کل اخبار:8
-
۱۳۹۶-۰۲-۲۷ ۰۹:۲۴
نقدی بر مبانی فکری تاریخنگاری الیتیستی؛
تاریخنگاری مبتنی بر قهرمان‌گرایی و دوگانه‌سازی الیت-توده
«تاریخ فکر» معادل «تاریخ تحولات اجتماعی» نیست و نباید جای آن را بگیرد یا بر نگارش آن سلطه داشته باشد. البته خود این تفکیک به‌معنای مرزبندی عبورناپذیر و نوعی دوگانگی نیست؛ تاریخ فکر بخشی از تاریخ تحولات اجتماعی است و لازم است در پیوند با دیگر مؤلفه‌های زیست اجتماعی، در الگو یا الگوهای چندوجهی و متکی بر مبانی تأمل‌شده نگریسته شود. همین نکته دربارۀ دیگر حوزه‌های تاریخنگاری نیز صادق است.
-
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۰۹:۰۷
تأملی در باب نسبت فلسفۀ اسلامی و مسائل امروزی ما؛
تذکری در باب فلسفه خودی
تجربۀ تحصیل و تحقیق در دپارتمان‌های فلسفه در ایران، حداقل برای من این بوده است که ما بیشتر بر خواندن تاریخ فکر، آن هم به‌نحو غیرمنظم و غیرسیستماتیک همت گماشته‌ایم و این خوانش فکر از هیچ متافیزیک رفتار یا قاعده‌ای پیروی نمی‌کند.
-
۱۳۹۴-۰۸-۲۳ ۱۱:۳۳
بررسی کتاب «طرز فکر فرانسوی‌ها: تصویری دل‌انگیز از مردمی روشن‌فکر» نوشتۀ سودیر آزاریسین؛
فرانسه: تصویری دل‌انگیز از مردمی روشن‌فکر
آزاریسین می‌نویسد: «بزرگ‌ترین ترس دوگول که همۀ عمرش را برای ازبین‌بردنش صرف کرد، این بود که بخت تاریخی ملت فرانسه خواهد خفت». همین، دلیل بزرگی بود تا دوگل اعتراف کند که «دروغ‌های روحیه‌بخش را به حقایق خفت‌بار» ترجیح می‌دهد. اما در پایان دهۀ ۱۹۸۰، دومی، یعنی همان حقایق خفت‌بار، به پیروزی قاطع نزدیک می‌شد؛ چون افسانۀ فرانسوی‌ها به‌عنوان «ملتی مقاومت‌پیشه» سرانجام رنگ باخت.
-
۱۳۹۴-۰۶-۰۷ ۰۹:۱۹
نیم‌نگاهی به فهم اندیشه سیاسی در ایران معاصر؛
قصه تاریخ اندیشه سیاسی و روش‌های فهم آن
کارورزان این اجتماع به اصطلاح علمی، حتی تصویر و درک روشنی از خود مسئله روش‌های فهم و شناخت اندیشه سیاسی ندارند. برای فهم بهترِ مسئله مذکور لازم است تا میان دو امر تمییز قائل شویم: تمییز بین روش‌های شناخت اندیشه سیاسی و ارزیابی‌های این روش‌هاست. تمییز اول مرتبط با مسئله «فهم» (understanding) و تمیز دوم مرتبط با مسئله «ارزیابی» (evaluation) است.
-
۱۳۹۴-۰۳-۱۷ ۰۹:۴۴
ضرورت تاریخنگاریِ غیرِفکریِ هویت؛
مورخان و خودآگاهی ملی
پژوهش دربارهی سیر تطور هویت و خودآگاهی ملی ایرانی، نیازمند نوعی تاریخنگاری دقیق و کنکاش وسواسآمیز مورخانه است. اما چنین وظیفه خطیری را نباید صرفاً به مورخان تاریخ فکر واگذار کرد، آن هم به این دلیل که شمار زیادی از مورخان فکری (که بنا بر مُد فکری روز رو به افزایش دارند) نه تنها در پرورش و رواج تصورات نادرست در این زمینه نقش بسزایی دارند، بلکه گاه بسیاری از برداشتهای ناصواب دربارهی موضوعاتی چون هویت، اساساً برخاسته از سهلانگاریها و بیدقتیهای روششناختی آنان است.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۸ ۰۹:۲۴
کوئنتین اسکینر، جان پاکاک، بروس کوکلیک، مایکل هانتر؛
تاریخ فکری چیست؟ (۲)
در واقع به نظر میآید که هر دو اصطلاح «تاریخ فکری» و «تاریخ اندیشهها» معنای یکسانی دارند؛ گونههایی از فراتاریخ یا نظریهی تاریخ، به عبارتی پژوهشی در باب سرشت تاریخ با تکیه بر نظریههای گوناگونی پیرامون اینکه چگونه «تفکر» یا «اندیشهها» جایگاهی در تاریخ مییابند، و نتیجهی آن هم چیزی نیست مگر همان چیزی که شما به عنوان فلسفهی تاریخ و یا تاریخ فلسفه میشناسید.
-
۱۳۹۴-۰۲-۲۴ ۰۹:۵۲
مورخان بزرگ اندیشه از چیستی تاریخ فکری می‌گویند؛
تاریخ فکری چیست؟ (۱)
مورخ فکری نیز همانند دیگر مورخان بیشتر مصرفکنندهی «روشها» است تا تولیدکنندهی آن؛ همچنین مورخ تاریخ فکر بههیچروی ادعا نمی‌کند که برخی از شواهد تاریخی اختصاصاً و انحصاراً بدو تعلق دارند. تمایز اصلی کار وی در جنبههایی از گذشتهی آدمی نمود می‌‌یابد که او برای پرتوافکندن بر آن تلاش میکند، به دیگر سخن این تمایز حاصل در اختیارگرفتن مجموعهای خاص از اسناد و یا کاربست شماری از فنون ویژه نیست.
-
۱۳۹۴-۰۲-۱۳ ۱۰:۴۶
نقدی بر کتاب «تقدیر تاریخی اندیشه در ایران دوره‌ی قاجار»؛
بازنگری در منطق تاریخنگاری معاصر
فهم از تاریخ و نیز تاریخنگاری هر قوم و گروهی براساس درک و فهمی است که آن‌ها از هویت خویش دارند. این هویت از یک‌سو در متن یک فرادهش و یا به تعبیر مأنوس‌‌تر سنت، معنا می‌‌یابد. هویت با آنکه وجه متمایز میان خود و دیگری است، دارای سیالیت و پویایی است.