شناسهٔ خبر: 8319 - سرویس دیگر رسانه ها
نسخه قابل چاپ

دست مترجمان در ترجمه فارسی قرآن تنگ است

مدرس تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه ترجمه‌های اخیر از قرآن براساس ادبیات روز است گفت: دست مترجمان در ترجمه و معادل‌یابی فارسی قرآن تنگ است

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایکنا؛ صادق آیینه‌وند، مدرس تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس با ارزیابی مثبت ترجمه‌های قرآن در دهه اخیر گفت: ترجمه‌های قرآن که در دهه‌های اخیر انجام شده، خوب بوده و از ترجمه تحت‌اللفظی و حشو دور است و آنچه ارائه شده مستقیم و براساس ادبیات روز است.

وی با اشاره به امانتداری مترجمان در ترجمه قرآن افزود: در مورد خطا و لغزش در ترجمه‌های قرآن، واقعیت این است که نمی‌توان ترجمه دقیقی از قرآن به دلیل فصاحت، بلاغت و اعجاز لفظی آن ارائه کرد و از سوی دیگر این کتاب آسمانی کلام وحی است، از این رو بعید است کسی بتواند آن را به طور دقیق ترجمه کند و ترجمه‌ای که از قرآن می‌شود نسبی است.

مترجم نمی‌داند کدام برداشت و تفسیر از آیه را انتخاب کند

آیینه‌وند تصریح کرد: ترجمه‌های اخیر ممکن است دارای لغزش و خطا باشند؛ چرا که مفسران هم در تفسیر آیات، نظرات مختلفی دارند و از همین روست که مترجم نمی‌داند که کدام برداشت و تفسیر از آیه را مبنا قرار داده و انتخاب کند و ممکن است یک نظر مخالف نظر دیگری باشد، چون به معنی درک و دریافت‌هایی است که از قرآن داریم.

وی در ادامه اظهار کرد: ممکن است برخی از مترجمان در زبان فارسی نتوانند مفهوم را بیان کنند، چون تعبیرهایی در زبان عربی وجود دارد که نمی‌توان برای آنها معادل فارسی یافت، از این رو دست مترجمان در این زمینه تنگ است و توان تعبیر و تفسیر ندارند و یا برداشت‌های متفاوت از تفسیرهای گوناگون سبب این موضوع شده است.

مردم برداشت متفاوت و گاه اشتباهی از قرائت قرآن دارند

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در پاسخ به این سؤال که با وجود ترجمه‌های قرآن چرا مردم کمتر به قرآن مراجعه می‌کنند، گفت: مردم برداشت متفاوت و گاه اشتباهی از قرائت قرآن دارند و تصور می‌کنند تنها ثواب قرآن در مطالعه و قرائت عربی آن است و به ترجمه و مفاهیم توجه نمی‌کنند؛ البته روخوانی قرآن اهمیت دارد، اما در صورتی که با معنی و ترجمه آن باشد، ارزش بیشتری دارد.

وی در رابطه با ویژگی‌های بهترین ترجمه قرآن در زمان حاضر اظهار کرد: ترجمه‌هایی که اخیراً از قرآن انجام شده خوب هستند و همه آنها را انتخاب می‌کنم، اما یک ترجمه خوب از ویژگی رسا بودن و گویا بودن برخوردار است و ترجمه‌ای است که معنای نسبی را در برگرفته و تفسیر میانه را انتخاب کرده تا پیام آیه را منتقل کند و از معنا خارج نشود و در عین اینکه روزآمد است، تحت تأثیر برداشت‌ها قرار نگرفته و فصاحت و بلاغت لازم را دارد.

آیینه‌وند ادامه داد: در میان ترجمه‌های قرآن، ترجمه‌های تفسیرگونه هم داریم و لازم است در برخی آیات، ترجمه‌ای تفسیرگونه همانند ترجمه خرمشاهی ارائه شود تا پیام آیه و ترجمه درست کلمات منتقل شود.

گفتنی است که صادق آیینه‌وند از اساتید تاریخ اسلام کشور، دارنده کرسی استاد نمونه کشور، برنده جایزه بنیاد ملی نخبگان و برنده جایزه علامه طباطبایی(ره) است. «نقش و رسالت مسلمانان در ثلث آخر قرآن بیستم»، «نهضت ترجمه در شرق عالم اسلامی»، «علم تاریخ در اسلام»، «سیره نبوی و سیره‌نگاران»، «حجربن‌عدی، انقلابی شهید»، «تاریخ سیاسی اسلام»، «پژوهش‏هایی در تاریخ و ادب»، «از عصر امام سجاد(ع) تا عصر امام عسکری(ع)» و «ادبیات انقلاب در شیعه» از جمله آثار وی به شمار می‌آیند.

نظر شما