به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از فارس؛ محمدمهدی باقری مدیرعامل موسسه ویراستاران گفت: در جلسه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی دربارۀ ضرورت اهمیت و توجه به حفظ و گسترش زبان فارسی و دل‌نگرانی رهبر انقلاب از به‌ خطر افتادن فرهنگ ایرانی با سخیف‌شمردن زبان فارسی، بر هر ایرانی آگاه مسئول و غیرمسئولی تکلیف می‌کند که در این مسیر، گامی هرچند کوچک بردارد.

وی بیان کرد: از مصادیق بارزِ حراست از زبان فارسی، تأکید بر ویرایش و درست‌نویسی است. اگر زبان شیرین و دراز عمرِ فارسی روزگار خوشایندی از سر نمی‌گذراند. نحو و ساختار این زبان دستخوش تغییرهایی ناپذیرفتنی شده است و این، به‌مراتب خطرسازتر از هجوم واژه‌های بیگانه است. دست‌به‌قلم‌های امروز جایی نیافته‌اند که نوشتن را به آنان بیاموزد و خود نیز نیازی برای بهبود مهارت فارسی‌نویسی نمی‌بینند.

* نامه‌های اداری بی‌معنا و دراز نویس و آکنده از مقام‌ستایی است

به گفته این مقام مسئول، هم‌اکنون، در تمام عرصه‌های فرهنگی و نوشتاری، با نتایج ناآشنایی نویسندگان و مترجمان با ساختارهای سالم نگارش و ویرایش دست‌ و پنجه نرم می‌کنیم: نامه‌های اداری ما ناگویا و بی‌معنا و دراز نویس و آکنده از مقام‌ستایی است، بیشترِ پایان‌نامه‌ها جز آب‌بندی و کپی‌برداری نیست، کتاب‌های حتی پژوهشی ما مملو از حشو و گرته‌برداری و دشوارنویسی و فخرفروشی شده است، متن‌های رسانه‌های عمومی و مطبوعات عموماً سخیف‌ است و درنهایت، نوشته‌های وبلاگ‌ها و فضای مجازی هم در دورترین فاصله از فارسی معیار نوشته می‌شود.

باقری خاطرنشان کرد: جای بسی تأسف است که در ریشه‌یابی این معضل فراگیر، اختلاف‌نظرهای جمع‌ناپذیر و آشفته‌سازِ نهادها و استادان ویرایش و نویسندگی، نقشی بسزا دارد. همۀ عوامل درگیر با تولید و نشر متن، از نویسنده و مترجم و ویراستار گرفته تا ارزیاب ناشر و خواننده، چشم‌ انتظار معجزه‌ای آسمانی برای فرود آمدن شیوه‌نامۀ جامع و کامل نشر هستند تا به‌مدد آن، غبار از چهرۀ کار برگیرند و پیشِ پا را شفاف ببینند و قاطع گام بردارند. کار ارزشمند و به‌راستی پرزحمتِ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تدوین دستور خط فارسی بسیار درخور تقدیر بود؛ اما دستور خط فقط یک فصل از چهارده فصلی است که هر شیوه‌نامه‌ باید در خود داشته باشد.

* گروه «ویراستاران حرفه‌ای پارس» با تلاش برخی دانشجویان دانشگاه‌های تهران، در بهمن1388 شکل گرفت

وی با بیان اینکه جامعۀ نشر همچنان تشنۀ همتی بلند ازسوی نهادی مرجع برای ادامۀ چنین حرکتی سترگ درجهت سامان‌بخشی به این وادیِ آشفته است، عنوان کرد: اکنون گروهی حرفه‌ای را از جوانان فرهنگ‌دوست تشکیل داده‌ایم که با دستی تهی از سرمایه و کوله‌باری غنی از تجربه، به پاسداشت زبان فاخر فارسی می‌پردازند.

باقری در ادامه به معرفی گروه «ویراستاران» پرداخت و توضیح داد: گروه «ویراستاران حرفه‌ای پارس» در جایگاه نخستین نهاد رسمی ویرایش در ایران، با تلاش برخی دانشجویان دانشگاه‌های تهران، در بهمن1388 شکل گرفت. این گروه ضمن تربیت ویراستاران حرفه‌ای، قصد دارد به روند کار ویرایش، سرعت و دقت ببخشد. «ویراستاران» به هیچ نهاد دولتی یا خصوصی وابسته نیست و شکل‌گیری آن نتیجۀ تلاش ویراستاران جوانی است که از رهاشدگیِ امر ضروری ویرایش نگران‌اند. به گفته باقری، گروه «ویراستاران حرفه‌ای پارس» بر دو کار ویژه متمرکز است: 1. ویرایش متن‌های فارسی، به‌شیوۀ رایانه‌ای و با حذف کاغذ، کار ویژۀ نخست «ویراستاران» است. همچنین «ویراسـتاران» مبدعِ کار گروهی در این وادی است: چند ویراستار، هم‌زمان و در گروه‌های تخصصی، متن‌های سفارش‌شده را در زمانی کوتاه ویرایش می‌کنند و ویراستاران ناظر، کار آنان را بازبینی می‌کنند تا از یکدستی و صحت و دقت کار مطمئن شوند. تاکنون 1700 اثر را به این شیوه ویراسته‌ایم.

* برگزاری 84 کارگاه، برای حدود 2500 دانش‌پذیر/ نهادهای فرهنگی بزرگ کشور، مانند آموزش‌ و پرورش و وزرات علوم توجهی به آموزش نگارش درست فارسی ندارند

این مدیر عامل ضمن بیان همکاری مجموعه متبوعش با  نهادهایی چون مجمع ناشران انقلاب اسلامی، شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی، معاونت تبلیغات و اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، امیرکبیر، سورۀ مهر، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد ادبیات داستانی ایران و... گفت: کارگاه‌های آموزش «ویرایش و درست‌نویسی» گروه ویراستاران نیز با استقبال چشمگیر علاقه‌مندان روبه‌رو شده است: 84 کارگاه، برای حدود 2500 دانش‌پذیر، در 6 شهرِ تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، نجف‌آباد و بیرجند، فقط در 56 ماه. سرچشمۀ این روی‌آوری پربرکت را باید در نیاز شدید اهالی قلم‌به‌دست ایران به آموختن شیوه‌های درست‌نویسی و روان‌نگاری فارسی جست‌وجو کرد.

وی با این جملات که شوربختانه، نهادهای فرهنگی بزرگ کشور، مانند آموزش ‌و پرورش و وزرات علوم و مراکز حوزوی و پژوهشگاه‌ها و نیز فرهنگستان زبان، کمترین گوشه‌چشمی به آموزش نگارش درستِ فارسی و کاستن از آشفتگی‌های قلمی ندارند؛ ابراز داشت: خیل عظیم دانشجویان و طلاب و پژوهشگران و مترجمان و خبرنگاران هیچ کجا آموزشی مهارت‌آموز و اثربخش در زمینۀ فارسی‌نویسی نمی‌بینند و سرگردان در پی پاسخ‌دهی به این نیاز برمی‌آیند. گرچه گروه «ویراستاران» در برگزاری دوره‌های پی‌ در پی و حفظ کیفیت آن‌ها و به ‌روز نگهداری دانش ارائه ‌شده، تمام توان خود را به‌کار بسته است، پندار ما این است که نهال نوپای «ویراسـتاران» تاب پاسخ به حتی بخشی کوچک از این نیاز فراگیر را ندارد. امیدواریم که نهادهای متولّی زبان شیرین فارسی، در این وادی ناپیموده و آینده‌دار، یا خود دستی بجنبانند یا چتری حمایتی بر سر اندک‌گروه‌های فعال در این وادی بگسترند تا آنان بتوانند گوشه‌ای از این بارِ به‌زمین‌مانده را بردارند و پاسخ‌گوی نیازهای جامعۀ فرهنگی ایران‌زمین باشند تا شاهد توسعۀ روزافزون این پاسخ‌دهیِ گریزناپذیر به آن نیاز گزیرناپذیر باشیم.

* آمادگی برای تدوین نخستین شیوه‌نامۀ جامع ویرایش و نشر/ درخواست برای تأسیس «بنیاد پژوهشی ویرایش و نگارش»

باقری با ابراز چند درخواست متذکر شد: 1. آمادگی داریم برای تدوین نخستین شیوه‌نامۀ جامع ویرایش و نشر دست ‌به‌کار شویم. این شیوه‌نامه تحت حمایت و نام نهاد رهبری و فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری و هم‌فکری گروهی چندین ویراستار و صاحب‌نظر، با مطالعۀ برنامه‌ریزی‌شدۀ تمام آثار مربوط و نظرسنجی از ناشران و مؤثران جامعۀ نشر تدوین خواهد شد. جرأت قدم‌گذاری در این وادی سرنوشت‌ساز را به‌پشتوانۀ سال‌ها کار تخصصی و آموزشی در این عرصه به خود می‌دهیم؛ 2. برای سامان‌بخشی به مسائل علمی و کاری ویراستاران و رفع کاستی‌های چندین‌ دهه‌ای در ویرایش و نیز جلوگیری از ظلم‌های روایافتۀ همیشگی بر ویراستاران، سنگ بنای «تشکل علمی و صنفی ویراسـتاران» را پایه‌گذاری کردیم تا هم‌زمان با اجرایی‌کردن دوراندیشی‌های علمی و عملی از سطحی‌ترین تا تخصصی‌ترین لایه‌های کاربردی ویرایش، بتوانیم از حقوق شغلی هم‌ قطاران خود در مجامع قانونی نیز دفاع کنیم. چه‌بسا این تشکل پله‌ای برای تأسیس «بنیاد پژوهشی ویرایش و نگارش» باشد. تأسیس «نشر ویراسـتاران» و راه‌اندازی «مجلۀ تخصصی ویرایش» قدم‌های بعدی پیش‌روی این تشکل است. همۀ این اهداف نیازمند برخورداری از پشتوانه‌ای قانونی و معنوی، مانند همراهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در این جادۀ نامنتهاست. 3. برای استقرار دفتر خود در مرکز شهر تهران، به‌ویژه حوالی میدان انقلاب، نیازمند حمایت مالی و معنوی هستیم. 4. برای یادگیری مهارت ویرایش و درست‌نویسی، تقاضاهایی متعدد از شهرهای مختلف ایران و حتی کشورهای گوناگون جهان به ما می‌رسد. اگر حامی مالی بیابیم، از نظر فنی و محتوایی کاملاً آماده‌ایم که در فضای مجازی، آموزشگاهی برخط و پویا به‌راه بیندازیم.