شناسهٔ خبر: 65032 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

ما و پایگاه گفتمانی زبان فارسی / مهدی نجفی

مهدی نجفی، دبیر کارگروه شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی: زبان فارسی پایگاه و جان پناه ایرانیان است. آنچه در درازنای تاریخ وجه تمایز ایرانیان از سایر مسلمانان بوده، و کمک کرده تا ساکنان سرزمین خیام، هویت ملی و قومی خود را بر بنیاد آن برافراشند؛ زبان فارسی از یک سو و تاریخ با شکوه ایران زمین از سویی دیگر است.

فرهنگ امروز: زبان فارسی پایگاه و جان پناه ایرانیان است. آنچه در درازنای تاریخ وجه تمایز ایرانیان از سایر مسلمانان بوده، و کمک کرده تا ساکنان سرزمین خیام، هویت ملی و قومی خود را بر بنیاد آن برافراشند؛ زبان فارسی از یک سو و تاریخ با شکوه ایران زمین از سویی دیگر است. در این میان، زبان و خط فارسی، عناصر هویت‌سازی هستند که در سپهر نشانه‌ای خود، سوژه انسانی را از افتادن در ورطه چالش‌های هویتی بازمی‌دارند؛ چالش‌هایی که از هویت آستانه‌ای تا بحران هویت و بی‌هویتی متغیر است.

زبان و خط فارسی از ستون‌های هویت و فرهنگ ایران اسلامی هستند و دوام و استمرار این هویت در طول تاریخ، مرهون کوشش‌های سخنوران و مصنفان و دبیرانی بوده که با خلق آثار وزین و گوهرمند خود، به دیرپایی، شگرفی و شکوه آن افزوده‌اند و پاسداشت و تکریم آنان همانند تقویت و تحکیم هویت فرهنگی است.

زبان فارسی قوی‌ترین پایگاه گفتمانی ما ایرانی‌هاست؛ از آن رو که زبان، مظهر وحدت و همبستگی و تحکیم مبانی ملت است و پاسداشت آن، موجب استقلال ملی و تاریخ این کشور چندین هزارساله. شعر فارسی در تاریخ هزار و صد ساله خود، به زیباترین و ماندگارترین عبارات، مفاهیم عمیق انسانی را با اوزان زیبایی‌شناسانه به گوش جهانیان رسانیده است؛ همچنان که نثر فارسی، افزون بر جنبه‌های ادبی و بلاغی در انتقال مفاهیم علمی و حکمی نیز مؤثر بوده است.

زبان فارسی همواره نقش کلیدی و ویژه‌ای در پایداری و حیات قوم ایرانی و وحدت ملی ایفا کرده و می‌کند. در حقیقت زبان فارسی در گذر اعصار و قرون، بسان رشته‌های مرئی و نامرئی، هویت ملی ایرانیان و اقوام آن را به یکدیگر پیوند داده و اکنون نیز همچنان عامل اصلی وحدت ملی ایرانیان است.

ایرانیان به یاری زبان فارسی توانستند میان فرهنگ ژرف اسلامی و فرهنگ گوهرین باستانی خود گونه‌ای سازگاری و توازن برقرار کنند و به همین دلیل زبان فارسی زبان دوم جهان اسلام شمرده می‌شود. زبان شکرین پارسی که گسترده‌‏ترین و دلاویزترین‏ میراث ادب جهان را در دامان خود پرورده است، پیشرفته‌‏ترین‏ زبان در دودمان زبان‌های آریایی است.

زبان و شعر فارسی گرانبهاترین سرمایه‌ای است که پیشینیان برای ما به یادگار گذاشته‌اند. این همان زبانی است که مولانا آن را چون شکر و شهد، تصویر می‌کند:

مسلمانان مسلمانان زبان پارسی گویم / که نبود شرط در جمعی شکر خوردن به تنهایی

اکنون وظیفه ما پاسداریِ هر چه بیشتر از این زبان است. بر ماست نگاهبانی از این میراث ارزنده و سپردن آن به آیندگان. این همان زبانی است که روزانه میلیون‌ها فارسی زبان، از قفقاز و فرارود تا کرانه‌های خلیج فارس، دانش جدید را از طریق آن می‌خوانند و می‌آموزند؛ و همه اینها، ثمرات پیوند گسست‌ناپذیر شعر و ادب فارسی با زبان و خط شیرین فارسی است. اگر گسستی در این مسیر پیش‌ نیاید، فارسی در همگی این زمینه‌ها همچنان پخته‌تر خواهد شد.

زبان فارسی، این زبان رودکی و فردوسی و سعدی و خیام، این زبانی که در قرون متمادی از دستبرد حوادث جان به سلامت برده و اکنون چون میراثی ماندگار به ما رسیده، بیش از هر زمان دیگری نیازمند مراقبت و پاسداری است. یکی از وظایف سنگین هر ایرانی آن است که زبان فارسی به محاق نرود.

ما در زمانه‌ای به سر می‌بریم که تنگناهای فشار به این پدیده فرهنگی و تمدنی روز به روز بیشتر می‌شود. از این رو باید از غربت و فراموشی این میراث ماندگار در میان عامه مردم، روزنامه‌ها، رسانه‌ها و فضای مجازی ممانعت کرد. موج واژگان بیگانه از یک سو و عدم فرهنگ‌سازی در میان آحاد مردم برای پاسداشت این میراث ارزشمند، سبب شده تا زبان فارسی غریب باشد.

شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی در دوره جدید فعالیت خود باور عمیق دارد که زبان فارسی مظهر یگانگی ایرانِ‌ فرهنگی است. این شورا و کارگروه آن، دست همه دستگاه‌هایی را که در دو سال و اندی فعالیت این شورا در تعالی و پاسداشت این زبان کوشیده‌اند، می‌فشارد. همچنین تلاش فرهنگستان زبان و ادب فارسی را در ابداع واژه‌ها و اصطلاح‌های نو در زمینه‌های گوناگون قدر می‌نهد.

کارگروه شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی طی سال جاری جلسات متعددی برگزار کرد و این شورا بر این اعتقاد است که قانون استفاده از اسامی فارسی باید به صورت قاطع اجرا شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اجرای قانون استفاده از اسامی فارسی مصمم است و در این زمینه از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.

منبع: ایبنا

نظر شما