاب، مسئولیت‌پذیر در عرصه هاى سیاسى، اجتماعى و اقتصادى با توانایى تربیت متخصصانى متدین و متعهد و دانشمندانى برتر»

دانشگاه اسلامى در افق ۱۴۰۴ با اتکال بر قدرت لایزال الهى و در راستاى احیاى تمدن اسلامى- ایرانى داراى چشم‌اندازهاى بخشى ذیل خواهد بود:

۱-   چشم‌انداز فرهنگى- تربیتی:

«خردورز، آزاداندیش و خلاق»، «با اعتماد به نفس علمى و ملى بالا و تأمین کننده استقلال علمى و خودکفایى کشور»، برخوردار از «هویت تمدن‌ساز اسلامى- ایرانى»، «الهام‌بخش در جهان اسلام»، «متعهد به آرمان‌های انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی»، «پرورش‌دهنده نخبگانى عالم، معتقد، متشرع و متخلق و مهذب» و «تجلی‌بخش الگوی سبک زندگی اسلامی- ایرانی»

۲-   چشم‌انداز آموزشی:

«برخوردار از اساتید عالم، متدین، انقلابى، محقق و مولد علم نافع، کارامد و منطبق بر آموزه‌هاى دینى و وحیانى، عدالتخواه و آزاداندیش تربیت‌یافته در مکتب اسلام و انقلاب، مسئولیت‌پذیر در عرصه‌هاى سیاسى، اجتماعى و اقتصادى با توانایى تربیت دانش‌آموختگانى متخصص، متعهد، خلاق و کارآفرین، تولیدکننده محتواى آموزشى منطبق بر دین، عدالت محور، معتقد به نورانیت و قدسیت علم و تکریم عالم و متعلم»

۳-   چشم انداز پژوهش و فناوری:

پیشتاز در عرصه «تولید و گسترش مرزهاى دانش و علوم کاربردى و کارآمد مبتنى بر آموزه‌هاى دینى و و وحیانی» با «مرجعیت علمى و فرهنگى در جهان اسلام» و «پیشتاز نهضت نرم‌افزاری» با توانایی جذب و تربیت محققانى نوآور و توانمند در حل و تحلیل چالش‌هاى علمى و بین‌المللى و دانشمندانى برتر در عرصه‌هاى مورد نیاز کشور و منطقه و متعامل با حوزه

۴-   چشم انداز مدیریتی:

«متوازن و نظام‌مند»، «عدالت‌محور و کارامد»، «درخدمت مصالح عمومی و منافع ملی»، «کارآفرین، ارتقاءدهنده بعد علمی، مهارتی و اخلاقی سرمایه‌های انسانی»، «دارای شاخص و استانداردهای بومی» و «پویا و با نشاط»

 

فصل چهارم : اهداف کلان[۴]

۱)     تعمیق و نهادینه‌سازى معارف و آموزه‌هاى اسلامى در دانشگاه‌ها

۲)     تحقق آرمان ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی

۳)     تولید دانش تمدنى بویژه علوم انسانی- اسلامى

۴)     تعمیق خردورزى و عقلانیت و تقویت روحیه آزاداندیشى و خلاقیت در دانشگاه‌ها

۵)      دستیابى دانشگاه‌ها به اقتدار علمى، فرهنگى و اقتصادى در جهان اسلام و منطقه

۶)      توسعه عدالت آموزشى با توجه به آمایش سرزمین

۷)     توسعه تعامل علمى در عرصه‌هاى بین‌المللى و دستیابى به مرجعیت علمى و فرهنگى در منطقه و جهان اسلام

۸)     گسترش تعامل حوزه و دانشگاه

۹)     تحقق سبک صحیح زندگی اسلامی

۱۰) ارتقاى مستمر و نظام‌مند بعد علمى، مهارتى و اخلاقى دانشگاهیان

۱۱)  مشارکت حداکثرى دانشگاه‌ها در تمدن‌سازى نوین اسلامى

۱۲)  احیاء و ارتقای نقش خانواده در فرایند تعلیم و تربیت

 

فصل پنجم: نظام فرهنگى- تربیتى

راهبرد۱:

تبیین و طراحى نظام جامع فرهنگی- تربیتى دانشگاه‌ها مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و هماهنگی دیگر نظامات[۵] دانشگاهی با آن

اقدامات:

۱-۱- طراحی، تدوین و تحقق نظام جامع فرهنگی  تربیتی براساس مبانی، اصول، اهداف، مراحل و روش‌های فرهنگ و تربیت اسلامی

۲-۱- تدوین آیین‌نامه هماهنگ‌کننده و انسجام‌بخش دیگر نظامات دانشگاهی با نظام جامع فرهنگی-تربیتی در محیط دانشگاه

۳-۱-  ایجاد جایگاه سازمانى مناسب و کارآمد برای تحقق نظام جامع فرهنگی- تربیتی در دانشگاه‌ها متناسب با محیط دانشگاه

 راهبرد۲:

بازنگرى و تبیین فلسفه تعلیم و تعلم و متعالی‌سازی انگیزه تدریس و تحصیل در دانشگاهیان

اقدامات:

۱-۲- بازتدوین فلسفه تعلیم و تعلم

۲-۲- تدوین فلسفه تعلیم و تعلم ناظر به رشته‌های مختلف دانشگاهی

۳-۲- گفتمان سازى فلسفه تعلیم و تعلم

۴-۲- الگوسازی از شخصیت‌ها و مفاخر علمی- فرهنگى کشور

راهبرد۳:

تبیین و طراحی نظام رتبه‌بندى فرهنگی- تربیتى اسلامی دانشگاه‌ها به‌منظور ایجاد فضاى رقابتى

اقدامات:

۱-۳- طراحی، تدوین و بهینه‌سازى مؤلفه‌ها، شاخص‌ها، ساختار و کارکرد نظام رتبه‌بندى فرهنگی- تربیتى با نگرش اسلامى

۲-۳- تدوین آیین‌نامه رتبه‌بندى فرهنگی- تربیتى دانشگاه‌ها و بازتعریف تخصیص بودجه و ظرفیت‌هاى

دانشگاه‌ها براساس آن

۳-۳- ایجاد نهاد رتبه‌بندى و نظارت و ارزیابى دانشگاه‌ها در سطح ملى به صورت فرادستگاهى در جهت افزایش فضاى رقابتى میان دانشگاه‌ها

راهبرد۴:

تبیین نقش تربیتى و اخلاقى استادان و تکریم مقام ایشان

اقدامات:

 ۱-۴- تدوین شاخص‌های تکریم و فرایند شناسایی و انتخاب اساتید الگو

۲-۴- تجلیل از اساتید منتخب علمی، فرهنگی و سیاسی درمحیط دانشگاه

۳-۴- ترغیب اساتید به مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی- تربیتی و اجتماعی

۴-۴- ترویج نقش و جایگاه تربیتی و اخلاقی اساتید و نهادینه‌سازى آن در جامعه

۵-۴- تقویت جایگاه هم‌اندیشی اساتید و ارتقای ظرفیت آن در حل مسائل کلان نظام و طراحى ساز و کار تعامل اساتید با مسئولین دستگاه‌ها و مسئولین ارشد نظام

۶-۴- تقویت نقش «استاد مشاور» به‌منظور تسری نقش اساتید از حوزه‌های آموزشی به حوزه‌های فرهنگی- تربیتی

۷-۴- تدوین اخلاق حرفه‌اى اسلامى اساتید

راهبرد۵:

احیاى هویتِ تمدن ساز اسلامی- ایرانى با ارتقاء روحیه خودباورى و نفى انفعال و خودباختگى در مقابل تمدن غرب

اقدامات:

۱-۵- تبیین ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های هویتِ تمدن اسلامی- ایرانی و مواجهه انتقادی با دیگر تمدن‌ها

۲-۵- تدوین نقشه راه مشارکت فعال اساتید، نخبگان و دانشجویان در پروژه‌هاى ملى و تمدنى و فراهم کردن سازوکار حمایت از ایشان

۳-۵- ایجاد ساز و کار کارامد به‌منظور پژوهش مستمر و رصد تحولات تمدن غرب و غرب شناسی با هدف تعامل انتقادی با آن براساس معیارهای عقلانیت اسلامی

۴-۵- توسعه نظریه‌پردازى و طراحی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی در جهت تبیین دستاوردهای[۶] انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

۵-۵- تدوینِ ساز و کار فرهنگ سازى براى ارتقاء منزلت نخبگان و توجه به نخبه‌پرورى

۶-۵- مطرح کردن دستاوردهاى دانشمندان اسلامى- ایرانى قدیم و جدید در متون درسى

۷-۵- حمایت، تشویق و الگوسازى از شخصیت‌ها، مفاخر فرهنگى و تجلیل از مقام شهداى علم و فناورى

راهبرد۶:  

تعمیق بینش، بصیرت و افزایش نشاط سیاسی- فرهنگى و انقلابی دانشگاهیان

اقدامات:

-۶-۱  تبیین و ترویج اندیشه‌های سیاسی و فرهنگی حضرت امام(ره)و مقام معظم رهبرى

-۶-۲  طراحی و تدوین دوره‌های دانش افزایی در سطوح مختلف (اساتید، دانشجویان و کارکنان)

-۶-۳  گسترش و تعمیق نهضت نرم‌افزاری در جهت تدوین نظریه‌های اجتماعی و سیاسی مبتنی بر بینش انقلابی- اسلامی

-۶-۴  حمایت از جلسات نقد، مناظره و کرسی‌های آزاداندیشی در جهت افزایش نشاط سیاسی دانشگاه‌ها

-۶-۵  حمایت و ساماندهی مؤسسات و مراکز مطالعاتی- تحقیقاتی به منظور تولید و استفاده بهینه از محصولات آنان در حوزه انقلاب اسلامی و استکبارستیزی

-۶-۶  ارزیابی مستمر وضعیت سیاسی- فرهنگى دانشگاهیان و اصلاح و ارتقاى ضوابط فعالیت‌هاى سیاسى و فرهنگى

راهبرد۷:

تقویت منطق خردورزی و روحیه آزاداندیشى، پرسشگری و پاسخگویی و نقدپذیری در فضای عمومی و علمى دانشگاه‌ها

اقدامات:

-۷-۱  تأمین زیرساخت‌های حقوقی لازم جهت توسعه آزاداندیشی و بازنگری در قوانین موجود با هدف حمایت از روحیه خردگرایی و آزاداندیشی و پرسشگری

-۷-۲  برنامه‌ریزی و تدوین ضوابط و مقررات جامع جهت ممانعت از مداخلات برون دانشگاهی در مقوله آزاداندیشی، خردورزی و پرسشگری

-۷-۳  حمایت، تقویت و توسعه کرسی‌های آزاداندیشی، نقد و مناظره و تدوین سیاست‌های تشویقی

-۷-۴  برنامه‌ریزى براى ابداع روش‌های نوین در عرصه آزاداندیشی و خردورزی

۷-۵- طراحی و اجرای دوره‌های آموزشی و توجیهى برای متولیان و برگزارکنندگان کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها

راهبرد۸:

ارتقاى تعامل حوزه و دانشگاه با تأکید بر حل مشکلات فرهنگی- سیاسی و اجتماعى جامعه

اقدامات:

-۸-۱  ایجاد سازوکار و ساختار کارامد وحدت حوزه و دانشگاه و تقویت نهادها و مراکز موجود

-۸-۲  شناسایی زمینه های همکاری مشترک و تعیین اولویت هاى همکارى حوزه و دانشگاه در جهت رفع نیازهای جامعه و حل مسائل کلان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی

-۸-۳  حمایت از حضور علمى، فرهنگی- سیاسی و اجتماعی حوزویان و دانشگاهیان در مراکز علمی یکدیگر

-۸-۴  معرفی اسوه های علمى، فرهنگی- سیاسی و اجتماعی حوزه و دانشگاه به یکدیگر

-۸-۵ آسیب شناسی تعامل حوزه و دانشگاه و بررسی راهکارهای ارتقاى آن

-۸-۶ حمایت و توسعه حوزه هاى علوم اسلامى دانشگاهیان و استفاده از ظرفیت آنها در جهت ارتقاء سطح آموزش عالى کشور

راهبرد۹:

تبیین و ترویج نواندیشى دینى در زمینه‌هاى مورد نیاز دانشگاهیان و نخبگان با سازماندهى ظرفیت‌هاى حوزوى و دانشگاهى

اقدامات:

-۹-۱  تعریف و تبیین مؤلفه‌های هستی‌شناسى، ارزش‌شناسى، معرفت‌شناسى و انسان شناسى نواندیشى دینى

۹-۲- تعریف و تبیین جایگاه و منزلت عقل و وحی در نظام فکری- دینی

-۹-۳ تبیین رابطه علم و دین در خدمات متقابل هر دو در شکوفایی تمدن اسلامی- ایرانی

-۹-۴ زمینه سازی فرهنگی و اجتماعی برای نواندیشی دینی و حمایت از تولید ادبیات نو در این زمینه

-۹-۵ معرفی، الگوسازی و حمایت از چهره‌های خلاق و نواندیش دینی

-۹-۶ ترویج عقلانیت و حکمت اسلامی در جهت ارتقای خردورزی و دین‌باوری

-۹-۷ ترویج اسلام ناب محمدی و مقابله با آفت های التقاط، تحجر، سطحی‌نگری، خرافه‌گرایى، بدعت و عرفان‌هاى نوظهور

راهبرد۱۰:

افزایش روحیه نشاط، امید و پویایى در دانشگاهیان و مدیریت زمان جهت بهره وری بهینه از سرمایه عمر با بهره گیرى از آموزه‌هاى اسلامى

اقدامات:

-۱۰-۱  تفسیر و تبیین جامع از شادی و نشاط و ارائه الگوی مطلوب

۲-۱۰- ایجاد سازوکار تقویت نشاط و امید به آینده

-۱۰-۳آموزش مدیریت زمان و کسب مهارت‌های لازم جهت استفاده بهینه از وقت و عمر

-۱۰-۴ تقویت تشکل‌های دانشجویى به منظور مشارکت دانشجویان در فعالیت‌هاى دانشگاهى

-۱۰-۵ شناسایی و بهره‌مندی از ظرفیت‌های دانشگاهى و غیردانشگاهی به منظور افزایش روحیه نشاط و پویایى

-۱۰-۶ ترویج ورزش با تأکید بر ورزش همگانى و توسعه امکانات ورزشی در دانشگاه‌ها

-۱۰-۷ نهادینه سازى فرهنگ مطالعه، کار، تلاش و فعالیت‌هاى جهادى

راهبرد۱۱:

ارتقای روحیه قانون مداری، مسئولیت و نظم پذیرى و التزام به اخلاق حرفه‌اى اسلامی

اقدامات:

-۱۱-۱ تعریف و تبیین مبانی و شاخص های قانون مداری، مسئولیت و نظم‌پذیری و اخلاق حرفه‌ای اسلامی

 -۱۱-۲تدوین مرام‌نامه و منشور مسئولیت های فرهنگی – اجتماعی و منشور اخلاق حرفه‌ای اسلامى دانشگاهیان

 -۱۱-۳آسیب‌شناسی روندهای مشارکتی موجود و طراحی و استقرار نظام مشارکت دانشگاهیان

-۱۱-۴  زمینه‌سازى و استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و توان دانشجویان در همکارى براى اداره امور دانشگاه

-۱۱-۵ ایجاد زمینه آموزش و تعیین مشوق‌ها درجهت تقویت روحیه مسئولیت و نظم‌پذیرى و قانونمندى دانشگاهیان در مسائل اجتماعى، ملى و بین‌المللى

-۱۱-۶ ایجاد زمینه و ساختار کارامد و توسعه هدفمند کانون‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جهت همکارى بین تشکلى دانشگاه‌ها

-۱۱-۷ زمینه‌سازى و ارتقاى انگیزه و روحیه مشارکت جویی دانشگاهیان و توسعه قابلیت‌های اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی و گروهی ایشان

راهبرد۱۲:

تعامل اثربخش فرهنگى، اجتماعی و سیاسى دانشگاه‌هاى کشور با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی دیگر کشورها به ویژه در جهان اسلام و افزایش سهم تأثیرگذاری بر آنها

اقدامات:

-۱۲-۱ شناسایی و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه‌ها و نهادها در حوزه فعالیت‌های فرهنگی، سیاسى و اجتماعی در عرصه بین‌المللی

-۱۲-۲ ایجاد ساختارهای کارامد و اثربخش جهت توسعه هماهنگی و هم‌افزایی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در عرصه بین‌المللى

-۱۲-۳ طراحی سازوکارهای هم‌اندیشی و تعامل نخبگان فرهنگی دانشگاه‌های جهان در جهت تحقق جبهه متحد آزاداندیشان استکبارستیز و مبارزه با آپارتاید علمى و سیاسى و صهیونیسم بین‌المللى و حمایت از مستضعفین به‌ویژه ملت فلسطین

-۱۲-۴ توسعه تعامل با دانشگاه‌های جهان اسلام و استفاده مؤثر از تعاملات علمی- بین المللی در جهت مشارکت فعال و مؤثر در عرصه‌های فرهنگی- سیاسی و اجتماعی و کسب تجربیات بین‌المللی

-۱۲-۵ حمایت از شبکه‌های دانشگاهى مردم نهاد در جهان اسلام در جهت حمایت از بیداری اسلامی به‌ویژه اتحادیه جهانی اساتید مسلمان دانشگاه‌ها و سایر تشکل‌هاى بین‌المللى اساتید

-۱۲-۶ توسعه فعالیت‌های علمی بین‌المللی از طریق افزایش سهم دانشگاه‌ها با محوریت بیداری اسلامی

-۱۲-۷ حمایت از فعالان و فعالیت های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دانشگاهیان جهان منطبق با آرمان‌های انقلاب اسلامی

راهبرد۱۳:

گسترش فرهنگ جهاد، ایثار، شهادت و ترویج ارزش‌های دفاع مقدس و زمینه‌سازی برای خدمت‌رسانى به مستضعفین در دانشگاه‌ها

اقدامات:

-۱۳-۱ تدوین مؤلفه‌ها، شاخص‌ها و ارزش‌های دفاع مقدس، فرهنگ جهادی و روحیه بسیجی

-۱۳-۲ تدوین دستاوردهای علمی و فرهنگی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی و استفاده در متون و برنامه‌هاى درسى

-۱۳-۳ ترویج فرهنگ جهادی و تفکر بسیجى و زمینه‌سازی برای مشارکت حداکثری همه دانشگاهیان در برنامه‌های جهادی و خدمت رسانی به محرومین و مستضعفین در عرصه‌های ملى و بین‌المللی

-۱۳-۴توسعه فعالیت های علمی، فرهنگی، ادبی و هنری در حوزه های دفاع مقدس و تکریم مقام والای شهیدان

-۱۳-۵ معرفی و تکریم جانبازان و ایثارگران و چهره های حماسه ساز دفاع مقدس و بسیجیان موفق در

عرصه‌های علمی و فرهنگی به عنوان الگو برای نسل جوان دانشگاهی

راهبرد۱۴:

نهادینه‌سازی فرهنگ عفاف و حجاب، ساماندهی فضای عمومی دانشگاه ها و حفظ شئون محیط علمی دانشگاه

اقدامات:

۱-۱۴- گسترش فرهنگ عفاف و حجاب با تأکید براجرای ضوابط، تکمیل و متناسب سازی آن با مقتضیات دانشگاهی و مراکز آموزشی و نظارت بر حُسن اجرا

۲-۱۴- ایجاد سازوکار ترویج، اجرا و بروزرسانی طرح انطباق و بازنگری و کارآمدسازی شاخص‌ها و مراعات اصول آن در فرایند اعتباربخشی بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی

۳-۱۴- اجرای دقیق و به‌روزرسانی استانداردها و آیین‌نامه‌های پوشش و رفتار حرفه‌ای در محیط‌های آموزش و درمان دولتی و غیر دولتی

۴-۱۴- حمایت از پژوهش ها و فعالیت های علمی و کاربردی در زمینه عفاف و حجاب در دانشگاه ها

۵-۱۴- تشویق دانشگاهیان فعال دارای نوآوری و ابتکار در جهت ترویج و زمینه سازی فرهنگ عفاف و حجاب

۶-۱۴- بازنگری و بهسازی در طراحی فضاها و بهینه سازی خدمات دانشگاه با هدف کاهش اختلاط غیرضروری دختر و پسر

۷-۱۴- بهسازی محیط‌های درمانی بر اساس معماری اسلامی- ایرانی به منظور ارتقای سلامت معنوی

۸-۱۴- ترغیب و حمایت از تأسیس و گسترش دانشگاه های ویژه دختران و پسران با رعایت عدالت و کیفیت آموزشی و حق انتخاب داوطلبانه خانواده ها

۹-۱۴- تبیین و تدوین منشور حقوق بیمار و تکریم آن در فرایند آموزش و درمان و رعایت احکام شرعی و آداب اسلامی

۱۰-۱۴- استفاده از فرصت های متون درسی مرتبط، جهت تبیین فلسفه، ارزش و موازین شرعی حجاب و عفاف با تأکید بر نتایج فردی و اجتماعی در محیط دانشگاه

۱۱-۱۴- حمایت از طراحی، تولید، تأمین و دسترسی آسان به پوشش متناسب با ارزش های اسلامی جهت توسعه فرهنگ عفاف و حجاب

۱۲-۱۴- تبیین آثار مثبت و سازنده حجاب و عفاف در رشد علمی و اخلاقی جامعه در جهت اقناع جوانان دانشجو و درونی سازی حجاب و آگاهی بخشی در مورد آثار و پیامدهای منفی ترویج اخلاق جنسی غربی

۱۳-۱۴- ایجاد سازوکار اثربخش جهت ترویج و توسعه فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر متناسب با شئونات دانشگاه اسلامی

۱۴-۱۴- ساماندهی و سیاستگذاری فرایند جذب دانشجویان مستعد، ارزشی و محجبه خارجی بویژه از جهان اسلام و ارتقای وضعیت فرهنگی و سیاسی آنان

راهبرد۱۵:

اولویت دادن به پذیرش بومی دانشجویان و تقویت ارتباط دانشگاه با خانواده

اقدامات:

۱-۱۵- طراحی و تدوین نظام تعامل خانواده و دانشگاه و تقویت زیرساخت های ارتباط بین دانشگاه و خانواده با تأکید بر فضای مجازی

۲-۱۵- بازنگری در نظام پذیرش دانشجو بر مبنای سند آمایش در راستای تقویت بومی گزینی

۳-۱۵- ارتقاء سطح کیفی دانشگاه های بزرگ استانی جهت حفظ نخبگان در استان های خود

۴-۱۵- اطلاع‌رسانی از وضعیت تحصیلی دانشجویان به خانواده‌ها و ارتقاء دانش و بینش و به‌ویژه مسئولیت پایان‌ناپذیر تربیتی والدین در قبال فرزندان دانشجو

راهبرد۱۶:

اهتمام بر اصل خانواده‌محوری و ترویج و تسهیل ازدواج دانشجویی و تبیین موازین دینی و اخلاقیِ ارتباط مشروع و برقراری محرمیت حسب شرایط و مقتضیات در جهت رفع نیازهای معقول و واقعی دانشجویان

اقدامات:

۱-۱۶- تبیین اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام و ارائه راه حل های اسلامی و اخلاقی برای روابط سالم دانشجویان در فضاهای دانشگاهی و برنامه‌ریزی برای رفع اختلاط های غیرضروری در محیط های علمی و دانشگاهی

۲-۱۶- تدوین متون درسی جهت طرح مباحث مرتبط با نیازها و مقتضیات زندگی مشترک و اصلاح و بازنگری متون مغایر با آن

۳-۱۶- تقویت فرهنگ مشاوره و توسعه نهادهای مشاوره اخلاقی و دینیِ دانشجویان و برگزاری دوره‌های آموزشی متناسب با سبک زندگی اسلامی

۴-۱۶- آسیب شناسی و پایش ازدواج های دانشجویی و یافتن راهکارهایی برای توسعه و ترویج آن

۵-۱۶- تهیه و تدوین پیوست فرهنگی خانواده محور در رشته های مختلف

۶-۱۶- تشویق و ترغیب ازدواج دانشجویی با رعایت اصل سادگی و الگوسازی آیین ازدواج آسان و آگاهانه

۷-۱۶- شناسایی و هماهنگی نهادها، اشخاص و دستگاه های اجرایی برای تأمین امکانات و منابع موردنیاز برای ازدواج دانشجویی

۸-۱۶- حمایت و تشویق دانشجویان متأهل و دارای فرزند در راستای ارتقاء تحصیلی آنان

راهبرد۱۷:

تبیین و ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی با رویکرد تمدن‌سازی نوین اسلامی

اقدامات:

۱-۱۷- آسیب شناسی سبک زندگی موجود و ‌طراحی، تبیین و ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی و عناصر آن با تأکید بر سبک زندگی دانشگاهیان بر مبنای تمدن سازی نوین اسلامی

۲-۱۷- ایجاد سازوکار استفاده از ظرفیت متون درسی، منابع آموزشی و فعالیت های فرهنگی به منظور تقویت معرفت، باور و عمل به سبک زندگی اسلامی – ایرانی در دانشگاه

۳-۱۷- تقویت فضایل اخلاقی و حرفه ای مدیران و اعضای هیأت علمی و تحکیم نقش الگویی آنان در زمینه سبک زندگی اسلامی- ایرانی

۴-۱۷- ایجاد زمینه برای ایفای نقش مثبت دانشگاه ها به ویژه اساتید در تبیین و ترویج سبک زندگی
اسلامی – ایرانی در جامعه

۵-۱۷- حمایت از پژوهش های دانشگاهی مربوط به سبک زندگی اسلامی – ایرانی

راهبرد۱۸:

تعظیم شعائر اسلامی و توجه خاص به نماز و مسجد محوری در فعالیت های دینی، فرهنگی و علمی دانشگاه

اقدامات:

۱-۱۸- ساماندهی و ارتقاء عوامل مؤثر در توسعه و ترویج نماز و شعائر اسلامی در میان دانشگاهیان

۲-۱۸- ساماندهی و حمایت مادی و معنوی از فعالیت ها و محصولات فرهنگی، آموزشی و پژوهشی دانشگاهیان در حوزه نماز و شعائر اسلامی

۳-۱۸- توسعه و تجهیز مساجد و نمازخانه های دانشگاه ها و واحدهای مربوطه

۴-۱۸- ساخت پردیس دانشگاه ها با محوریت مسجد و طراحی الگوی مسجد دانشگاهی با رویکرد معماری اسلامی

۵-۱۸- تجمیع فضاهای فرهنگی دانشگاه ها با رویکرد مسجد محوری در فعالیت های علمی و فرهنگی

۶-۱۸- حمایت و تقویت هیأت‌های دانشجویی در جهت تعظیم شعائر و عمق بخشیدن به فعالیت‌های فرهنگی آن‌ها

۷-۱۸- متناسب‌سازی برنامه‌های علمی و آموزشی با فرهنگ نماز و روزه و تعظیم شعائر اسلامی

۸-۱۸- تعمیق ابعاد معرفتی، معنوی و ارتقای روحیه تقواطلبی به عنوان مبنای تعظیم شعائر اسلامی

۹-۱۸- ترویج و تشویق فرهنگ سبقت در خیرات و وقف با حمایت از خیرین و واقفین دانشگاهی و غیردانشگاهی و استفاده از انگیزه‌های آنان در ساخت و ارتقای مساجد

۱۰-۱۸- جذب، تقویت و ارتقای دانش و مهارت ائمه جماعات در عرصه های علمی، فرهنگی و سیاسی

راهبرد۱۹:

ارتقای فرهنگ قرآن و عترت در بین دانشگاهیان به منظور انس با قرآن و تدبر و تفکر در آیات الهی و معارف اهل بیت (ع)

اقدامات:

۱-۱۹-  استخراج، تبیین و تدوین راهکارهای قرآن و عترت برای نهادینه کردن فرهنگ اسلامی

۲-۱۹- تدوین سازوکارها و اجرای شیوه های تشویقی حفظ و آشنایی با مفاهیم، ترجمه، تفسیر و تدبر در  قرآن کریم

۳-۱۹- حمایت از تدوین آموزه های قرآنی و معارف اهل بیت(ع) در متون درسی متناسب با رشته های علمی

۴-۱۹- تشکیل مراکز تحقیقاتی قرآن‌پژوهی و عترت پژوهی در حوزه های مختلف علوم

۵-۱۹- حمایت از پایان نامه ها، رساله ها و طرح های تحقیقاتی بین رشته ای «قرآن و سنت» و علوم مختلف

۶-۱۹- ایجاد سازوکار علمی- آموزشی جهت بکارگیری آموزه های قرآنی و روایی در تولید علوم انسانی- اسلامی

۷-۱۹- طراحی و تدوین سبک زندگی دانشگاهی برمبنای آموزه های قرآن و معارف اهل بیت(ع)

راهبرد۲۰:

ساماندهی مقابله با جنگ نرم با تکیه بر مؤلفه های قدرت نرم انقلاب اسلامی

اقدامات:

۱-۲۰- تبیین ابعاد گوناگون جنگ نرم دشمن و مؤلفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی در محیط دانشگاه‌ها

۲-۲۰- شناسایی و بهره گیری از شیوه ها و فنون مبارزه با جنگ نرم و تبیین آن در دانشگاه و استفاده کارآمد از ابزار هنر در تقویت قدرت نرم

۳-۲۰- طراحی برنامه‌های مختلف به منظور تقویت باورهای دانشگاهیان در مقابله با تهدیدات جنگ نرم دشمن

۴-۲۰- رصد جریان های فکری – فرهنگی و شناسایی پایگاه های مؤثر نفوذ جنگ نرم

۵-۲۰- حمایت از دانشگاهیان در عرصه تولید و نشر محتوا در مقابله با جنگ نرم به ویژه در فضای مجازی

۶-۲۰- ساماندهی فضای مجازی در محیط دانشگاهی و مدیریت آن براساس نظام جامع پدافند غیرعامل

۷-۲۰- نهادینه نمودن نظام جامع پدافند غیرعامل و استفاده از اصول و ضوابط آن در سطوح مختلف دانشگاهی

۸-۲۰- ساماندهی و تبیین نقش و وظایف اساتید و دانشجویان به عنوان فرماندهان و افسران جنگ نرم

راهبرد۲۱:

طراحی و تدوین نظام جامع نظارت و ارزیابی مستمر فرهنگی- تربیتی دانشگاه ها
براساس شاخص های اسلامی

اقدامات:

۱-۲۱- تدوین شاخص ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی نظام فرهنگی- تربیتی

۲-۲۱- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام فرهنگی – تربیتی در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و « دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»

 

فصل ششم: نظام آموزشی

راهبرد۱:

برنامه‌ریزی، تنظیم و بازنگری سرفصل‌ها و تدوین متون و برنامه‌ریزی آموزشی در تمامی شاخه‌های علوم براساس آموزه های اسلامی

اقدامات:

۱-۱- تشکیل کارگروه های تخصصی جهت راهبری فرایند تحول متون آموزشی[۷] با نگرش اسلامی

۲-۱- اصلاح و بازنگری متون آموزشی با رویکرد تحول و ارتقاء رشته‌های گوناگون با اولویت علوم انسانی

۳-۱- متناسب‌سازی و به روزرسانی روش های برنامه ریزی آموزشی و درسی و شیوه های یاددهی و یادگیری بر اساس آموزه های اسلامی

۴-۱- تدوین پیشینه، فلسفه و معرفی دانشمندان برتر جهان اسلام و ایران در هر رشته و توسعه زمینه تعامل علم و دین

۵-۱- تدوین ضوابط و تأمین بستر آموزشی مناسب جهت تعامل مستمر و هدفمند عناصر علمی حوزه و دانشگاه

۶-۱- گنجاندن پیوست های اخلاق اسلامی و حرفه ای در برخی از متون تخصصی

۷-۱- اختصاص دوره های آموزشیِ پژوهش محور و مسأله محور پیرامون نیازهای علمی «دانشگاه اسلامی» در مقاطع تحصیلات تکمیلی با نظارت کارگروه های تخصصی

۸-۱- ایجاد زمینه مشارکت فعال و همه جانبه اساتید حوزه و دانشگاه و نهادهای علمی مستقل با نظارت کارگروه های تخصصی برای تولید و بازنگری برنامه درسی

راهبرد۲:

هدایت و تحول نظام برنامه‌ریزی آموزشی و متون درسی به سمت تقویت فضایل اخلاقی و اعتماد به نفس و تقویت باورهای دینی و التزام به مسئولیت‌های اجتماعی

اقدامات:

۱-۲- بازطراحی دوره های آموزشی و ارتقای روش های آموزشی با قابلیت تقویت باورهای دینی، ابعاد هویتی، مسئولیت های اجتماعی و مهارت های زندگی اسلامی

۲-۲- تدوین منشور اخلاقی و حرفه‌ای بر اساس مبانی اسلامی

۳-۲- نهادینه سازی نقش تربیتی استاد و ایجاد زمینه تحقق آن در فرایند آموزشی

۴-۲- تعظیم مناسک و شعائر اسلامی در برنامه ریزی های آموزشی

۵-۲- متناسب سازی مدت تحصیل در رشته های مختلف با تحولات علمی

۶-۲- تدوین نظریات مبتنی بر جهان بینی اسلامی و بازخوانی و بازسازی بنیان های نظری حوزه های مختلف علمی در رشته های درسی به منظور پالایش متون مغایر با ارزش های دینی

۷-۲- معرفی مواریث و مفاخر دینی، علمی و فرهنگی- تاریخی و معاصر و بهره‌گیری از دستاورد آنها در تدوین برنامه‌ها و متون درسی

۸-۲- افزایش سهم دروس اختیاری و تنوع بخشی آنها در جهت هم افزایی دانش، مهارت و نگرش
دانش آموختگان و تقویت فضایل اخلاقی و باورهای دینی

۹-۲- حفظ حدود، آداب و موازین شرعی و کاهش اختلاط در برنامه ها و فضاهای آموزشی

راهبرد۳:

فراگیر نمودن نهضت نقد علمی در نظام آموزشی و ترویج رویکرد نقادانه علمی در مواجهه با نظریه ها و متون موجود

اقدامات:

۱-۳- ایجاد مرکز سیاست‌گذاری، ساماندهی و نظارت هدفمند ترجمه متون علمی و آموزشی با رویکرد نقد و تحلیل، مبتنی بر آموزه‌های اسلامی

۲-۳- تدوین سیاست‌های توسعه و راهبری نهضت نقد با اولویت علوم انسانی و هنر در سه بعد ساختار، محتوا و منابع

۳-۳- تدوین سیاست‌ها و سازوکارهای تشویق و حمایت از نظریه پردازان و منتقدان علمی

۴-۳- تدوین راهکارهای اجرایی تقویت روحیه نقد و پرسشگری در دانشجویان

۵-۳- طراحی، تدوین و برگزاری دوره های آموزشی فلسفه های مضاف به ویژه در علوم انسانی

۶-۳- گسترش و توسعه کرسی‌های نقد، مناظره و نظریه‌پردازی

راهبرد۴:

طراحی فرایند آموزش با عنایت به پرورش انواع استعدادها و پرورش قدرت ابتکار، خلاقیت و نوآوری

اقدامات:

۱-۴- اصلاح نظام آموزشی حافظه محور و اهتمام بر رویکرد مسأله محور و خلاقیت پرور

۲-۴- طراحی سازوکار نهادینه سازی روحیه تحقیق در پایان نامه های تحصیلات تکمیلی

۳-۴- تقویت جایگاه رشته های علوم انسانی و ایجاد سازوکار هدایت استعدادهای برتر به سمت ادامه تحصیل در رشته‌های علوم انسانی و جذب و نگهداری بهینه آنان

۴-۴- طراحی سازوکار هدایت تحصیلی انعطاف پذیر متناسب با استعدادها و علایق دانشجویان

۵-۴- طراحی نظام ترغیب و تشویق اساتید و دانشجویان در جهت افزایش خلاقیت و نوآوری

۶-۴- طراحی نظام ارزیابی استعداد دانشجویان و سطح بندی انواع استعدادها جهت ورود به رشته های متناسب

۷-۴- طراحی نظام نوین ارزیابی آموزشی دانشجویان جهت شکوفایی خلاقیت در آنان

۸-۴- حمایت از تأسیس و فعالیت مراکز نخبه پرور در حوزه های علوم بویژه علوم انسانی

۹-۴- تأکید بر تقویت خلاقیت و نوآوری اساتید در تدوین طرح نامه دروس

۱۰-۴- متناسب سازی واحدهای روش تحقیق در رشته های مختلف

۱۱-۴- اتخاذ تدابیر لازم جهت به کارگیری اساتید توانمند علمی در سطح کارشناسی

راهبرد۵:

آگاهی از آخرین دستاوردهای علمی بشر و بهره‌گیری از آنها متناسب با ارزش‌های اسلامی برای استفاده در مراکز آموزش عالی

اقدامات:

۱-۵- تأسیس و تأکید بر رشته‌های پژوهش محور در مقاطع تحصیلات تکمیلی در رشته‌های مختلف علوم در راستای نوآوری و تولید علم متناسب با نیازها و مقتضیات کشور

۲-۵- حمایت مادی و معنوی برای بکارگیری دستاوردهای جدید و معتبر علمی و آموزشی در جهت رفع نیازهای بومی کشور

۳-۵- زمینه سازی برای انتقال دانش و نتایج تحقیقات کاربردی جهت تولید محتوا و متون علمی در دانشگاه ها

۴-۵- فراهم آوردن زیرساخت ها و امکانات لازم برای بهره گیری از فناوری های نوین و پیشرفته در سطح کشور و به روزرسانی تجهیزات آزمایشگاه ها و کارگاه ها در تراز جهانی

۵-۵- تعامل علمی و هدفمند با مراکز آموزشی، پژوهشی و فن‌آوری معتبر بین‌المللی به ویژه در جهان اسلام

راهبرد۶:

طراحی، تبیین و تدوین نظام جامع اخلاق و فقه پزشکی و سلامت معنوی بر اساس آموزه‌های اسلامی

اقدامات:

۱-۶- تدوین فلسفه، فقه و اخلاق پزشکی بر اساس آموزه‌های اسلامی با بهره‌گیری از منابع علمی و تجارب دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه

۲-۶- انسجام‌بخشی و کارامدسازی ساختار حوزه اخلاق پزشکی به منظور توسعه، ترویج، نظارت و ارزیابی در تمامی شئون به ویژه آموزش و درمان در سطوح ملی، ستاد و صف

۳-۶- طراحی، تبیین و تدوین شاخص های سلامت معنوی و ارتقای سلامت معنوی بیماران و جامعه پزشکی و سلامت عمومی جامعه متناسب با آموزه های اسلامی

۴-۶- طراحی نظام تشویق پزشکان متعهد و معرفی الگوهای برتر اخلاق پزشکی و سلامت معنوی

۵-۶- ایجاد و گسترش محیط‌های معنوی و مراکز مشاوره دینی

راهبرد ۷:

ایجاد و اصلاح رشته های تحصیلی کاربردی و متناسب با نیازهای جامعه اسلامی و
بومی سازی آنها و تقویت بُعدکارآفرینی و افزایش اشتغال مولد و پایدار

اقدامات:

۱-۷- بازنگری در رشته‌های تحصیلی بر مبنای تقاضای اجتماعی، نیازهای بازار کار و تحولات و رویکردهای نوین آموزشی

۲-۷- جهت دهی به متون آموزشی، مقالات علمی و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی با رویکرد مسأله محور و ناظر بر نیازهای دارای اولویت کشور

۳-۷- طراحی و ایجاد علوم و فنون میان رشته ای با توجه به نیازهای روز جامعه و فضای علمی کشور

۴-۷- انجام پایش و ارزیابی کیفیت و کارآمدی برنامه های آموزشی

۵-۷- تقویت و توسعه به کارگیری زبان فارسی در متون علمی دانشگاهی و تبدیل زبان فارسی به زبان مرجع علم

۶-۷- حمایت از تدوین کتب و متون مرجع به زبان فارسی قابل رقابت جهانی جهت اقتدار و مرجعیت علمی

۷-۷- ایجاد سازوکار تولید و تدوین متون مرجع علمی در رشته های مختلف به زبان فارسی

۸-۷- حمایت از تولید و کاربردی کردن علوم انسانی با جهت گیری اسلامی

۹-۷- تبیین پیامدهای فرهنگی و اجتماعی رشته های تحصیلی و نظریه های علمی و برنامه ریزی جهت تدوین نظریه‌های کارآمد و مناسب

۱۰-۷- تولید متن و محتوای کارآفرین و ارتقای فرهنگ کارآفرینی از طریق تعامل دانشگاه ها با نهادها و
بنگاه های اقتصادی – اجتماعی در برنامه ریزی‌های آموزشی

راهبرد ۸:

تحول و نوسازی رشته های دانشگاهی براساس عدالت آموزشی و آمایش سرزمین

اقدامات:

۱-۸- تهیه و تدوین سند تحول آموزش عالی مبتنی بر آمایش سرزمین و حمایت از اجرایی شدن آن

۲-۸- تقویت و به روزرسانی سامانه هوشمند ملی و منطقه ای جذب اساتید متخصص و متعهد و توزیع آنها براساس سند آمایش و نقشه جامع علمی کشور

۳-۸- ایجاد سازوکار لازم جهت بهره گیری از مزیت های نسبی و رقابتی دانشگاه ها با توجه به نیازهای متفاوت مناطق مختلف کشور مبتنی بر آمایش سرزمین

۴-۸- ارزیابی دوره‌ای مجوزهای تأسیس رشته های علمی و لغو مجوز مراکز فاقد حداقل ضوابط و استانداردهای علمی و آموزشی

۵-۸- اصلاح سازوکار پذیرش و هدایت تحصیلی دانشجویان بر اساس مقتضیات بومی فردی پسران و دختران

۶-۸- هدفمندسازی هزینه های تحصیلی در دانشگاه های کشور با رویکرد عدالت آموزشی و ایجاد تسهیلات ویژه برای دانشجویان استعدادهای درخشان جهت پویایی و جلوگیری از رکود علمی

راهبرد۹:

تسریع ضابطه مند فرایند جذب، تربیت، ارتقاء و نظارت و ارزیابی مستمر اعضای هیأت علمی

اقدامات:

۱-۹- بازنگری و ارزیابی دوره ای شاخص ها، ضوابط و مقررات جذب اعضای هیأت علمی

۲-۹- ایجاد سازوکار لازم برای حضور تمام وقت اعضای هیأت علمی در دانشگاه ها و افزایش تعاملات علمی استاد و دانشجو در خارج از کلاس با تأکید بر شاگردپروری

۳-۹- طراحی سازوکارهای لازم به منظور شناسایی و هدایت دانشجویان واجد شرایط جذب (علمی، مهارتی، فرهنگی و اعتقادی)

۴-۹- طراحی و اجرای دوره های دانش افزایی اعضای هیأت علمی در مسیر ارتقای حرفه ای و بینشی ایشان

۵-۹- اولویت بخشی به جذب استعدادهای درخشان و نخبگان واجد شرایط (علمی، فرهنگی و اعتقادی) به‌عنوان هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی

۶-۹- ارتقای مستمر دانش و مهارت های تخصصی و معرفت دینی، سیاسی و اجتماعی اعضای هیأت علمی با تأکید بر رشته تخصصی آنان

۷-۹- تدوین نظام جامع ارزیابی مستمر و هدفمند و تدوین شاخص های فعالیت های علمی – فرهنگی اساتید و بازخورد نتایج آن به منظور ارتقای اعضای هیأت علمی

راهبرد۱۰:

نهادینه‌سازی تعامل آموزشی بین حوزه و دانشگاه

اقدامات:

۱-۱۰- طراحی و برنامه ریزی دوره های آموزشی و فرصت مطالعاتی مشترک میان حوزه و دانشگاه

۲-۱۰- ایجاد و ارتقای سازوکار لازم جهت تعامل فراگیر و فعال حوزه و دانشگاه در ابعاد مختلف[۸]

۳-۱۰- طراحی بانک اطلاعات علمی و آموزشی حوزه و دانشگاه به منظور اطلاع رسانی متقابل

۴-۱۰- شناسایی و معرفی ظرفیت های علمی و آموزشی حوزه و دانشگاه به یکدیگر

۵-۱۰- ایجاد زمینه به کارگیری متقابل استاد معین در حوزه و دانشگاه

۶-۱۰- حمایت و توسعه حوزه های علوم اسلامی دانشگاهیان و استفاده از ظرفیت آنها در جهت ارتقاء سطح آموزش عالی کشور

۷-۱۰- همکاری و تعامل حوزه و دانشگاه در تدوین، بازنگری و اصلاح متون علوم انسانی و برنامه های درسی

۸-۱۰- حمایت از همکاری علمی مشترک حوزویان و دانشگاهیان در عرصه های علمی و آموزشی

راهبرد۱۱:

بسترسازی و تقویت ساختارهای حمایتی برای رشد هنر اسلامی و حمایت از آموزش های نظری و کاربردی در حوزه هنر متعهد

اقدامات:

۱-۱۱- تدوین متون آموزشی در زمینه هنر براساس مبانی اسلامی با همکاری حوزه های علمیه

۲-۱۱- توسعه هدفمند رشته هنر متناسب با منابع علمی، تجربیات ملی، مدرسان دارای صلاحیت عمومی و توانایی حرفه ای و نیازمندی های جامعه اسلامی

۳-۱۱- حمایت و هدایت  از تولیدات هنرمتعهد ازجمله پایان نامه های دانشجویی با رویکرد معرفی
ارزش های دینی، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

۴-۱۱- تأسیس و تقویت حوزه های میان رشته ای هنر و دیگر رشته های علوم بر اساس آموزه های اسلامی به ویژه فلسفه، فقه و اخلاق

۵-۱۱- تدوین، گسترش و تعمیق دروس مربوط به مبانی نظری هنر اسلامی بویژه فلسفه هنر

۶-۱۱- حمایت از رشته های هنری محلی و منطقه‌ای در چارچوب فرهنگ اسلامی- ایرانی

۷-۱۱-  حمایت از تأسیس رشته ها و مراکز آموزشی هنر اسلامی با مشارکت حوزه های علمیه

۸-۱۱- ایجاد ظرفیت های متناسب با شعر و ادبیات فارسی در رشته های هنر

۹-۱۱- ایجاد ساز و کار لازم جهت بررسی و سنجش استعدادها و صلاحیت های علمی و اخلاقی در
رشته های هنری در پذیرش دانشجو

۱۰-۱۱- مستندسازی تجربیات عملی و هنرهای در حال فراموشی و تبدیل آن به متون و برنامه های درسی هنر

۱۱-۱۱- تدوین سازوکارهای تشویقی اساتید پیشکسوت و آفریننده آثار بدیع هنری

راهبرد۱۲:

توسعه رشته های تخصصی به منظور تبیین و صیانت از آموزه ها، تجربیات و دستاوردهای انقلاب اسلامی و ارزش های دفاع مقدس

اقدامات:

۱-۱۲- ایجاد و گسترش واحدهای درسی و رشته های تخصصی در رابطه با تجربیات^[۹] انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

۲-۱۲- هدایت و حمایت از پایان نامه های مرتبط با تجربیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

راهبرد۱۳:

تحول هدفمند فرصت های مطالعاتی، نظام راتبه تحصیلی (بورس) و اعزام، ساماندهی و هدایت علمی- فرهنگی دانشجویان خارج از کشور با توجه به نیازها و اولویت‌های کشور

اقدامات:

۱-۱۳- استفاده بهینه و هدفمند از فرصت بورسیه ها در خارج از کشور به عنوان ایجاد خط ارتباطی مؤثر و نظام مند دانشگاه ها با نظام های علمی و فناوری سایر کشورها

۲-۱۳- ایجاد نظام جامع و هدفمند در اعزام بورسیه ها در راستای اولویت های فرهنگی- تربیتی، آموزشی، پژوهش و فناوری نقشة جامع علمی کشور و مأموریت گرایی در اعزام بورسیه ها

۳-۱۳- ساماندهی فرهنگی و علمی دانشجویان خارج از کشور و ایجاد سامانه ملی نظام راتبه تحصیلی و اعزام دانشجویان و تعامل پویا با آنان

۴-۱۳- اصلاح و تکمیل سیاست های اعزام دانشجویان براساس اولویت های علمی، فرهنگی و اقتصادی کشور

۵-۱۳- ساماندهی فرصت های مطالعاتی و حضور در کنفرانس های بین المللی اعضای هیأت علمی در راستای اولویت های نقشه جامع علمی کشور

۶-۱۳- هدایت، تکمیل و تقویت شبکه رایزنی علمی و فناوری خارج از کشور

راهبرد۱۴:

فراهم آوردن ساز وکار کارامد اعطای بورس و جذب دانشجویان و نخبگان خارجی و برنامه‌ریزی خاص برای ایشان با توجه به اهداف جهانی انقلاب اسلامی در ابعاد علمی و فرهنگی

اقدامات:

۱-۱۴- توسعه و ارتقای سامانه شناسایی، جذب، بورس و پیگیری تحصیل و ارزیابی حین تحصیل دانشجویان خارجی به لحاظ علمی و فرهنگی با همکاری و هماهنگی دستگاه های ذیربط

۲-۱۴- ساماندهی و سیاست‌گذاری فرایند جذب و ارتقای وضعیت فرهنگی دانشجویان مستعد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به ویژه در جهان اسلام

۳-۱۴- ایجاد مدیریت ویژه به لحاظ استاد، برنامه و پیوست فرهنگی و متولی برای دانشجویان خارجی

۴-۱۴- ایجاد زمینه تحصیل دانشجویان خارجی در دانشگاه های واجد شرایط کشور

۵-۱۴- تدوین و ارائه دروس عمومی خاص دانشجویان خارجی، متناسب با فرهنگ آنان و با تاکید بر تبیین آرمان های انقلاب اسلامی و منظومه فکری حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری

۶-۱۴- ایجاد سازوکار مناسب و هدفمند برای ارتباط مستمر با دانش آموختگان خارجی پس از فراغت از تحصیل

۷-۱۴- ایجاد و گسترش فضای مجازی مطلوب جهت جذب و پذیرش مجازی دانشجویان

راهبرد۱۵:

فراهم آوردن فرصت های رسمی و ضابطه مند جهت انتقال تجربیات و مطالعات برون دانشگاهی به دانشگاه ها

اقدامات:

۱-۱۵- تشکیل بانک اطلاعاتی و شناسایی اشخاص حقیقی و حقوقی و ارزیابی و بررسی صلاحیت ها و
بهره مندی از ظرفیت آنها در دانشگاه ها

۲-۱۵- ایجاد سازوکار مطلوب جهت رصد و سنجش و اعتبارسنجی علوم و مهارت های غیردانشگاهی و تجربی

۳-۱۵- ایجاد سازوکار بکارگیری و تبدیل مهارت های مختلف به دانش های مدون در دانشگاه ها

۴-۱۵- حمایت از محصولات و دستاوردهای مطلوب و معتبر اشخاص و مراکز غیر دانشگاهی

راهبرد۱۶:

ساماندهی و ارتقاء مؤسسات آموزش های عالی آزاد بر اساس آموزه های  اسلامی

اقدامات:

۱-۱۶-  تدوین ضوابط و صدور مجوز مشروط و قابل تمدید برای مؤسسات آموزش عالی آزاد

۲-۱۶- تدوین استانداردها و شاخص ها جهت نظارت و ارزیابی و تمدید مجوز مؤسسات آموزش عالی آزاد

۳-۱۶- ساماندهی و تدوین ضوابط آموزشی (استاد، دانشجو و متون) و فضای آموزشی- فرهنگی مؤسسات آموزش عالی آزاد

۴-۱۶- حمایت، هدایت و کارآمدسازی مؤسسات آموزشی آزاد جهت رفع نیازهای کشور و تسهیل در برقراری ارتباطات علمی، فناوری و فرهنگی

راهبرد۱۷:

اصلاح و تکمیل نظام نظارت و ارزیابی مستمر متون و برنامه های آموزشی متناسب با آموزه‌های اسلامی

اقدامات:

۱-۱۷- تدوین شاخص های بومی و شیوه ارزیابی و نظارت بر متون و برنامه های نظام آموزشی

۲-۱۷- تدوین شاخص ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات نظام آموزشی

۳-۱۷- اصلاح فرایندها و ساختارهای مرتبط در ارزیابی متون آموزشی

۴-۱۷- ایجاد انسجام و هماهنگی و تمرکز در سیاست گذاری و برنامه ریزی در زمینه نظارت و ارزیابی مستمر نظام آموزش

۵-۱۷- ارزیابی مستمر متون و برنامه های آموزشی

۶-۱۷- تربیت نیروی متخصص در زمینه برنامه ریزی های آموزشی

۷-۱۷- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام آموزشی در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و «دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»

 

فصل هفتم: نظام پژوهش و فناوری

راهبرد۱:

ساماندهی نظام جامع پژوهش و فناوری با تأکید بر گسترش مرزهای دانش مبتنی بر آموزه های اسلامی و بومی، با توجه به نیازها و اقتضائات جامعه اسلامی

اقدامات:

۱-۱- تدوین طرح جامع پژوهشی دانشگاه ها بر اساس مزیت های نسبی و رقابتی در چارچوب
نقشة جامع علمی کشور

۲-۱- تدوین شاخص های متمایز کننده پژوهش و فناوریِ «دانشگاه اسلامی»

۳-۱- طراحی نظام نوین پژوهش و فناوری در دانشگاه مبتنی بر نقشه جامع علمی کشور و آموزه های اسلامی

۴-۱- یکپارچه سازی سیاست های پژوهش و فناوری و شبکه‌سازی برای  افزایش سهم آن در اقتدار و

سرمایه‌های ملی

۵-۱- بهینه سازی ساختار مدیریتی برای تحقق نظام پژوهش و فناوری

راهبرد۲:

طراحی نظام موضوعات و اولویت های پژوهشی و ساماندهی فرایندهای آن با اولویت علم بومی و علم دینی

اقدامات:

۱-۲- طراحی نظام و ایجاد ساختار مطلوب برای اولویت ها و موضوعات پژوهشی مورد نیاز «دانشگاه اسلامی» و جامعه اسلامی

۲-۲- ایجاد ساختار آینده پژوهی درکلیه موضوعات علمی و هدایت بخشی از پژوهش ها به سمت آن

۳-۲- برنامه ریزی برای رصد علم و فناوری در سطح ملی و جهانی با تأکید بر آینده پژوهی

۴-۲- تبیین و ترویج روش های تحقیق علم دینی در محیط های علمی و دانشگاهی

۵-۲- تبیین و تدوین فلسفه علم بر مبنای جهان بینی اسلامی و تدوین فلسفه های مضاف و تعیین جهت‌گیری علوم مبتنی بر جهت گیری اسلامی با رویکرد تطبیقی

۶-۲- طراحی سامانه جامع نظام موضوعات پژوهشی مرتبط با فرآیند اسلامی سازی با محوریت قرآن و عترت

۷-۲- اولویت دادن به پژوهش‌های مورد نیاز جهت اصلاح، تکمیل و تأمین متن و محتوای نظامات چهارگانه دانشگاه اسلامی

۸-۲- طراحی «نظام طبقه بندی علم از نگاه اسلامی» و ترسیم درخت دانش و مهارت در حوزه تولید علم دینی و شناخت محققین برجسته آن

۹-۲- طراحی و مدیریت شبکه دانش میان حوزه و دانشگاه و سایر مجامع علمی در جهت تحقق علم دینی

۱۰-۲- تقویت و ساماندهی فرایندها و نظام همکاری علمی – پژوهشی حوزه و دانشگاه با تأکید بر
پژوهش‌های بین‌رشته ای

۱۱-۲- تدوین سازوکارهای عملیاتی برای تشکیل گروه های تحقیقاتی با تعامل بین متخصصان حوزوی و دانشگاهی و همکاری پژوهشیِ مشترک و شبکه‌سازی در جهان اسلام و توسعه در عرصه بین‌المللی

۱۲-۲- حمایت از تأسیس ساختارهایی مانند پژوهشکده‌ها، قطب‌ها و انجمن‌های علمی بین‌رشته‌ای مأموریت‌گرا در حوزه‌های علم و دین با حضور محققانِ حوزه و دانشگاه

۱۳-۲- هم اندیشی های مشترک میان دانشمندان علوم انسانی، علوم پایه و طبیعی با دانشمندان علوم دینی

۱۴-۲- کارآمد نمودن دیپلماسی علم و فناوری در عرصه جهانی به ویژه جهان اسلام

راهبرد۳:

تقویت و ارتقای جایگاه پژوهش، تولید علم و فناوری و نهضت نرم افزاری و بسط روحیه پژوهشگری در دانشگاه در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی

اقدامات:

۱-۳- فرهنگ سازی به منظور ارتقاء جایگاه پژوهش و پژوهشگر

۲-۳- هدفمندسازی نظام ارتقاء و تشویق دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان بر مبنای تولید علم و فناوری

۳-۲- هدایت و حمایت از پژوهش‌ها، پایان نامه‌ها و رساله‌ها در جهت تولید علم نافع، مسأله محور
و محصول محورِ مورد نیاز جامعه

۴-۳- تقویت و حمایت از پژوهشگران در کلیة سطوح برای احراز جایگاههای نخبگانی و بهره مندی از مزایای مادی و معنوی آن

۵-۳- ایجاد سازوکار و زیرساخت لازم برای رقابت مؤثر و کارامد دانشگاه ها و پژوهشگاه ها و پژوهشگران در سطوح بین المللی جهت دستیابی به مرجعیت علمی

۶-۳- شبکه سازی علمی و مدیریت شبکه علمی دانشمندان جهان اسلام در جهت احیای تمدن اسلامی

۷-۳- جلب مشارکت خیرین و تشویق جامعه به سمت وقف در حوزه های پژوهشی

راهبرد۴:

ساماندهی و هدفمندسازی برنامه های پژوهشی براساس مزیت های نسبی و رقابتی و مأموریت گرایی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی

اقدامات:

۱-۴- تدوین نگاشت نهادی و نگاشت دانشی برای فعالیت های پژوهشی کشور مبتنی بر اقتضائات آمایش سرزمین و دانش تمدنی

۲-۴- تشکیل سامانه ملی مدیریت پژوهش و فناوری و تجهیزات آزمایشگاهی

۳-۴- پایش مستمر برنامه‌های پژوهشی متناسب با تحولات علمی وهمسو با نیازهای جامعه
اسلامی

۴-۴- ایجاد شبکه‌های پژوهشی ملی، منطقه ای و بین المللی برای انتشار و تبادل دانش و فناوری متناسب با اولویت تولید دانش تمدن ایرانی اسلامی و بهره گیری از فرصت های جهانی

۵-۴- ایجاد سازوکار مناسب جهت واگذاری طرح های پژوهشی به دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور بر اساس مزیت های نسبی و رقابتی

۶-۴- ساماندهی و هدایت پژوهش های دانشگاهی و مراکز پژوهشی به سوی مأموریت گرایی، هم افزایی،
شبکه‌سازی و افزایش سهم آن در اقتدار و سرمایه های ملی

۷-۴- بازتعریف نظام بودجه بندی پژوهشی دانشگاه ها براساس تطابق اثربخشی خروجی‌های پژوهشی و تأمین نیازهای جامعه براساس مأموریت ها و مزیت های نسبی هر دانشگاه و مؤسسات پژوهشی

۸-۴- حمایت از ایجاد و توسعه شبکه‌های پژوهشی و فناوری و آزمایشگاهی و مراکز خدمات تخصصی به منظور افزایش تعاملات و تسهیل انتقال و انتشار دانش

راهبرد۵:

ساماندهی نظام موضوعات پژوهش ها، پایان نامه ها، رساله ها و فرایند راهنمایی کارامد جهت رفع نیازهای مادی و معنوی جامعه اسلامی با تأکید بر پیوستگی آموزش و پژوهش

اقدامات:

۱-۵- طراحی سازوکار ضابطه مند نمودن تصویب موضوعات پایان نامه ها در چارچوب نظام موضوعات پژوهشی کشور

۲-۵- طراحی بانک جامع اطلاعات پژوهش ها، پایان نامه ها و رساله ها بصورت فرابخشی جهت ارتقای مالکیت فکری و ارتقاء نوآوری

۳-۵- الزام هدایت پایان نامه ها و رساله های دانشجویان تحصیلات تکمیلی به پروژه های
مسأله محور و مورد نیاز جامعه مبتنی بر ارزش های اسلامی در بخش های صنعتی، اقتصادی، کشاورزی، خدماتی، اجتماعی و رفاهی

۴-۵- حمایت از پایان نامه های مسأله محور و اثربخش مرتبط با نیازهای کشور

۵-۵- بهره گیری از نتایج و یافته های پژوهشی و پایان نامه ها و رساله ها در فرایند آموزش

راهبرد ۶:

ساماندهی و ارتقاء منابع انسانی در حوزه پژوهش

اقدامات:

۱-۶- تدوین معیار و شاخص برای پژوهشگران و تربیت مدیران پژوهشی عالم، کارامد، خلاق و متعهد برای دانشگاه اسلامی

۲-۶- طراحی نظام استعدادیابی و جذب پژوهشگران در آموزش عالی کشور

۳-۶- توسعه دوره‌های تحصیلات تکمیلی پژوهش محور

۴-۶- فراهم کردن زمینه های مناسب برای جذب نخبگان و فارغ التحصیلان دانشگاهی به عنوان عضو هیأت علمی پژوهشی در حوزه و دانشگاه و ارتقای جایگاه ایشان

۵-۶- حمایت از دوره های مهارت افزایی و توسعة مهارت های تحقیقاتی پژوهشگران

راهبرد۷:

ایجاد انگیزه الهی مبتنی بر آموزه های اسلامی برای عبور از مرزهای دانش، توسعه کارآفرینی علمی و تجاری‌سازی یافته های پژوهشی

اقدامات:

۱-۷- تدوین سند ملی تجاری سازی علم و فناوری در راستای تحقق نقشه جامع علمی کشور

۲-۷- ارتقاء جایگاه ارزش کار، توسعه فرهنگ تولید ثروت و ترویج فرهنگ کارآفرینی مبتنی بر
آموزه های اسلامی

۳-۷- افزایش روحیه کار جمعی و تبیین جایگاه ارزشی آن در آموزه های اسلامی برای به ثمر رساندن
طرح های بزرگ ملی

۴-۷- سیاست‌گذاری و برنامه ریزی به منظور ارتباط مستمر و هم‌افزا بین سه جریان تولید، انتشار، کاربرد و توسعه دانش و تقویت فرایند تبدیل ایده به محصول

۵-۷- حمایت همه جانبه در ایجاد و توسعه شرکت‌های زایشی دانش بنیان، پارک های علم و فناوری
و مراکز رشد با تأکید بر کارآفرینی و تقاضا محوری

۶-۷- ایجاد و تقویت زیرساخت لازم جهت تشویق سرمایه گذاری بخش غیردولتی در انجام پژوهش های دانشگاهی

راهبرد۸:

مأموریت گرایی و ارتقاء نقش قطب ها و انجمن های علمی در فرایند تولید و توسعه فعالیت های علمی و دینی دانشگاه ها

اقدامات:

۱-۸- ساماندهی و تقویت انجمن ها و قطب های علمی با تأکید بر ارزش های اسلامی به منظور ایفای نقش مرجعیت علمی و توسعه، ترویج و انتشار علم و فناوری درکشور

۲-۸- تقویت و هدایت نظام مند همکاری های پژوهشی انجمن ها و قطب های علمی به منظور توسعة
همکاری های بین المللی به ویژه با کشورهای جهان اسلام

۳-۸- توسعه و ساماندهی قطب ها و انجمن های مشترک بین حوزه و دانشگاه، به منظور انجام فعالیت‌های علمی ویژه و مأموریت گرا در حوزه های اولویت دار با رویکرد تحلیلی و انتقادی در جهت تمدن سازی اسلامی-  ایرانی

راهبرد۹:

تحکیم و تقویت اخلاق ورزی، رعایت هنجارهای پژوهشی و مالکیت فکری و معنوی در راستای نظام پژوهشی مبتنی بر آموزه های اسلامی

اقدامات:

۱-۹- تدوین سند جامع اخلاق و رعایت هنجارهای اسلامی در ساحت های گوناگون علم

۲-۹- تدوین اصول، قوانین و آیین نامه های مرتبط با اخلاق پژوهش در کلیه مراحل تحقیق، تولید علم،
فن آوری و تجاری سازی با تأکید بر ارتقای باورهای دینی

۳-۹- تدوین ضوابط، قوانین و آیین‌نامه های مرتبط با مالکیت فکری و معنوی در سطح ملی و بین‌المللی براساس آموزه های دینی و مصلحت نظام اسلامی

۴-۹- اصلاح ضوابط و فراهم آوردن سازوکار الزامات برخورد قانونی با هر نوع کپی برداری تولیدات علم و فناوری بویژه در حوزه پایان نامه ها و رساله ها

۵-۹- نهادینه‌سازی رعایت مقررات، اصول و آموزه های اخلاقی حوزه پژوهش و مالکیت فکری

۶-۹- ارائه راهکارهای مؤثر و کارامد برای کاهش مداوم ناهنجاری های مرتبط با حوزه پژوهش براساس پایش و نظارت مداوم

راهبرد۱۰:

ارتقای کرسی‌های نظریه‌پردازی و حمایت از تولیدات علمی خودکفا و تقویت مواجهه انتقادی با جریان ترجمه‌زدگی

اقدامات:

۱-۱۰- تدوین و ترویج  شاخص ها و  کارکردهای کرسی های نظریه پردازی و طراحی الگو برای بکارگیری آن در تولید علم

۲-۱۰- نهادینه‌سازی کرسی‌های نظریه‌پردازی با رویکرد تولید محتوای کارامد و گفتمان سازی علم دینی و نقد جریان ترجمه زدگی

۳-۱۰- ارتقاء خودباوری اساتید و دانشجویان برای اجتناب از تقلید، ترجمه زدگی و تعصب در حوزة تولید علم و به کارگیری علم

۴-۱۰- ارائه راهکارهای مؤثر و فراهم کردن زیرساخت لازم برای نقد علم موجود در تولید علم جدید و
به‌کارگیری آن در کلیه سطوح آموزش و پژوهش

۵-۱۰- نهادینه کردن تغییر در شیوه های آموزشی برای ایجاد روحیه نقد علمی در فراگیران دانش

۶-۱۰- ساماندهی و تقویت نهضت ترجمه آثار پژوهشگران و دانشمندان ایرانی به زبان های دیگر

۷-۱۰- برنامه‌ریزی برای تشویق استادان و پژوهشگران و دانشمندان به تولید آثار و کتب مرجع در سطح ملی و بین المللی

۸-۱۰- زمینه‌سازی مطلوب در فضای دانشگاه جهت ارایه نظریه های بومی در رشته های مختلف و متناسب با ارزش های اسلامی

راهبرد۱۱:

ساماندهی نظام نوین نظارت و ارزیابی هدفمند و مستمر پژوهش در راستای اقتدار و مرجعیت علمی کشور

اقدامات:

۱-۱۱- تدوین شاخص‌ها و معیارهای علم و فناوری مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و شاخصهای علم سنجی و اعتبارسنجی در راستای مرجعیت علمی کشور

۲-۱۱- تدوین شاخص‌ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات
نظام پژوهش و فناوری مبتنی بر آموزه های اسلامی

۳-۱۱- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام پژوهش و فناوری در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»،«وزارتخانه های ذیربط» و «دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»

۴-۱۱- طراحی و ایجاد سامانه‌ای برای نظارت، ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ها و پژوهشگران جهت استمرار  پویایی آنها

 

فصل هشتم: نظام مدیریتی

راهبرد۱:

طراحی و تدوین نظام جامع مدیریت اسلامی در دانشگاه ها

اقدامات:

۱-۱- طراحی الگوی مفهومی و عملیاتی مدیریتِ «دانشگاه اسلامی»

۲-۱- طراحی ساختار نظام مند در عرصه های «فرهنگی- تربیتی»، «آموزشی»، «پژوهش و فناوری» و «مدیریتی» براساس مبانی دانشگاه اسلامی

۳-۱- به روزرسانی، اصلاح و ارتقای آیین نامه های مربوط به مدیریت دانشگاه و بازنگری مستمر آن

راهبرد۲:

تعادل هدفمند در طراحی و برنامه‌ریزی و طرح جامع دانشگاه با تأکید بر بُعد فرهنگی ـ تربیتی

اقدامات:

۱-۲- تدوین و طراحی برنامه برای دستیابی به تعادل در نظامات چهارگانه و تدوین شاخص های سنجش مدیریتی دانشگاه

۲-۲- فراهم کردن زیرساخت ها و اختیارات قانونی برای رؤسای دانشگاه ها در جهت تضمین موفقیت در نظامات چهارگانه دانشگاهی و دستیابی به توسعه پایدار

۳-۲- ملزم نمودن دانشگاه ها و نهادهای تصمیم گیر برای نظام آموزش عالی بر تهیه پیوست
فرهنگی – تربیتی برای هر تصمیم کلان یا اقدام مدیریتی

۴-۲- ارائه برنامه فرهنگی رؤسای دانشگاه ها در فرایند تأیید صلاحیت به شورای عالی انقلاب فرهنگی

راهبرد۳:

ظرفیت‌سازی و مدیریت بهینه از مزیت های دانشگاه و دانشگاهیان در تأمین منافع ملی و مصالح عمومی و حل مسائل کلان کشور

اقدامات:

۱-۳- طراحی نظام همکاری دانشگاه با بخش های مختلف برای حضور اثربخش دانشگاه در جامعه

۲-۳- بازنگری و اصلاح ساختارهای قانونی و مدیریتی دانشگاه ها در راستای امکان پذیر نمودن مشارکت حداکثری دانشگاهیان در تأمین مصالح و منافع ملی و حل مسائل کلان کشور

۳-۳- فراهم ساختن امکانات، زیرساخت ها و حمایت های لازم در جهت پاسخگویی دانشگاه ها به نیازهای روزافزون علمی و تحقیقاتی کشور

۴-۳- حمایت و تشویق مدیران فعال در بکارگیری ظرفیت دانشجویان، دانش آموختگان و اساتید در جهت حل مسائل کلان کشور

راهبرد۴:

نقش‌آفرینی فعال دانشگاه‌ها در عرصه‌های علمی و فرهنگی در سطح بین‌الملل با اولویت تعامل با دانشگاه‌های جهان اسلام

اقدامات:

۱-۴- تدوین نظام نامه فعالیت های فراملی دانشگاه های واجد صلاحیت و واگذاری اختیارات لازم به رئیس دانشگاه برای رقابت در سطح بین الملل و انجام مأموریت های فراملی

۲-۴- ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ها و شناخت مزیت های رقابتی آنها در عرصه های بین المللی

۳-۴- معرفی توانمندی های دانشگاه های کشور و ایجاد ظرفیت های لازم جهت نقش آفرینی در سطح
بین المللی برای جذب نخبگان علمی، دانشجویان، اساتید و پژوهشگران از سراسر جهان

۴-۴- تقویت حضور دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در مجامع، نهادها و انجمن های بین المللی با رعایت مصالح کشور

۵-۴- تعامل و همکاری با دانشگاه های معتبر جهان در راستای ارتقاء وضعیت علمی کشور با اولویت
دانشگاه های جهان اسلام

راهبرد۵:

طراحی، بهسازی و متناسب سازی فضاهای کالبدی دانشگاه بر اساس معماری اسلامی- ایرانی و رعایت شرایط محیطی

اقدامات:

۱-۵- تدوین شاخصه ها و استانداردهای معماری دانشگاه اسلامی

۲-۵- بهسازی و متناسب سازی فضاهای دانشگاهی منطبق با استانداردهای علمی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی

۳-۵- تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات مورد نیاز جهت رعایت استانداردهای معماری اسلامی- ایرانی

راهبرد۶:

تدوین شاخص ها و ملاک های اسلامی شایسته سالاری در مدیران دانشگاهی

اقدامات:

۱-۶- تعیین ضوابط، شاخص ها و ویژگی های مدیران براساس تعهد، تخصص، مهارت و بینش سیاسی مبتنی بر مبانی اسلامی

۲-۶- بازنگری و اصلاح مقررات با تاکید بر شایسته سالاری برای انتخاب، انتصاب، و ارتقاء مدیران دانشگاهی

۳-۶- تدوین شاخص ها و ضوابط انتخاب و برکناری رؤسای دانشگاه ها  براساس مصوبات
شورای عالی انقلاب فرهنگی

۴-۶- ایجاد سازوکار و ساختار لازم در جهت آموزش، تربیت و ارتقای مدیر در تراز «دانشگاه اسلامی»

۵-۶- ارتقای مستمر ظرفیت و توان معرفتی، مدیریتی و فرهنگی مدیران دانشگاهی

۶-۶- نهادینه سازی اصول و ارزش های اخلاق اسلامی در رفتار و عملکرد مدیران دانشگاهی

۷-۶- سنجش میزان موفقیت مدیریت دانشگاه ها در حل مسائل ملی و منطقه ای و اعمال آن در ارتقاء ایشان

راهبرد۷:

تدوین نظام جامع نظارت و ارزیابی هدفمند و مستمر نظام مدیریت اسلامی دانشگاه ها

اقدامات:

۱-۷- طراحی سامانه جامع نظارت و ارزیابی نظام مدیریت اسلامی دانشگاه ها

۲-۷-  طراحی و ایجاد نظام تشویق و ارتقای رؤسا و مدیران دانشگاهی و تشویق سالانه آنان برمبنای نتایج نظارت و ارزیابی

۳-۷- تدوین شاخص ها، فرایندها و ساختارهای مناسب نظارت و ارزیابی راهبردها و اقدامات نظام مدیریتی

۴-۷- ایجاد نهاد فرادانشگاهی جهت ارزیابی کیفی خروجی دانشگاه ها برمبنای فلسفه و مأموریت دانشگاه اسلامی و تأکید بر بُعد فرهنگی- تربیتی

۵-۷- رتبه بندی دانشگاه ها و مدیران آنها بر اساس معیارها و ضوابط تدوین شده

۶-۷- مستندسازی و انتشار فعالیت های دانشگاهیان در چارچوب سند دانشگاه اسلامی با رعایت مصالح ملی

۷-۷- ایجاد سازوکار نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند نظام مدیریتی در سه سطح «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی»، «وزارتخانه های ذیربط» و «دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی»

 

فصل نهم: چارچوب نهادی و نظام اجرایی «سند دانشگاه اسلامی»

برای تحقق اهداف و برنامه‌های سند دانشگاه اسلامی در افق چشم انداز ۱۴۰۴، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت بر فرایند اسلامى شدن دانشگاه‌ها در چهار سطح به شرح زیر صورت می پذیرد:

 الف) سیاست‌گذاری، نظارت و ارزیابی در سطح کلان

سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان و نیز ارزیابی و نظارت راهبردی کلان فرایند اسلامی شدن دانشگاه‌ها بر پایه این سند بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.

شوراى عالى انقلاب فرهنگى در صورت نیاز براى اصلاح و تصویب قوانین با مجلس شوراى اسلامى تعامل خواهد داشت.

ب) برنامه‌ریزی و نظام اجرایی فرابخشی

شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی با استفاده از همه ظرفیت آموزش عالی و سایر نهادها و امکانات کشور مسئولیت بررسی، تصویب و ابلاغ سیاست های اجرایی، طراحی سازوکار تحقق اهداف، اصلاح ساختارها و فرایندهای مربوط، به روزآوری و ترمیم، هماهنگی و انسجام در سیاست‌ها، برنامه‌ها و نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های تحول راهبردی فرایند اسلامى شدن را برعهده دارد و گزارش پیشرفت اجرای سند و چگونگی عملکرد دستگاه‌های مربوطه را به صورت سالانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌دهد.

ج) برنامه‌ریزی، اجرا و فرهنگ‌سازی ستاد

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه‌ها و جهاد دانشگاهی مسئولیت نهادینه‌سازی و اجرای سند دانشگاه اسلامی و طراحی و تدوین برنامه های اجرایی سند در دستگاه خود را برعهده دارند و حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این سند، برنامه های خود را به تصویب شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی خواهند رساند.

د) اجرا و پیگیرى

دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مؤسسات آموزشى موظف‌اند در چارچوب سیاست‌هاى اجرایى شوراى اسلامى شدن و مراکز آموزشى، طرح ها، برنامه ها و بازخوردهاى خود را براى اجراى این سند تدوین و براى بررسى و تصویب به ستاد مربوطه خود تسلیم نمایند.

شوراى عالى انقلاب فرهنگى و به تبع آن وزارتخانه‌هاى ذیربط و شوراى اسلامى شدن دانشگاه‌ها  و مراکز آموزشی بایستى حمایت دستگاه‌هاى رسانه‌اى و اجرایى و استمداد از آن‌ها براى فرهنگ‌سازى و پیگیرى مصوبات، اقدامات لازم را به عمل آورند.

این مصوبه مشتمل بر یک مقدمه و نه فصل در جلسه ۷۳۵ مورخ ۲۵/۴/۹۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

پی نوشت ها:

---