غلبه کفار یا ترقی ایران؟

در مورد قرارداد رویتر که در حافظة تاریخی سندی بر زمینه‌سازی مستعمره شدن ایران تلقی شده است، روایت‌های دوگانه‌ای وجود دارد؛ برخی آن را حاصل منفعت‌جویی و در راستای سیاست استعماری انگلستان می‌دانند و برخی دیگر انگیزه سپهسالار، طرف ایرانی قرارداد را امید به اصلاح و پیشرفت ایران به شمار می آورند.