اندیشه

  • در مواجهه دیروز و امروز دیروز ۱۸:۰۷

    شماره بیست و نهم فرهنگ امروز منتشر شد؛

    در مواجهه دیروز و امروز

    کریم مجتهدی در مصاحبه با فرهنگ امروز ضمن نقد روشنفکران، از عدم درک درست آنان از سنت و تجدد سخن گفت و با بررسی تاریخی مساله از همان ابتدای مواجهه ایران با غرب تا به امروز آنچه را که بایسته جامعه روشنفکری است را گوشزد کرده است.

  • اندیشه دیروز پاسخگوی ایران فردا نیست ۱۱ روز قبل

    گفت‌وگو با رسول جعفریان درباره ۴ دهه تاریخ‌نگاری و کتابداری:

    اندیشه دیروز پاسخگوی ایران فردا نیست

    از سال ۶۰ در راه حق رفتم. آنجا پاتوق نگارش آثاری از آقای مصباح علیه مارکسیسم بود. بحث‌هایی که در تلویزیون میان آقای مصباح و سروش از یک طرف و احسان طبری وگویا فرخ نگهدار از طرف دیگر بود. این جزوات را وقتی به اصفهان می‌رفتم با خودم می‌بردم و یادم است که حداقل یک‌بار سال ۵۹ یک‌بار این جزوات را جلوی دانشگاه اصفهان می‌فروختم، از هر کدام از جزوات ۱۰ تا ۲۰ نسخه برده بودم و از جمله آن نقدهای ۷ جلدی درباره حرکت، علت و معلول و غیره که تقریبا بهترین نوشته‎های آن موقع بود. برخی را آقای مصباح و بخشی را شاید مثل جزوه حرکت، آقای دکتر احمدی نوشته بود.

  • از آیین مغان تا مکتب جندی شاپور ۱۵ روز قبل

    درآمدی بر سیر فرزانگی و حکمت در ایران باستان؛

    از آیین مغان تا مکتب جندی شاپور

    پولس پارسی را باید بزرگترین فرزان و حکیم مکتب جندی شاپور یا خسروانی بدانیم که تا حدودی ، البته نه چندان زیاد ، توانست حکمت و فرزانش باستانی ایرانی را با فلسفه یونانی پیوند دهد و آن را به حکمای ایرانی مسلمان انتقال دهد کاری که بعدها حکیم بزرگ ایرانی یعنی سهروردی و بعدها صدرالدین شیرازی آن را پی گرفته و به اوج رساندند البته کار پاولوس پارسی در نگارش برخی متون و شروح به پارسی پهلوی کار بسیار ارزشمندی است و شاید بتوان گفت زبان فارسی بعد از زبان یونانی دومین زبان در جهان است که متون فلسفی برهانی بدان نگارش شده اند .

  • جهان پیش و پس از کرونا ۲۲ روز قبل

      گفت‌وگو با حمیدرضا یوسفی، استاد دانشگاه کوزانوس آلمان؛

    جهان پیش و پس از کرونا

    اگر روند افزایش قدرت مثلث چین، روسیه و ایران ادامه پیدا کند و میزان ریسک‌پذیری آنها با سیاست صلح جویانه و گفت‌وگویی در جهان افزایش پیدا کند، نظم فعلی جهان که سرنخ‌های پنهان قوه مقننه، قضاییه و مجریه گفت‌وگو و کلیه مراودات آن در دست‌های پنهان و آشکار غرب است، دچار لرزش جدی خواهد شد. کشورهایی مثل برزیل و هندوستان نیز در مسیر مشارکت جهانی حرکت می‌کنند و در نظم نوین جهان به عنوان کانون‌های قدرت حضور خواهند داشت. ویروس کرونا و همکاری‌های بین‌المللی فراسوی همه سیاه‌نمایی‌ها و سیاسی‌کاری‌ها نشانگر این است که تکتازی امریکا یا قبیله‌گرایی سیاسی غرب یا باید به پایان برسد یا تغییرات اساسی و بنیادین در آن صورت بگیرد.

  • انسان، زندگی و دانایی ۱ ماه قبل

    رضا داوری اردکانی؛

    انسان، زندگی و دانایی

    ما کمتر اندیشیده ایم که علم در چه شرایطی رشد و بسط می‌یابد و چگونه می‌تواند به سیاست مدد برساند. مخصوصاً درنیافته ایم که سیاست‌ها به استقلال نمی‌توانند جایگاه علم و شرایط پیشرفت آن را معین کنند، زیرا این دو به هم بسته اند و با هم پیش می‌روند یا با هم شب و روز را تکرار و دوره می‌کنند. در زمان ما سیاستی که نتواند مقام و شرایط علم را درک کند امکان‌های عمل سیاسی را هم نمی‌شناسد. سیاست وقتی علم را نشناسد که خود معرف خویش است، مدیریت و برنامه ریزی و اولویت کارها را چگونه بشناسد؟

  • امری از سر ناچاری ۱ ماه قبل

    تاملی در یونان دوستی اشکانیان و غرب دوستی مشروطه خواهان؛

    امری از سر ناچاری

    باید غرب دوستی مشروطه خواهان را همانند یونان دوستی اشکانیان امری از سر ناچاری و اضطرار و یا فرمایشی و دستوری دانست که خود در حکم مقدمه و تمهیدی برای ارتقا به وضعیت بهتر و پیشرفته تر بود ، نه ناشی از خود باختگی و وادادگی فرهنگی و هویتی .

  • شاهنامه آچار فرانسه نیست ۱ ماه قبل

    فردوسی و شاهنامه در گفت‌وگو با جلال خالقی مطلق؛

    شاهنامه آچار فرانسه نیست

    مساله این نیست که شاهنامه چه مشکلی را حل می‌کند، مشکل حل کردن با یک اثر ادبی متعلق به هزار سال پیش است که معنایی ندارد. ضمن آنکه شاهنامه حس ملیت را در ما تقویت می‌کند و پشتوانه بزرگی برای زبان فارسی ماست. این امور نشان‌دهنده اهمیت شاهنامه است.

  • نجات آنجاست که خطر آنجاست ۲ ماه قبل

    کرونا یک بیماری پست‌مدرن در گفتار رضا داوری اردکانی؛

    نجات آنجاست که خطر آنجاست

    کرونا با حمله قلبی و سرطان تفاوت دارد. آنها امور ممکنند و معلوم نیست که کجا هستند و کی می‌آیند، پس بهتر است به حکم طبع خویش و به سفارش بعضی فیلسوفان مانند اسپینوزا بگوییم، زندگی باید کرد و مرگ را باید به فراموشی سپرد.

  • تهاجمی که بشریت را خانه‌نشین کرده است ۲ ماه قبل

    کرونا و روزگار ما در گفت‌وگو با احسان شریعتی؛

    تهاجمی که بشریت را خانه‌نشین کرده است

    در این ماجرا خود انسان و انسانیت او، به‌ زبان فیلسوفان وجود-اگزیستانس- چون کرکگور و..، مبتلا به نوعی نومیدی یا «بیماری تا پای مرگ» شده یا به ‌تعبیر نیچه انسانیتی مستهلک، فرسوده و «خسته» شده است. آنجا که می‌گوید: «هیچ‌انگاری امروز چیست اگر همین خستگی نیست؟... ما، امروز از انسان خسته ‌شده‌ایم.

  • یادگاری های لنین ۲ ماه قبل

    میراث لنین در زادروز ۱۵۰ سالگی او؛

    یادگاری های لنین

    اتحاد جماهیر شوروی به عنوان بزرگترین دستاورد سیاسی لنین آنقدر ارزشمند است که حتی ولادیمیر پوتین نمی‌تواند ارزش آن را نادیده بگیرد. پوتین که قدرت خود وامدار پایان بخش اتحاد جماهیر شوروی، یعنی بوریس یلتسین است، فروپاشی شوروی را بزرگترین فاجعه ژئوپلتیک قرن بیستم می‌داند.

  • مده آ به مثابه یک زن طاغی ۲ ماه قبل

    رسالتِ فرزند کشی در تراژدی یونانی؛

    مده آ به مثابه یک زن طاغی

    میتوانیم مده آ را زنی الگو برای تمامیِ امروزِ روزِ جهان بنامیم . زنانی که از هر طرف با فشار ها و ظلم های نابرابرانه تهدید میشوند شاید  شخصیت طاغی مده آ بتواند آن ها را از نو بزایَد و آن ها را متذکر به قدرت در حال کمون داخل خویش بکند .

  • کرونا و تاریخ مفهومی ۲ ماه قبل

    بسترهای تاریخی مفاهیمی که در زمان حال وجود دارند؛

    کرونا و تاریخ مفهومی

    مورخان خواه ناخواه با مفاهیم عصر خود درگیر هستند. این مفاهیم اگرچه در زمان حال جریان دارند اما دارای بسترهای تاریخی بوده و گویای روند تجربیات انسانی از گذشته به حال هستند. مورخان با ورود به زمینه شکل گیری مفاهیم، از دوره معاصر خود به درک و شناخت عمیق تری از ماهیت تحول زبان تاریخی- مبین فرایند تحولات تاریخی در فضای تجربی - پی خواهند برد.

بیشتر...